Mont d’an endalc’had

Kensonenn kurunenn an teod : diforc'h etre ar stummoù

Eus Wikipedia
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Neal (kaozeal | degasadennoù)
achu
Anvioù reizhet.
 
(16 stumm da c'hortoz gant 9 implijer kuzhet.)
Linenn 13: Linenn 13:


* [[Kensonenn dre volzenniñ|Dre volzenniñ]], ma vez bolzennet an teod
* [[Kensonenn dre volzenniñ|Dre volzenniñ]], ma vez bolzennet an teod
* [[Kensonenn isbeg an teod|Isbeg an teod]], distaget gant leurenn beg an teod dre lakaat an teod da vont en [[kensonenn tro-gil|tro-gil]]
* [[Kensonenn isbeg an teod|Isbeg an teod]], distaget gant leurenn beg an teod dre [[kensonenn gilbleg|gilblegañ]] an teod




Pa vez lakaet an teod d'ber un erv en e hed e vez produet ar [[kensonenn dre c'hwitellat|c'hensonennoù dre c'hwitellat]] gant [[kensonenn kendistaget|kendistagadurioù]] all.
Pa vez lakaet an teod d'ber un erv en e hed e vez produet ar [[c'hwibanenn]] gant [[kensonenn kendistaget|kendistagadurioù]] all.




Linenn 22: Linenn 22:


* '''[[Kensonenn dent|Kensonennoù dent]]''', da skouer:
* '''[[Kensonenn dent|Kensonennoù dent]]''', da skouer:
: [d] (skrivet <n> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[brezhoneg]]): [[kensonenn]] [[kensonenn dent|dent/kevig]] [[kensonenn dre serriñ|dre serriñ]] [[Mouezh (yezhoniezh)|mouezhiet]]
: [d] (skrivet <nowiki><n></nowiki> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[brezhoneg]]): [[kensonenn]] [[kensonenn dent|dent/logigoù]] [[kensonenn dre serriñ|dre serriñ]] [[Mouezh (yezhoniezh)|mouezhiet]]
: [t] (skrivet <t> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[brezhoneg]]): [[kensonenn]] [[kensonenn dent|dent/kevig]] [[kensonenn dre serriñ|dre serriñ]] [[Mouezh (yezhoniezh)|divouezh]]
: [t] (skrivet <nowiki><t></nowiki> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[brezhoneg]]): [[kensonenn]] [[kensonenn dent|dent/logigoù]] [[kensonenn dre serriñ|dre serriñ]] [[Mouezh (yezhoniezh)|divouezh]]
: [n] (skrivet <n> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[brezhoneg]]): [[kensonenn]] [[kensonenn dent|dent/kevig]] [[kensonenn dre fri|dre fri]] [[Mouezh (yezhoniezh)|mouezhiet]]
: [n] (skrivet <nowiki><n></nowiki> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[brezhoneg]]): [[kensonenn]] [[kensonenn dent|dent/logigoù]] [[kensonenn dre fri|dre fri]] [[Mouezh (yezhoniezh)|mouezhiet]]
: [ð] (skrivet <nowiki><dd></nowiki> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[kembraeg|c'hembraeg]]): [[kensonenn]] [[kensonenn etredent|etredent]] [[kensonenn dre daravat|dre daravat]] [[Mouezh (yezhoniezh)|mouezhiet]]
: [ð] (skrivet <nowiki><dd></nowiki> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[kembraeg|c'hembraeg]]): [[ruzenn]] [[kensonenn etredent|etredent]] [[Mouezh (yezhoniezh)|mouezhiet]]
: [θ] (skrivet <th> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[kembraeg|c'hembraeg]]): [[kensonenn]] [[kensonenn etredent|etredent]] [[kensonenn dre daravat|dre daravat]] [[Mouezh (yezhoniezh)|divouezh]]
: [θ] (skrivet <nowiki><th></nowiki> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[kembraeg|c'hembraeg]]): [[ruzenn]] [[kensonenn etredent|etredent]] [[Mouezh (yezhoniezh)|divouezh]]


* '''[[Kensonenn kevig|Kensonennoù kevig]]''', da skouer:
: [z] (skrivet <z> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[brezhoneg]]): [[kensonenn]] [[kensonenn kevig|kevig]] [[kensonenn dre daravat|dre daravat]] [[Mouezh (yezhoniezh)|mouezhiet]]
: [s] (skrivet <nowiki><s></nowiki> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[brezhoneg]]): [[kensonenn]] [[kensonenn kevig|kevig]] [[kensonenn dre daravat|dre daravat]] [[Mouezh (yezhoniezh)|divouezh]]
: [l] (skrivet <l> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[brezhoneg]]): [[kensonenn]] [[kensonenn kevig|kevig]] [[kensonenn dre dostaat|dre dostaat]] [[kensonenn a-gostez|a-gostez]] ([[Mouezh (yezhoniezh)|mouezhiet]])


* '''[[Kensonenn drekkevig|Kensonennoù drekkevig]]''', da skouer:
* '''[[Kensonenn logigoù|Kensonennoù logigoù]]''', da skouer:
: [ʒ] (skrivet <j> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[brezhoneg]]): [[kensonenn]] [[kensonenn drekkevig|drekkevig]] [[kensonenn dre daravat|dre daravat]] [[Mouezh (yezhoniezh)|mouezhiet]]
: [z] (skrivet <nowiki><z></nowiki> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[brezhoneg]]): [[ruzenn]] [[kensonenn logigoù|logigoù]] [[Mouezh (yezhoniezh)|mouezhiet]]
: [ʃ] (skrivet <j> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[brezhoneg]]): [[kensonenn]] [[kensonenn drekkevig|drekkevig]] [[kensonenn dre daravat|dre daravat]] [[Mouezh (yezhoniezh)|divouezh]]
: [s] (skrivet <nowiki><s></nowiki> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[brezhoneg]]): [[ruzenn]] [[kensonenn logigoù|logigoù]] [[Mouezh (yezhoniezh)|divouezh]]
: [r] (skrivet <r> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[spagnoleg]] hag ivez <r> e [[brezhoneg]] hervez doare distagañ [[rannyezh|rannyezhoù]] zo): [[kensonenn]] [[kensonenn kevig|kevig/drekkevig]] [[kensonenn dre froumal|dre froumal]] ([[Mouezh (yezhoniezh)|mouezhiet]])
: [l] (skrivet <nowiki><l></nowiki> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[brezhoneg]]): [[ruzenn]] [[kostezenn|gostez]] [[kensonenn logigoù|logigoù]] ([[Mouezh (yezhoniezh)|mouezhiet]])


* '''[[Kensonenn drek-logigoù|Kensonennoù drek-logigoù]]''', da skouer:
: [ʒ] (skrivet <nowiki><j></nowiki> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[brezhoneg]]): [[ruzenn]] [[kensonenn drek-logigoù|drek-logigoù]] [[Mouezh (yezhoniezh)|mouezhiet]]
: [ʃ] (skrivet <nowiki><ch></nowiki> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[brezhoneg]]): [[ruzenn]] [[kensonenn drek-logigoù|drek-logigoù]] [[Mouezh (yezhoniezh)|divouezh]]
: [r] (skrivet <nowiki><r></nowiki> hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[spagnoleg]] hag ivez <r> e [[brezhoneg]] hervez doare distagañ [[rannyezh|rannyezhoù]] zo): [[kensonenn]] [[kensonenn logigoù|logigoù/drek-logigoù]] [[kensonenn dre froumal|dre froumal]] ([[Mouezh (yezhoniezh)|mouezhiet]])




Linenn 42: Linenn 44:




==Gwelit ivez:==
==Gwelit ivez==
*[[Lec'h distagañ]]
*[[Lec'h distagañ]]
*[[Kensonenn]]
*[[Kensonenn]]


[[Rummad:Kensonennoù|Kurunenn an teod]]
[[Rummad:Kensonennoù hervez lec'h an teod]]
[[Rummad:Lec'h distagañ|Kurunenn an teod]]

[[de:Koronal]]
[[en:Coronal consonant]]
[[eo:Koronalo]]
[[fr:Consonne coronale]]
[[ko:혀끝소리]]
[[ja:舌頂音]]
[[no:Koronal konsonant]]
[[pl:Spółgłoska przedniojęzykowa]]
[[sv:Koronal konsonant]]

Stumm red eus an 12 Meu 2023 da 01:17

Lec'hioù distagañ
Gweuz
Diweuz
Gweuz-gouel
Gweuz-drek-logigoù
Gweuz-logigoù
Gweuz-dent
Kurunenn an teod
Teod-gweuz
Etredent
Dent
Logigoù
Beg an teod
Lavnenn an teod
Logigoù-staon
Drek-logigoù
Rak-staon
Kilbleg
Kein an teod
Staon
Gweuz-staon
Gouel
Hugenn
Hugenn-ankoue
Gwrizienn an teod
Gargadenn
Ankoue-gargadenn
Ankoue
Tarzh

Er yezhoniezh e vez implijet an termen kensonenn kurunenn an teod (saoz.: coronal consonant) war dachenn ar fonetik hag ar fonologiezh evit komz eus ur gensonenn ganti kurunenn an teod da lec'h distagañ pennañ, da lâret eo adalek beg betek laonenn an teod.

Enebiet e vez ar c'hensonennoù distaget gant kein an teod diouzh ar c'hensonennoù distaget gant kein ha gant gwrizienn an teod.

Isrannet e vez ar c'hensonennoù distaget gant kurunenn an teod e lec'hioù distagañ resisoc'h:


Hag ivez hervez stumm resis an teod:


Pa vez lakaet an teod d'ber un erv en e hed e vez produet ar c'hwibanennoù gant kendistagadurioù all.


Isrannet e vez ar c'hensonennoù distaget gant kurunenn an teod hervez bep o lec'h distagañ resis:

[d] (skrivet <n> hervez reolennoù reizhskrivañ ar brezhoneg): kensonenn dent/logigoù dre serriñ mouezhiet
[t] (skrivet <t> hervez reolennoù reizhskrivañ ar brezhoneg): kensonenn dent/logigoù dre serriñ divouezh
[n] (skrivet <n> hervez reolennoù reizhskrivañ ar brezhoneg): kensonenn dent/logigoù dre fri mouezhiet
[ð] (skrivet <dd> hervez reolennoù reizhskrivañ ar c'hembraeg): ruzenn etredent mouezhiet
[θ] (skrivet <th> hervez reolennoù reizhskrivañ ar c'hembraeg): ruzenn etredent divouezh


[z] (skrivet <z> hervez reolennoù reizhskrivañ ar brezhoneg): ruzenn logigoù mouezhiet
[s] (skrivet <s> hervez reolennoù reizhskrivañ ar brezhoneg): ruzenn logigoù divouezh
[l] (skrivet <l> hervez reolennoù reizhskrivañ ar brezhoneg): ruzenn gostez logigoù (mouezhiet)


[ʒ] (skrivet <j> hervez reolennoù reizhskrivañ ar brezhoneg): ruzenn drek-logigoù mouezhiet
[ʃ] (skrivet <ch> hervez reolennoù reizhskrivañ ar brezhoneg): ruzenn drek-logigoù divouezh
[r] (skrivet <r> hervez reolennoù reizhskrivañ ar spagnoleg hag ivez <r> e brezhoneg hervez doare distagañ rannyezhoù zo): kensonenn logigoù/drek-logigoù dre froumal (mouezhiet)


  Kensonennoù Gwelit ivez: Lizherenneg fonetik etrebroadel, Vogalenn  
Skeventel Diweuz Gweuz-dent Dent Logigoù Drek-logigoù Kilbleg Rak-staon Staon Gouel Hugenn Gargadenn Ankoue Tarzh Nann-skeventel hag arouezennoù all
Dre fri m ɱ n ɳ ɲ ŋ ɴ Klikoù  ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ
Dre serriñ p b t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ Entarzh.  ɓ ɗ ʄ ɠ ʛ
Dre daravat  ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʜ ʢ h ɦ Dre strakal 
Dre dostaat  β̞ ʋ ð̞ ɹ ɻ j ɰ A-gostez all  ɺ ɫ
Dre froumal ʙ r ʀ Kendistaget dre dostaat ʍ w ɥ
Dre stlakat ⱱ̟ ɾ ɽ Kendistaget dre daravat ɧ
A-gostez dre daravat ɬ ɮ Dre fic'hal  ʦ ʣ ʧ ʤ
A-gostez dre dostaat l ɭ ʎ ʟ Kendistaget dre serr.  k͡p ɡ͡b ŋ͡m
An arouezennoù a-zehoù e pep par mar bez a ra dave d'ur gensonenn mouezhiet. E gris emañ ar sonioù ma kreder dibosubl o c'havout.