Saltar al conteníu

Diferencies ente revisiones de «Dinastía de los Capetos»

De Wikipedia
Navegar l'historial de mou interactivu
← Edición más antigua
Contenido eliminado Contenido añadido
VisualTestu wiki
m Iguo testu: -"virrei" +"virréi"
m iguo testu: Juan d'Orleans => Xuan d'Orleans
 
(Nun s'amuesen 45 revisiones intermedies de 6 usuarios)
Llinia 3: Llinia 3:
{{Ficha de casa real
{{Ficha de casa real
| escudu heráldicu =
| escudu heráldicu =
[[Archivu:Arms of the Kingdom of France (Ancien).svg|Arms of the Kingdom of France (Ancien).svg|190px]]
[[Ficheru:Arms of the Kingdom of France (Ancien).svg|Arms of the Kingdom of France (Ancien).svg|190px]]
| país = [[Francia]]
| país = [[Francia]]
| casa materna = [[Dinastía robertina]]
| casa materna = [[Dinastía robertina]]
| títulos = [[Emperador llatinu de Constantinopla]], [[Emperadores de Brasil|emperador de Brasil]], [[rei de Francia]], [[rei de Portugal]], [[rei de Polonia]], [[rei d'España]], [[rei de Navarra]], [[rei de Nápoles]], [[rei de Sicilia]], [[gran duque de Luxemburgu]], [[duque de Orléans]], [[duque de Borgoña]], [[Duques de Parma|duque de Parma]]
| títulos = [[Emperador llatín de Constantinopla]], [[Emperadores de Brasil|emperador de Brasil]], [[rei de Francia]], [[rei de Portugal]], [[rei de Polonia]], [[rei d'España]], [[rei de Navarra]], [[rei de Nápoles]], [[rei de Sicilia]], [[gran duque de Luxemburgu]], [[duque de Orléans]], [[duque de Borgoña]], [[Duques de Parma|duque de Parma]]
| fundador = [[Hugo Capeto]]
| fundador = [[Hugo Capeto]]
| fundación = [[987]]
| fundación = [[987]]
| etnicidad = [[pueblu francu|Franca]]
| etnicidad = [[pueblu francu|Franca]]
| cañes menores =
| cañes menores =
[[Casa de Anjou]]<br />
[[Casa d'Anjou]]<br />
[[Casa de Borgoña]]<br />
[[Casa de Borgoña]]<br />
* [[Casa de Avis]]
* [[Casa de Avis]]
Llinia 17: Llinia 17:
[[Casa de Valois]]<br />
[[Casa de Valois]]<br />
*[[Casa de Alençon]]
*[[Casa de Alençon]]
*[[Casa de Anjou|3ª Casa de Anjou]]
*[[Casa d'Anjou|3ª Casa d'Anjou]]
*[[Casa de Valois-Borgoña|2ª Casa de Borgoña]]
*[[Casa de Valois-Borgoña|2ª Casa de Borgoña]]
*[[Casa de Valois-Orleáns]]
*[[Casa de Valois-Orléans]]
*[[Casa de Valois-Angulema]]
*[[Casa de Valois-Angoulême]]
[[Casa de Évreux]]<br />
[[Casa de Évreux]]<br />
[[Casa de Borbón]]<br />
[[Casa de Borbón]]<br />
Llinia 28: Llinia 28:
*[[Casa de Borbón n'España|Casa de Borbón-Anjou]]
*[[Casa de Borbón n'España|Casa de Borbón-Anjou]]
** [[Casa de Borbón-Parma]]
** [[Casa de Borbón-Parma]]
**[[Casa de Borbón-Dos Sicilias]]
**[[Casa de Borbón-Dos Sicilies]]
* [[Casa de Borbón-Aubigne]]
* [[Casa de Borbón-Aubigne]]
}}
}}
[[Archivu:Royal Coat of Arms of France.svg|thumb|250px|Escudu de la [[Casa de Francia]], caña principal de la dinastía. Los trés flores de lliriu d'oru sobre fondu azul atópase na mayoría de los escudos de les cañes nueves, como por casu [[Escudu d'Armes del rei d'España|el del rei d'España]].]]
[[Ficheru:Royal Coat of Arms of France.svg|thumb|250px|Escudu de la [[Casa de Francia]], caña principal de la dinastía. Los trés flores de lliriu d'oru sobre fondu azul atópase na mayoría de los escudos de les cañes nueves, como por casu [[Escudu d'Armes del rei d'España|el del rei d'España]].]]


La '''dinastía de los Capetos'''<ref group="nota">Ye un erru bien común identificar los conceutos de ''dinastía'' y ''llinaxe'', pos en sentíu propiu son coses distintes. La pertenencia al llinaxe real basar nel simple venceyu de sangre (venceyu familiar), pero la pertenencia a una dinastía implica la idea de socesión nel cargu a títulu de rei por derechu (sería un títulu dinásticu). Un exemplu, si aportar a la condición de rei por matrimoniu con una reina, el títulu atributivu de la condición regia d'esi varón ye'l matrimoniu, anque tuviera dichu rei consorte una güela del llinaxe de felicidá reina. El títulu nun sería dinásticu si la güela nun pudiera atribuyi-y la condición de rei, solo'l llinaxe.
La '''dinastía de los Capetos'''<ref group="nota">Ye un error bien común identificar los conceutos de ''dinastía'' y ''llinaxe'', pos en sentíu propiu son coses distintes. La pertenencia al llinaxe real basar nel simple venceyu de sangre (venceyu familiar), pero la pertenencia a una dinastía implica la idea de socesión nel cargu a títulu de rei por derechu (sería un títulu dinásticu). Un exemplu, si aportar a la condición de rei por matrimoniu con una reina, el títulu atributivu de la condición regia d'esi varón ye'l matrimoniu, anque tuviera dichu rei consorte una güela del llinaxe de felicidá reina. El títulu nun sería dinásticu si la güela nun pudiera atribuyi-y la condición de rei, solo'l llinaxe.


De lo contrario, cualesquier descendiente colateral (por casu cualesquier descendiente nun grau perllonxanu d'un primu hermanu) tendría d'incluyise como miembru de la dinastía, siendo más propiu incluyilo nel llinaxe pol so venceyu de sangre, pero non na dinastía (al quedar separáu mientres delles xeneraciones de la socesión a títulu de rei).
De lo contrario, cualesquier descendiente colateral (por casu cualesquier descendiente nun grau perllonxanu d'un primu hermanu) tendría d'incluyise como miembru de la dinastía, siendo más propiu incluyilo nel llinaxe pol so venceyu de sangre, pero non na dinastía (al quedar separáu mientres delles xeneraciones de la socesión a títulu de rei).


Por eso cuando nesti artículu mentar a la dinastía de los Capetos facer en sentíu non estrictu, como equivalente a llinaxe de los Capetos.
Por eso cuando nesti artículu mentar a la dinastía de los Capetos facer en sentíu non estrictu, como equivalente a llinaxe de los Capetos.</ref> (en [[idioma francés|francés]]: ''Capétiens'') ye la más importante [[Casa Real|dinastía real]] d'[[Europa]]; inclúi tolos descendientes de [[Hugo Capeto]] ([[938]]-[[993]]), duque de [[París]], [[rei de Francia]] y fundador del llinaxe.
</ref> (en [[idioma francés|francés]]: ''Capétiens'') ye la más importante [[Casa Real|dinastía real]] d'[[Europa]]; inclúi tolos descendientes de [[Hugo Capeto]] ([[938]]-[[993]]), duque de [[París]], [[rei de Francia]] y fundador del llinaxe.


L'actual [[Felipe VI d'España|rei d'España]] y el [[Gran Duque Enrique|gran duque de Luxemburgu]] son los únicos monarques europeos que pertenecen [[Patrilinaje|agnáticamente]] a la dinastía, dambos al traviés de la [[Dinastía Borbón|caña borbónica]]. Tolos demás monarques europeos reinantes tamién baxen d'Hugo Capeto, pero per vía cognaticia.
L'actual [[Felipe VI d'España|rei d'España]] y el [[Gran Duque Enrique|gran duque de Luxemburgu]] son los únicos monarques europeos que pertenecen [[Patrilinaje|agnáticamente]] a la dinastía, dambos al traviés de la [[Dinastía Borbón|caña borbónica]]. Tolos demás monarques europeos reinantes tamién baxen d'Hugo Capeto, pero per vía cognaticia.
Llinia 44: Llinia 43:
== Historia ==
== Historia ==


En más de mil años de presencia casi ininterrumpida sobre los tronos europeos, representantes de les distintes cañes de la dinastía gobernaron sobre varios países:
En más de mil años de presencia cuasi ininterrumpida sobre los tronos europeos, representantes de les distintes cañes de la dinastía gobernaron sobre varios países:
* Reis de [[Francia]] ([[888]]-[[898]], [[922]]-[[923]], [[987]]-[[1792]], [[1814]]-[[1815]], [[1815]]-[[1848]])
* Reis de [[Francia]] ([[888]]-[[898]], [[922]]-[[923]], [[987]]-[[1792]], [[1814]]-[[1815]], [[1815]]-[[1848]])
* Reis de [[Reinu de Portugal|Portugal]] ([[1139]]-[[1580]], [[1640]]-[[1853]])
* Reis de [[Reinu de Portugal|Portugal]] ([[1139]]-[[1580]], [[1640]]-[[1853]])
* Emperadores del [[Imperiu llatinu]] ([[1216]]-[[1217]], [[1221]]-[[1261]])
* Emperadores del [[Imperiu llatín]] ([[1216]]-[[1217]], [[1221]]-[[1261]])
* Reis de [[Reinu de Nápoles|Nápoles]] ([[1266]]-[[1442]], [[1700]]-[[1707]], [[1735]]-[[1806]])
* Reis de [[Reinu de Nápoles|Nápoles]] ([[1266]]-[[1442]], [[1700]]-[[1707]], [[1735]]-[[1806]])
* Reis de [[Reinu de Sicilia|Sicilia]] ([[1266]]-[[1282]], [[1700]]-[[1713]], [[1735]]-[[1815]])
* Reis de [[Reinu de Sicilia|Sicilia]] ([[1266]]-[[1282]], [[1700]]-[[1713]], [[1735]]-[[1815]])
* Príncipes d'[[Principáu de Acaya|Acaya]] ([[1278]]-[[1289]], [[1313]]-[[1322]], [[1333]]-[[1381]], [[1383]]-[[1386]])
* Príncipes d'[[Principáu de Acaya|Acaya]] ([[1278]]-[[1289]], [[1313]]-[[1322]], [[1333]]-[[1381]], [[1383]]-[[1386]])
* Reis de [[Reinu de Navarra|Navarra]] ([[1305]]-[[1441]], [[1572]]-[[1789]])
* Reis de [[Reinu de Navarra|Navarra]] ([[1305]]-[[1441]], [[1572]]-[[1789]])
* Reis de [[Reinu d'Hungría|Hungría]] ([[1308]]-[[1395]])
* Reis d'[[Reinu d'Hungría|Hungría]] ([[1308]]-[[1395]])
* Reis de [[Reinu de Polonia (1385-1569)|Polonia]] ([[1370]]-[[1399]], [[1573]]-[[1574]])
* Reis de [[Reinu de Polonia (1385-1569)|Polonia]] ([[1370]]-[[1399]], [[1573]]-[[1574]])
* Reis d'[[España]] ([[1700]]-[[1808]], [[1813]]-[[1868]], [[1874]]-[[1931]], [[1975]]-presente)
* Reis d'[[España]] ([[1700]]-[[1808]], [[1813]]-[[1868]], [[1874]]-[[1931]], [[1975]]-presente)
* Reyes d'[[Reinu de Etruria|Etruria]] ([[1801]]-[[1807]])
* Reyes d'[[Reinu de Etruria|Etruria]] ([[1801]]-[[1807]])
* Reis de [[Reinu de los Dos Sicilias|los Dos Sicilias]] ([[1815]]-[[1860]])
* Reis de [[Reinu de les Dos Sicilies|les Dos Sicilies]] ([[1815]]-[[1860]])
* Emperadores del [[Imperiu del Brasil|Brasil]] ([[1822]]-[[1889]])
* Emperadores del [[Imperiu de Brasil|Brasil]] ([[1822]]-[[1889]])
* Grandes Duques de [[Luxemburgu]] ([[1964]]-presente)
* Grandes Duques de [[Luxemburgu]] ([[1964]]-presente)


Llinia 64: Llinia 63:
* Duques de [[Ducáu de Bretaña|Bretaña]] ([[1212]]-[[1345]], [[1364]]-[[1532]])
* Duques de [[Ducáu de Bretaña|Bretaña]] ([[1212]]-[[1345]], [[1364]]-[[1532]])
* Marqueses de [[Provincia de Namur|Namur]] ([[1217]]-[[1237]], [[1429]]-[[1482]], [[1700]]-[[1713]])
* Marqueses de [[Provincia de Namur|Namur]] ([[1217]]-[[1237]], [[1429]]-[[1482]], [[1700]]-[[1713]])
* Condes de [[El Condao de Provenza|Provenza]] ([[1245]]-[[1481]])
* Condes de [[Condáu de Provenza|Provenza]] ([[1245]]-[[1481]])
* Duques de [[Ducáu de Henao|Henao]] ([[1253]]-[[1256]], [[1417]]-[[1482]], [[1700]]-[[1713]])
* Duques d'[[Ducáu de Henao|Henao]] ([[1253]]-[[1256]], [[1417]]-[[1482]], [[1700]]-[[1713]])
* Condes de [[Franco El Condao de Borgoña|Borgoña]] ([[1329]]-[[1382]], [[1383]]-[[1482]])
* Condes de [[Francu Condáu de Borgoña|Borgoña]] ([[1329]]-[[1382]], [[1383]]-[[1482]])
* Condes de [[El Condao de Flandes|Flandes]] ([[1383]]-[[1482]], [[1700]]-[[1713]])
* Condes de [[Condáu de Flandes|Flandes]] ([[1383]]-[[1482]], [[1700]]-[[1713]])
* Duques de [[Ducáu de Brabante|Brabante]] ([[1405]]-[[1482]])
* Duques de [[Ducáu de Brabante|Brabante]] ([[1405]]-[[1482]])
* Duques de [[Ducáu de Luxemburgu|Luxemburgu]] ([[1412]]-[[1415]], [[1419]]-[[1482]], [[1700]]-[[1713]])
* Duques de [[Ducáu de Luxemburgu|Luxemburgu]] ([[1412]]-[[1415]], [[1419]]-[[1482]], [[1700]]-[[1713]])
* Duques de [[Lorena (ducáu)|Lorena]] ([[1431]]-[[1473]])
* Duques de [[Lorena (ducáu)|Lorena]] ([[1431]]-[[1473]])
* Condes de [[El Condao d'Holanda|Holanda]] ([[1433]]-[[1482]])
* Condes d'[[Condáu d'Holanda|Holanda]] ([[1433]]-[[1482]])
* Duques de [[Ducáu de Milán|Milán]] ([[1700]]-[[1713]])
* Duques de [[Ducáu de Milán|Milán]] ([[1700]]-[[1713]])
* Duques de [[Ducáu de Parma|Parma]] ([[1731]]-[[1735]], [[1748]]-[[1802]], [[1814]]-[[1859]])
* Duques de [[Ducáu de Parma|Parma]] ([[1731]]-[[1735]], [[1748]]-[[1802]], [[1814]]-[[1859]])
Llinia 78: Llinia 77:
=== Oríxenes ===
=== Oríxenes ===


Nun se conocen perbién los oríxenes antiguos de los Capetos. Esisten dos versiones. La primera fai de los Capeto una familia natural de les veres del ríu [[Rin]], descendiente de los [[saxonos]]. Foi sofitada en particular polos historiadores alemanes, que pretendíen amosar el predominiu del elementu xermánicu. Espliquen la esistencia de la primer versión col fechu de que la madre d'Hugo Capeto yera saxona. La mayoría de los historiadores franceses prefier la segunda versión, más probable, qu'asitia a los antepasaos de los Capetos nel centru de la [[Francia]] actual. Una versión mista fai baxar a los Capetos de los saxonos, pero d'una población presente en [[Galia]] dende les [[invasiones bárbares]] del [[sieglu V]].
Nun se conocen perbién los oríxenes antiguos de los Capetos. Esisten dos versiones. La primera fai de los Capeto una familia natural de les veres del ríu [[Rin]], descendiente de los [[saxones]]. Foi sofitada en particular polos historiadores alemanes, que pretendíen amosar el predominiu del elementu xermánicu. Espliquen la esistencia de la primer versión col fechu de que la madre d'Hugo Capeto yera saxona. La mayoría de los historiadores franceses prefier la segunda versión, más probable, qu'asitia a los antepasaos de los Capetos nel centru de la [[Francia]] actual. Una versión mista fai baxar a los Capetos de los saxones, pero d'una población presente en [[Galia]] dende les [[invasiones bárbares]] del [[sieglu V]].


L'antepasáu más antiguu conocíu con certidume ye [[Roberto'l Fuerte]], muertu en [[866]], [[marqués]] de [[Neustria]] y fundador de la [[Casa Robertina]], que se destacar na llucha contra los [[viquingos]]. El so fíu mayor, asitiáu en [[París]] col títulu de [[conde]], foi escoyíu rei de [[Francia Occidental]] en [[887]] col nome d'[[Eudes de Francia|Eudes I]], pol valor que demostró na resistencia frente al ataque de los normandos (en París ente [[885]]-[[886]]), tres la deposición del emperador [[Carlos III el Gordu]]. Sicasí, primíu por [[Arnulfo de Carintia]], rei de [[Francia Oriental]], que decidió defender la causa del herederu lexítimu [[Carlos III de Francia|Carlos III el Simple]], Eudes tuvo qu'aceptar les sos pretensiones y nomalo como socesor en [[898]], añu de la so muerte.
L'antepasáu más antiguu conocíu con certidume ye [[Roberto'l Fuerte]], muertu en [[866]], [[marqués]] de [[Neustria]] y fundador de la [[Casa Robertina]], que se destacar na llucha contra los [[viquingos]]. El so fíu mayor, asitiáu en [[París]] col títulu de [[conde]], foi escoyíu rei de [[Francia Occidental]] en [[887]] col nome d'[[Eudes de Francia|Eudes I]], pol valor que demostró na resistencia frente al ataque de los normandos (en París ente [[885]]-[[886]]), tres la deposición del emperador [[Carlos III el Gordu]]. Sicasí, primíu por [[Arnulfo de Carintia]], rei de [[Francia Oriental]], que decidió defender la causa del herederu llexítimu [[Carlos III de Francia|Carlos III el Simple]], Eudes tuvo qu'aceptar les sos pretensiones y nomalo como socesor en [[898]], añu de la so muerte.


L'hermanu de Eudes, [[Roberto I de Francia|Roberto]], que-y asocedió como conde de París, tomó parte nel movimientu del añu [[921]], cuando parte de la nobleza franca y el cleru llevantar en contra de Carlos el Simple. En ganando a Carlos, que foi conducíu a [[Ducáu de Lorena|Lorena]], Roberto foi coronáu en [[Reims]] el 29 de xunu de [[922]]. Carlos el Simple axuntó un exércitu y enfrentóse con él en xunu de [[923]], cerca de [[Soissons]], onde Roberto morrió asesináu. Carlos nun pudo recuperar el tronu y foi confináu. Una asamblea de nobles designó a [[Raúl I de Francia|Raúl]], duque de [[Borgoña]], como'l so socesor. Los [[Carolinxos]] recuperaben el tronu per últimu vegada.
L'hermanu de Eudes, [[Roberto I de Francia|Roberto]], que-y asocedió como conde de París, tomó parte nel movimientu del añu [[921]], cuando parte de la nobleza franca y el cleru llevantar en contra de Carlos el Simple. En ganando a Carlos, que foi conducíu a [[Ducáu de Lorena|Lorena]], Roberto foi coronáu en [[Reims]] el 29 de xunu de [[922]]. Carlos el Simple axuntó un exércitu y enfrentóse con él en xunu de [[923]], cerca de [[Soissons]], onde Roberto morrió asesináu. Carlos nun pudo recuperar el tronu y foi confináu. Una asamblea de nobles designó a [[Raúl I de Francia|Raúl]], duque de [[Borgoña]], como'l so socesor. Los [[Carolinxos]] recuperaben el tronu per última vegada.


El fíu de Roberto, [[Hugo'l Grande]] ([[897]]-[[956]]), duque de [[Isla de Francia|Francia]] y conde de París, foi'l noble más poderosu de la so dómina. Anque tuviera oportunidá, prefirió aumentar les sos posesiones y la so fuerza primero que tomar el tronu. Yera una especie de virréi, tan poderosu como'l monarca, que prepararó la socesión pal so fíu [[Hugo Capeto]].
El fíu de Roberto, [[Hugo'l Grande]] ([[897]]-[[956]]), duque de [[Islla de Francia|Francia]] y conde de París, foi'l noble más poderosu de la so dómina. Anque tuviera oportunidá, prefirió aumentar les sos posesiones y la so fuercia primero que tomar el tronu. Yera una especie de virréi, tan poderosu como'l monarca, que prepararó la socesión pal so fíu [[Hugo Capeto]].


=== El fundador: Hugo Capeto ===
=== El fundador: Hugo Capeto ===
Llinia 96: Llinia 95:
* [[Dinastía Valois|Caña Capeto-Valois]]. Caña fundada pol conde [[Carlos de Valois]], fíu de [[Felipe III de Francia]]. El so fíu llegaría a reinar en Francia col nome de [[Felipe VI de Francia|Felipe VI]].
* [[Dinastía Valois|Caña Capeto-Valois]]. Caña fundada pol conde [[Carlos de Valois]], fíu de [[Felipe III de Francia]]. El so fíu llegaría a reinar en Francia col nome de [[Felipe VI de Francia|Felipe VI]].
* [[Dinastía Valois|Caña Capeto-Valois-Borgoñona]]. Caña fundada por [[Felipe II de Borgoña|Felipe II de Borgoña l'Atrevíu]], fíu de [[Xuan II de Francia]].
* [[Dinastía Valois|Caña Capeto-Valois-Borgoñona]]. Caña fundada por [[Felipe II de Borgoña|Felipe II de Borgoña l'Atrevíu]], fíu de [[Xuan II de Francia]].
* [[Caña Capeto-Valois-Anjou]]. Caña fundada por [[Lluis I de Anjou]], fíu de [[Xuan II de Francia]].
* [[Caña Capeto-Valois-Anjou]]. Caña fundada por [[Lluis I d'Anjou]], fíu de [[Xuan II de Francia]].
* [[Caña Capeto-Valois-Orleans]]. Caña fundada pol duque [[Luis de Valois]], fíu de [[Carlos V de Francia]]. El so nietu reinaría en Francia col nome de [[Lluis XII de Francia|Lluis XII]].
* [[Caña Capeto-Valois-Orleans]]. Caña fundada pol duque [[Luis de Valois]], fíu de [[Carlos V de Francia]]. El so nietu reinaría en Francia col nome de [[Lluis XII de Francia|Lluis XII]].
* [[Caña Capeto-Valois-Orleans-Angulema]]. Caña colateral de l'anterior fundada pol conde [[Carlos d'Orleans (1459-1496)|Carlos de Angulema]], fíu de Juan d'Orleans. El so nietu reinaría en Francia col nome de [[Francisco I de Francia|Francisco I]].
* [[Caña Capeto-Valois-Orleans-Angoulême]]. Caña colateral de l'anterior fundada pol conde [[Carlos d'Orleans (1459-1496)|Carlos d'Angoulême]], fíu de Xuan d'Orleans. El so nietu reinaría en Francia col nome de [[Francisco I de Francia|Francisco I]].
* [[Dinastía Evreux|Caña Capeto-Evreux]]. Caña fundada por [[Luis de Évreux]], fíu de [[Felipe III de Francia]]. El so fíu [[Felipe de Évreux]] reinaría en Navarra col nome de Felipe III.
* [[Dinastía Evreux|Caña Capeto-Evreux]]. Caña fundada por [[Luis de Évreux]], fíu de [[Felipe III de Francia]]. El so fíu [[Felipe de Évreux]] reinaría en Navarra col nome de Felipe III.
* [[Caña Capeto-Courtenay]], caña fundada pol Conde [[Pedro de Courtenay]], fíu de [[Felipe I de Francia]].
* [[Caña Capeto-Courtenay]], caña fundada pol Conde [[Pedro de Courtenay]], fíu de [[Felipe I de Francia]].
Llinia 106: Llinia 105:
* [[Dinastía de Braganza|I Dinastía de los Braganza]]. Caña bastarda de l'anterior, fundada pol duque [[Alfonsu I de Braganza]], bastardu de [[Xuan I de Portugal|Xuan I]].
* [[Dinastía de Braganza|I Dinastía de los Braganza]]. Caña bastarda de l'anterior, fundada pol duque [[Alfonsu I de Braganza]], bastardu de [[Xuan I de Portugal|Xuan I]].
* [[II Dinastía de los Braganza]]. Caña colateral de los Avís. Fundada pol duque [[Eduardo de Portugal, IV duque de Guimarãye|Eduardo de Portugal]], fíu de [[Manuel I de Portugal|Manuel I]], casáu con [[Isabel de Braganza]], hermana del últimu duque de la I dinastía. El so biznietu, el duque Xuan II de Braganza, llegaría al tronu portugués col nome de [[Xuan IV de Portugal|Xuan IV]].
* [[II Dinastía de los Braganza]]. Caña colateral de los Avís. Fundada pol duque [[Eduardo de Portugal, IV duque de Guimarãye|Eduardo de Portugal]], fíu de [[Manuel I de Portugal|Manuel I]], casáu con [[Isabel de Braganza]], hermana del últimu duque de la I dinastía. El so biznietu, el duque Xuan II de Braganza, llegaría al tronu portugués col nome de [[Xuan IV de Portugal|Xuan IV]].
* [[Caña Capeto-Borgoñona de Castiella]]. Reinante en [[Reinu de Castiella|Castiella]], fundada por [[Raimundo de Borgoña]], conde de [[Galicia]], maríu de [[Pega de Llión y Castiella]] y padre d'[[Alfonsu VII de Castiella|Alfonsu VII]].
* [[Caña Capeto-Borgoñona de Castiella]]. Reinante en [[Reinu de Castiella|Castiella]], fundada por [[Raimundo de Borgoña]], conde de [[Galicia]], maríu d'[[Urraca de Lleón y Castiella]] y padre d'[[Alfonsu VII de Castiella|Alfonsu VII]].
* [[Caña Capeto-Anjou-Sicilia]]. Caña fundada por [[Carlos I de Sicilia|Carlos]], Duque de Anjou y Maine, Conde de Provenza y Rei de Sicilia y de Nápoles. Yera fíu póstumu de [[Lluis VIII de Francia|Lluis VIII]].
* [[Caña Capeto-Anjou-Sicilia]]. Caña fundada por [[Carlos I de Sicilia|Carlos]], Duque d'Anjou y Maine, Conde de Provenza y Rei de Sicilia y de Nápoles. Yera fíu póstumu de [[Lluis VIII de Francia|Lluis VIII]].
* [[Caña Capeto-Anjou-Sicilia d'Hungría]]. Caña colateral de l'anterior, fundada por [[Carlos Martel de Anjou-Sicilia]], fíu de [[Carlos II de Nápoles y Sicilia]] y de [[María Árpád d'Hungría]]. El so nietu [[Lluis I d'Hungría|Lluis I]] reinaría tamién en [[Polonia]].
* [[Caña Capeto-Anjou-Sicilia d'Hungría]]. Caña colateral de l'anterior, fundada por [[Carlos Martel d'Anjou-Sicilia]], fíu de [[Carlos II de Nápoles y Sicilia]] y de [[María Árpád d'Hungría]]. El so nietu [[Lluis I d'Hungría|Lluis I]] reinaría tamién en [[Polonia]].
* [[Dinastía Borbón|Caña Capeto-Borbón]], caña fundada pol conde [[Roberto de Clermont]], fíu de [[Lluis IX de Francia]], casáu con Beatriz de Borbón. El so fíu [[Lluis I de Borbón]], recibió'l títulu de Duque de Borbón y Par de Francia. Un descendiente so, [[Antonio de Borbón]], reinó en [[Reinu de Navarra|Navarra]] pol so matrimoniu con [[Juana de Albret|Juana III]]. El fíu de dambos llegaría al tronu francés col nome d'[[Enrique IV de Francia|Enrique IV]].
* [[Dinastía Borbón|Caña Capeto-Borbón]], caña fundada pol conde [[Roberto de Clermont]], fíu de [[Lluis IX de Francia]], casáu con Beatriz de Borbón. El so fíu [[Lluis I de Borbón]], recibió'l títulu de Duque de Borbón y Par de Francia. Un descendiente so, [[Antonio de Borbón]], reinó en [[Reinu de Navarra|Navarra]] pol so matrimoniu con [[Xuana d'Albret|Xuana III]]. El fíu de dambos llegaría al tronu francés col nome d'[[Enrique IV de Francia|Enrique IV]].
* [[Casa de Borbón-Busset]], Fundada pol cuartu fíu de [[Carlos I de Borbón]] duque de Borbón y de [[Inés de Borgoña (1407-1476)]], Luis de Borbón (1438-1482), príncipe-obispu de Lieja por protección del so tíu Carlos el Temerariu. Tuvo de Catalina de Egmont, duquesa de Gueldre, trés fíos naturales (hasta prueba de lo contrario), de los cualos el mayor, Pedro de Borbón Señor de L'Isle (1464-1530), llamáu « el gran bastardu de Lieja », chambelán del [[Monarca|rei]] [[Lluis XII de Francia]], casóse con [[Margarita de Tourzel d'Allegre]], baronesa de [[Busset]] (territoriu del cual ella yera heredera en Auvernia), fundando asina la casa de Borbón de Busset, llamada « Borbón Busset », de la cual salen los Borbón [[Châlus]].
* [[Casa de Borbón-Busset]], Fundada pol cuartu fíu de [[Carlos I de Borbón]] duque de Borbón y de [[Inés de Borgoña (1407-1476)]], Lluis de Borbón (1438-1482), príncipe-obispu de Liexa por proteición del so tíu Carlos el Temerariu. Tuvo de Catalina de Egmont, duquesa de Gueldre, trés fíos naturales (hasta prueba de lo contrario), de los cualos el mayor, Pedro de Borbón Señor de L'Isle (1464-1530), llamáu « el gran bastardu de Liexa », chambelán del [[Monarca|rei]] [[Lluis XII de Francia]], casóse con [[Margarita de Tourzel d'Allegre]], baronesa de [[Busset]] (territoriu del cual ella yera heredera en Auvernia), fundando asina la casa de Borbón de Busset, llamada « Borbón Busset », de la cual salen los Borbón [[Châlus]].
* [[Caña Capeto-Borbón-Orleans]]. Caña fundada pol Duque [[Felipe I d'Orleans]], segundu fíu de [[Lluis XIII de Francia]]. Un descendiente so reinaría en Francia col nome de [[Lluis Felipe I de Francia|Lluis Felipe I]].
* [[Caña Capeto-Borbón-Orleans]]. Caña fundada pol Duque [[Felipe I d'Orleans]], segundu fíu de [[Lluis XIII de Francia]]. Un descendiente so reinaría en Francia col nome de [[Lluis Felipe I de Francia|Lluis Felipe I]].
* [[Casa de Borbón|Caña Capeto-Borbón-España]]. Caña fundada pol duque Felipe de Anjou, nietu de [[Lluis XIV de Francia]], que reinó n'España col nome de [[Felipe V d'España|Felipe V]].
* [[Casa de Borbón|Caña Capeto-Borbón-España]]. Caña fundada pol duque Felipe d'Anjou, nietu de [[Lluis XIV de Francia]], que reinó n'España col nome de [[Felipe V d'España|Felipe V]].
* [[Casa de Borbón-Parma|Caña Capeto-Borbón-España-Parma]]. Caña colateral fundada por [[Felipe I de Parma]], fíu de [[Felipe V d'España]] y de [[Isabel de Farnesio]].
* [[Casa de Borbón-Parma|Caña Capeto-Borbón-España-Parma]]. Caña colateral fundada por [[Felipe I de Parma]], fíu de [[Felipe V d'España]] y d'[[Isabel de Farnesio]].
* [[Caña Capeto-Borbón-España-Parma-Carlista]]. Caña fundada por [[Francisco Javier de Borbón-Parma]].
* [[Caña Capeto-Borbón-España-Parma-Carlista]]. Caña fundada por [[Francisco Javier de Borbón-Parma]].
* [[Caña Capeto-Borbón-España-Parma-Luxemburgu]]. Caña fundada por [[Felix de Borbón-Parma]] casáu con [[Carlota de Luxemburgu]]. El fíu de dambos foi [[Xuan I de Luxemburgu]].
* [[Caña Capeto-Borbón-España-Parma-Luxemburgu]]. Caña fundada por [[Felix de Borbón-Parma]] casáu con [[Carlota de Luxemburgu]]. El fíu de dambos foi [[Xuan I de Luxemburgu]].
* [[Caña Capeto-Borbón-España-Dos Sicilias]]. Caña fundada por [[Fernandu I de los Dos Sicilias]], fíu de [[Carlos III d'España]].
* [[Caña Capeto-Borbón-España-Dos Sicilies]]. Caña fundada por [[Fernandu I de les Dos Sicilies]], fíu de [[Carlos III d'España]].
* [[Caña Capeto-Borbón-España-Braganza]]. Caña fundada por [[Gabriel de Borbón]], fíu de [[Carlos III d'España]].
* [[Caña Capeto-Borbón-España-Braganza]]. Caña fundada por [[Gabriel de Borbón]], fíu de [[Carlos III d'España]].
* [[Caña Capeto-Borbón-España-Carlista]]. Caña fundada [[Carlos María Isidro de Borbón]], fíu de [[Carlos IV d'España]] y pretendiente al tronu español col nome de Carlos V
* [[Caña Capeto-Borbón-España-Carlista]]. Caña fundada [[Carlos María Isidro de Borbón]], fíu de [[Carlos IV d'España]] y pretendiente al tronu español col nome de Carlos V
* [[Caña Capeto-Borbon-España-Cádiz Sevilla]]. Caña fundada por [[Francisco de Paula de Borbón]], fíu de [[Carlos IV d'España]]. El so fíu [[Franciscu d'Asis de Borbón]] reinaría n'España al pie de la so prima y esposa, [[Isabel II d'España|Isabel II]].
* [[Caña Capeto-Borbon-España-Cádiz Sevilla]]. Caña fundada por [[Francisco de Paula de Borbón]], fíu de [[Carlos IV d'España]]. El so fíu [[Franciscu d'Asís de Borbón]] reinaría n'España xunto a la so prima y esposa, [[Sabela II d'España|Sabela II]].


== Xenealoxía ==
== Xenealoxía ==


[[Archivu:CapetosFrancia.png|thumb|450px|Árbol xenealóxicu de los reis de Francia de la casa Capeta. Inclúi a los Robertinos (en rosa), los Capetos directos (n'azul), los Valois (en mariellu), los Valois-Orleans y Valois-Angulema (en verde), los Borbón (en fucsia) y los Orleans. Nota: en dellos casos, el parentescu yera más próximu per llinia femenina; sicasí, yá que namái cuntaba la socesión sálica, solo incluyéronse los antepasaos varones.]]
[[Ficheru:CapetosFrancia.png|thumb|450px|Árbol xenealóxicu de los reis de Francia de la casa Capeta. Inclúi a los Robertinos (en rosa), los Capetos direutos (n'azul), los Valois (en mariellu), los Valois-Orleans y Valois-Angoulême (en verde), los Borbón (en fucsia) y los Orleans. Nota: en dellos casos, el parentescu yera más próximu per llinia femenina; sicasí, yá que namái cuntaba la socesión sálica, solo incluyéronse los antepasaos varones.]]
<center>
<center>


{| {{tablaguapa}}
{| class="wikitable"
|-----
|-----
! Nome
! Nome
Llinia 132: Llinia 131:
!Parentescu |-----
!Parentescu |-----


| colspan="3" bgcolor="silver" | <center>'''[[Casa de los Capetos|Capetos directos]]'''</center>
| colspan="3" bgcolor="silver" | <center>'''[[Casa de los Capetos|Capetos direutos]]'''</center>
|-----
|-----
| [[Hugo Capeto]] || align="center" | [[987]]-[[996]]
| [[Hugo Capeto]] || align="center" | [[987]]-[[996]]
Llinia 138: Llinia 137:
|-----
|-----
| [[Roberto II de Francia|Roberto II]] el Piadosu |
| [[Roberto II de Francia|Roberto II]] el Piadosu |
align="center" | [[996]]-[[1031]] || Fíu de [[Hugo Capeto|Hugo I Capeto]] y [[Adelaida d'Aquitania|Adelaida de Poitou]]
align="center" | [[996]]-[[1031]] || Fíu d'[[Hugo Capeto|Hugo I Capeto]] y [[Adelaida d'Aquitania|Adelaida de Poitou]]
|-----
|-----
| [[Enrique I de Francia|Enrique I]]
| [[Enrique I de Francia|Enrique I]]
| align="center" | [[1031]]-[[1060]] || Fíu de [[Roberto II de Francia|Roberto II]] y [[Constanza de Arlés]]
| align="center" | [[1031]]-[[1060]] || Fíu de [[Roberto II de Francia|Roberto II]] y [[Constanza d'Arles]]
|-----
|-----
| [[Felipe I de Francia|Felipe I]]
| [[Felipe I de Francia|Felipe I]]
Llinia 155: Llinia 154:
| align="center" | [[1180]]-[[1223]] || Fíu de [[Lluis VII de Francia|Lluis VII]] y [[Adela de Champaña|Alicia de Champaña]]
| align="center" | [[1180]]-[[1223]] || Fíu de [[Lluis VII de Francia|Lluis VII]] y [[Adela de Champaña|Alicia de Champaña]]
|-----
|-----
| [[Lluis VIII de Francia|Lluis VIII]] el Llión
| [[Lluis VIII de Francia|Lluis VIII]] el Lleón
| align="center" | [[1223]]-[[1226]] || Fíu de [[Felipe II de Francia|Felipe II]] y [[Isabel de Hainaut]]
| align="center" | [[1223]]-[[1226]] || Fíu de [[Felipe II de Francia|Felipe II]] y [[Isabel de Hainaut]]
|-----
|-----
Llinia 168: Llinia 167:
|-----
|-----
| [[Lluis X de Francia|Lluis X]] el Obstinado (''-y Hutin'')
| [[Lluis X de Francia|Lluis X]] el Obstinado (''-y Hutin'')
| align="center" | [[1314]]-[[1316]] || Fíu de [[Felipe IV de Francia|Felipe IV]] y [[Juana I de Navarra]]
| align="center" | [[1314]]-[[1316]] || Fíu de [[Felipe IV de Francia|Felipe IV]] y [[Xuana I de Navarra]]
|-----
|-----
| [[Xuan I de Francia]] el Póstumu |
| [[Xuan I de Francia]] el Póstumu |
Llinia 174: Llinia 173:
|-----
|-----
| [[Felipe V de Francia|Felipe V]] el Llargu |
| [[Felipe V de Francia|Felipe V]] el Llargu |
align="center" | [[1316]]-[[1322]] || Fíu de [[Felipe IV de Francia|Felipe IV]] y [[Juana I de Navarra]]
align="center" | [[1316]]-[[1322]] || Fíu de [[Felipe IV de Francia|Felipe IV]] y [[Xuana I de Navarra]]
|-----
|-----
| [[Carlos IV de Francia|Carlos IV]] el Formosu |
| [[Carlos IV de Francia|Carlos IV]] el Formosu |
align="center" | [[1322]]-[[1328]] || Fíu de [[Felipe IV de Francia|Felipe IV]] y [[Juana I de Navarra]]
align="center" | [[1322]]-[[1328]] || Fíu de [[Felipe IV de Francia|Felipe IV]] y [[Xuana I de Navarra]]
|-----
|-----
| colspan="3" bgcolor="silver" | <center>'''[[Dinastía Valois|Caña de Valois]]'''</center>
| colspan="3" bgcolor="silver" | <center>'''[[Dinastía Valois|Caña de Valois]]'''</center>
|-----
|-----
| [[Felipe VI de Francia|Felipe VI]] de Valois
| [[Felipe VI de Francia|Felipe VI]] de Valois
| align="center" | [[1328]]-[[1350]] || Fíu de [[Carlos de Valois]] y [[Margarita de Anjou-Sicilia]]
| align="center" | [[1328]]-[[1350]] || Fíu de [[Carlos de Valois]] y [[Margarita d'Anjou-Sicilia]]
|-----
|-----
| [[Xuan II de Francia|Xuan II]] el Bonu |
| [[Xuan II de Francia|Xuan II]] el Bonu |
align="center" | [[1350]]-[[1364]] || Fíu de [[Felipe VI de Francia|Felipe VI]] y [[Juana la Coxa|Juana de Borgoña]]
align="center" | [[1350]]-[[1364]] || Fíu de [[Felipe VI de Francia|Felipe VI]] y [[Xuana la Coxa|Xuana de Borgoña]]
|-----
|-----
| [[Carlos V de Francia|Carlos V]] el Sabiu |
| [[Carlos V de Francia|Carlos V]] el Sabiu |
Llinia 191: Llinia 190:
|-----
|-----
| [[Carlos VI de Francia|Carlos VI]] el Llocu |
| [[Carlos VI de Francia|Carlos VI]] el Llocu |
align="center" | [[1380]]-[[1422]] || Fíu de [[Carlos V de Francia|Carlos V]] y [[Juana de Borbón]]
align="center" | [[1380]]-[[1422]] || Fíu de [[Carlos V de Francia|Carlos V]] y [[Xuana de Borbón]]
|-----
|-----
| [[Carlos VII de Francia|Carlos VII]] el Victoriosu |
| [[Carlos VII de Francia|Carlos VII]] el Victoriosu |
align="center" | [[1422]]-[[1461]] || Fíu de [[Carlos VI de Francia|Carlos VI]] y [[Isabel de Baviera-Ingolstadt|Isabel de Baviera]]
align="center" | [[1422]]-[[1461]] || Fíu de [[Carlos VI de Francia|Carlos VI]] y [[Sabela de Baviera-Ingolstadt|Sabela de Baviera]]
|-----
|-----
| [[Lluis XI de Francia|Lluis XI]] el Prudente |
| [[Lluis XI de Francia|Lluis XI]] el Prudente |
align="center" | [[1461]]-[[1483]] || Fíu de [[Carlos VII de Francia|Carlos VII]] y [[María de Anjou]]
align="center" | [[1461]]-[[1483]] || Fíu de [[Carlos VII de Francia|Carlos VII]] y [[María d'Anjou]]
|-----
|-----
| [[Carlos VIII de Francia|Carlos VIII]] el Bonable |
| [[Carlos VIII de Francia|Carlos VIII]] el Bonable |
align="center" | [[1483]]-[[1498]] || Fíu de [[Lluis XI de Francia|Lluis XI]] y [[Carlota de Saboya (1441-1483)|Carlota de Saboya]]
align="center" | [[1483]]-[[1498]] || Fíu de [[Lluis XI de Francia|Lluis XI]] y [[Carlota de Saboya (1441-1483)|Carlota de Saboya]]
|-----
|-----
| colspan="3" bgcolor="silver" | <center>'''[[Dinastía Borbón|Cañes de Valois-Orléans y Valois-Angulema]]'''</center>
| colspan="3" bgcolor="silver" | <center>'''[[Dinastía Borbón|Cañes de Valois-Orléans y Valois-Angoulême]]'''</center>
|-----
|-----
| [[Lluis XII de Francia|Lluis XII]] el Padre del Pueblu |
| [[Lluis XII de Francia|Lluis XII]] el Padre del Pueblu |
Llinia 208: Llinia 207:
|-----
|-----
| [[Francisco I de Francia|Francisco I]] el Rei Caballero |
| [[Francisco I de Francia|Francisco I]] el Rei Caballero |
align="center" | [[1515]]-[[1547]] || Fíu de [[Carlos de Valois, duque de Angulema|Carlos de Angulema]] y [[Luisa de Saboya]]
align="center" | [[1515]]-[[1547]] || Fíu de [[Carlos de Valois, duque d'Angoulême|Carlos d'Angoulême]] y [[Luisa de Saboya]]
|-----
|-----
| [[Enrique II de Francia|Enrique II]]
| [[Enrique II de Francia|Enrique II]]
Llinia 225: Llinia 224:
|-----
|-----
| [[Enrique IV de Francia|Enrique IV]] el Grande |
| [[Enrique IV de Francia|Enrique IV]] el Grande |
align="center" | [[1589]]-[[1610]] || Fíu de [[Antonio de Borbón]] y [[Juana de Albret|Juana III de Navarra]]
align="center" | [[1589]]-[[1610]] || Fíu d'[[Antonio de Borbón]] y [[Xuana d'Albret|Xuana III de Navarra]]
|-----
|-----
| [[Lluis XIII de Francia|Lluis XIII]] el Xustu |
| [[Lluis XIII de Francia|Lluis XIII]] el Xustu |
Llinia 234: Llinia 233:
|-----
|-----
| [[Lluis XV de Francia|Lluis XV]] el Bien Amáu |
| [[Lluis XV de Francia|Lluis XV]] el Bien Amáu |
align="center" | [[1715]]-[[1774]] || Fíu de [[Luis de Francia (1682-1712)|Luis, duque de Borgoña]] y [[María Adelaida de Saboya]]
align="center" | [[1715]]-[[1774]] || Fíu de [[Lluis de Francia (1682-1712)|Luis, duque de Borgoña]] y [[María Adelaida de Saboya]]
|-----
|-----
| [[Lluis XVI de Francia|Lluis XVI]]
| [[Lluis XVI de Francia|Lluis XVI]]
| align="center" | [[1774]]-[[1792]]
| align="center" | [[1774]]-[[1792]]
| Fíu de [[Luis de Francia (1729-1765)|Luis, Delfín de Francia]] y [[María Josefina de Saxonia]]
| Fíu de [[Lluis de Francia (1729-1765)|Luis, Delfín de Francia]] y [[María Josefina de Saxonia]]
|-----
|-----
| [[Lluis XVIII de Francia|Lluis XVIII]]
| [[Lluis XVIII de Francia|Lluis XVIII]]
| align="center" | [[1814]]-[[1824]]
| align="center" | [[1814]]-[[1824]]
| Fíu de [[Luis de Francia (1729-1765)|Luis, Delfín de Francia]] y [[María Josefina de Saxonia]]
| Fíu de [[Lluis de Francia (1729-1765)|Luis, Delfín de Francia]] y [[María Josefina de Saxonia]]
|-----
|-----
| [[Carlos X de Francia|Carlos X]]
| [[Carlos X de Francia|Carlos X]]
| align="center" | [[1824]]-[[1830]] || Fíu de [[Luis de Francia (1729-1765)|Luis, Delfín de Francia]] y [[María Josefina de Saxonia]]
| align="center" | [[1824]]-[[1830]] || Fíu de [[Lluis de Francia (1729-1765)|Luis, Delfín de Francia]] y [[María Josefina de Saxonia]]
|-----
|-----
| colspan="3" bgcolor="silver" | <center>'''[[Casa d'Orleans|Caña de Orléans]]'''</center>
| colspan="3" bgcolor="silver" | <center>'''[[Casa d'Orleans|Caña de Orléans]]'''</center>
Llinia 255: Llinia 254:


== Notes ==
== Notes ==
<references group="nota"/>
{{llistaref|grupu="nota"}}


== Referencies ==
== Referencies ==
Llinia 264: Llinia 263:
{{commonscat|House of Capet|preposición=sobre la}}
{{commonscat|House of Capet|preposición=sobre la}}


* ''Colección de memories relatives a la hestoria de Francia'' (''Collection deas mémoires relatifs a l'histoire de France''), con introducción y anotaciones de [[François Guizot]].
* ''Coleición de memories relatives a la historia de Francia'' (''Collection des mémoires relatifs a l'histoire de France''), con introducción y anotaciones de [[François Guizot]].
** ''Fragmentos de la hestoria de los franceses'' (''Fragments de l'histoire deas français''): ''Dende'l advenimiento de [[Hugo Capeto]] hasta la muerte de [[Felipe I de Francia|Felipe I]]'' (''De l'avénement de Hughes Capet a la mort de Philippe I<small><sup>er</sup></small>'').
** ''Fragmentos de la hestoria de los franceses'' (''Fragments de l'histoire des français''): ''Dende'l advenimiento de [[Hugo Capeto]] hasta la muerte de [[Felipe I de Francia|Felipe I]]'' (''De l'avénement de Hughes Capet a la mort de Philippe Iᵉʳ'').
*** [http://remacle.org/bloodwolf/historiens/anonyme/fragments.htm Testu] [[Idioma francés|francés]] nel [http://remacle.org/ sitio] de Philippe Remacle (1944 - 2011): ed. de 1825, en París.
*** [http://remacle.org/bloodwolf/historiens/anonyme/fragments.htm Testu] [[Idioma francés|francés]] nel [http://remacle.org/ sitio] de Philippe Remacle (1944 - 2011): ed. de 1825, en París.


Llinia 281: Llinia 280:
{{Tradubot|Dinastía de los Capetos}}
{{Tradubot|Dinastía de los Capetos}}


{{control d'autoridaes}}
[[Categoría:Families reales]]
[[Categoría:Families reales]]
[[Categoría:Francia na Edá Media]]
[[Categoría:Historia de Francia]]
[[Categoría:Dinastía de los Capetos]]
[[Categoría:Dinastía de los Capetos]]
[[Categoría:Francia nel sieglu X]]
[[Categoría:Francia nel sieglu X]]
Llinia 290: Llinia 290:
[[Categoría:Francia nel sieglu XIV]]
[[Categoría:Francia nel sieglu XIV]]
[[Categoría:Families nobles franques]]
[[Categoría:Families nobles franques]]
[[Categoría:Wikipedia:Revisar traducción]]

Revisión actual a fecha de 09:27 26 feb 2024

Esti artículu trata sobre la dinastía de los Capetos. Pa ver la so caña principal, que gobernó Francia ente los años 987 y 1328, Casa de los Capetos.
Dinastía de los Capetos
casa noble (es) Traducir y dinastía
Parte de Dinastía Robertina (es) Traducir
Formáu por Casa de Borgoña (es) Traducir, Dinastía de Évreux (es) Traducir, Dinastía Valois (es) Traducir, Casa de Borbón en Francia (es) Traducir, Casa de Orleans, Casa Imperial de Brasil (es) Traducir, Casa de Avis (es) Traducir y Dinastía de Braganza
Fundador/a Hugu Capeto
Propiedaes Castillo Nantouillet (es) Traducir
Cambiar los datos en Wikidata
Escudu de la Casa de Francia, caña principal de la dinastía. Los trés flores de lliriu d'oru sobre fondu azul atópase na mayoría de los escudos de les cañes nueves, como por casu el del rei d'España.

La dinastía de los Capetos[nota 1] (en francés: Capétiens) ye la más importante dinastía real d'Europa; inclúi tolos descendientes de Hugo Capeto (938-993), duque de París, rei de Francia y fundador del llinaxe.

L'actual rei d'España y el gran duque de Luxemburgu son los únicos monarques europeos que pertenecen agnáticamente a la dinastía, dambos al traviés de la caña borbónica. Tolos demás monarques europeos reinantes tamién baxen d'Hugo Capeto, pero per vía cognaticia.

Historia[editar | editar la fonte]

En más de mil años de presencia cuasi ininterrumpida sobre los tronos europeos, representantes de les distintes cañes de la dinastía gobernaron sobre varios países:

A estes corones sumáronse dellos grandes ducaos, condaos y marquesaos independientes:

Oríxenes[editar | editar la fonte]

Nun se conocen perbién los oríxenes antiguos de los Capetos. Esisten dos versiones. La primera fai de los Capeto una familia natural de les veres del ríu Rin, descendiente de los saxones. Foi sofitada en particular polos historiadores alemanes, que pretendíen amosar el predominiu del elementu xermánicu. Espliquen la esistencia de la primer versión col fechu de que la madre d'Hugo Capeto yera saxona. La mayoría de los historiadores franceses prefier la segunda versión, más probable, qu'asitia a los antepasaos de los Capetos nel centru de la Francia actual. Una versión mista fai baxar a los Capetos de los saxones, pero d'una población presente en Galia dende les invasiones bárbares del sieglu V.

L'antepasáu más antiguu conocíu con certidume ye Roberto'l Fuerte, muertu en 866, marqués de Neustria y fundador de la Casa Robertina, que se destacar na llucha contra los viquingos. El so fíu mayor, asitiáu en París col títulu de conde, foi escoyíu rei de Francia Occidental en 887 col nome d'Eudes I, pol valor que demostró na resistencia frente al ataque de los normandos (en París ente 885-886), tres la deposición del emperador Carlos III el Gordu. Sicasí, primíu por Arnulfo de Carintia, rei de Francia Oriental, que decidió defender la causa del herederu llexítimu Carlos III el Simple, Eudes tuvo qu'aceptar les sos pretensiones y nomalo como socesor en 898, añu de la so muerte.

L'hermanu de Eudes, Roberto, que-y asocedió como conde de París, tomó parte nel movimientu del añu 921, cuando parte de la nobleza franca y el cleru llevantar en contra de Carlos el Simple. En ganando a Carlos, que foi conducíu a Lorena, Roberto foi coronáu en Reims el 29 de xunu de 922. Carlos el Simple axuntó un exércitu y enfrentóse con él en xunu de 923, cerca de Soissons, onde Roberto morrió asesináu. Carlos nun pudo recuperar el tronu y foi confináu. Una asamblea de nobles designó a Raúl, duque de Borgoña, como'l so socesor. Los Carolinxos recuperaben el tronu per última vegada.

El fíu de Roberto, Hugo'l Grande (897-956), duque de Francia y conde de París, foi'l noble más poderosu de la so dómina. Anque tuviera oportunidá, prefirió aumentar les sos posesiones y la so fuercia primero que tomar el tronu. Yera una especie de virréi, tan poderosu como'l monarca, que prepararó la socesión pal so fíu Hugo Capeto.

El fundador: Hugo Capeto[editar | editar la fonte]

Cuando Carlos IV el Formosu (últimu fíu de Felipe IV el Formosu en ser coronáu) finó en 1328 ensin dexar un herederu varón que lo sustituyera nel tronu, una caña nueva descendiente de los Capeto, los Valois tomó'l control del reinu de Francia. La dinastía Valois partió del hermanu menor de Felipe IV, Carlos Conde de Valois), y el primer rei d'esta casa foi'l fíu del conde Carlos: Felipe VI de Valois. Dempués fueron otros dos cañes nueves, los Bourbon y depués los Orléans, quien s'asocedieron sobre'l tronu. Cuando'l postreru descendiente de la caña morría ensin haber dexáu herederu al tronu, los nobles allegaben a revisar la dinastía Capetina a partir del so gran y amáu rei San Lluis IX (güelu del Rei de Fierro), únicu rei Francés canonizáu. Asina, tolos reis de Francia dende Hugo Capeto hasta'l postreru, Luis-Felipe I, ensin cuntar los emperadores Bonaparte, pertenecieron a la dinastía de los Capeto, dando'l so nome oficial la Casa de Francia.

Llista de cañes colaterales[editar | editar la fonte]

Como se comentó enantes, la dinastía de los Capeto, la más antigua dinastía real d'Europa, tenía numberoses cañes colaterales que xugaron un papel importante nel continente européu. He equí una llista que les describe:

Xenealoxía[editar | editar la fonte]

Árbol xenealóxicu de los reis de Francia de la casa Capeta. Inclúi a los Robertinos (en rosa), los Capetos direutos (n'azul), los Valois (en mariellu), los Valois-Orleans y Valois-Angoulême (en verde), los Borbón (en fucsia) y los Orleans. Nota: en dellos casos, el parentescu yera más próximu per llinia femenina; sicasí, yá que namái cuntaba la socesión sálica, solo incluyéronse los antepasaos varones.
Nome Feches de reináu -----
Capetos direutos
Hugo Capeto 987-996 Fíu de Hugo'l Grande y Eduvigis de Saxonia
Roberto II el Piadosu |

align="center" | 996-1031 || Fíu d'Hugo I Capeto y Adelaida de Poitou

Enrique I 1031-1060 Fíu de Roberto II y Constanza d'Arles
Felipe I 1060-1108 Fíu d'Enrique I y Ana de Kiev
Lluis VI el Gordu |

align="center" | 1108-1137 || Fíu de Felipe I y Berta d'Holanda

Lluis VII el Mozu |

align="center" | 1137-1180 || Fíu de Lluis VI y Adelaida de Saboya

Felipe II Augusto 1180-1223 Fíu de Lluis VII y Alicia de Champaña
Lluis VIII el Lleón 1223-1226 Fíu de Felipe II y Isabel de Hainaut
Lluis IX o San Luis 1226-1270 Fíu de Lluis VIII y Blanca de Castiella
Felipe III l'Atrevíu |

align="center" | 1270-1285 || Fíu de Lluis IX y Margarita de Provenza

Felipe IV el Formosu |

align="center" | 1285-1314 || Fíu de Felipe III y Isabel d'Aragón

Lluis X el Obstinado (-y Hutin) 1314-1316 Fíu de Felipe IV y Xuana I de Navarra
Xuan I de Francia el Póstumu |

align="center" | 1316-1316 || Fíu de Lluis X y Clemencia d'Hungría

Felipe V el Llargu |

align="center" | 1316-1322 || Fíu de Felipe IV y Xuana I de Navarra

Carlos IV el Formosu |

align="center" | 1322-1328 || Fíu de Felipe IV y Xuana I de Navarra

Caña de Valois
Felipe VI de Valois 1328-1350 Fíu de Carlos de Valois y Margarita d'Anjou-Sicilia
Xuan II el Bonu |

align="center" | 1350-1364 || Fíu de Felipe VI y Xuana de Borgoña

Carlos V el Sabiu |

align="center" | 1364-1380 || Fíu de Xuan II y Bona de Luxemburgu

Carlos VI el Llocu |

align="center" | 1380-1422 || Fíu de Carlos V y Xuana de Borbón

Carlos VII el Victoriosu |

align="center" | 1422-1461 || Fíu de Carlos VI y Sabela de Baviera

Lluis XI el Prudente |

align="center" | 1461-1483 || Fíu de Carlos VII y María d'Anjou

Carlos VIII el Bonable |

align="center" | 1483-1498 || Fíu de Lluis XI y Carlota de Saboya

Cañes de Valois-Orléans y Valois-Angoulême
Lluis XII el Padre del Pueblu |

align="center" | 1498-1515 || Fíu de Carlos I d'Orleans y María de Clèves

Francisco I el Rei Caballero |

align="center" | 1515-1547 || Fíu de Carlos d'Angoulême y Luisa de Saboya

Enrique II 1547-1559 Fíu de Francisco I y Claudia de Francia
Francisco II 1559-1560 Fíu d'Enrique II y Catalina de Médicis
Carlos IX 1560-1574 Fíu d'Enrique II y Catalina de Médicis
Enrique III 1574-1589 Fíu d'Enrique II y Catalina de Médicis
Caña de Borbón
Enrique IV el Grande |

align="center" | 1589-1610 || Fíu d'Antonio de Borbón y Xuana III de Navarra

Lluis XIII el Xustu |

align="center" | 1610-1643 || Fíu d'Enrique IV y María de Médicis

Lluis XIV el Rei Sol 1643-1715 Fíu de Lluis XIII y Ana d'Austria
Lluis XV el Bien Amáu |

align="center" | 1715-1774 || Fíu de Luis, duque de Borgoña y María Adelaida de Saboya

Lluis XVI 1774-1792 Fíu de Luis, Delfín de Francia y María Josefina de Saxonia
Lluis XVIII 1814-1824 Fíu de Luis, Delfín de Francia y María Josefina de Saxonia
Carlos X 1824-1830 Fíu de Luis, Delfín de Francia y María Josefina de Saxonia
Caña de Orléans
Luis-Felipe I 1830-1848 Fíu de Lluis Felipe II d'Orleans y Luisa María de Borbón

Notes[editar | editar la fonte]

  1. ↑ Ye un error bien común identificar los conceutos de dinastía y llinaxe, pos en sentíu propiu son coses distintes. La pertenencia al llinaxe real basar nel simple venceyu de sangre (venceyu familiar), pero la pertenencia a una dinastía implica la idea de socesión nel cargu a títulu de rei por derechu (sería un títulu dinásticu). Un exemplu, si aportar a la condición de rei por matrimoniu con una reina, el títulu atributivu de la condición regia d'esi varón ye'l matrimoniu, anque tuviera dichu rei consorte una güela del llinaxe de felicidá reina. El títulu nun sería dinásticu si la güela nun pudiera atribuyi-y la condición de rei, solo'l llinaxe. De lo contrario, cualesquier descendiente colateral (por casu cualesquier descendiente nun grau perllonxanu d'un primu hermanu) tendría d'incluyise como miembru de la dinastía, siendo más propiu incluyilo nel llinaxe pol so venceyu de sangre, pero non na dinastía (al quedar separáu mientres delles xeneraciones de la socesión a títulu de rei). Por eso cuando nesti artículu mentar a la dinastía de los Capetos facer en sentíu non estrictu, como equivalente a llinaxe de los Capetos.

Referencies[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]

  • Coleición de memories relatives a la historia de Francia (Collection des mémoires relatifs a l'histoire de France), con introducción y anotaciones de François Guizot.
    • Fragmentos de la hestoria de los franceses (Fragments de l'histoire des français): Dende'l advenimiento de Hugo Capeto hasta la muerte de Felipe I (De l'avénement de Hughes Capet a la mort de Philippe Iᵉʳ).







Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Dinastía_de_los_Capetos&oldid=4150210»