Añu 425
Años: 422 423 424 - 425 - 426 427 428
Décades: Años 390 Años 400 Años 410 - Años 420 - Años 430 Años 440 Años 450
sieglos: sieglu IV - sieglu V - sieglu VI
425 n'otros calendarios
Calendariu gregorianu 425
CDXXV
Ab urbe condita 1178
Calendariu armeniu N/A
Calendariu chinu 3121 – 3122
Calendariu hebréu 4185 – 4186
Calendarios hindús
- Vikram Samvat
- Shaka Samvat

480 – 481
347 – 348
Calendariu persa 197 BP – 196 BP
Calendariu islámicu 203 BH – 202 BH
Calendariu rúnicu 675

Fechos

editar
  • Los vándalos instálense en Cartagena, solmenando un duru golpe a la seguridá del comerciu ente Roma y Hispania. Apodérense tamién d'Andalucía y constrúin una flota, que-yos dexa invadir Mallorca.
  • Aeciu lleva a Roma un exércitu reclutáu ente los hunos pa sofitar al usurpador Xuan.
  • Teodosiu II, emperador d'Oriente, unvia a Italia un exércitu lideráu pol xeneral Ardabur y el so fíu Aspar, pa tratar de restablecer la dinastía oficial, representada por Valentinianu III.
  • Aspar toma Aquilea, mentes que'l so padre trata de tomar Rávena. Ardabur ye fechu prisioneru, pero esto déxa-y facese coles tropes de Xuan l'usurpador, que ye fechu prisioneru y degolláu darréu.
  • 23 d'ochobre - Valentinianu III ye proclamáu en Roma emperador d'Occidente (hasta 455). La so madre, Gala Placidia, controla l'Imperiu d'Occidente.
  • El xeneral romanu Aeciu xúnese a la causa del nuevu emperador, Valentinianu III, recibe'l títulu de conde, y la dignidá de xefe del exércitu de la Galia.
  • Ésitu d'Aeciu y de los sos auxiliares hunos sobre los francos y los visigodos na Galia (425-428).
  • Progresivu abandonu de les llinies renanes a les infiltraciones xermániques (425-460).
  • Los heftalís (hunos blancos) crucien el ríu Syrdarja y amenacen la ciudá de Bactriana.
  • En China, el rei To-pa Tau empecipia una campaña contra los reinos de Jeu-Han y Hia.
  • Na India, Kakusthavarman, de la dinastía Kadamba reina sobre'l territoriu de Karnataka (dende Kaveri hasta Godaviri) hasta 450.
  • Fundación de los Ateneos (universidaes) de Roma, Constantinopla y Beirut, por Teodosiu II, animáu pola so esposa Odoxa. Emplega a un gran númberu de profesores, pagaos pol Estáu, y concéde-yos el monopoliu de la educación superior. A les materies tradicionales de la Retórica (elocuencia, sofística y gramática llatina y griega) se añaden la Filosofía y el Derechu. Xunto colos Ateneos, crea tamién biblioteques (na de Constantinopla, con 120000 volúmenes).
  • Xuan Casianu, teóricu monásticu llatín, termina De institutionis coenobiorum.
  • Constrúyese la ilesia de Santa Sabina en Roma, que consta de tres naves ensin cruceru.
  • Redáctase la Notitia dignitatum, catálogu de los cargos civiles y militares del imperiu romanu.
  • A la muerte del Patriarca del Sanedrín Gamaliel VI, el Sanedrín ye abolíu pol Imperiu Romanu d'Oriente.
  • El Budismu empieza a estendese pel sureste d'Asia.

Nacencies

editar
  • Zu Chongzhi, matemáticu y astrónomu chinu.
  • Zenón, emperador romanu d'Oriente (fecha averada).

Muertes

editar

Referencies

editar

Enllaces esternos

editar