Llista de monarques d'Escocia

artículu de llista de Wikimedia
(Redirixío dende Rei d'Escocia)

El monarca d'Escocia yera'l xefe d'estáu del Reinu d'Escocia. Según la tradición, el primer rei de los escoceses (n'inglés, King of Scots) foi Kenneth MacAlpin (Cináed mac Ailpín), quien fundó'l estáu en 843, anque esto nun ye consideráu seriamente polos historiadores.[ensin referencies] La distinción ente'l Reinu d'Alba/Escocia y el Reinu de los pictos ye más bien el productu del mitu medieval posterior y el tracamundiu d'un cambéu na nomenclatura, esto ye Rex Pictorum (rei de los pictos) convertir en ri Alban (rei d'Alba) baxu Donald II cuando los añales camudaron del llatín a la llingua vernácula alredor de finales del sieglu IX, dómina pa la que la pallabra Alba en gaélicu pasara a referise al reinu de los pictos más que Gran Bretaña (el so significáu más antiguu). [ensin referencies]

L'escudu d'armes real d'Escocia usáu antes de 1603

El reinu de los pictos xusto pasó a ser conocíu como reinu d'Alba en gaélicu, que más tarde pasó a ser conocíu n'inglés como Scotland («Escocia»); los términos caltener en dambos idiomes hasta l'actualidá. A finales del sieglu XI como mui tarde, los reis escoceses taben usando'l términu rex Scotorum, o rei de los escoceses (Scots), pa referise a si mesmu en llatín. El títulu de rei de los escoceses (King of Scots) decayó nel añu 1707 cuando'l reinu d'Escocia xunir col reinu d'Inglaterra pa formar el reinu de Gran Bretaña. Asina la reina Ana convertir na última reina d'Escocia (y coles mesmes la última reina d'Inglaterra) y la primer reina de Gran Bretaña. Los dos reinos compartieren monarca dende 1603 (vease Unión de les Corones), y Carlos II foi l'últimu monarca escocés que foi de fechu coronáu n'Escocia, en Scone en 1651.

Dinastíes

editar

Anque los xenealoxistes estremen a los monarques d'Escocia en «dinastíes» o «cases», basaes nes idees europees continentales de dinastíes, paez que los reis y les reines d'Escocia, hasta onde se cree que son los sos últimos oríxenes, remonten la so ascendencia a Fergus Mór, el llexendariu fundador de Dál Riata que se diz que florió a finales del sieglu V, y dende el so nietu Gabrán mac Domangairt y hermanu Loarn mac Eirc. Ta documentáu que Xacobu VI dixo qu'él yera un monarca surdíu de la raza Ferguse». Tres la Restauración de 1660, cuando encargaron a Jacob de Wet semeyes de los gobernantes pasaos y presentes d'Escocia pal palaciu de Holyrood, la serie empezó con Fergus Mór.

Llista de los monarques d'Escocia

editar

El reináu de Kenneth MacAlpin empieza colo que de cutiu se llama la Casa de Alpin, un conceutu totalmente modernu. Los descendientes de Kenneth MacAlpin estremar en dos rames; la corona alternaría ente los dos, la muerte d'un rei d'una de les cañes de cutiu entainada pola guerra o l'asesinatu d'un pretendiente pol otru. Malcolm II foi l'últimu rei de la Casa de Alpin; nesti reináu, llogró con ésitu entartallar tola oposición y, al nun tener fíos, foi capaz de tresmitir la corona al fíu de la so fía, Duncan I, quien inauguró la Casa de Dunkeld.

Semeya Nome del rei n'inglés modernu tradicional
(col equivalente modernu en gaélicu)
Nome gaélicu medieval Estatus dinásticu Reináu Títulu Llamatu
  Kenneth I
(Coinneach mac Ailpein)[1]
Cináed mac Ailpín
Ciniod m. Ailpin
fíu de Alpin rei de Dal Riata 843/848-13 de febreru de 858 Rex Pictorum
(«Rei de los Pictos»)
An Ferbasach,
«El Conquistador»[2]
- Donald I
(Dòmhnall mac Ailpein)
Domnall mac Ailpín fíu de Alpin rei de Dal Riata, y hermanu de Kenneth I |align="center"|858–13

d'abril de 862

Rex Pictorum
(«Rei de los Pictos»)
  Constantín I
(Còiseam mac Choinnich)
Causantín mac Cináeda Fíu de Kenneth I |align="center"|862–877 Rex Pictorum
(«Rei de los Pictos»)
An Finn-Shoichleach,
«El Vinu Arrogante»[3]
- Aedh
(Aodh mac Choinnich)
Áed mac Cináeda Fíu de Kenneth I |align="center"|877–878 Rex Pictorum
(«Rei de los Pictos»)
- Giric
(Griogair mac Dhunghail)
Giric mac Dúngail Fíu de Donald I |align="center"|878–889 Mac Rath,
«Fíu de la Fortuna»[4]
- Eochaid Eochaid mac Run † nietu de Kenneth I |align="center"|*878–889? - -
  Donald II
(Dòmhnall mac Chòiseim)
Domnall mac Causantín Fíu de Constantín I |align="center"|889–900 Rí Alban
(«Rei d'Escocia»)

Rì nan Albannaich
(«Rei de los escoceses»)
Dásachtach,
el Llocu» o «Sicópata»[5]
  Constantino II
(Còiseam mac Aoidh)
Causantín mac Áeda Fíu de Áed 900–943 Rí Alban An Midhaise,
«el de mediana edá».[6]
  Malcolm I
(Maol Chaluim mac Dhòmhnaill)
Máel Coluim mac Domnaill Fíu de Donald II |align="center"|943–954 Rí Alban An Bodhbhdercc,
«el colloráu peligrosu»[7]
  Indulf[8] Ildulb mac Causantín Fíu de Constantino II |align="center"|954–962 Rí Alban An Ionsaighthigh,
«l'agresor»[9]
- Dubh
(Dubh o Duff)
(Dubh mac Mhaoil Chaluim)
Dub mac Maíl Choluim Fíu de Malcolm I |align="center"|962–967 Rí Alban Dén,
«el Vehemente»[10]
- Culen
(Cailean)
Cuilén mac Ilduilb Fíu de Indulf 967–971 Rí Alban An Fionn,
«el Blanco»[11]
- Amlaíb
(Amhlaigh)
Amlaíb mac Ilduilb Fíu de Indulf * 973x –977 Rí Alban
- Kenneth II
(Coinneach mac Mhaoil Chaluim)
Cináed mac Maíl Choluim Fíu de Malcolm I |align="center"|971

x 977–995

Rí Alban An Fionnghalach,
«el Fratricida»[12]
  Constantino III
(Còiseam mac Chailein)
Causantín mac Cuiléin Fíu de Cuilén 995–997 Rí Alban
  Kenneth III
(Coinneach mac Dhuibh)
Cináed mac Duib Fíu de Dub 997–25 de marzu de 1005 Rí Alban An Donn,
«el Xefe» / «el Marrón».[13]
  Malcolm II
(Maol Chaluim mac Choinnich)
Máel Coluim mac Cináeda Fíu de Kenneth II |align="center"|1005–1034 Rí Alban / Rex Scotiae Forranach,
«el Destructor»;[14]

* Evidencia del reináu de Eochaid nun ye segura: pue que realmente nunca fuera rei. Si ser, yera un rei xunto con Giric. Amlaíb ye conocíu namái por una referencia a la so muerte en 977, que se refier a él como'l rei d'Alba; yá que se sabe que Kenneth II yera entá rei en 972-973, Amlaíb tuvo de tomar el poder ente 973 y 977.

† Eochiad yera un fíu de Run, rei de Strathclyde, pero la so madre yera una fía de Kenneth I.

Duncan asocedió nel tronu como'l nietu maternu de Malcolm II. Tres un reináu ensin ésitu, Duncan foi muertu en batalla por Macbeth, que tuvo yn reináu llargu y relativamente esitosu. Nuna serie de batalles ente 1057 y 1058, el fíu de Duncan, Malcolm III ganó y mató a Macbeth y al fiyascu y herederu de Macbeth, llamáu Lulach, y reclamó el tronu. Les disputes dinástiques nun acabaron ellí: a la muerte de Malcolm en batalla, el so hermanu Donald Ban reclamó'l tronu, espulsando a los fíos de Malcolm d'Escocia; siguió una guerra civil na familia, con Donald Ban y el fíu de Malcolm, Edmundo, opuestos polos fíos de Malcolm sofitaos polos ingleses, empuestos primero por Duncan II y depués por Edgar. Edgar trunfó, unviando al so tíu y hermanu a monesterios. Tres el reináu de David I, el tronu escocés pasó según les regles de primogenitura, pasando de padre a fíu, o si nun fuera posible, d'hermanu a hermanu.


Semeya Nome del rei n'inglés modernu tradicional Nome gaélicu medieval Estatus dinásticu Reináu Títulu Llamatu
  Duncan I
(Donnchadh mac Crìonain)
Donnchad mac Crínáin Nieto de Malcolm II |align="center"|1034–1040 Rí Alban An t-Ilgarach,
«l'Enfermu».[15]
- Macbeth
(MacBheatha mac Fhionnlaigh)
Mac Bethad mac Findláich Fíu de Mormaer Findláech, nietu de Malcolm II y maríu de la nieta de Kenneth III |align="center"|1040–1057 Rí Alban Rí Deircc,
«el Rei Colorado».[16]
- Lulach
(Lughlagh mac Gille Chomghain)
Lulach mac Gille Comgaín Bisnietu de Kenneth III |align="center"|1057–1058 Rí Alban Tairbith,
«el Desafortunáu».[16]
-
Fatuus,
«el Tontu».[17]
Malcolm III
(Maol Chaluim mac Dhonnchaidh)
Máel Coluim mac Donnchada Fíu de Duncan I |align="center"|1058–1093 Rí Alban/ Scottorum basileus ? Cenn Mór («Canmore».<)
«Gran Xefe».[18]
- Donald III
(Dòmhnall mac Dhonnchaidh)
Domnall mac Donnchada Fíu de Duncan I |align="center"|1093–1097 Rí Alban Bán,
«el Bellu».
  Duncan II
(Donnchadh mac Mhaoil Chaluim)
Donnchad mac Maíl Choluim Fíu de Malcolm III |align="center"|1094 Rí Alban/ Rex Scottorum
  Edgardo
(Eagar mac Mhaoil Chaluim)
Étgar mac Maíl Choluim Fíu de Malcolm III |align="center"|1097–1107 Rí Alban/ Rex Scottorum Probus,
«el Valiente»[19]
  Alejandro I
(Alasdair mac Mhaoil Chaluim)
Alaxandair mac Maíl Choluim Fíu de Malcolm III |align="center"|1107–1124 Rí Alban/ Rex Scottorum «el Fieru»[20]
  David I
(Dàibhidh mac Mhaoil Chaluim)
Dabíd mac Maíl Choluim Fíu de Malcolm III |align="center"|1124–1153 Rí Alban/ Rex Scottorum «el Santu»[21]
  Malcolm IV
(Maol Chaluim mac Eanraig)
Máel Coluim mac Eanric Nieto de David I |align="center"|1153–1165 Rí Alban/ Rex Scottorum Virgo
«la Doncella»
-
Cenn Mór,
«Gran Xefe»[22]
  Guillermu I
(Uilleam mac Eanraig)
Uilliam mac Eanric Nieto de David I |align="center"|1165-1214 Rí Alban/ Rex Scottorum «el Lleón»
-
Garbh,
«el Duru»[23]
  Alejandro II
(Alasdair mac Uilleim)
Alaxandair mac Uilliam Fíu de Guillermu I |align="center"|1214–1249 Rí Alban/ Rex Scottorum
  Alejandro III
(Alasdair mac Alasdair)
Alaxandair mac Alaxandair Fíu d'Alejandro II |align="center"|1249–1286 Rí Alban/ Rex Scottorum

Casa de Fairhair (1286-1290), apostada

editar

L'últimu Rei de la Casa de Dunkeld foi Alejandro III. La so esposa diéra-y dos fíos y una fía; pero pal añu 1286, los sos fíos taben muertos, y la so fía, Margarita, namái diera una fía al so maríu Erico II de Noruega antes de morrer ella mesma. Alejandro volvió casase, pero a principios del añu 1286, morrió nun accidente mientres diba a casa. La so esposa, Yolanda de Dreux, taba embarazada; pero pa payares de 1286, toa esperanza de dar a lluz un fíu sumió. Según eso, nel tratáu de Salisbury, los Guardianes d'Escocia reconocieron a la nieta d'Alejandro, Margarita de Noruega, como reina de los escoceses. Margarita permaneció nel reinu de Noruega del so padre hasta seronda de 1290 cuando foi unviada a Escocia. Sicasí, morrió nes Órcades, nun poniendo nunca un pie sobre'l terrén escocés, y ensin ser coronada en Scone. Por ello dacuando nun-y la considera reina.

Semeya Nome Estatus dinásticu Nacencia Gobernó dende Coronación Gobernó hasta Muerte
  Margarita
la Doncella de Noruega
nieta d'Alejandro III principios de 1283 25 de payares de 1286
apostada
Nunca coronada Setiembre/ochobre 1290

Primer interregno (1290-1292)

editar

Casa de Balliol (1292-1296)

editar

La muerte de Margarita de Noruega provocó dos años de crisis socesoria n'Escocia. Cola so muerte, escosóse la descendencia de Guillermu I, pos nun esistía un claru herederu de la corona. A ella optaron trelce candidatos. Los más prominentes yeren Juan de Balliol, bisnietu del hermanu menor de Guillermo; David de Huntingdon; y Roberto Bruce, V Señor de Annandale, bisnietu de David I d'Escocia. Los nobles escoceses convidaron a Eduardu I d'Inglaterra a arbitrar les sos pretensiones; asina lo fixo, pero forzó a los escoceses a xura-y como señor superior. Decidióse que John de Balliol fuera'l Rei; por causa de la so debilidá ya incapacidá, en 1296, ésti viose obligáu a abdicar n'Eduardu I, qu'entós intentó anexonar Escocia al reinu d'Inglaterra.

Semeya Nome Estatus dinásticu Nacencia Gobernó dende Coronación Gobernó hasta Muerte
  Juan de Balliol
Toom Tabard ("Capa vacida")
(Iain Balliol)
bisnietu de David de Huntingdon (hermanu de Guillermu I) c.1249 17 de payares de 1292 30 de payares de 1292 10 de xunetu de 1296
depuestu por Eduardu I d'Inglaterra
Payares de 1314

Segundu interregno (1296–1306)

editar

Mientres diez años, Escocia nun tuvo Rei propiu. Los escoceses, sicasí, refugaron tolerar el gobiernu inglés; primero William Wallace y depués, tres la so execución, Roberto Bruce (el nietu del competidor de 1292) lluchó contra los ingleses. Bruce y los sos partidarios mataron al rival al tronu, John III Comyn, Señor de Badenoch el 10 de febreru de 1306 na ilesia de Greyfriars en Dumfries. Poco dempués de 1306, Robert foi coronáu rei de los escoceses en Scone. La so enerxía, y el correspondiente reemplazu del brengosu Eduardu I col so fíu más débil, Eduardu II, dexó a Escocia lliberar del gobiernu inglés; na batalla de Bannockburn en 1314, los escoceses espulsaron a los ingleses, y pal añu 1329 los ingleses tuvieron d'alcuerdu por aciu tratáu a aceptar la independencia d'Escocia. El socesor de Roberto, el so fíu David, yera un neñu como socesor. Los ingleses anovaron la so guerra con Escocia, y David viose obligáu a fuxir del reinu por Edward Balliol, fíu del rei Juan, quien consiguió ser coronáu rei de los escoceses y apurrir los condaos meridionales d'Escocia a Inglaterra antes de ser espulsaos de nuevu. David pasó gran parte de la so vida nel exiliu, primero en llibertá col so aliáu, Francia, y depués n'en pirisón n'Inglaterra; namái foi capaz de tornar a Escocia en 1357. A la so muerte, ensin fíos, en 1371, la Casa de Bruce escastóse.

Semeya Nome Estatus dinásticu Nacencia Gobernó dende Coronación Gobernó hasta Muerte
  Roberto I
el Bonu
(Roibert a Briuis)
tataranieto de David de Huntingdon (hermanu de Guillermu I) 11 de xunetu de 1274 25 de marzu de 1306 7 de xunu de 1329
  David II
(Dàibhidh Bruis)
fíu de Roberto I 5 de marzu de 1324 7 de xunu de 1329 Payares de 1331 22 de febreru de 1371

Stewart (1371-1567)

editar

Roberto Estuardo yera un nietu de Roberto I pola fía del postreru, Marjorie. Naciendo en 1316, yera mayor que'l so tíu, David II; arriendes d'ello, yera al xubir al tronu un home vieyu, incapaz de reinar puxantemente, un problema al que tamién s'enfrentó'l so fíu Roberto III, quien sufriera daños irreparables nun accidente d'equitación. Estos dos fueron siguíos por una serie de rexentes, causaos pola mocedá de los socesivos reis. Arriendes d'ello, ser Estuardo vio periodos d'inercia real, mientres la cual los nobles usurparon el poder de la corona, siguíu por periodos de gobiernu personal pol monarca, mientres el cual él o ella intentaría resolver los problemes creaos pola so propia minoría y los efeutos al llargu plazu de reinaos previos. Gobernar Escocia foi faciéndose progresivamente difícl, conforme la poderosa nobleza foi faciéndose adulces intratable; los intentos de Xacobu I d'acabar col desorde del reinu acabó col so asesinatu; Xacobu III foi asesináu nuna guerra civil ente él y la nobleza, empuestu pol so propiu fíu; cuando Xacobu IV, quien gobernara severamente y suprimió a los aristócrates, morrió na batalla de Flodden Field, la so esposa Margarita Tudor, que fuera escoyida rexente del so fíu, el mozu Xacobu V, foi derocada polos nobles y la mesma esposa de Xacobu V, María de Guisa, trunfó al gobernar Escocia mientres la rexencia de la so fía pequeña, María I namái estremando y conquistando les facciones nobles, y distribuyendo sobornos franceses con mano lliberal. Finalmente, la mesma María I, la postrera descendiente direuta de Roberto II, atopóse incapaz de gobernar Escocia enfrentada a la foscura de l'aristocracia y l'intransixencia de la población, que favoreció'l Calvinismu y desaprobaba el so catolicismu; viose obligada a abdicar, y fuxó a Inglaterra, onde foi executada por traición contra la reina inglesa Sabela I. A la so abdicación, el so fíu, que'l so padre pertenecía a una caña menor de los Estuardo, convertir en rei.

Semeya Nome Estatus dinásticu Nacencia Gobernó dende Coronación Gobernó hasta Muerte
  Roberto II
the Steward,
(Roibert II Sdíbhard)
nietu de Roberto I 2 de marzu de 1316 22 de febreru de 1371 26 de marzu de 1371 19 d'abril de 1390
  Roberto III (nacíu John Stewart)
the Llambe King
(Roibert III Sdíbhard, An Righ Bhacaigh)
fíu de Roberto II c.1340 19 d'abril de 1390 14 d'agostu de 1390 4 d'abril de 1406
  Xacobu I,
(Seumas I Stiùbhairt)
fíu de Roberto III 10 d'avientu de 1394 4 d'abril de 1406 2/21 de mayu de 1424 21 de febreru de 1437
  Xacobu II
Fiery Face,
(Seumas II Stiùbhairt)
fíu de Xacobu I 16 d'ochobre de 1430 21 de febreru de 1437 1437 3 d'agostu de 1460
  Xacobu III,
(Seumas III Stiùbhairt)
fíu de Xacobu II 1451/52 3 d'agostu de 1460 10 d'agostu de 1460 11 de xunu de 1488
  Xacobu IV,
(Seumas IV Stiùbhairt)
fíu de Xacobu III 17 de marzu de 1473 11 de xunu de 1488 24 de xunu de 1488 9 de setiembre de 1513
  Xacobu V,
(Seumas V Stiùbhairt)
fíu de Xacobu IV 15 d'abril de 1512 9 de setiembre de 1513 21 de setiembre de 1513 14 d'avientu de 1542
  María I, reina de los escoceses, reina consorte de Francia
(Mairi Stiùbhairt)
fía de Xacobu V 8 d'avientu de 1542 14 d'avientu de 1542 9 de setiembre de 1543 24 de xunetu de 1567 8 de febreru de 1587

Stuart (1567-1651)

editar

Los «Stewart» de Lennox yeren una caña menor de la familia Estuardo; sicasí, nun yeren descendencia masculina direuta de Roberto II, el primer Estuardo que se convirtió en rei de los escoceses, sinón más bien del so antecesor Alejandro Estuardo, 4º High Steward d'Escocia. Nel pasáu, al traviés de l'antigua alianza con Francia, afixeron el so apellíu a la forma francesa Stuart. Arriendes d'ello, cuando'l fíu del conde de Lennox, Enrique, Lord Darnley, casóse cola reina de los Escoceses, María I, el so fíu, el primer rei de la caña Lennox de los Estuardo, gobernó como un Stuart.

Xacobu VI tamién se convirtió en rei d'Inglaterra ya Irlanda como Xacobu I en 1603, cuando morrió la so prima Sabela I; dempués, anque los dos corones d'Inglaterra y Escocia permanecieron dixebraes, la monarquía basóse principalmente n'Inglaterra.

Carlos I, el fíu de Jacobo, enfrentar a la Guerra Civil; el conflictu resultante duró ocho años, y acabó cola so execución. El Parllamentu Inglés decretó entós que la so monarquía terminara; el Parllamentu de los Escoceses, tres dalguna deliberación, rimpió los sos llazos con Inglaterra y declaró que Carlos, fíu y herederu de Carlos I, convertir en rei. Gobernó hasta l'añu 1651; sicasí, los exércitos de Oliver Cromwell ocuparon Escocia y lleváronlu al exiliu.

Semeya Nome Estatus dinásticu Nacencia Gobernó dende Coronación Gobernó hasta Muerte
  Xacobu VI
(tamién Xacobu I d'Inglaterra ya Irlanda)
(Seumas VI Stiùbhairt)
fíu de María I y Enrique Estuardo, Lord Darnley 19 de xunu de 1566 24 de xunetu de 1567 29 de xunetu de 1567 27 de marzu de 1625
  Carlos I
(tamién Carlos I d'Inglaterra ya Irlanda)
(Teàrlach I Stiùbhairt)
fíu de Xacobu VI 19 de payares de 1600 27 de marzu de 1625 8 de xunu de 1633 30 de xineru de 1649
executáu
  Carlos II
(tamién Carlos II d'Inglaterra ya Irlanda)
(Teàrlach II Stiùbhairt)
fíu de Carlos I 29 de mayu de 1630 30 de xineru de 1649
1 de xineru de 1651 1651
derrocáu por conquista
6 de febreru de 1685

La Mancomunidá d'Inglaterra

editar

En 1652, dempués de la fuxida de Carlos II, el Parllamentu Inglés aprobó'l Tender of Union: según los sos términos, el Reinu d'Escocia quedaba abolíu, y anexonáu a la Mancomunidá d'Inglaterra. Escocia nun volvería algamar la so independencia hasta 1660, cuando cola restauración de Carlos II, restauróse l'antiguu sistema de la Unión de Corones. Hasta entós, Escocia foi gobernada direutamente dende Inglaterra; los gobernadores fueron Oliverio Cromwell y el so fíu, Richard, quien gobernaron sobre la Mancomunidá d'Inglaterra como Lord Protectors, cuasi monarques.

Semeya Nome Estatus dinásticu Nacencia Gobernó dende Coronación Gobernó hasta Muerte
  Oliverio Cromwell,
Lord Protector de la Mancomunidá d'Inglaterra
N/A 19 d'abril de 1599 16 d'avientu de 1653 N/A 3 de setiembre de 1658
  Richard Cromwell
(Tumbledown Dick),
Lord Protector de la Mancomunidá d'Inglaterra
fíu de Oliver Cromwell 4 d'ochobre de 1626 3 de setiembre de 1658 N/A 25 de mayu de 1659
dimitió formalmente
12 de xunetu de 1712

Casa de Stuart (restaurada) (1660-1707)

editar

Cola Restauración, los Estuardo convertir de nuevu en reis d'Inglaterra. Pero nun se respetaron los derechos d'Inglaterra: el Parllamentu Escocés foi, mientres el reináu de Carlos II, disueltu, y el so hermanu Jacobo foi nomáu Gobernador d'Escocia. El mesmu Jacobo convertir en Xacobu VII en 1685 d'Escocia en 1685; el so catolicismu nun foi toleráu y foi espulsáu d'Inglaterra dempués de trés años. Nel so llugar el tronu pasó a la so fía María y el maríu d'ésta, Guillermo d'Orange, el gobernante de la República Holandesa; fueron aceptaos como monarques d'Escocia dempués d'un periodu de deliberación del Parllamentu y gobernaron xuntos como Guillermu II y María II.

Un intentu d'establecer un imperiu colonial escocés al traviés del proyeutu Darién en desafíu al d'Inglaterra, fracasó, dexando al Estáu escocés en bancarrota. Esto coincidió col ascensu de la reina Ana, fía de Xacobu VII. Ana tuvo dellos fíos, pero nengunu d'ellos sobrevivir, y a la so muerte'l so herederu más cercanu yera'l so mediohermanu, Jacobo, n'exiliu en Francia. Los ingleses favorecieron a la protestante Sofía de Hánover (una nieta de Xacobu VI) como heredera; los escoceses prefirieron al príncipe Jacobo, quien como un Estuardo tenía ascendencia escocesa, y amenaciaron con romper la Unión de les Corones ente Inglaterra y Escocia escoyéndo-y para ellos. Pa caltener la unión, los ingleses ellaboraron un plan por aciu el cual los dos reinos d'Escocia ya Inglaterra xunir nun namái reinu, el reinu de Gran Bretaña, gobernáu por un monarca común, y con un solu Parllamentu. Dambos parllamentos nacionales aportaron a esto, anque los escoceses con cierta reticencia, motivada principalmente poles finances nacionales, y al xunise dambos reinos, sumieron tanto'l reinu d'Escocia como'l d'Inglaterra. Dempués, anque los monarques siguieron gobernando sobre la nación escocesa, facer como reis de Gran Bretaña y depués del Reinu Xuníu.

Semeya Nome Estatus dinásticu Nacencia Gobernó dende Coronación Gobernó hasta Muerte
  Carlos II
(restauráu)
(Teàrlach II Stiùbhairt)
fíu de Carlos I 29 de mayu de 1630 29 de mayu de 1660
restauráu nel poder
1 de xineru de 1651 6 de febreru de 1685
  Xacobu VII
(tamién Xacobu II d'Inglaterra ya Irlanda)
(Seumas VII Stiùbhairt)
fíu de Carlos I 14 d'ochobre de 1633 6 de febreru de 1685 11 d'abril de 1689 16 de setiembre de 1701
  María II
(tamién María II d'Inglaterra ya Irlanda)
(Mairi II Stiùbhairt)
fía de Xacobu VII 30 d'abril de 1662 11 d'abril de 1689
con Guillermu II
28 d'avientu de 1694
  Guillermu II,
(tamién Guillermu III d'Inglaterra y Guillermu I d'Irlanda)
(Uilleam Orains, «Guillermo d'Orange»)
nietu de Carlos I, maríu de María II 14 de payares de 1650 11 d'abril de 1689
con María II hasta 1694
8 de marzu de 1702
  Ana
(tamién Ana d'Inglaterra ya Irlanda)
(Anna Stiùbhairt)
fía de Xacobu VII 6 de febreru de 1665 8 de marzu de 1702 1 de mayu de 1707
Lleis d'Unión, creación de la Gran Bretaña
1 d'agostu de 1714

A partir de 1707, los títulos de King of Scots («rei de los escoceses») y Queen of Scots («reina de los escoceses») son incorreutos. D'ende qu'esta llista namái algame hasta l'añu 1707; pa los monarques posteriores a esa fecha, vease Monarques británicos.

Pretendientes jacobitas

editar

Xacobu VII siguió reclamando los tronos d'Inglaterra, Escocia ya Irlanda. Cuando morrió en 1701, el so fíu Jacobo heredó les pretensiones del so padre y llamóse a sí mesmu Xacobu VIII d'Escocia y III d'Inglaterra ya Irlanda. Siguiría faciéndolo tola so vida, inclusive dempués de que s'escastaren los reinos d'Inglaterra y Escocia por aciu la so fusión nel Reinu de la Gran Bretaña. En 1715, un añu dempués de la muerte de la so hermana, la reina Ana, y l'ascensu al tronu del so primu Jorge de Hánover, Jacobo llegó a Escocia ya intentó reclamar el tronu; fracasó y viose obligáu a fuxir al Continente. Un segundu intentu efectuáu pol so fíu Carlos, en 1745, tamién fracasó. Dambos fíos de Jacobo morrieron ensin descendencia colo que se punxo fin a la familia Estuardo.

  • «Xacobu VIII» (Seumas VIII), conocíu como'l Viejo pretendiente, fíu de Xacobu VII, foi pretendiente dende 1701 hasta la so muerte en 1766.
  • «Carlos III» (Teàrlach III), tamién conocíu como'l Mozu pretendiente y de cutiu llamáu Bonnie Prince Charlie, fíu de Xacobu VIII, foi pretendiente dende la muerte del so padre hasta la suya mesma en 1788.
  • «Enrique I» (Eanraig I), hermanu de Carlos III y el más nuevu de los fíos de Xacobu VIII. Morrió en 1807 ensin dexar descendencia.

Tres 1807, les pretensiones jacobitas pasaron primero a la Casa de Saboya (1807–1840), depués a la caña de Módena de la Casa d'Habsburgu-Lorena (1840–1919) y finalmente a la Casa de Baviera (dende 1919). L'actual herederu sería los duque Francisco de Baviera. Nin él nin nengunu de los sos predecesores dende 1807 escorrieron la so pretensión.

Otros pretendientes

editar
  • Idi Amin, presidente d'Uganda 1971-1979, proclamar a sí mesmu rei d'Escocia en 1975 (morrió nel exiliu nel añu 2003).
  • Michel Roger Lafosse dende 1979 afirmó ser príncipe d'Albany y herederu al tronu escocés.

Cronoloxía de los monarques escoceses

editar
Ana de Gran BretañaMaría II d'InglaterraGuillermu III d'InglaterraXacobu II d'InglaterraCarlos II d'InglaterraRichard CromwellOliverio CromwellCarlos II d'InglaterraCarlos I d'InglaterraXacobu I d'InglaterraMaría I d'EscociaXacobu V d'EscociaXacobu IV d'EscociaXacobu III d'EscociaXacobu II d'EscociaXacobu I d'EscociaRoberto III d'EscociaRoberto II d'EscociaDavid II of ScotlandRoberto I of ScotlandJuan d'EscociaMargarita, doncella de NoruegaAlejandro III d'EscociaAlejandro II d'EscociaGuillermu I d'EscociaMalcolm IV d'EscociaDavid I d'EscociaAlejandro I d'EscociaEdgar d'EscociaDuncan II d'EscociaDonald III d'EscociaMalcolm III d'EscociaLulach d'EscociaMacbeth d'EscociaDuncan I d'EscociaMalcolm II d'EscociaKenneth III d'EscociaConstantino III d'EscociaKenneth II d'EscociaAmlaíb d'EscociaCuilén d'EscociaDub d'EscociaIndulf d'EscociaMalcolm I d'EscociaConstantino II d'EscociaDonald II d'EscociaEochaid d'EscociaGiric d'EscociaÁed d'EscociaConstantín I d'EscociaDonald I d'EscociaKenneth I d'EscociaCasa de StuartCasa de StewartCasa de BruceCasa de DunkeldCasa de Alpin
  1. Falando afechiscamente, Coinneach debería realmente ser Cionaodh, yá que Coinneach ye históricamente un nome separáu. Sicasí, nel idioma modernu, dambos nomes converxeron.
  2. Skene, Chronicles, p. 83.
  3. Skene, Chronicles, p. 85.
  4. Skene, Chronicles, p. 87.
  5. Hudson, Celtic Kings, p. 58.
  6. Skene, Chronicles, p. 91; Hudson, Celtic Kings, p. 65.
  7. Skene, Chronicles, p. 93.
  8. El so nome ye una gaelización del nome noruegu Hildufr (o quiciabes l'inglés Eadulf); asocede en delles formes gaéliques comtemporáneas, como Iondolbh, que s'atopen nel Duan Albanach; Ildulb úsase porque dellos historiadores representa correutamente'l nome Hildulfr n'ortografía gaélica; Eadwulf quiciabes fuera Idulb, d'ende qu'esa forma tamién s'use dacuando. El nome nunca pasó a un usu ampliu nel mundu escocés, o la palabrta gaélica más xeneralmente, y nun tien forma moderna. El nome «Indulf» ye una forma d'escribilo producida por influyencia francesa medieval posterior; Hudson, Celtic Kings, p, 89.
  9. Skene, Chronicles, p. 94.
  10. Duan Albanach, 23 here; pos Dub significa «Negru», ye tautolóxicu.
  11. Skene, Chronicles, p. 95.
  12. Skene, Chronicles, p. 96.
  13. El primeroprobablemente por cuenta de que les fontes ingleses posteriores llámen-y l'Adustu»; irlandés antiguu donn tien un significáu similar al irlandés antiguu greimm, que significa «poder» o «autoridá»; vease Skene, Chronicles, p. 98; Hudson, Celtic Kings, p. 105.
  14. Skene, Chronicles, páxs. 99-100.
  15. Skene, Chronicles, p. 101.
  16. 16,0 16,1 Skene, Chronicles, p. 102.
  17. Anderson, Early Sources, vol. i, p. 603.
  18. Esti nome foi probablemente namái orixinalmente aplicáu a Mael Coluim IV, el nietu de Mael Coluim III, y depués más tarde confundíu; vease Duncan, Kingship of the Scots, páxs. 51–52, 74–75; Oram, David I, p. 17, nota 1. Cenn Mór verdaderamente significa «gran xefe» más que «gran cabeza» como dacuando créese.
  19. Anderson, Early Sources, vol. ii, p. 141.
  20. Esti llamatu sicasí nun ta aseguráu mientres otros trés sieglos, na obra d'Andrew of Wyntoun.
  21. Llamatu posterior. Llatín Sanctus tamién significa a cencielles «Santu». David nunca foi canonizáu.
  22. See Duncan, Kingship of the Scots, páxs. 51–52, 74–75; Oram, David I, p. 17, nota 1. Cenn Mór verdaderamente significa «Gran Xefe» más que «Gran Cabeza», como dacuando piénsase.
  23. Añales de Ulster, s.a. 1214.6; Añales de Loch Cé, s.a. 1213.10.

Referencies

editar
  • Anderson, Alan Orr, Early Sources of Scottish History: AD 500–1286, 2 Vols, (Edimburgu, 1922)
  • Broun, Dauvit (2007). Scottish Independence and the Idea of Britain. From the Picts to Alexander III.. Edinburgh University Press. ISBN 978-0-7486-2360-0.
  • Hudson, Benjamin T., Kings of Celtic Scotland, (Westport, 1994)
  • Skene, William Forbes (ed.), Chronicles of the Picts, Chronicles of the Scots and other Early Memorials of Scottish History, (Edimburgu, 1867)

Ver tamién

editar