Перайсці да зместу

Другая Карабахская вайна: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Няма тлумачэння праўкі
references
Радок 63: Радок 63:
* [[Узброеныя сутыкненні ў Тавушы (2020)]]
* [[Узброеныя сутыкненні ў Тавушы (2020)]]


{{Зноскі}}
{{Зноскі|4}}

[[Катэгорыя:Верасень 2020 года]]
[[Катэгорыя:Верасень 2020 года]]
[[Катэгорыя:Канфлікты 2020 года]]
[[Катэгорыя:Канфлікты 2020 года]]

Версія ад 13:26, 29 верасня 2020

Сутыкненні ў Нагорным Карабаху
Дата 27 верасня 2020 — цяперашні час
Месца Лінія судакранання Нагорнага Карабаха, армяна-азербайджанская мяжа
Праціўнікі
 Азербайджан Нагорна-Карабахская Рэспубліка Нагорны Карабах
 Арменія
Камандуючыя
Азербайджан Ільхам Аліеў Нагорна-Карабахская Рэспубліка Араік Аруцюнян
Арменія Армен Саркісян
Сілы бакоў
невядома невядома
Страты
Па дадзеных Азербайджана: страчаны 1 верталет, іншая інфармацыя адсутнічая
Па дадзеных Арменіі і НКР: больш за 400 вайскоўцаў, 4 верталёта, 1 самалёт, 47 танкаў/БМП/БТР, 36 БПЛА 		Па дадзеных Арменіі і НКР: 58 загінулых і больш за 100 пацярпелых вайскоўцаў
Па дадзеных Азербайджана: больш за 550 забітых і параненых, 26 танкаў і іншай бронетэхнікі, 18 БПЛА, 8 артылерыйскіх установак, 3 склада боепрыпасаў, 15 зенітна-ракетных комплексаў Аса
Агульныя страты
11 мірных грамадзян загінулі
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сутыкненні ў Нагорным Карабаху ў верасні 2020 года — бягучыя баявыя дзеянні з ужываннем танкаў, лятальных апаратаў, артылерыі, буйнакаліберных РСЗА[1] і цяжкай агнямётнай тэхнікі[2].

Сутыкненні пачаліся раніцай 27 верасня на лініі судакранання Нагорнага Карабаха. Абодва бакі паведамілі пра ахвяраў сярод вайскоўцаў і грамадзянскага насельніцтва[3]. У адказ на сутыкненні ў Арменіі і непрызнанай Нагорна-Карабахскай Рэспубліцы аб’яўлена ваеннае становішча і ўсеагульная мабілізацыя[4]. У шэрагу раёнаў Азербайджана, у сваю чаргу, было абвешчана ваеннае становішча і каменданцкая гадзіна. 28 верасня Арменія забараніла выезд з краіны ўсім мужчынам мабілізацыйнага рэзерву старэйшыя за 18 гадоў. 29 верасня Савет Бяспекі ААН правядзе экстраную сустрэчу па сітуацыі ў Нагорным Карабаху.

Перадгісторыя

10 снежня 1991 года ў самаабвешчанай Нагорна-Карабахскай Рэспубліцы прайшоў рэферэндум аб незалежнасці, які падтрымалі 99,98% прагаласаваўшых. Рэферэндум байкатаваўся азербайджанскім насельніцтвам Нагорнага Карабаха, які складаў каля 21% насельніцтва былога НКАВ на момант 1989 года[5]. Рэферэндум быў праведзены без згоды Азербайджанскай Рэспублікі і не прызнаны на міжнародным узроўні дзяржавамі-членамі ААН. Міжнацыянальная канфрантацыя прывяла да маштабных ваенных дзеянняў за кантроль над Нагорным Карабахам і некаторымі прылеглымі тэрыторыямі[6]. Сутыкненні і перамяшчэнне апорных пунктаў адбываліся таксама па ўсёй працягласці мяжы Арменіі і Азербайджана.

Пасля некалькіх гадоў кровапралітных баёў, 12 мая 1994 года, прадстаўнікі Арменіі, непрызнанай Нагорна-Карабахскай Рэспублікі і Азербайджана падпісалі трохбаковае пагадненне аб спыненні агню[7][8]. Гэта скончыла актыўную фазу ваенных дзеянняў у рэгіёне і дазволіла перайсці да перамоў аб мірным урэгуляванні канфлікту пад эгідай Мінскай групы АБСЕ. Пры гэтым, у прылеглых да армяна-Азербайджанскай мяжы тэрыторыях захаваўся кантроль бакоў, які ўсталяваўся падчас канфлікту і парушае дзяржаўную мяжу паміж краінамі. Тым не менш, пагадненне неаднаразова парушалася, у прыватнасці падчас сутыкненняў у 2016 годзе. Сутыкнення таксама перайшлі на армяна-азэрбайджанскую дзяржаўную мяжу па-за межамі Нагорнага Карабаха, з пагранічнымі сутыкненнямі ў 2012, 2014, 2018 і 2020 гадах.

Сутычкі

27 верасня

У 08: 03 прэс-сакратар прэзідэнта Нагорна-Карабахскай Рэспублікі Ваграм Пагасян паведаміў, што Азербайджан наносіць ракетныя і паветраныя ўдары па тэрыторыі населеных пунктаў. Улады заклікалі насельніцтва схавацца ў бомбасховішчы[9][10].

Міністэрства абароны Азербайджана ў сваю чаргу заявіла аб пачатку буйнамаштабнай контрнаступальнай аперацыі ў адказ на абстрэлы армянскім бокам з буйнакалібернай зброі, мінамётаў і артылерыйскіх установак прыгранічных вёсак, падчас якога загінулі і былі параненыя мірныя жыхары[11][12].

Мінабароны Арменіі заявіла, што «азербайджанскае наступленне, таксама нацэленае на Сцепанакерт, пачалося ў 08:10 па мясцовым часе (04:10 па Грынвічы)»[13]. Прэзідэнт непрызнанай Нагорна-Карабахскай Рэспублікі Араік Аруцюнян абвясціў аб увядзенні ваеннага становішча ў краіне і мабілізацыі асоб старэйшых за 18 гадоў[14]. Пазней улады Арменіі абвясцілі ваеннае становішча і ўсеагульную мабілізацыю[15]. У той жа дзень прэзідэнт Азербайджана Ільхам Аліеў звярнуўся да народа з заявай аб сутыкненнях[16], а пазней правёў пасяджэнне Савета бяспекі краіны[17]. Падчас сутыкненняў азербайджанскія вайскоўцы размясцілі танкі, артылерыю, ракетныя сістэмы і авіяцыю паблізу лініі фронту і паглыбіліся ў тэрыторыю праціўніка[18]. Мірных жыхароў Нагорнага Карабаха заклікалі схавацца ў бамбасховішчах[19]. Па словах Аванісяна, раніцай азербайджанскія ўзброеныя сілы таксама атакавалі ў напрамку Вардэніса на тэрыторыі Рэспублікі Арменія[20].

Да другой паловы дня 27 верасня Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла аб занятку сямі вёсак: Ашагы Абдурахманлы, Караханбейлі, Гервенд, Гарадзіз, Юхары Абдурахманлы Фізулінскага раёна, Беюк Мерджанлы і Нюзгер Джэбраільскага раёна[21]. Міністэрства абароны Нагорна-Карабахскай Рэспублікі абвергла гэтыя сцвярджэнні, заявіўшы, што «заява Міністэрства абароны Азербайджана аб тым, што азербайджанская армія нібыта акупавала 6 населеных пунктаў, не адпавядае рэчаіснасці» і «гэта чарговая інфармацыйная правакацыя азербайджанскай прапагандысцкай машыны»[22]. Таксама Мінабароны Азербайджана паведаміла, што размешчаныя ў напрамку Агдэрынскага раёна і на вышынях Мураўдагскага хрыбта пасты праціўніка былі разгромленыя, а шэраг пануючых вышынь узяты пад кантроль[23]. Пазней, аднак, армянскі бок пацвердзіў страту шэрагу пазіцый у кірунку вёскі Талыш і на поўдні[24].

Мінабароны Азербайджана таксама заявілі, што «ў выніку ваеннай аперацыі азербайджанскіх войскаў у напрамку Геранбойскага раёна была вызвалена адна вышыня з хрыбта Мураўдаг, а таксама ўзятая пад кантроль аўтамабільная дарога ваеннага значэння Вардэніс — Агдэрэ[25].

У гэты ж дзень ваеннае камандаванне Азербайджана прапанавала армянскаму камандаванню не аказваць супраціў і здацца, каб пазбегнуць поўнага знішчэння ваеннага гарнізона Узброеных Сіл Арменіі і росту іх баявых страт у населеным пункце Агдэры[26].

28 верасня

28 верасня прэзідэнт НКР паведаміў, што падчас начных баёў армянскі бок аднавіў кантроль над некаторымі раней страчынымі пазіцыямі[27], у выніку чаго дзесяткі целаў тых, хто нападаў апынуліся на кантраляванай армянскай бокам тэрыторыі[28]. Па дадзеных Азербайджана, УС Арменіі ноччу 28 верасня і раніцай абстралялі горад Тэртэр[29][30].

Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што падраздзяленні азербайджанскай арміі, прасоўваючыся з раней узятых вышынь і выгадных пазіцый, працягнулі контрнаступленне і занялі некалькі выгадных вышынь вакол вёскі Талыш, праціўнік панёс вялікія страты[31]. У гэты ж дзень азербайджанскі бок заявіў аб знішчэнні яшчэ чатырох танкаў[32][33] і некалькіх адзінак баявой тэхнікі праціўніка[34].

Да сярэдзіны дня Мінабароны Арменіі заявіла аб спыненні спробы шырокамаштабнай танкавай атакі азербайджанскіх УС на паўднёвым кірунку. Па словах ведамства, былі знішчаныя 10 адзінак бронетэхнікі, і сілам Азербайджана прыйшлося адступіць[35].

У другой палове дня Мінабароны Азербайджана паведаміла, што на Агдэрынскім кірунку па артылерыйскіх падраздзяленнях 5-га горнастралковага палка Узброеных Сіл Арменіі быў нанесены ўдар у адказ, падраздзяленні праціўніка панеслі вялікія страты і былі вымушаныя пакінуць свае агнявыя пазіцыі і адступіць. Па дадзеных Азербайджана, гэтыя артылерыйскія падраздзяленні вялі агонь па населеных пунктах Азербайджана[36].

Увечары Мінабароны Арменіі заявіла, што УС Азербайджана пачалі новую шырокамаштабную наступальную аперацыю на ўчастках даліны ракі Аракс і Мадагіз-Талыш у Карабаху. Па іх словах, Армія Абароны НКР паспяхова супрацьстаіць нападам, наносячы значныя страты асабістага складу і бронетэхніцы УД Азербайджана. Таксама дадаўшы, што былі забітыя і параненыя каля 370 вайскоўцаў Азербайджана, а таксама знішчана 22 танкі і 10 адзінак іншай бронетэхнікі[37].

Мінабароны Азербайджана ўвечары паведаміла, што ўзброеныя сілы Арменіі падвергнулі артылерыйскаму абстрэлу населеныя пункты Юхары-Агджакенд і Гарамусалы Геранбойскага раёна Азербайджана[38].

Міжнародная рэакцыя

Урады Турцыі, Пакістана і Афганістана выказалі сваю падтрымку Азербайджану, усклаўшы віну на Арменію за парушэнне рэжыму спынення агню[39][40][41].

Кіпр асудзіў парушэнне рэжыму спынення агню Азербайджанам «і любыя эскалацыйныя дзеянні» уцягнутых бакоў або любое ўмяшанне трэціх бакоў», заклікаўшы вярнуцца да мірных перамоваў[42].

Прадстаўнікі некалькіх краін, у тым ліку Албаніі[43], Аргенціны[44], Канады[45], Францыі[46], Грузіі[47], Германіі[48], Грэцыі[49], Ірана[50], Польшчы[51], Румыніі[52][53], Расіі[54], ЗША[55] і Ватыкана[56] заклікалі да міру.

Гл. таксама

Зноскі

  1. ↑ Азербайджан использовал РСЗО «Смерч» против Карабаха (руск.). news.am. Праверана 28 верасня 2020.
  2. ↑ МО Армении: Противник утром применил тяжелую огнеметную систему «ТОС» (руск.). news.am. Праверана 28 верасня 2020.
  3. ↑ Fighting erupts between Armenia, Azerbaijan over disputed region. Al Jazeera (27 верасня 2020). Праверана 27 September 2020.
  4. ↑ Армения объявляет военное положение и мобилизацию в Нагорном Карабахе (англ.). U.S. News & World Report (27 верасня 2020). Праверана 27 September 2020.
  5. ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 года.Распределение городского и сельского населения областей республик СССР по полу и национальности Демоскоп
  6. ↑ Алла Ярошинская. Карабах: кровавый распад СССР продолжается (руск.). Росбалт (4 красавіка 2016). Архівавана з першакрыніцы 11 красавіка 2016. Праверана 10 красавіка 2016.
  7. ↑ Карабахский конфликт: даты, события. Euronews (5 красавіка 2016). Архівавана з першакрыніцы 10 красавіка 2016. Праверана 10 красавіка 2016.
  8. ↑ Что нужно знать о конфликте в Нагорном Карабахе (руск.). Коммерсантъ (4 красавіка 2016). Архівавана з першакрыніцы 10 красавіка 2016. Праверана 10 красавіка 2016.
  9. ↑ Азербайджан бомбит Степанакерт, власти призывают население прятаться в убежищах (руск.). PanARMENIAN.Net. Праверана 27-10-2020.
  10. ↑ В Карабахе неспокойно: Пашинян сообщил об азербайджанском наступлении (руск.). Sputnik Армения. Праверана 27-10-2020.
  11. ↑ Войска Азербайджанской Армии приступили к контрнаступательной операции по всему фронту
  12. ↑ Армянские вооруженные силы совершили масштабные провокации по всей протяжённости фронта
  13. ↑ Азербайджан и Армения столкнулись из-за спорного Нагорно-Карабахского региона (англ.). BBC (27 верасня 2020). Праверана 27 September 2020.
  14. ↑ В Карабахе объявлена всеобщая мобилизация (руск.). PanARMENIAN.Net. Праверана 27-10-2020.
  15. ↑ Власти Армении ввели военное положение и объявили всеобщую мобилизацию (руск.). РИА Новости. Праверана 27 верасня 2020.
  16. ↑ Президент Ильхам Алиев: Азербайджанская армия в настоящее время подвергает обстрелу, наносит удары по военным позициям врага (27 верасня 2020). Праверана 27 верасня 2020.
  17. ↑ Президент Алиев созвал Совбез Азербайджана для обсуждения провокации Армении на линии соприкосновения
  18. ↑ Эскалация в Карабахе: подбиты танки, вертолёты и средства ПВО (руск.). Газета.Ru. Праверана 27 верасня 2020.
  19. ↑ Между Арменией и Азербайджаном вспыхнули бои (англ.). Bloomberg (27 верасня 2020). Праверана 27 September 2020.
  20. ↑ In the morning, there were attacks in the direction of Vardenis on the territory of Armenia. Hovhannisyan (in Armenian), RFE/RL, 27 Sept 2020
  21. ↑ Azərbaycan Ordusu 6 kəndi erməni işğalından azad edib (азерб.). Report.az (27 верасня 2020). Праверана 27 September 2020.
  22. ↑ Academy Of Development LLC. Провокация Азербайджана, заявило министерство обороны НКР (арм.). nkrmil.am. Праверана 27 верасня 2020.
  23. ↑ Азербайджанская Армия освободила ряд оккупированных сёл и важные высоты
  24. ↑ Есть потерянные позиции в направлении Талыша – лидер Нагорного Карабаха
  25. ↑ Минобороны Азербайджана утверждает, что взяло очередную высоту в Карабахе (руск.). EADaily. Праверана 27 верасня 2020.
  26. ↑ Командованию воинского соединения Армении было предложено сдаться
  27. ↑ Президент Арцаха: Армия обороны осуществила несколько блестящих военных действий (руск.). news.am. Праверана 28 верасня 2020.
  28. ↑ Несколько десятков тел азербайджанцев находятся на армянской стороне (руск.). armenpress.am. Праверана 28 верасня 2020.
  29. ↑ Враг предупреждается в последний раз
  30. ↑ Ночь под обстрелом: снаряды летят в мирных жителей Тертера
  31. ↑ Выгодные высоты вокруг села Талыш были очищены от врага
  32. ↑ Уничтожено ещё два танка противника
  33. ↑ Уничтожены ещё два танка противника
  34. ↑ Уничтожено ещё несколько единиц боевой техники противника
  35. ↑ В Карабахе пресечена широкомасштабная атака ВС Азербайджана – видео (руск.). Sputnik Армения. Праверана 28 верасня 2020.
  36. ↑ Артиллерийским подразделениям противника на Агдеринском направлении был нанесён ответный удар - видео
  37. ↑ ВС Азербайджана начали новую крупномасштабную атаку в Карабахе – МО Армении (руск.). Sputnik Армения. Праверана 28 верасня 2020.
  38. ↑ ВС Армении обстреляли села Гёранбойского района
  39. ↑ "Armenia and Azerbaijan erupt into fighting over disputed Nagorno-Karabakh". BBC News. 27 September 2020.
  40. ↑ "Pakistan expresses 'deep concern', assures support to Azerbaijan over Nagorno-Karabakh conflict". The News International(англ.). Karachi. 27 September 2020. Праверана 27 September 2020.
  41. ↑ Действия Азербайджана по Карабаху поддержал Афганистан//Корреспондент.net, 28 сентября 2020
  42. ↑ [https: //www.pio.gov.cy/en/press-releases-article.html? id = 15921 "Statement Министерства иностранных дел о ситуации в Нагорном Карабахе"] (Press release)(англ.). Министерство внутренних дел, Республика Кипр. 27 сентября 2020. Праверана 27 сентября 2020. {{cite press release}}: Не хапае вертыкальнай рыскі ў: |url= (даведка); Невядомы параметр |Department= ігнараваны (прапануецца |department=) (даведка); Праверце значэнне |url= (даведка); Праверце значэнне даты ў: |accessdate= і |date= (даведка)
  43. ↑ "16 killed as fighting erupts between Armenia, Azerbaijan in disputed area". cbc.ca. CBC. 27 September 2020. Праверана 27 September 2020.
  44. ↑ "Preocupación argentina por los enfrentamientos entre Armenia y Azerbaiyán" [Argentine concern over the clashes between Armenia and Azerbaijan]. cancilleria.gob.ar [Spanish]. Ministry of Foreign Affairs and Worship. 27 September 2020. Праверана 28 September 2020.{{cite news}}: Папярэджанні CS1: невядомая мова (спасылка)
  45. ↑ FP_Champagne. Canada is very concerned by the violence along the Armenia-Azerbaijan border. We call for immediate cessation of hostilities, strict observance of ceasefire and the protection of civilians. We urge a fast return to negotiations under auspices of @OSCE. Твітэр (27 верасня 2020). Праверана 27 September 2020.
  46. ↑ Blamont, Matthias (27 September 2020). Evans, Catherine (рэд.). "France calls on Armenia, Azerbaijan to end hostilities". Reuters. Праверана 27 September 2020.
  47. ↑ "Georgia concerned with resumption of hostilities between Armenia, Azerbaijan". Agenda.ge. 27 September 2020. Праверана 27 September 2020.
  48. ↑ Armenia-Azerbaijan clashes: How the world reacted (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 27 September 2020.
  49. ↑ Simos, Andriana (28 September 2020). "Greece calls on Armenia-Azerbaijan to stop military operations immediately". The Greek Herald. Праверана 28 September 2020.
  50. ↑ Hafezi, Parisa (27 September 2020). Evans, Catherine (рэд.). "Iran calls for immediate end to the conflict between Armenia, Azerbaijan – TV". Reuters. Праверана 27 September 2020.
  51. ↑ "Polish MFA expresses deep concern with reported military clashes around Nagorno-Karabakh". en.trend.az. Trend News Agency. 27 September 2020. Праверана 27 September 2020.
  52. ↑ "Conflict militar între Armenia și Azerbaidjan în regiunea Nagorno-Karabah". Radio Europa Liberă România(рум.). 27 September 2020.
  53. ↑ Grigoryan, Anna (27 September 2020). "Ռումինիան հայկական, ադրբեջանական կողմերին կոչ է անում վերսկսել քաղաքական երկխոսությունը". Armenpress(арм.). Yerevan.
  54. ↑ Темникова, Ксения. Россия призвала Ереван и Баку прекратить огонь в Нагорном Карабахе. Известия (27 верасня 2020).
  55. ↑ Schroeder, Pete (27 September 2020). Cooney, Peter (рэд.). "U.S. urges immediate halt to violence between Azerbaijan and Armenia". Reuters. Праверана 27 September 2020.
  56. ↑ Папа Римский призвал Армению и Азербайджан прекратить войну (руск.). Московский комсомолец (27 верасня 2020). Праверана 27 верасня 2020.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Другая_Карабахская_вайна&oldid=3703869"