Румелія

Карта Румеліі ў 1801 годзе

Руме́лія (турэцк.: Rumeli — краіна (el) румаў (rum), рамееў; балг.: Румелия, макед.: Румелија, алб.: Rumelia, грэч. Ρούμελη) — гістарычная назва Балканаў. Этымалогія слова адбываецца ад арабскай назвы Візантыі — Рум (Рым), гэта значыць Усходняя Рымская імперыя.

Першапачаткова Румеліяй звалі еўрапейскія ўладанні Асманскай імперыі, якія ўключалі старажытную Фракію і частку Македоніі, у адрозненне ад азіяцкіх уладанняў — Анатоліі.

Намеснік і камандуючы войскамі Румеліі зваўся бейлербеем (беглербегам) і меў рэзідэнцыю ў Эдзірнэ, затым у Сафіі. У 1836 годзе рэзідэнцыя намесніка Румеліі была перанесена ў Манастыр (Біталу), сама ж вобласць была абмежавана заходне-македонскімі і албанскімі землямі. Назва правінцыі «Румелія» знікла пасля адміністрацыйных рэформаў 1864 г.

У 1878 годзе па рашэнні Берлінскага кангрэса была ўтворана аўтаномная правінцыя Усходняя Румелія ў складзе Асманскай імперыі. Гэтыя землі, паводле Сан-Стэфанскага дагавора, павінны былі ўвайсці ў склад Балгарыі, але Берлінскім кангрэсам з іх была ўтворана аўтаномная турэцкая правінцыя, якая, знаходзячыся пад непасрэднай ваеннай і палітычнай уладай султана, кіравалася генерал-губернатарам з хрысціян, прызначанага султанам са згоды дзяржаў. Пасля перавароту 1885 года яна фактычна перайшла пад кантроль княства Балгарыі, а ў 1908 годзе была ёю анексавана. Цяпер гэта паўднёва-ўсходнія вобласці Балгарыі (найбуйнейшы горад — Плоўдыў).

У наш час Румеліяй часам завуць еўрапейскую частку Турцыі — Усходнюю Фракію.

Пры напісанні артыкула выкарыстаны матэрыял з Энцыклапедычнага слоўніка Бракгаўза і Эфрона (1890—1907).