Грамады Украіны: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др Somerby перанёс старонку Аб’яднаная тэрытарыяльная грамада у Грамады Украіны: больш не аб'яднаны, а проста грамады |
дрНяма тлумачэння праўкі |
||
| (Не паказана 11 прамежкавых версій 7 удзельнікаў) | |||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
'''Грамада Украіны''' або '''тэрытарыяльная грамада''' ({{lang-uk|територіальна громада}}) — базавая тэрытарыяльная адзінка, уведзеная ў рамках адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформы 2015—2020 гадоў дзякуючы правядзенню рэформы дэцэнтралізацыі ва [[Украіна|Украіне]]. Базавымі органамі [[Мясцовае самакіраванне|мясцовага самакіравання]] ва Украіне з’яўляюцца саветы грамад. |
|||
'''Аб’ядна́ная тэрытарыя́льная грамада́''' ({{lang-uk|Об'єднана територіальна грома́да}}) — першасны орган мясцовага самакіравання ва [[Украіна|Украіне]]. |
|||
Тэрыторыі тэрытарыяльных грамад (якія, у сваю чаргу, дзеляцца на 7567 [[Старасцінская акруга|старасцінскіх акруг]]<ref name=":03">{{Cite book|title=МОНІТОРИНГ РЕФОРМИ МІСЦЕВОГО САМОВРЯДУВАННЯ ТА ТЕРИТОРІАЛЬНОЇ ОРГАНІЗАЦІЇ ВЛАДИ|url=https://mtu.gov.ua/files/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B3_01.10.2023.pdf|location=Київ|publisher=Міністерство розвитку громад, територій та інфраструктури України|year=2023|date=2023-10-01|pages=15|lang=uk}}</ref>) фарміруюць [[Раёны Украіны|раёны]], некалькі раёнаў утвараюць вобласці. Гарады [[Кіеў]] і [[Севастопаль]] паводле [[Канстытуцыя Украіны|канстытуцыі Украіны]] маюць спецыяльны статус і не ўваходзяць у склад раёнаў іншых рэгіёнаў краіны, бо адначасова самі з’яўляюцца асобнымі рэгіёнамі. Пры гэтым Севастопаль, як і ўвесь [[Крым]], не кіруецца ўладамі Украіны і кантралюецца Расіяй. Тэрыторыя [[Аўтаномная Рэспубліка Крым|Аўтаномнай Рэспублікі Крым]] не ўдзельнічала ў адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформе 2015—2020 гадоў і грамады там заканадаўча Украінай не сфарміраваны. |
|||
| ⚫ | У адпаведнасці з рэформай дэцэнтралізацыі тэрытарыяльныя грамады замянілі [[Сельскі савет|сельскія]], [[Пасялковы савет|пасялковыя]] і гарадскія саветы, утвораныя яшчэ ў часы [[СССР]]. Станам на |
||
Акрамя Крыма не ўваходзяць у склад грамад таксама тэрыторыя Кіева і [[Зона адчужэння Чарнобыльскай АЭС|Чарнобыльская зона адчужэння]]. На тэрыторыі, падкантрольнай [[Данецкая Народная Рэспубліка|ДНР]] і [[Луганская Народная Рэспубліка|ЛНР]], грамады існуюць толькі дэ-юрэ. |
|||
Згодна з законам Украіны аб мясцовым самакіраванні, тэрыторыя тэрытарыяльнай грамады — гэта непарыўная тэрыторыя, у межах якой тэрытарыяльная грамада ажыццяўляе свае паўнамоцтвы па вырашэнні пытанняў мясцовага значэння, як непасрэдна, так і праз органы мясцовага самакіравання. |
|||
У падкантрольных Украіне 11 грамадах Данецкай вобласці і 8 грамадах Луганскай вобласці паўнамоцтвы мясцовага самакіравання ажыццяўляюць ваенна-грамадзянскія адміністрацыі. |
|||
| ⚫ | У адпаведнасці з рэформай дэцэнтралізацыі тэрытарыяльныя грамады замянілі [[Сельскі савет|сельскія]], [[Пасялковы савет|пасялковыя]] і гарадскія саветы, утвораныя яшчэ ў часы [[СССР]]. Станам на 2020 год тэрытарыяльнымі грамадамі пакрыта ўся тэрыторыя Украіны акрамя Аўтаномнай Рэспублікі Крым, дзе яны будуць утварацца ўжо пасля дэакупацыі. |
||
== Сутнасць == |
== Сутнасць == |
||
Тэрытарыяльная грамада ствараецца як аб’яднанне жыхароў некалькіх разрозненых вёсак, мястэчак або гарадоў у адно адміністрацыйнае ўтварэнне. Пасля аб’яднання ствараецца новы адміністрацыйны цэнтр (як правіла, ім становіцца найбуйнейшы населены пункт), а ў ім — новы, агульны для ўсіх аб’яднаных населеных пунктаў савет і іншыя органы самакіравання. Утварэнне |
Тэрытарыяльная грамада ствараецца як аб’яднанне жыхароў некалькіх разрозненых вёсак, мястэчак або гарадоў у адно адміністрацыйнае ўтварэнне. Пасля аб’яднання ствараецца новы адміністрацыйны цэнтр (як правіла, ім становіцца найбуйнейшы населены пункт), а ў ім — новы, агульны для ўсіх аб’яднаных населеных пунктаў савет і іншыя органы самакіравання. Утварэнне грамад стала магчымым дзякуючы рэформе дэцэнтралізацыі. |
||
Аб’яднаная тэрытарыяльная грамада, адміністрацыйным цэнтрам якой вызначаны горад, з’яўляецца гарадской тэрытарыяльнай [[Грамада|грамадой]], цэнтрам якой вызначана пасёлак гарадскога тыпу — пасялковай, цэнтрам якой вызначана сяло — сельскім. У вёсках, дзе пражывае больш за 50 жыхароў, выбіраюць сельскага старасту, які ўваходзіць у выканаўчы камітэт аб’яднанага савета. |
Аб’яднаная тэрытарыяльная грамада, адміністрацыйным цэнтрам якой вызначаны горад, з’яўляецца гарадской тэрытарыяльнай [[Грамада|грамадой]], цэнтрам якой вызначана пасёлак гарадскога тыпу — пасялковай, цэнтрам якой вызначана сяло — сельскім. У вёсках, дзе пражывае больш за 50 жыхароў, выбіраюць сельскага [[Стараста (Украіна)|старасту]], які ўваходзіць у выканаўчы камітэт аб’яднанага савета. |
||
Стварэнне |
Стварэнне грамад спрашчае атрыманне грамадзянамі адміністрацыйных паслуг і набліжае адпаведныя органы да месца пражывання людзей: у кожнай грамадзе ствараецца свой Цэнтр надання адміністрацыйных паслуг (ЦНАП). |
||
== Фінансы == |
== Фінансы == |
||
Пасля ўтварэння, |
Пасля ўтварэння, грамада атрымлівае рэсурсы населеных пунктаў і адпаведныя паўнамоцтвы. Акрамя гэтага, грамады пераходзяць на прамыя бюджэтныя адносіны з дзяржаўным бюджэтам, не падпарадкоўваюцца адпаведнаму раённаму савету, а самі вызначаюць кірункі развіцця і мэты, на якія маюць выкарыстоўвацца заробленыя грошы. Аб’яднаныя грамады атрымліваюць такія ж даходы, якія раней атрымлівалі толькі гарады абласнога значэння, бо пасля аб’яднання ў бюджэце грамады застаецца: |
||
* 60 % падатку на даходы фізічных асоб; |
* 60 % падатку на даходы фізічных асоб; |
||
* 100 % падатку на маёмасць; |
* 100 % падатку на маёмасць; |
||
| Радок 19: | Радок 27: | ||
* 100 % плацяжоў за наданне адміністрацыйных паслуг; |
* 100 % плацяжоў за наданне адміністрацыйных паслуг; |
||
* 25 % экалагічнага падатку. |
* 25 % экалагічнага падатку. |
||
З дзяржаўнага бюджэту |
З дзяржаўнага бюджэту грамады непасрэдна атрымліваюць грошы на адукацыю, медыцыну, спорт, культуру, сацыяльную абарону.{{Зноскі}} |
||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
| Радок 26: | Радок 34: | ||
== Спасылкі == |
== Спасылкі == |
||
* [https://www.pravda.com.ua/news/2020/05/27/7253413/ Кабмін затвердив останні три плани ОТГ в областях, залишився Крим] |
* [https://www.pravda.com.ua/news/2020/05/27/7253413/ Кабмін затвердив останні три плани ОТГ в областях, залишився Крим] |
||
* [https://atu.decentralization.gov.ua/map/index.html Карта грамад Украіны] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210225102548/https://atu.decentralization.gov.ua/map/index.html |date=25 лютага 2021 }} |
|||
[[Катэгорыя:Грамады Украіны| ]] |
|||
{{Зноскі}} |
|||
{{Адміністрацыйны падзел Украіны}} |
|||
[[Катэгорыя:Адміністрацыйны падзел Украіны]] |
|||
[[Катэгорыя:Адміністрацыйныя адзінкі трэцяга ўзроўню]] |
|||
Актуальная версія на 21:44, 2 лістапада 2023
Грамада Украіны або тэрытарыяльная грамада (укр.: територіальна громада) — базавая тэрытарыяльная адзінка, уведзеная ў рамках адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформы 2015—2020 гадоў дзякуючы правядзенню рэформы дэцэнтралізацыі ва Украіне. Базавымі органамі мясцовага самакіравання ва Украіне з’яўляюцца саветы грамад.
Тэрыторыі тэрытарыяльных грамад (якія, у сваю чаргу, дзеляцца на 7567 старасцінскіх акруг[1]) фарміруюць раёны, некалькі раёнаў утвараюць вобласці. Гарады Кіеў і Севастопаль паводле канстытуцыі Украіны маюць спецыяльны статус і не ўваходзяць у склад раёнаў іншых рэгіёнаў краіны, бо адначасова самі з’яўляюцца асобнымі рэгіёнамі. Пры гэтым Севастопаль, як і ўвесь Крым, не кіруецца ўладамі Украіны і кантралюецца Расіяй. Тэрыторыя Аўтаномнай Рэспублікі Крым не ўдзельнічала ў адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформе 2015—2020 гадоў і грамады там заканадаўча Украінай не сфарміраваны.
Акрамя Крыма не ўваходзяць у склад грамад таксама тэрыторыя Кіева і Чарнобыльская зона адчужэння. На тэрыторыі, падкантрольнай ДНР і ЛНР, грамады існуюць толькі дэ-юрэ.
Згодна з законам Украіны аб мясцовым самакіраванні, тэрыторыя тэрытарыяльнай грамады — гэта непарыўная тэрыторыя, у межах якой тэрытарыяльная грамада ажыццяўляе свае паўнамоцтвы па вырашэнні пытанняў мясцовага значэння, як непасрэдна, так і праз органы мясцовага самакіравання.
У падкантрольных Украіне 11 грамадах Данецкай вобласці і 8 грамадах Луганскай вобласці паўнамоцтвы мясцовага самакіравання ажыццяўляюць ваенна-грамадзянскія адміністрацыі.
У адпаведнасці з рэформай дэцэнтралізацыі тэрытарыяльныя грамады замянілі сельскія, пасялковыя і гарадскія саветы, утвораныя яшчэ ў часы СССР. Станам на 2020 год тэрытарыяльнымі грамадамі пакрыта ўся тэрыторыя Украіны акрамя Аўтаномнай Рэспублікі Крым, дзе яны будуць утварацца ўжо пасля дэакупацыі.
Сутнасць
[правіць | правіць зыходнік]Тэрытарыяльная грамада ствараецца як аб’яднанне жыхароў некалькіх разрозненых вёсак, мястэчак або гарадоў у адно адміністрацыйнае ўтварэнне. Пасля аб’яднання ствараецца новы адміністрацыйны цэнтр (як правіла, ім становіцца найбуйнейшы населены пункт), а ў ім — новы, агульны для ўсіх аб’яднаных населеных пунктаў савет і іншыя органы самакіравання. Утварэнне грамад стала магчымым дзякуючы рэформе дэцэнтралізацыі.
Аб’яднаная тэрытарыяльная грамада, адміністрацыйным цэнтрам якой вызначаны горад, з’яўляецца гарадской тэрытарыяльнай грамадой, цэнтрам якой вызначана пасёлак гарадскога тыпу — пасялковай, цэнтрам якой вызначана сяло — сельскім. У вёсках, дзе пражывае больш за 50 жыхароў, выбіраюць сельскага старасту, які ўваходзіць у выканаўчы камітэт аб’яднанага савета.
Стварэнне грамад спрашчае атрыманне грамадзянамі адміністрацыйных паслуг і набліжае адпаведныя органы да месца пражывання людзей: у кожнай грамадзе ствараецца свой Цэнтр надання адміністрацыйных паслуг (ЦНАП).
Фінансы
[правіць | правіць зыходнік]Пасля ўтварэння, грамада атрымлівае рэсурсы населеных пунктаў і адпаведныя паўнамоцтвы. Акрамя гэтага, грамады пераходзяць на прамыя бюджэтныя адносіны з дзяржаўным бюджэтам, не падпарадкоўваюцца адпаведнаму раённаму савету, а самі вызначаюць кірункі развіцця і мэты, на якія маюць выкарыстоўвацца заробленыя грошы. Аб’яднаныя грамады атрымліваюць такія ж даходы, якія раней атрымлівалі толькі гарады абласнога значэння, бо пасля аб’яднання ў бюджэце грамады застаецца:
- 60 % падатку на даходы фізічных асоб;
- 100 % падатку на маёмасць;
- 100 % адзінага падатку;
- 5 % акцызнага падатку з рознічнага гандлю (тытунь, алкаголь, нафтапрадукты);
- 100 % падатку на прыбытак устаноў камунальнай уласнасці;
- 100 % плацяжоў за наданне адміністрацыйных паслуг;
- 25 % экалагічнага падатку.
З дзяржаўнага бюджэту грамады непасрэдна атрымліваюць грошы на адукацыю, медыцыну, спорт, культуру, сацыяльную абарону.
Зноскі
- ↑ МОНІТОРИНГ РЕФОРМИ МІСЦЕВОГО САМОВРЯДУВАННЯ ТА ТЕРИТОРІАЛЬНОЇ ОРГАНІЗАЦІЇ ВЛАДИ (PDF)(укр.). Київ: Міністерство розвитку громад, територій та інфраструктури України. 2023-10-01. p. 15.
{{cite book}}: Папярэджанні CS1: date і year (спасылка)
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Закон Украіны ад 5 лютага 2015 года № 157-VIII «Аб добраахвотным аб’яднанні тэрытарыяльных грамад».