Mozilla Firefox

Mozilla Firefox (ili samo Firefox) jest besplatni veb-preglednik otvorenog kôda[1] koji razvijaju Zadužbina Mozilla i njena podružnica Mozilla Corporation. Firefox je dostupan na operativnim sistemima Windows, macOS i raznim distribucijama Linuxa, dok je Firefox for Android dostupan na Androidu (ranije se zvao Firefox for mobile i bilo ga je moguće pokrenuti na sada obustavljenom sistemu Firefox OS); sve ove verzije koriste raspoređivačku mašinu Gecko da bi iscrtali veb-stranice.[2] Još jedna verzija, Firefox for iOS, objavljena je krajem 2015. za Appleov operativni sistem iOS, ali ova verzija ne koristi Gecko zato što Apple primorava druge preglednike da koriste ugrađeni WebKit.

Mozilla Firefox Icon
Mozilla Firefox Icon
  Mozilla Firefox

Firefox 89 na Arch Linux
Održavač: Mozila Fondacija/Mozilla Corp.
OS:svi
Platforma:PC, Smartphone
Žanr: web preglednik
Licenca:MPL, MPL/GPL/LGPL
Vebsajt: https://www.mozilla.com/firefox/
Slovni logo Mozille Firefoxa

Firefox su napravili članovi Mozilline zajednice 2002, a prvobitno se zvao "Phoenix". Želja im je bila da naprave zaseban veb-preglednik, odnosno da ne bude dio internetskog paketa Mozilla Application Suite. Čak i tokom faze beta-testiranja, pokazao se popularnim među testerima i dobio je pohvale na račun brzine, sigurnosti i mogućnosti instaliranja raznih dodataka u uporedbi s Internet Explorerom 6 koji je tada bio najkorišteniji preglednik. Firefox je objavljen u novembru 2004.[3] Preuzet je 60 miliona puta u prvih devet mjeseci, što je bio prvi put da neki preglednik ozbiljno zaprijeti monopolu Internet Explorera.[4] Firefox se smatra duhovnim nasljednikom Netscape Navigatora, budući da je Mozillinu zajednicu stvorio Netscape 1998. prije nego što ih je preuzeo AOL.[5]

Najveći tržišni udio Firefoxa bio je 32% krajem 2009,[6] što je verziju 3.5 privremeno učinilo najpopularnijim preglednikom na svijetu.[7][8] Tržišni udio kasnije je opao kako je sve više ljudi počelo koristiti konkurentni preglednik Google Chrome.[6] Prema podacima iz januara 2016, Firefoxov tržišni udio širom svijeta iznosi od 9% do 16% kao "računarski" preglednik, što ga čini drugim veb-preglednikom po popularnosti.[9][10][11][12] Firefox je i dalje najpopularniji preglednik na Kubi, u Eritreji, Njemačkoj, odnosno udio mu je 85,93%,[13] 79,39%[14][15] i 37,01% u tim zemljama.[16] Također je najpopularniji računarni preglednik u mnogim afričkim zemljama.[17] Prema Mozilli i podacima iz decembra 2014, preglednik ima pola milijardi korisnika širom svijeta.[18]

Mogućnosti

uredi

Osobine uključuju pregledanje sa tabovima, provjera gramatike, inkrementalna pretraga, live spremanje bookmarka, smart bookmarkiranje, menadžer downloada, privatno pregledanje, pregledanje prema lokaciji (poznato kao "geolokacija") bazirano na Google servisu[19] i integrisan pretraživački sistem koji koristi Google kao standardni pretraživač za više jezika. Funkcije mogu biti dodane preko ekstenzija, koje kreiraju korisnici i ostale firme,[20] a postoji velika selekcija, mogućnos koja je privukla većinu korisnika Firefoxa.

Dodatno, Firefox pruža okolinu za web razvojnike u kojoj oni mogu koristiti ugrađene alate, poput Error Console ili DOM Inspector, ili dodataka, kao što je Firebug.

Reference

uredi
  1. „Debian and Mozilla – a study in trademarks”. LWN.net. Pristupljeno 14. 9. 2011. 
  2. „Gecko Layout Engine”. download-firefox.org. 17. 7. 2008. Arhivirano iz originala na datum 15. 6. 2010. Pristupljeno 10. 5. 2012. 
  3. „Firefox browser takes on Microsoft”. BBC. 
  4. „Business – The assault on software giant Microsoft”. BBC. 
  5. Jay, Paul (6. 8. 2010). „Curtains for Netscape – Tech Bytes”. CBC News. 
  6. 6,0 6,1 StatCounter. „StatCounter Global Stats - Browser, OS, Search Engine including Mobile Usage Share”. gs.statcounter.com. Pristupljeno 16. 9. 2016. 
  7. Firefox 3.5 is world's most popular browser, StatCounter says Arhivirano 2011-01-26 na Wayback Machine-u, Nick Eaton. seattlepi blogs. 21. 12. 2009. Pristupljeno 22. 12. 2009.
  8. „StatCounter global stats – Top 12 browser versions”. StatCounter. Pristupljeno 12. 3. 2010. 
  9. „Top 5 Desktop Browsers from Aug 2012 to Nov 2016”. StatCounter Global Stats. StatCounter. Pristupljeno 15. 12. 2016. 
  10. „Web Browser Market Share Trends”. W3Counter. Awio Web Services LLC. Pristupljeno 7. 8. 2015. 
  11. „Desktop Browser Market Share”. Net Applications. Pristupljeno 7. 8. 2015. 
  12. „Web browsers (Global marketshare)”. Clicky. Roxr Software Ltd. Pristupljeno 7. 8. 2015. 
  13. „StatCounter Global Stats - Browser, OS, Search Engine including Mobile Usage Share”. statcounter.com. Pristupljeno 29. 2. 2016. 
  14. „StatCounter Global Stats - Browser, OS, Search Engine including Mobile Usage Share”. statcounter.com. Pristupljeno 29. 2. 2016. 
  15. „StatCounter Global Stats - Browser, OS, Search Engine including Mobile Usage Share”. statcounter.com. Pristupljeno 15. 12. 2016. 
  16. „Top 5 Desktop Browsers in Germany from Jan 2015 to Nov 2016”. StatCounter Global Stats. StatCounter. Pristupljeno 15. 12. 2016. 
  17. „StatCounter Global Stats - Browser, OS, Search Engine including Mobile Usage Share”. statcounter.com. Pristupljeno 29. 2. 2016. 
  18. „At a Glance |Mozilla Press Center”. Mozilla. Pristupljeno 7. 12. 2014. 
  19. „Location-Aware Browsing”. Mozilla Corp. Pristupljeno 5. 7. 2009.  (odlomak "What information is being sent, and to whom? (...)")
  20. „Browse all extensions page”. Addons.mozilla.org. Pristupljeno 17. 8. 2011. [mrtav link]

Eksterni linkovi

uredi