|
Ikonografija Moča i [[Ljudi|ljudske]] [[кост|kosti]] koje su pronađene blizu hramova Moča pokazuju da je žrtvovanje ljudi bio važan deo njihove religije.Njihovi obredi obično su se sastojali iz okupljanja ljudi oko hramova, gde je [[vlastela]] žrtvovala ljude.Ljudi koji su žrtvovani obično su bili zarobljenici koje su Moče zarobili u bitkama sa svojim susedima.Moče su takođe mučile svoje zatvorenike nekoliko nedelja pre žrtvovanja kako bi im izvukli [[krv]]. [[Kanibalizam]] je takođe bio deo religijskih obreda Moča.Moče su u svojim crtežima na zidu često crtali njihovo najvažnije božanstvo koje se zvalo Ajapek i koje su predstavljali kao pauka, leteće stvorenje ili morsko čudovište.Kada su ga crtali sa telom, oni su ga crtali sa jednom rukom u kojoj drži nož ili odsečenu glavu ili kao ljudsku figuru sa lavljim ustima.
== Materijalna kultura ==
==Material culture==
===Ceramics Keramika ===
Moche pottery is some of the most varied in the world. The use of [[molding (process)|mold technology]] is evident, which would have enabled the mass production of certain forms. But Moche ceramics vary widely in shape and theme, with most important social activities documented in pottery, including war, agriculture, [[metalworking|metalwork]], [[weaving]], and [[human sexual activity|erotica]].
Moče keramika je jedna od najraznovrsnijih na svetu. Evidentna je primena [[molding (process)|tehnologije kalupa]], koja je omogućila masovnu proizvodnju pojedinih oblika. Moče keramika se veoma široko varira po obliku i temi, sa najvažnijim društvenim aktivnostima dokumentovanim u grnčarstvu, uključujući rat, poljoprivredu, [[metalworking|metalnu obradu]], [[weaving|tkanje]] i [[human sexual activity|erotiku]].
Traditional north coast Peruvian [[ceramic art]] uses a limited palette, relying primarily on red and white colors, fineline painting, fully modeled clay, veristic figures, and stirrup spouts. Moche ceramics created between 150–800 AD epitomize this style. Moche pots have been found not just at major north coast archaeological sites, such as Huaca de la luna, Huaca del sol, and Sipan, but also at small villages and unrecorded burial sites as well.
Tradicionalna peruanska [[ceramic art|keramička umetnost]] na severnoj obali koristi ograničenu paletu, oslanjajući se prvenstveno na crvene i bele boje, fino slikarstvo, potpuno modelovanu glinu, verističke figure i izlive uzengija. Moče keramika stvorena između 150-800 AD predstavlja ovaj stil. Moče posude su pronađene ne samo na glavnim arheološkim nalazištima na severnoj obali, kao što su Uaka de la Luna, Uaca del sol i Sipan, već i u malim selima i nezabeleženim grobljima.
[[File:Huaca del Sol - Août 2007.jpg|thumb|center|500px| [[Huaca del Sol]] (Temple of the Sun), Mochica cultural capital, {{convert|4|km|0|abbr=on}} south of the modern city of [[Trujillo, Peru|Trujillo]]]] ▼
▲[[File:Huaca del Sol - Août 2007.jpg|thumb|center|500px| [[Huaca del Sol|Huaka del Sol]] ( Temple ofHram the SunSunca), Mochicakulturna culturalprestonica capitalMoče, {{convert|4|km|0|abbr=on}} southjužno ofod themodernog modern city ofgrada [[Trujillo, Peru| TrujilloTruhiljo]] ]]
At leastNajmanje 500 Mocheprimeraka Moče ceramicskeramike haveima sexualseksualne themesteme. TheNajčešći mostčin frequentlykoji depictedse actprikazuje isje [[anal sex|analni seks]], witha scenesscene ofvaginalne vaginalpenetracije penetrationsu beingveoma very rareretke. Većina Most pairsparova areje heterosexualheteroseksualna, withsa carefullypažljivo carvedisklesanim genitaliagenitalijama tokako showbi thatse thepokazalo anus,da ratherse thanprodire theu vaginaanus, isa beingne penetratedu vaginu. Often,Često anje infantnovorođenče isprikazano depictedkako [[breastfeeding|doji]] whiledok thepar coupleima has sexseks. [[Fellatio|Felatio]] isje sometimesponekad representedzastupljen, butali [[cunnilinguskunilingus]] isje absentodsutan. SomeNeki depictprimerci maleprikazuju skeletonsmuške masturbating,skelete orkako masturbiraju, beingili masturbatedih bymasturbiraju livingžive womenžene.<ref>{{cite journal |last1=Weismantel |first1=Mary |title=Moche Sex Pots: Reproduction and Temporality in Ancient South America |journal=American Anthropologist |date=September 2004 |volume=106 |issue=3 |pages=495–505 |doi=10.1525/aa.2004.106.3.495 }}</ref>
{{external media-lat | width = 210px | float = right | headerimage=[[File:Moche earrings.jpg|210px]]
| video1 = [https://www.youtube.com/watch?v=MKBJZMd08M8 PairPar of Earflaresnaušnica, Wingedkrilati Messengersglasnici (MocheMoče Culturekultura, Peru)], [[Smarthistory|Pametna istorija]]<ref name="smarth">{{cite web | title =Pair of Earflares, Winged Messengers (Moche Culture, Peru) | publisher =[[Smarthistory]] | url =http://smarthistory.org/pair-of-earflares-winged-messengers/ | access-date =April 30, 2016 }}</ref>
| video2 = [https://www.youtube.com/watch?v=WSAFCL91OrU MocheMoče Portraitboca Headsa Bottleportretnom glavom], [[Smarthistory|Pametna istorija]]<ref name="smarth2">{{cite web | title =Steven Zucker and Dr. Sarahh Scher, ''Moche Portrait Head Bottle'' | publisher =[[Smarthistory]] | date =May 4, 2016 | url = http://smarthistory.org/moche-portrait-bottle/ | access-date =May 9, 2016 }}</ref> }}
TheRealistički realisticdetalji detailu inMoče Mochekeramičkim ceramicspredmetima maymožda havesu helpedim thempomogli serveda assluže kao [[didactic|didaktički]] modelsmodeli. OlderStarije generationsgeneracije couldbi passkroz downtakve generalportrete knowledgemogle aboutpreneti opšta znanja o [[Norm of reciprocity|reciprocityreciprocitetu]] andi embodimentotelotvorenju tona youngermlađe generationsgeneracije. throughPosude suchsa portrayals.seksualnim Themotivima sexbi potsmogle couldda teachpouče abouto procreationrazmnožavanju, sexualseksualnom pleasurezadovoljstvu, culturalkulturnim andi socialdruštvenim normsnormama, anekoj sortvrsti of immortalitybesmrtnosti, theprenosu transferživota ofi life and soulsduša, transformation,transformaciji andi theodnosu relationshipizmeđu betweendva theciklična twopogleda cyclical views ofna natureprirodu andi lifeživot.<ref>{{cite journal |last1=Chapdelaine |first1=Claude |last2=Kennedy |first2=Greg |last3=Uceda Castillo |first3=Santiago |title=Activación neutrónica en el estudio de la producción local de la cerámica ritual en el sitio moche, Perú |journal=Bulletin de l'Institut Français d'Études Andines |date=1995 |volume=24 |issue=2 |pages=183–212 |doi=10.3406/bifea.1995.1178 |s2cid=192931816 |url=https://www.persee.fr/doc/bifea_0303-7495_1995_num_24_2_1178 }}</ref>
===Textiles Tekstili ===
ExtremeEkstremni weathervremenski anduslovi fragilityi ofkrhkost garmentsodeće meanznače thatda relativelypostoji fewrelativno examplesmalo of Mocheprimera textilesMoče existtekstila.<ref name=":10">{{cite thesis |id={{ProQuest|759077089}} |last1=Scher |first1=Sarahh E.M. |year=2010|title=Clothing power: Hierarchies of gender difference and ambiguity in Moche ceramic representations of human dress, C.E. 1-850 }}</ref> HoweverMeđutim, limitedu quantitiesgrobnicama havesu beenpronađene foundograničene in tombskoličine, especiallyposebno ofkod higher-statusčlanova membersdruštva ofsa societyvišim statusom.<ref name=":11">{{Cite book |last=Jackson |first=Margaret A. |title=Moche art and visual culture in ancient Peru |date=2008 |publisher=University of New Mexico Press |isbn=978-0-8263-4365-9 |location=Albuquerque |oclc=231724559}}</ref> ManyMnogi ofod thepreostalih remainingodevnih garmentspredmeta aresu incompletenekompletni articlesartikli, partially brokendelimično downpokvareni.<ref name=":10" /> NeverthelessIpak, scholarsnaučnici havesu beenuspeli ableda tosteknu gainkulturološke culturaluvide insightsiz frompreostalog themočejskog remaining Moche textilestekstila. TheMoče Mochesu wovetkali textilestekstil, mostlyuglavnom usingkoristeći cottonpamuk andi woolvunu fromod [[vicuña|vikunje]] andi [[alpaca|alpake]].<ref name=":12">{{Cite journal |last=Jiménez Díaz |first=María |date=2002-01-01 |title=The Evolution and Changes of Moche Textile Style: What Does Style Tell Us about Northern Textile Production? |url=https://digitalcommons.unl.edu/tsaconf/403 |journal=Textile Society of America Symposium Proceedings}}</ref> TheRelativno relative presence ofprisustvo theseovih fabricstkanina, askao welli asobrasci whichkoji patternssu were usedkorišćeni, variesvarira chronologicallyhronološki throughoutkroz Mochemočejsku culturekulturu. TooPremalo fewrelikvija relicspostoji existiz fromrane earlymočejske Mochekulture cultureda bi tose drawizvukli conclusivedefinitivni findingsnalazi. TextilesTekstil fromiz aroundoko 450. ADgodine uniquelynaše includeere ajedinstveno maleuključuje headmušku cloth—whichtkaninu isza notglavu readily— foundkoja elsewherese ne može lako naći drugde. TwillTkanje andod gauzekepera weavingi isgaze alsoje commontakođe amonguobičajeno samplesmeđu fromuzorcima thisiz periodovog perioda, thoughiako byu therasponu od 500-800. godine ADnove rangeere, theseovi patternsuzorci becomepostaju muchmnogo lessmanje abundantzastupljeni.<ref name=":12" /> ItSmatra isse thoughtda thatsu eliteelitni membersčlanovi ofmočejskog Mochedruštva societyimali hadspecijalizovane specializedzanatlije artisanskoji whosu manufacturedproizvodili theirnjihov textilestekstil, whereasdok lower-rankingbi typicaltipični membersčlanovi ofdruštva societynižeg wouldranga manufactureproizvodili theirsopstvenu own clothingodeću.<ref name=":10" /> WhorlsVrtnjevi andi needlesigle havesu provense quitepokazali commonprilično inuobičajenim excavationu ofiskopavanju Mochemočejskih dwellings—pointingnastambi to— ašto householdukazuje levelna ofnivo proizvodnje u productiondomaćinstvu.<ref name=":13">{{Cite book |title=The art and archaeology of the Moche : an ancient Andean society of the Peruvian north coast |date=2008 |publisher=University of Texas Press |others=Steve Bourget, Kimberly L. Jones |isbn=978-0-292-79386-6 |edition=1 |location=Austin |oclc=309906176}}</ref> HoweverMeđutim, moreviše monochromemonohromnih, homogenizedhomogenizovanih relicsrelikvija suggestsugeriše mass-productionda mayje havemasovna becomeproizvodnja moremožda commonpostala byčešća do 500-800. ADgodine.<ref name=":12" /> VariationVarijacije inu odeći verovatno garmentssu likelyu correlateskorelaciji withsa differentrazličitim socialdruštvenim classesklasama.<ref name=":10" /><ref name=":11" /><ref name=":13" /> SophisticatedSofisticirane weavingtehnike techniquestkanja and brighti dyessvetle areboje moresu commončešći onna elites'odeći clothingelita, whereasdok commonerssu mayobični haveljudi hadmožda garmentsimali thatmanje weresofisticiranu lessodeću sophisticatedsa andmanjim lackedizborom dye—andboja they— likelyi hadverovatno fewersu ofje imali themmanje.<ref name=":13" /> ComplexSložene tapestriestapiserije developedkoje bysu artisansrazvile arezanatlije anothersu goodjoš associatedjedno withdobro highpovezano socialsvojstvo hierarchysa visokom društvenom hijerarhijom.<ref name=":10" /> SeveralNekoliko specificspecifičnih itemspredmeta alsotakođe correlateje tou genderkorelaciji insa Mochepolom cultureu močejskoj kulturi, suchkao što asje apokriv headza clothglavu forza menmuškarce<ref name=":12" /> and ai longduga tunictunika forza womenžene. ForeignersStranci tomočejske thekulture Mochesu Cultureobično werebili commonlyprikazani portrayedu wearingmočejskoj Mocheodeći clothingkoja thatje containedsadržavala detailsdetalje pertainingkoji tose bothodnose gendersna oroba itemspola thatili werepredmete notkoji specificnisu tobili eitherspecifični za bilo koji od njih.<ref>{{Cite journal |last=Scher |first=Sarahh |date=2019 |title=Dressing the Other: Foreign Women in Moche Ceramic Art |journal=West 86th |volume=26 |issue=2 |pages=188–213|doi=10.1086/708786 |s2cid=213850774 }}</ref> DescendantsPotomci ofnaroda Moche peopleu današnje todayvreme continuei todalje haveimaju strongizdašnu weavingtradiciju traditionstkanja.<ref name=":10" />
== Reference ==
|