1684
godina
- Ovo je članak o godini 1684.
Godina 1684 (MDCLXXXIV) bila je prijestupna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja počinje u utorak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 16. vijek – 17. vijek – 18. vijek |
| Decenija: | 1650-e 1660-e 1670-e – 1680-e – 1690-e 1700-e 1710-e |
| Godine: | 1681 1682 1683 – 1684 – 1685 1686 1687 |
| Gregorijanski | 1684. (MDCLXXXIV) |
| Ab urbe condita | 2437. |
| Islamski | 1095–1096. |
| Iranski | 1062–1063. |
| Hebrejski | 5444–5445. |
| Bizantski | 7192–7193. |
| Koptski | 1400–1401. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1739–1740. |
| • Shaka Samvat | 1606–1607. |
| • Kali Yuga | 4785–4786. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4320–4321. |
| • 60 godina | Yang Drvo Miš (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11684. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Događaji
urediJanuar/Siječanj – Mart/Ožujak
uredi- 26. 1. - Marcantonio Giustinian je novi mletački dužd (do 1688).
- 5. 3. - Posredovanjem pape Inocenta XI. osnovana Sveta liga protiv Turaka (Sveto Rimsko Carstvo, Poljska-Litvanija, Mletačka Republika).
- mart - Kraj najhladnije poznate zime u Engleskoj (hladno i drugde u Evropi).
- 20. 3. - Sporazum Mlečana i Austrijanaca - prvima će pripasti ono što osvoje u Dalmaciji a drugima u "pridruženim zemljama Ugarske"[1].
- 21. 3. - Giovanni Domenico Cassini otkrio Saturnove satelite Tetis i Diona.
April/Travanj – Jun/Lipanj
uredi- 25. 4. - Morejski rat: Mletačka Republika objavljuje rat Osmanlijama (ili u julu?[2]) - borbe u Dalmaciji su izbile jesenas, narodnom inicijativom. Glavni mletački zapovednici su Francesco Morosini i Otto Wilhelm Königsmarck.
- 18 - 28. 5. - Francusko Bombardovanje Đenove zbog njenog saveza sa Španijom: Republika Đenova će u ostatku svog postojanja biti pod uticajem Francuske.
- 7. 6. - Rat reujedinjenja: Francuzi (Sébastien Le Prestre de Vauban) nakon opsade zauzeli grad Luxembourg. Nakon ovoga će zauzeti i grad Trier i porušiti tamošnje utvrde.
- 16. 6. - Veliki turski rat: carske trupe (vrhovni komandant Karlo Lorenski) u Mađarskoj zauzele varoš Višegrad a tvrđavu dva dana kasnije.
- 27. 6. - Carske trupe zauzele Vác nakon što je u bitci poražen veliki vezir Kara Ibrahim-paša.
- 30. 6. - Carske trupe ušle u zapaljenu Peštu, sledi opsada Budima kojom upravlja Ernst Rüdiger von Starhemberg.
Jul/Srpanj – Septembar/Rujan
uredi- 15. 7. - Pronađen kip Majke Božje Bistričke, ubrzo počinju hodočašća.
- jul - Hrvatsko ratište Velikog rata (komanduju ban Nikola Erdödy i gen. Jakob Leslie): hrvatske čete iz Đurđevca krenule prema Virovitici koju su oslobodile najesen nakon što su porazile Turke kod Slatine[3]; pomažu im slavonski ustanici (npr. fra Luka Ibrišimović iz Požege)[4].
- 22. 7. - Karlo Lorenski porazio seraskera Sulejman-pašu kod Erčina, južno od Budima[5].
- 24. 7. - René-Robert Cavelier de La Salle kreće na poslednju ekspediciju u Ameriku. Francuzi su ove godine osnovali Compagnie du Mississippi, jednu od prvih s akcijama na Pariskoj berzi.
- 20. 8. - Posredstvom španskog poslanika, Dubrovnik primljen pod austrijsku zaštitu i vrhovnu vlast uz dažbinu od 500 dukata godišnje[1], ne prekidajući ni vazalstvo prema Turcima[2].
- 7. 8. - Mlečani zauzeli ostrvo Lefkada (Santa Maura)[6].
- 15. 8. - Rat reujedinjenja završen Regensburškim primirjem: Luj XIV zadržava Strasbourg i Luxembourg.
- 24. 8. - Moldavska kampanja Jana III Sobjeskog: zauzeće Jazloveca[7]. Poljaci i Kozaci ovog leta proterali Turke iz Podolije, ali nisu mogli zauzeti Kamjanjec-Podiljski.
- 29. 9. - Mlečani zauzeli Prevezu na grčkom kopnu[8], ovih dana su zauzeli i Vonicu.
Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac
uredi- 7. 10. - Ubijen japanski glavni ministar Hotta Masatoshi.
- oktobar - Gottfried Leibniz objavio svoj rad na diferencijalnom računu.
- 30. 10. - Carska vojska nakon 109 dana okončala opsadu Budima bez uspeha.
- novembar - De motu corporum in gyrum: nakon Halleyeve posete u avgustu, Isaac Newton mu poslao rukopis o kretanju planeta; Halley će ga 10. (20.) decembra pročitati pred Kraljevskim društvom.
- 13. 12. - Vojni ugovor Mletačke Republike i Vojvodstva Braunschweig-Lüneburg - Nemci će poslati vojnike[8].
Kroz godinu
uredi- Morejski rat:
- Boka Kotorska, Crna Gora: Peraštani zauzeli hercegnovsku rivijeru od Kumbora do Veriga i predali je Mlečanima[9], uključujući Risan. Nadbiskup Andrija Zmajević učestvovao oslobođenju Rita (?) i sa minareta džamije proglasio njeno pretvaranje u crkvu[10]. Oluja na moru sprečila najesen Petra Valijera da napadne sam Herceg Novi[11]. Pod mletačkim uticajem se pobunili Ozrinići, Kuči, Klimente[12].
- Dalmacija: Hajduci Morlaci upadaju u zapadni dio Bosanskog pašaluka - zapaljen Lovinac[13], opljačkani Glamoč, Gračac i okolica Knina, napadanut Sinj[14], Stojan Janković se ističe i u Krbavi i kod Grahova[1].
- Tiskano "Odilenje Sigetsko" Pavla Rittera Vitezovića.
- Patrijarh Arsenije III u kanonskoj poseti Slavoniji[12].
- Usled blokade marokanskog sultana Ismail Ibn Sharifa, Englezi morali napustiti Tanger.
Rođenja
uredi- 15. 4. - Katarina I., carica Rusije († 1727)
- oktobar - Jean Antoine Watteau, slikar († 1721)
Smrti
uredi- 15. 1. - Alvise Contarini, mletački dužd (* 1601)
- 12. 5. - Edme Mariotte, fizičar (* ca. 1620)
- 26. 7. - Elena Lucrezia Cornaro, prva žena doktor filozofije (* 1646)
- 12. 8. - Nicola Amati, graditelj violina (* 1596)
- 1. 10. - Pierre Corneille, francuski književnik (* 1606)
Reference
uredi- ↑ 1,0 1,1 1,2 Istorija s. n., 493
- ↑ 2,0 2,1 Vladimir Ćorović, Dalje borbe s Turcima, rastko.rs
- ↑ Šišić, Hrvatska povijest 2-V
- ↑ Historija n. J., 813
- ↑ Setton, 273-4
- ↑ Setton, 291
- ↑ Markowicz, Marcin. The first Moldavian campaign in 1684, and the first failure of Jan III Sobieski. wilanow-palac.pl
- ↑ 8,0 8,1 Setton, 292
- ↑ Zloković, Maksim (1937). Bijela, estetsko-istorijski prikaz. rastko.rs
- ↑ Pantić, Miroslav (1990). Književnost na tlu Crne Gore i Boke Kotorske od XVI do XVIII veka - XVII vek: Doba baroka. rastko.rs
- ↑ Komar, dr Goran Ž. (1997). Planinska sela Dračevice pod vlašću Venecije 1687-1797. rastko.rs
- ↑ 12,0 12,1 Istorija s. n., 494
- ↑ Istorija s. n., 492
- ↑ Historija n. J., 812
- Literatura
- Ferdo Šišić. Hrvatska povijest. Drugi dio /Poglavlje V.. (hr Wikizvor)
- Kenneth Meyer Setton. Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century. American Philosophical Society; 1991. ISBN 978-0-87169-192-7.
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5