Svetuka kuchirochemo

Nyungwe

Kubva Wikipedia
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.

Nyungwe kana ChiNyungwe mutauro unotaurwa kuMozambique uri rurimi rieBantu.

Mazwi Anotodza Shona

  • VaNyungwe vanoti mbiti (otter) kureva mbiti.
  • Nyungwe inoti mwana (son) kureva mwanakomana.
  • Nyungwe inoti abale (brothers) kureva vakoma.
  • Nyungwe inoti mbwaya (dog) kureva imbwa.
  • Nyungwe inoti kuyamba (to begin) kureva kuvamba.
  • Nyungwe inoti munthu (person) kureva munhu.
  • Nyungwe inoti miti (trees) kureva miti.
  • Nyungwe inoti mubodzi (one) kureva mubodzi.
  • Nyungwe inoti katiyo (one little chick) kureva katiyo kana kanhiyo.
  • Nyungwe inoti uswa (grass) kureva uswa.
  • Nyungwe inoti muyeruzi (adviser) kureva chipanga mazano.
  • Nyungwe inoti mulimi (farmer) kureva farmer.
  • Nyungwe inoti ulendo (travel) kureva rwendo.
  • Nyungwe inoti mtsikana (girl) kureva musikana.
  • Nyungwe inoti mambo (king) kureva mambo.
  • Nyungwe inoti diso (eye) kureva ziso.
  • Nyungwe inoti zinomwe (seven) kureva nomwe.
  • Nyungwe inoti kufunana (too love mutually) kureva kudanana.
  • Nyungwe inoti nyengo (time, event, occasion, period, season) kureva nguva. Sokuti: nyengo ya mainza (rainy season).
  • Nyungwe inoti dzuwa (sun, daylight) kureva zuva.
  • Nyungwe inoti usiku (night) kureva husiku.
  • Nyungwe inoti macibese (morning) kureva mangwanani.
  • Nyungwe inoti kubesera kana kubeseraka (to wake up early) kureva kumukira.
  • Nyungwe inoti congwe (rooster) kureva jongwe.
  • Nyungwe inoti maulo (evening) kureva mauro.
  • Nyungwe inoti ngwe (ideophone meaning - its getting bright or light) inyaudzosingwi inodudza kuchena kwekunze.
  • Nyungwe inoti masikati (noon) kureva masikati.
  • Nyungwe inoti nsiku (noon) kureva masikati.
  • Nyungwe inoti kweru (early afternnon) kureva pakuvamba kwemasikati.
  • Nyungwe inoti kudoka (to get dark) kureva kudoka.
  • Nyungwe inoti chidodo (twilight).
  • Nyungwe inoti mainza (rainy season) kureva maenza.
  • Nyungwe inoti matenda (sickness) kureva hurwere kana hutenda.
  • Nyungwe inoti mpaka (until) kureva kudzamara.
  • Nyungwe inoti muzinga (week) kureva vhiki.
  • Nyungwe inoti lero (today) kureva nhasi. Izwi iri rinotodza Chewa neSena inoti lero.
  • Nyungwe inoti pita (to pass) kureva kupfuura.
  • Nyungwe inoti kufika (to arrive) kureva kusvika.

Mazita eMwedzi

  • Mwezi ya tsakulo (January - lit. month of hoeing).
  • Mwezi ya kambzombzo (February - lit. ‘time of hunger before first harvest).
  • Mwezi ya nkakata (March).
  • Mwezi ya m’bvuno (April -lit. harvest).
  • Mwezi ya m’phepo (May - lit. ‘cold, wind, fresh time).
  • Mwezi ya zawe (June - literary freeze, frost) kureva mwedzi wachikumi.
  • Mwezi ya mpepedza (July - lit. ‘wind).
  • Mwezi ya chirimo (August - dry time to prepare the fields) kureva chirimo.
  • Mwezi ya tsosa (September - ).
  • Mwezi ya phumphuli (October - lit. ‘first rain).
  • Mwezi ya m’bzwalo (November - ).
  • Mwezi ya mainza (December - lit. rainy reason).

[1] [2]

  1. https://repositorio-aberto.up.pt/bitstream/10216/117569/2/303043.pdf
  2. "Archive copy". Archived from the original on 2021-04-21. Retrieved 2019-06-09.