Krma (zviježđe) – razlika između verzija
m robot Dodaje: war:Puppis |
m Removing from Category:Četveroslovnik-K using Cat-a-lot |
||
| (Nije prikazano 19 međuverzija 12 korisnika) | |||
| Red 1: | Red 1: | ||
{{Kutijica za sazvežđe |
|||
{{Infobox zviježđe| |
|||
ime = Krma |
| ime = Krma |
||
| latinsko = Puppis |
|||
| genitiv = Puppis |
|||
abbreviation = Pup | |
|||
| skraćenica = Pup |
|||
genitive = Puppis | |
|||
| simbol = [[krma|krmu]] broda [[Argonauti|Argo]] |
|||
symbology = [[krmena paluba]] | |
|||
| alfa = 7,5 |
|||
| deklinacija = -30 |
|||
dec= −30 | |
|||
| površina = 673 |
|||
| br_površina = 20 |
|||
| broj_zvezda = 3 |
|||
numberstars = 4 | |
|||
| s_zvezda = [[Zeta Krme]] (Naos) |
|||
| s_zvezda_vel = 2,25 |
|||
| meteorski_roj = |
|||
meteorshowers = |
|||
* [[Pi |
* [[Pi pupidi]] |
||
* [[ |
* [[Pupidi-Velidi]] |
||
| susedi = |
|||
* [[Pupid-Velidi]] <!-- Not sure about radiant --> | |
|||
* [[Jednorog (sazvežđe)|Jednorog]] |
|||
bordering = |
|||
* [[ |
* [[Kompas (sazvežđe)|Kompas]] |
||
* [[ |
* [[Jedra (sazvežđe)|Jedra]] |
||
* [[ |
* [[Pramac (sazvežđe)|Pramac]] |
||
* [[ |
* [[Slikar (sazvežđe)|Slikar]] |
||
* [[Golub (sazvežđe)|Golub]] |
|||
* [[Slikarski stalak (zviježđe)|Slikarski stalak]] |
|||
* [[ |
* [[Veliki pas (sazvežđe)|Veliki pas]] |
||
* [[ |
* [[Hidra (sazvežđe)|Hidra]] |
||
| maks_širina = 40 |
|||
* [[Vodena zmija (zviježđe)|Vodena zmija]] | |
|||
| min_širina = 90 |
|||
latmax = 40 | |
|||
| mesec = [[februar]]u |
|||
latmin = 90 | |
|||
}} |
|||
month = veljači | |
|||
notes=}} |
|||
'''Krma''' ({{jez-lat|Puppis}}) je jedno od 88 savremenih [[sazvežđe|sazvežđa]]. Deo nekadašnjeg sazvežđa ''Argo Navis'' (broda [[Argonauti|Argo]]), postala je posebno sazvežđe u [[18. vek]]u kada je [[francuzi|francuski]] [[astronomija|astronom]] [[Nikola Luj de Lakaj]] podelio ovo sazvežđe na Krmu, [[Jedra (sazvežđe)|Jedra]] i [[Pramac (sazvežđe)|Pramac]]. Krma je najveće od ova tri sazvežđa. |
|||
'''Krma''' ([[Latinski|lat]]. ''Puppis'') je [[zviježđe]] južne polutke. Najveća konstelacija između tri koje su nastale nakon podjele zviježđa [[Brod Argo]]. Ostale dvije su [[Kobilica (zviježđe)|Kobilica]] i [[Jedro (zviježđe)|Jedro]]. |
|||
== Zvezde == |
|||
{{Commons|Puppis}} |
|||
Nakon podele sazvežđa ''Argo Navis'', zvezde su zadržale svoje stare oznake (alfa, beta...) tako da u Krmi nema ni alfe ni bete, već je najsjajnija zvezda [[zeta Krme]] (''Naos'', „brod“). Zeta je nastala u sazvežđu [[Jedro (sazvežđe)|Jedro]] i od svog nastanka do danas je prešla put od preko 400 [[Svetlosna godina|svetlosnih godina]], a trenutno se nalazi na 1090 svetlosnih godina od [[Sunce|Sunca]]. U pitanju je plavi superdžin [[Spektralna klasifikacija|O klase]], površinske temperature 42 400 [[Kelvin (jedinica)|K]], 790 000 puta veće luminoznosti od Sunca, [[Prividna zvezdana veličina|prividne magnitude]] 2,25. |
|||
Druga zvezda po sjajnosti je [[pi Krme]] (''Ahadi'', „koja obećava“), koja se nalazi u blizini granice sa sazvežđem [[Veliki pas (sazvežđe)|Veliki pas]] i najsjajnija je zvezda [[Otvoreno zvezdano jato|otvorenog jata]] [[Kolinder 135]]. Pi Krme je superdžin K klase, magnitude 2,70. |
|||
[[Ro Krme]] (''Tureis'', „mali štit“) je treća zvezda po sjajnosti u ovom sazvežđu, magnitude 2,81. Ro Krme je žuti džin koji se trenutno nalazi u procesu prelaska u subdžina, a nalazi se na oko 63 svetlosne godine od Sunca. Jedna je od najsjajnijih [[Promenljiva zvezda|promenljivih zvezda]] [[Promenljiva zvezda#Delta Scuti|tipa ''Delta Scuti'']]. |
|||
== Objekti dubokog neba == |
|||
Kako kroz Krmu prolazi [[Mlečni put]], u njoj se nalazi veći broj zanimljivih zvezdanih jata. |
|||
[[Mesje 93|M93]] je [[otvoreno zvezdano jato]] koje se nalazi na oko 3600 svetlosnih godina od Sunca a ima 20 - 24 svetlosnih godina u prečniku. Starost jata je procenjena na oko 100 miliona godina, a najsjajnije zvezde ovog jata su plavi džinovi. |
|||
[[Mesje 46|M46]] je vrlo svetlo i veliko otvoreno zvezdano jato u kome se nalazi [[planetarna maglina]] [[NGC 2438]]. Nalazi se na oko 5500 svetlosnih godina od Sunca. Na samo stepen od M46, a na 1600 svetlosnih godina od Sunca, se nalazi još jedno otvoreno zvezdano jato — [[Mesje 47|M47]]. Starost M47 se procenjuje na oko 78 miliona godina a sadrži pedesetak zvezda. |
|||
Još jedno otvoreno jato, [[NGC 2451]], se nalazi u Krmi. NGC 2451 sadrži četrdesetak zvezda i staro je oko 36 miliona godina, a nalazi se na oko 850 svetlosnih godina od Sunca. |
|||
== Spoljašnje veze == |
|||
{{Commonscat|Puppis}} |
|||
* [http://www.topastronomer.com/StarCharts/Constellations/Puppis.php Sazvežđe Krma] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120306213956/http://www.topastronomer.com/StarCharts/Constellations/Puppis.php |date=2012-03-06 }} na TopAstronomer.com {{en}} |
|||
{{Mrva-zviježđe}} |
|||
{{zviježđa}} |
{{zviježđa}} |
||
[[Kategorija:Krma (zviježđe)| ]] |
|||
[[Kategorija:Zviježđa]] |
[[Kategorija:Zviježđa]] |
||
[[Kategorija:Četveroslovnik-K|RMA]] |
|||
[[ar:الكوثل (كوكبة)]] |
|||
[[be:Сузор'е Карма]] |
|||
[[bg:Кърма (съзвездие)]] |
|||
[[bn:পাপিস মণ্ডল]] |
|||
[[ca:Constel·lació de la Popa]] |
|||
[[co:Puppis]] |
|||
[[cs:Souhvězdí Lodní zádě]] |
|||
[[da:Agterstavnen]] |
|||
[[de:Achterdeck des Schiffs]] |
|||
[[el:Πρύμνη (αστερισμός)]] |
|||
[[en:Puppis]] |
|||
[[eo:Pobo (konstelacio)]] |
|||
[[es:Puppis]] |
|||
[[et:Ahter (tähtkuju)]] |
|||
[[fa:کشتیدم]] |
|||
[[fi:Peräkeula]] |
|||
[[fr:Poupe (constellation)]] |
|||
[[ga:Deireadh na Loinge]] |
|||
[[gl:Puppis]] |
|||
[[he:ירכתי הספינה (קבוצת כוכבים)]] |
|||
[[hr:Krma (zviježđe)]] |
|||
[[hu:Hajófara csillagkép]] |
|||
[[it:Poppa (costellazione)]] |
|||
[[ja:とも座]] |
|||
[[ko:고물자리]] |
|||
[[la:Puppis (constellatio)]] |
|||
[[lb:Puppis (Stärebild)]] |
|||
[[lt:Laivagalis]] |
|||
[[lv:Kuģa Gals]] |
|||
[[mk:Крма (соѕвездие)]] |
|||
[[ml:അമരം (നക്ഷത്രരാശി)]] |
|||
[[nl:Achtersteven (sterrenbeeld)]] |
|||
[[nn:Akterstamnen]] |
|||
[[no:Akterstavnen]] |
|||
[[pl:Gwiazdozbiór Rufy]] |
|||
[[pt:Puppis]] |
|||
[[ro:Pupa (constelație)]] |
|||
[[ru:Корма (созвездие)]] |
|||
[[sah:Аал Кэтэҕэ (сулустар бөлөхтөрө)]] |
|||
[[sk:Súhvezdie Korma]] |
|||
[[sv:Akterskeppet]] |
|||
[[th:กลุ่มดาวท้ายเรือ]] |
|||
[[tr:Puppis (takımyıldız)]] |
|||
[[uk:Корма (сузір'я)]] |
|||
[[ur:جابر (مجمع النجوم)]] |
|||
[[vi:Thuyền Vĩ]] |
|||
[[war:Puppis]] |
|||
[[zh:船尾座]] |
|||
[[zh-yue:船尾座]] |
|||
Aktualna verzija na datum 22 januar 2023 u 20:10
| Krma | |||
|---|---|---|---|
 kliknite za veću sliku | |||
| Latinsko ime | Puppis | ||
| Genitiv | Puppis | ||
| Skraćenica | Pup | ||
| Simbolizuje | krmu broda Argo | ||
| Rektascenzija | 7,5 h | ||
| Deklinacija | -30 ° | ||
| Površina | 673 kv. stepeni (Rang: 20) | ||
| Broj zvezda sjajnijih od m = 3 |
3 | ||
| Najsjajnija zvezda | Zeta Krme (Naos) (prividna veličina 2,25) | ||
| Meteorski rojevi | |||
| Susedna sazvežđa |
|||
| Vidljivo u rasponu +40° i −90° U najboljem položaju za posmatranje u 21:00 je u februaru. {{#if:| {{!} |
{{{beleške}}}
}} | ||
Krma (lat. Puppis) je jedno od 88 savremenih sazvežđa. Deo nekadašnjeg sazvežđa Argo Navis (broda Argo), postala je posebno sazvežđe u 18. veku kada je francuski astronom Nikola Luj de Lakaj podelio ovo sazvežđe na Krmu, Jedra i Pramac. Krma je najveće od ova tri sazvežđa.
Nakon podele sazvežđa Argo Navis, zvezde su zadržale svoje stare oznake (alfa, beta...) tako da u Krmi nema ni alfe ni bete, već je najsjajnija zvezda zeta Krme (Naos, „brod“). Zeta je nastala u sazvežđu Jedro i od svog nastanka do danas je prešla put od preko 400 svetlosnih godina, a trenutno se nalazi na 1090 svetlosnih godina od Sunca. U pitanju je plavi superdžin O klase, površinske temperature 42 400 K, 790 000 puta veće luminoznosti od Sunca, prividne magnitude 2,25.
Druga zvezda po sjajnosti je pi Krme (Ahadi, „koja obećava“), koja se nalazi u blizini granice sa sazvežđem Veliki pas i najsjajnija je zvezda otvorenog jata Kolinder 135. Pi Krme je superdžin K klase, magnitude 2,70.
Ro Krme (Tureis, „mali štit“) je treća zvezda po sjajnosti u ovom sazvežđu, magnitude 2,81. Ro Krme je žuti džin koji se trenutno nalazi u procesu prelaska u subdžina, a nalazi se na oko 63 svetlosne godine od Sunca. Jedna je od najsjajnijih promenljivih zvezda tipa Delta Scuti.
Kako kroz Krmu prolazi Mlečni put, u njoj se nalazi veći broj zanimljivih zvezdanih jata.
M93 je otvoreno zvezdano jato koje se nalazi na oko 3600 svetlosnih godina od Sunca a ima 20 - 24 svetlosnih godina u prečniku. Starost jata je procenjena na oko 100 miliona godina, a najsjajnije zvezde ovog jata su plavi džinovi.
M46 je vrlo svetlo i veliko otvoreno zvezdano jato u kome se nalazi planetarna maglina NGC 2438. Nalazi se na oko 5500 svetlosnih godina od Sunca. Na samo stepen od M46, a na 1600 svetlosnih godina od Sunca, se nalazi još jedno otvoreno zvezdano jato — M47. Starost M47 se procenjuje na oko 78 miliona godina a sadrži pedesetak zvezda.
Još jedno otvoreno jato, NGC 2451, se nalazi u Krmi. NGC 2451 sadrži četrdesetak zvezda i staro je oko 36 miliona godina, a nalazi se na oko 850 svetlosnih godina od Sunca.
- Sazvežđe Krma Arhivirano 2012-03-06 na Wayback Machine-u na TopAstronomer.com (en)