Razlika između verzija stranice "Klasična muzika"

Pregled historije

[pregledana izmjena]

← Starija izmjena

Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj

VizualnoWikitekst

U redovima

Trenutna verzija na dan 24 septembar 2023 u 16:34

Klasična muzika jest umjetnička muzika ukorijenjena u tradicijama zapadnjačke kulture, uključujući i religijsku i svjetovnu muziku. Historijski, termin "klasična muzika" odnosi se na period od 1750. do 1820, tj. klasični period ("Bečka klasika"). U širem smislu označava zapadnjačke muzičke tradicije za koje se smatra da su različite od zapadnjačkih narodnomuzičkih tradicija ili da su njihova uglađena verzija i obuhvata širok raspon od 6. stoljeća do danas, što uključuje i klasični i razne druge periode.^[1] Glavne norme ove tradicije kodificirane su između 1550. i 1900, što je poznato kao period opće prakse.

Ovaj termin nije se pojavio sve do početka 19. stoljeća, u pokušaju da se period od Johanna Sebastiana Bacha do Ludwiga van Beethovena kanonizira kao zlatno doba.^[2] Najranija referenca na "klasičnu muziku" zabilježena u Oksfordskom rječniku engleskog jezika potječe iz 1829.^[1]^[3]

Ukorijenjena u pokroviteljstvu crkava i kraljevskih dvorova u zapadnoj Evropi,^[4] preživjela ranosrednjovjekovna muzika je uglavnom religiozna, monofona i vokalna, a muzika antičke Grčke i Rima utiče na njenu misao i teoriju. Najraniji sačuvani muzički rukopisi datiraju iz Karolinškog Carstva (800–888),^[4] otprilike u vrijeme kada se zapadnjačka obična pjevanja postepeno ujedinila u ono što se naziva gregorijanskim pjevanjem.^[5]

Evropska umjetnička muzika uveliko se razlikuje od mnogih drugih neevropskih formi klasične i nekih formi zabavne muzike po sistemu notacije, koji je u upotrebi otprilike od 11. stoljeća.^[6]^[7] Katolički monasi razvili su prve verzije moderne evropske muzičke notacije u namjeri da standardiziraju liturgiju širom svijeta. Zapadnjačkom muzičkom notacijom služe se kompozitori kako bi izvođačima označili tonove i trajanje kompozicija.^[6] U kontrastu prema većini popularnih stilova, u kojima je usvojena strofična forma ili njena derivacija, klasična muzika poznata je po razvoju visokosofisticiranih formi instrumentalne muzike, kao što su simfonija, koncert, fuga, sonata, te vokalno-instrumentalnih formi, kao što su opera, kantata i misa.^[8]

U klasičnom periodu polifonija barokne muzike zamijenjena je jednostavnom harmonijom, brzim mijenjanjem tempa i jakim kontrastima između basa i soprana.

Također pogledajte

Klasični instrumentalni ciklus

Reference

^ ^a ^b Kennedy i Kennedy 2013, "Classical".
^ Julian Rushton, Classical Music, London, 1994, str. 10.
^ "classical, a." The Oxford English Dictionary. 2007. Pristupljeno 10. 5. 2007.
^ ^a ^b Owens, Tom C. (2008). The Oxford Encyclopedia of the Modern World. Oxford: Oxford University Press. str. para 1. ISBN 978-0-19-517632-2.
^ Owens, Tom C. (2008). The Oxford Encyclopedia of the Modern World. Oxford: Oxford University Press. str. 100-101. ISBN 978-0-19-517632-2.
^ ^a ^b Ian D. Bent (2019). "Musical notation". Pristupljeno 23. 5. 2019.
^ Harvard Dictionary of Music (2. izdanje, 1972): "Neume", redakcija.
^ Johnson 2002, str. 63

Dodatna literatura

Botstein, Leon (2001). "Modernism". The New Grove Dictionary of Music and Musicians. Oxford University Press. doi:10.1093/gmo/9781561592630.article.40625.
Beard, David, and Kenneth Gloag. 2005. Musicology: The Key Concepts. New York: Routledge. ISBN 978-0-415-31692-7.
Bowles, Edmund A. (1954). "Haut and Bas: The Grouping of Musical Instruments in the Middle Ages". Musica Disciplina. 8: 115–140. JSTOR 20531877.CS1 održavanje: parametar ref identičan predodređenom (link)
Du Noyer, Paul (ed.). 2003. The Illustrated Encyclopedia of Music: From Rock, Pop, Jazz, Blue, and Hip-Hop to Classical, Folk, World, and More. London: Flame Tree. ISBN 978-1-904041-70-2.
Grout, Donald Jay (1973). A History of Western Music. W. W. Norton. ISBN 978-0-393-09416-9. (limited book preview)
Grout, Donald J.; Palisca, Claude V. (1988). A History of Western Music. W. W. Norton. ISBN 978-0-393-95627-6. (limited book preview)
Johnson, Julian (2002). Who Needs Classical Music?: Cultural Choice and Musical Value. Oxford University Press.
Hall, John R., Mary Jo Neitz, and Marshall Battani. 2003. Sociology on Culture. Sociology/Cultural Studies. London and New York: Routledge. ISBN 978-0-415-28484-4 (cloth); ISBN 978-0-415-28485-1 (pbk).
Károlyi, Ottó. 1994. Modern British Music: The Second British Musical Renaissance – From Elgar to P. Maxwell Davies. Rutherford, Madison, Teaneck: Farleigh Dickinson University Press; London and Toronto: Associated University Presses. ISBN 0-8386-3532-6.
Katz, Adele (1946; reprinted 2007), Challenge to Musical Tradition – A New Concept of Tonality. Alfred A. Knopf/reprinted by Katz Press, 444pp., ISBN 1-4067-5761-6.
Kennedy, Michael (2006), The Oxford Dictionary of Music, 985 pages, ISBN 0-19-861459-4
Kennedy, Michael; Kennedy, Joyce B. (2013) [2012]. Tim Rutherford-Johnson (ured.). The Oxford Dictionary of Music (6th paperback izd.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-957854-2.
Metzer, David Joel. 2009. Musical Modernism at the Turn of the Twenty-first Century. Music in the Twentieth Century 26. Cambridge and New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-51779-9.
Meyer, Leonard B. 1994. Music, the Arts, and Ideas: Patterns and Predictions in Twentieth-Century Culture, second edition. Chicago and London: University of Chicago Press. ISBN 0-226-52143-5.
Morgan, Robert P. 1984. "Secret Languages: The Roots of Musical Modernism". Critical Inquiry 10, no. 3 (March): 442–61.
Sullivan, Henry W. 1995. The Beatles with Lacan: Rock 'n' Roll as Requiem for the Modern Age. Sociocriticism: Literature, Society and History Series 4. New York: Lang. ISBN 0-8204-2183-9.
Swafford, Jan (1992). The Vintage Guide to Classical Music. New York: Vintage Books. ISBN 978-0-679-72805-4.

Vanjski linkovi

Portal Muzika

Klasična muzika na Wikimedia Commonsu

[FOOTNOTEKennedyKennedy2013"Classical"-1] Kennedy i Kennedy 2013, "Classical".

[2] Julian Rushton, Classical Music, London, 1994, str. 10.

[OED_Online_Classical-3] "classical, a." The Oxford English Dictionary. 2007. Pristupljeno 10. 5. 2007.

[:0-4] Owens, Tom C. (2008). The Oxford Encyclopedia of the Modern World. Oxford: Oxford University Press. str. para 1. ISBN 978-0-19-517632-2.

[5] Owens, Tom C. (2008). The Oxford Encyclopedia of the Modern World. Oxford: Oxford University Press. str. 100-101. ISBN 978-0-19-517632-2.

[western_musical_notation-6] Ian D. Bent (2019). "Musical notation". Pristupljeno 23. 5. 2019.

[7] Harvard Dictionary of Music (2. izdanje, 1972): "Neume", redakcija.

[Julian_Johnson_2002_p._63-8] Johnson 2002, str. 63

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ Red 4: / Red 4: @@
 Ovaj termin nije se pojavio sve do početka 19. stoljeća, u pokušaju da se period od [[Johann Sebastian Bach|Johanna Sebastiana Bacha]] do [[Ludwig van Beethoven|Ludwiga van Beethovena]] kanonizira kao zlatno doba.<ref>[[Julian Rushton]], ''Classical Music'', London, 1994, str. 10.</ref> Najranija referenca na "klasičnu muziku" zabilježena u ''[[Oksfordski rječnik engleskog jezika|Oksfordskom rječniku engleskog jezika]]'' potječe iz 1829.{{sfn|Kennedy|Kennedy|2013|loc="Classical"}}<ref name="OED_Online_Classical">{{cite web |work= The Oxford English Dictionary |url= http://dictionary.oed.com/cgi/entry/50040930?single=1&query_type=word&queryword=classical&first=1&max_to_show=10 |access-date= 10. 5. 2007 |title= classical, a.|year=2007}}</ref>
-Ukorijenjena u pokroviteljstvu [[Crkva|crkava]] i kraljevskih dvorova u [[Zapadna Evropa|zapadnoj Evropi]],<ref>{{Cite book|last=Owens|first=Tom C.|title=The Oxford Encyclopedia of the Modern World.|url=https://archive.org/details/oxfordencycloped0002unse_s1y3|publisher=Oxford University Press|year=2008|isbn=978-0-19-517632-2|location=Oxford|pages=para 1}}</ref> preživjela ranosrednjovjekovna muzika je uglavnom religiozna, monofona i vokalna, a muzika [[Antička Grčka|antičke Grčke]] i [[Rimsko Carstvo|Rima]] utiče na njenu misao i teoriju. Najraniji sačuvani muzički rukopisi datiraju iz [[Karolinško Carstvo|Karolinškog Carstva]] (800–888),<ref>{{Cite book|last=Owens|first=Tom C.|title=The Oxford Encyclopedia of the Modern World.|url=https://archive.org/details/oxfordencycloped0002unse_s1y3|publisher=Oxford University Press|year=2008|isbn=978-0-19-517632-2|location=Oxford|pages=[https://archive.org/details/oxfordencycloped0002unse_s1y3/page/n111 100]}}</ref> otprilike u vrijeme kada se zapadnjačka obična pjevanja postepeno ujedinila u ono što se naziva gregorijanskim pjevanjem.<ref>{{Cite book|last=Owens|first=Tom C.|title=The Oxford Encyclopedia of the Modern World.|url=https://archive.org/details/oxfordencycloped0002unse_s1y3|publisher=Oxford University Press|year=2008|isbn=978-0-19-517632-2|location=Oxford|pages=[https://archive.org/details/oxfordencycloped0002unse_s1y3/page/n111 100]-101}}</ref>
+Ukorijenjena u pokroviteljstvu [[Crkva|crkava]] i kraljevskih dvorova u [[Zapadna Evropa|zapadnoj Evropi]],<ref name=":0">{{Cite book|last=Owens|first=Tom C.|title=The Oxford Encyclopedia of the Modern World.|url=https://archive.org/details/oxfordencycloped0002unse_s1y3|publisher=Oxford University Press|year=2008|isbn=978-0-19-517632-2|location=Oxford|pages=para 1}}</ref> preživjela ranosrednjovjekovna muzika je uglavnom religiozna, monofona i vokalna, a muzika [[Antička Grčka|antičke Grčke]] i [[Rimsko Carstvo|Rima]] utiče na njenu misao i teoriju. Najraniji sačuvani muzički rukopisi datiraju iz [[Karolinško Carstvo|Karolinškog Carstva]] (800–888),<ref name=":0" /> otprilike u vrijeme kada se zapadnjačka obična pjevanja postepeno ujedinila u ono što se naziva gregorijanskim pjevanjem.<ref>{{Cite book|last=Owens|first=Tom C.|title=The Oxford Encyclopedia of the Modern World.|url=https://archive.org/details/oxfordencycloped0002unse_s1y3|publisher=Oxford University Press|year=2008|isbn=978-0-19-517632-2|location=Oxford|pages=[https://archive.org/details/oxfordencycloped0002unse_s1y3/page/n111 100]-101}}</ref>
 Evropska umjetnička muzika uveliko se razlikuje od mnogih drugih neevropskih formi klasične i nekih formi [[zabavna muzika|zabavne muzike]] po sistemu [[muzička notacija|notacije]], koji je u upotrebi otprilike od 11. stoljeća.<ref name="western musical notation">{{cite web |author= Ian D. Bent |title= Musical notation |year= 2019 |url= https://www.britannica.com/art/musical-notation |access-date= 23. 5. 2019}}</ref><ref>''Harvard Dictionary of Music'' (2. izdanje, 1972): "Neume", redakcija.</ref> [[Katoličanstvo|Katolički]] [[monah|monasi]] razvili su prve verzije moderne evropske muzičke notacije u namjeri da standardiziraju [[liturgija|liturgiju]] širom svijeta. Zapadnjačkom muzičkom notacijom služe se [[kompozitor]]i kako bi izvođačima označili [[ton (muzika)|tonove]] i trajanje kompozicija.<ref name="western musical notation"/> U kontrastu prema većini popularnih stilova, u kojima je usvojena [[strofična forma]] ili njena derivacija, klasična muzika poznata je po razvoju visokosofisticiranih formi instrumentalne muzike, kao što su [[simfonija]], [[koncert (kompozicija)|koncert]], [[fuga (muzika)|fuga]], [[sonata]], te vokalno-instrumentalnih formi, kao što su [[opera]], [[kantata]] i [[misa (muzika)|misa]].<ref name="Julian Johnson 2002 p. 63">{{harvnb|Johnson|2002|p=63}}</ref>
-U klasičnom periodu polifonija barokne muzike zamijenjena je jednostavnom [[harmonija|harmonijom]], brzim mijenjanjem [[tempo|tempa]] i jakim kontrastima između [[bas]]a i [[sopran]]a.
+U klasičnom periodu polifonija barokne muzike zamijenjena je jednostavnom [[harmonija|harmonijom]], brzim mijenjanjem [[tempo|tempa]] i jakim kontrastima između [[Bas (glas)|basa]] i [[sopran]]a.
 == Također pogledajte ==