Сафія Шарлота Гановерская: Розніца паміж версіямі

Сафія Шарлота Гановерская
Сафія Шарлота Гановерская
	Sophie Charlotte von Hannover
1-я каралева Прусіі
	1701 — 1705
Каранацыя	18 студзеня 1701
Папярэднік	няма
Пераемнік	Сафія Луіза Мекленбург-Шверынская
Нараджэнне	30 кастрычніка 1668; Бад-Ібург, Osnabrück[d], Ніжняя Саксонія, Германія;
Смерць	1 лютага 1705 (36 гадоў); Гановер, Браўншвейг-Люнебург, Свяшчэнная Рымская імперыя;
Месца пахавання	Берлінскі кафедральны сабор;
Род	Вельфы
Бацька	Эрнст Аўгуст[d]
Маці	Сафія Гановерская
Муж	Фрыдрых I Гогенцолерн
Дзеці	Фрыдрых Вільгельм I, Friedrich August Prinz von Brandenburg[d] і unnamed son von Hohenzollern[d]
Веравызнанне	пратэстанцтва
Манаграма
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Актуальная версія на 22:30, 29 сакавіка 2023

Сафія Шарлота Гановерская, герцагіня Браўншвайга і Люнебурга (ням.: Sophie Charlotte von Hannover; 30 кастрычніка 1668, Бад-Ібург — 1 лютага 1705, Гановер) — адзіная дачка Сафіі Гановерскай і ў наступным курфюрста Гановера Эрнста Аўгуста Браўншвайг-Люнебургскага. У 1701 годзе Сафія Шарлота стала першай каралевай Прусіі. Яна валодала французскай, англійскай і італьянскай мовамі і, як і яе маці, сябравала з Готфрыдам Лейбніцам. Бабуля Фрыдрыха Вялікага.

Біяграфія

Сафія Шарлота нарадзілася ў палацы Ібурга. Першыя пяць гадоў жыцця яна правяла разам з бацькамі ў правінцыйным Ібургскім палацы, затым сям’я архібіскупа-курфюрста перасялілася ў 1673 годзе ў новую рэзідэнцыю — палац у Оснабруку. Яна была адзінай дачкой у сваіх бацькоў; у яе было тры старэйшых і тры малодшых брата. У 1679 годзе пасля смерці яе дзядзькі Іагана Фрыдрыха Браўншвайг-Люнебургскага сям’я пераехала з Оснабрука ў Гановер, дзе бацька Сафіі Шарлоты ўступіў у валоданне княствам Каленберг.

Пратэстанцкая сям’я Сафіі Шарлоты не выключала магчымасці шлюбу з каталіком па палітычных матывах. Разам з маці, якая захаплялася садовым мастацтвам, Сафія Шарлота пабывала ў Францыі. Аднак галоўнай мэтай, якую ў паездцы пераследвала Сафія Гановерская, быў шлюб з дафінам, сынам французскага караля Людовіка XIV.

Спроба выдаць Сафію Шарлоту за дафіна скончылася няўдачай, сутыкнуўшыся з дынастычнымі планамі яе бацькі. 8 кастрычніка 1684 года яе выдалі замуж за які ўдавее курпрынца Брандэнбурга Фрыдрыха. Чатыры гады праз памёр Вялікі курфюрст Фрыдрых Вільгельм, і Фрыдрых ўзыйшоў на курфюрсцкі трон. Шлюб, арганізаваны з палітычных матываў, апынуўся нешчаслівым. Курфюрсціна нарадзіла Фрыдрыху I траіх дзяцей, з якіх выжыў толькі адзін сын, які стаў пасля каралём Прусіі Фрыдрыхам Вільгельмам I.

Труна Сафіі Шарлоты ў Берлінскім кафедральным саборы

У 1696 годзе Сафія Шарлота атрымала ў дар маёнтак Літцаў (Лютцаў — ням.: Lietzow, Lutzow) з маленькім загарадным палацам, які па ўказанні караля Фрыдрыха быў перабудаваны ў летні палац Літцэнбург. Так курфюрсціна, а пазней каралева жыла адносна незалежна, а яе муж атрымліваў доступ у палац толькі па запрашэнні, як, напрыклад, улетку 1699 года на ўрачыстае адкрыццё палаца да дня нараджэння Сафіі Шарлоты. 18 студзеня 1701 года Сафія Шарлота была каранавана сваім мужам, як першая каралева Прусіі.

1 лютага 1705 года Сафія Шарлота памерла ад запалення горла ў Гановеры, знаходзячыся ў гасцях у сваёй маці. Свой апошні прыстанак яна здабыла ў Берлінскім кафедральным саборы. Пасля смерці каралевы палац Літцэнбург быў пераназваў у Шарлотэнбург і перабудаваны ў прадстаўнічае збудаванне ў тры крыла. Гэты крок быў прадпрыняты Фрыдрыхам перш за ўсё па дынастычных матывах, паколькі прускі манарх, не які меў выдатных продкаў і не здзяйснілы вялікіх подзвігаў, падвяргаўся насмешкам з боку еўрапейскіх кіраўнікоў і ўсяляк імкнуўся да прызнання свайго каралеўскага звання. Абапіраючыся на традыцыі Гановерскага каралеўскага дому, ён прыклаў усе сілы да ўзвялічвання памяці сваёй жонкі.

Каралева Сафія Шарлота была інтэлектуалкай. Яна запрашала да свайго двара ў Літцэнбургу вядомых людзей свайго часу, кампазітараў (Тарэлі, Бананчыні, Арыёсці), паэтаў і навукоўцаў (у тым ліку Лейбніца, з якім, як і яе маці, вяла перапіску). Яна таксама была адорана музычна і валодала пяром досыць, каб пісаць італьянскія тэксты для кантат і дуэтаў, якія выконваліся пры яе двары. Пад яе заступніцтвам былі пастаўлены першыя ў Берліне оперы.

Дзеці

Фрыдрых Аўгуст (6 кастрычніка 1685 — 31 студзеня 1686)
Фрыдрых Вільгельм I

Зноскі

↑ ^а ^б Sophie (Sophie Charlotte) // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118751530 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118751530 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 30 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
↑ ^а ^б Lundy D. R. The Peerage
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>

Літаратура

Karin Feuerstein-Prasser: Die preussischen Königinnen. Piper 2005
Renate Feyl: «Aussicht auf bleibende Helle. Die Königin und der Philosoph.» Kipenheuer & Witsch 2006

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сафія Шарлота Гановерская

[_ff8b4084729af4e1-1] а ^б Sophie (Sophie Charlotte) // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[_185ad7b4eb43b69d-2] Deutsche Nationalbibliothek Record #118751530 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_990bbeea4d4db85f-3] Deutsche Nationalbibliothek Record #118751530 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 30 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_795575f5d3c2cc3f-4] (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.

[_345de703e5b830fb-5] а ^б Lundy D. R. The Peerage
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Радок 2: / Радок 2: @@
 | імя        = Сафія Шарлота Гановерская
 | арыгінал імя   = Sophie Charlotte von Hannover
-| выява            = Sohie Charlotte von Hannover; Queen of Preußen.jpg
+| выява            = Friedrich Wilhelm Weidemann - Sophie Charlotte, Königin von Preußen.jpg
 | шырыня    = 220px
 | апісанне выявы            =
@@ Радок 13: / Радок 13: @@
 | пераемнік           = [[Сафія Луіза Мекленбург-Шверынская]]
 | каранацыя          = [[18 студзеня]] [[1701]]
-| дата нараджэння      = 30.10.1668
+| дата нараджэння      =
-| месца нараджэння     = {{Месца нараджэння|Бад-Ібург|у Ніжняй Саксоніі}}
+| месца нараджэння     =
-| дата смерці        = 1.2.1705
+| дата смерці        =
-| месца смерці       = {{Месца смерці|Гановер}}
+| месца смерці       =
+| пахавана =
-| пахавана = {{Месца пахавання|Берлінскі кафедральны сабор|у Берлінскім кафедральным саборы}}
 | род                = [[Вельфы]]
+| бацька               =
-| бацька               = [[Эрнст Аўгуст, курфюрст Гановера|Эрнст Аўгуст Браўншвайг-Люнебургскі]]
-| маці               = [[Сафія Гановерская]]
+| маці               =
-| муж             = [[Фрыдрых I, кароль Прусіі|Фрыдрых I Прускі]]
+| муж             =
-| дзеці               = Фрыдрых Аўгуст <br /> [[Фрыдрых Вільгельм I|Фрыдрых Вільгельм]]
+| дзеці               =
 | аўтограф           =
 }}
-'''Сафія Шарлота Гановерская, герцагіня Браўншвайга і Люнебурга''' ({{lang-de|Sophie Charlotte von Hannover}}; {{ДН|30|10|1668}}, {{МН|Бад-Ібург||}} — {{ДС|1|2|1705}}, {{МС|Гановер||}}) — адзіная дачка [[Сафія Гановерская|Сафіі Гановерскай]] і ў наступным [[курфюрст]]а Гановера [[Эрнст Аўгуст, курфюрст Гановера|Эрнста Аўгуста Браўншвайг-Люнебургскага]]. У [[1701]] годзе Сафія Шарлота стала першай каралевай [[Прусія|Прусіі]]. Яна валодала [[французская мова|французскай]], [[англійская мова|англійскай]] і [[італьянская мова|італьянскай мовамі]] і, як і яе маці, сябравала з [[Готфрыд Вільгельм Лейбніц|Готфрыдам Лейбніцам]]. Бабуля [[Фрыдрых II, кароль Прусіі|Фрыдрыха Вялікага]].
+'''Сафія Шарлота Гановерская, герцагіня Браўншвайга і Люнебурга''' ({{lang-de|Sophie Charlotte von Hannover}}; {{ДН|30|10|1668}}, {{МН|Бад-Ібург||}} — {{ДС|1|2|1705}}, {{МС|Гановер||}}) — адзіная дачка [[Сафія Гановерская|Сафіі Гановерскай]] і ў наступным [[курфюрст]]а Гановера [[Эрнст Аўгуст, курфюрст Гановера|Эрнста Аўгуста Браўншвайг-Люнебургскага]]. У [[1701]] годзе Сафія Шарлота стала першай каралевай [[Прусія|Прусіі]]. Яна валодала [[французская мова|французскай]], [[англійская мова|англійскай]] і [[італьянская мова|італьянскай мовамі]] і, як і яе маці, сябравала з [[Готфрыд Вільгельм Лейбніц|Готфрыдам Лейбніцам]]. Бабуля [[Фрыдрых II Вялікі|Фрыдрыха Вялікага]].
 == Біяграфія ==
-Сафія Шарлота нарадзілася ў палацы Ібурга. Першыя пяць гадоў жыцця яна правяла разам з бацькамі ў правінцыйным Ібургскім палацы, затым сям'я архібіскупа-курфюрста перасялілася ў [[1673]] годзе ў новую рэзідэнцыю — палац у [[Оснабрук]]у. Яна была адзінай дачкой у сваіх бацькоў; у яе было тры старэйшых і тры малодшых брата. У [[1679]] годзе пасля смерці яе дзядзькі [[Іаган Фрыдрых Браўншвайг-Люнебургскі|Іагана Фрыдрыха Браўншвайг-Люнебургскага]] сям'я пераехала з Оснабрука ў Гановер, дзе бацька Сафіі Шарлоты ўступіў у валоданне княствам [[Каленберг]].
+Сафія Шарлота нарадзілася ў палацы Ібурга. Першыя пяць гадоў жыцця яна правяла разам з бацькамі ў правінцыйным Ібургскім палацы, затым сям’я архібіскупа-курфюрста перасялілася ў [[1673]] годзе ў новую рэзідэнцыю — палац у [[Оснабрук]]у. Яна была адзінай дачкой у сваіх бацькоў; у яе было тры старэйшых і тры малодшых брата. У [[1679]] годзе пасля смерці яе дзядзькі [[Іаган Фрыдрых Браўншвайг-Люнебургскі|Іагана Фрыдрыха Браўншвайг-Люнебургскага]] сям’я пераехала з Оснабрука ў Гановер, дзе бацька Сафіі Шарлоты ўступіў у валоданне княствам [[Каленберг]].
-Пратэстанцкая сям'я Сафіі Шарлоты не выключала магчымасці шлюбу з каталіком па палітычных матывах. Разам з маці, якая захаплялася [[Садова-паркавае мастацтва|садовым мастацтвам]], Сафія Шарлота пабывала ў Францыі. Аднак галоўнай мэтай, якую ў паездцы пераследвала Сафія Гановерская, быў шлюб з [[Людовік Вялікі Дафін|дафінам]], сынам французскага караля [[Людовік XIV|Людовіка XIV]].
+Пратэстанцкая сям’я Сафіі Шарлоты не выключала магчымасці шлюбу з каталіком па палітычных матывах. Разам з маці, якая захаплялася [[Садова-паркавае мастацтва|садовым мастацтвам]], Сафія Шарлота пабывала ў Францыі. Аднак галоўнай мэтай, якую ў паездцы пераследвала Сафія Гановерская, быў шлюб з [[Людовік Вялікі Дафін|дафінам]], сынам французскага караля [[Людовік XIV|Людовіка XIV]].
-Спроба выдаць Сафію Шарлоту за [[дафін]]а скончылася няўдачай, сутыкнуўшыся з дынастычнымі планамі яе бацькі. [[8 кастрычніка]] [[1684]] года яе выдалі замуж за які ўдавее курпрынца [[Маркграфства Брандэнбург|Брандэнбурга]] [[Фрыдрых I, кароль Прусіі|Фрыдрыха]]. Чатыры гады праз памёр [[Фрыдрых Вільгельм, курфюрст Брандэнбурга|Вялікі курфюрст Фрыдрых Вільгельм]], і Фрыдрых ўзыйшоў на курфюрсцкі трон. Шлюб, арганізаваны з палітычных матываў, апынуўся нешчаслівым. Курфюрсціна нарадзіла Фрыдрыху I траіх дзяцей, з якіх выжыў толькі адзін сын, які стаў пасля каралём [[Прусія|Прусіі]] [[Фрыдрых Вільгельм I|Фрыдрыхам Вільгельмам I]].
+Спроба выдаць Сафію Шарлоту за [[дафін]]а скончылася няўдачай, сутыкнуўшыся з дынастычнымі планамі яе бацькі. [[8 кастрычніка]] [[1684]] года яе выдалі замуж за які ўдавее курпрынца [[Маркграфства Брандэнбург|Брандэнбурга]] [[Фрыдрых I Гогенцолерн|Фрыдрыха]]. Чатыры гады праз памёр [[Фрыдрых Вільгельм, курфюрст Брандэнбурга|Вялікі курфюрст Фрыдрых Вільгельм]], і Фрыдрых ўзыйшоў на курфюрсцкі трон. Шлюб, арганізаваны з палітычных матываў, апынуўся нешчаслівым. Курфюрсціна нарадзіла Фрыдрыху I траіх дзяцей, з якіх выжыў толькі адзін сын, які стаў пасля каралём [[Прусія|Прусіі]] [[Фрыдрых Вільгельм I|Фрыдрыхам Вільгельмам I]].
 [[Выява:Dom Berlin Gruft Sophie Charlotte.jpg|thumb|left|Труна Сафіі Шарлоты ў [[Берлінскі кафедральны сабор|Берлінскім кафедральным саборы]]]]
 У [[1696]] годзе Сафія Шарлота атрымала ў дар маёнтак ''Літцаў'' (''Лютцаў'' — {{lang-de|Lietzow, Lutzow}}) з маленькім загарадным палацам, які па ўказанні караля Фрыдрыха быў перабудаваны ў [[Палац Шарлотэнбург|летні палац Літцэнбург]]. Так курфюрсціна, а пазней каралева жыла адносна незалежна, а яе муж атрымліваў доступ у палац толькі па запрашэнні, як, напрыклад, улетку [[1699]] года на ўрачыстае адкрыццё палаца да дня нараджэння Сафіі Шарлоты. [[18 студзеня]] [[1701]] года Сафія Шарлота была каранавана сваім мужам, як першая каралева Прусіі.
@@ Радок 53: / Радок 53: @@
 {{Commons|Category:}}
+{{Wikidata/Ancestors}}
-[[Катэгорыя:Асобы]]
+{{Бібліяінфармацыя}}
 [[Катэгорыя:Прускія каралевы і германскія імператрыцы]]
-[[Катэгорыя:Раён Шарлотэнбург]]
+[[Катэгорыя:Вельфы]]
-[[Катэгорыя:Дынастыя Вельфаў]]