نەھەنگی سپی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو

نێوھێڵ

وەک پێداچوونەوەی ‏١٥:١٠، ٤ی حوزەیرانی ٢٠١٨

نەھەنگی سپی گیانەورێکی شیردەری دەریایە، بچووکترین جۆری نەھەنگەکانی سەر گۆی زەویە. شێوەی بە دۆلفین دەچێت رەنگی سپیە بەلام جیا لە نەھەنگەکانی تر پەڕەی مەلەکردنیلەسەر پشتدا نیە.

ژیانی

لە ھاویندا لە ئاوە زۆر ساردەکاندا دەژیت بە تایبەت لە کەنارەکانی سەرووی ئالاسکا و باکووری رووسیا و کەنەدا لە زەریای سەھۆڵبەندی جەمسەری باکوور. لە زستاندا لە بەر بەستەڵەک و سەرمای دژوار ئەم شوێنانە بەجێ دێڵێ و کۆچدەکات بۆ لێوارەکانی فەرەنسا و گرینلاند.

شێوەی

نەھەنگی سپی چوار تا شەش مەترە درێژە. کێشەکەی لە نێوان یەک تا یەک تەن و نیوە. لە ھەردوو شەویلاگی ناو دەمیدا نزیکەی ھەشت تا دە ددان ھەن. بۆ مەلەکردن پەڕەکانی تەنیشتی وەک سەوڵ بەکاردێنێت. ھەستی بیستنی زۆر بەھێزە , ٣٥ تا ٥٠ ساڵ دەژیت. خۆراکی نەھەنگی سپی زیاتر بریتیە لە گۆشتی ماسی لە جۆری سەلەمۆن و رەنکە ھەروەھا زیندەوەری دەریاییەکان وەک ئەختەپوت وھی تر.

زاووزێی

نێرو مێی نەھەنگی سپی لە تەمەنی دوای چوارساڵیدا باڵغ دەبن بۆ زاووزێ. ماوەی ئاوس بوونی مێینەکەی١٤ تا ١٥ مانگە. ھەر سێ ساڵ جارێک بێچووە منداڵێکی دەبێت. بۆ ترەکان مێینەی نەھەنگەکە دەچێتە ئاوە فینکەکانی رێژگەی رووبارەکان یان کەنداوەکان. رەنگی بێچووەکەی سپی نیە بەڵکو بۆری مەیلەو شینە. ئەو بێچووە یەک ساڵ لەسەر شیری گوانی دایکی دەژیت تا ددان دەردەکات. پاش ئەوە ووردە ماسی ناو دەریاکان دەخوات.

ڕەوشتی

نەھەنگی سپی گیانەوەرێکە بە ڕەوە و بەکۆمەڵ دەژیت ھەر ڕەوە نەھەنگێک لە نزیکەی دوو تا بیست وپێنج نەھەنگ پێکدێت. زۆر ئارەزووی لە یاریکردنە ھەندێک جار بۆ خۆشی و یاری ھاوشانی کەشتیەکانی دەریا مەلە دەکا. لە ناو گۆمە دروستکراوەکانی باخچەی ئاژەڵاندا نەھەنگی سپی زۆر خۆشەویست و سەرنجراکێشە. رەفتاری ژیرانەیەو حەز بە تەماشاکردنی جولانەوەی مرۆڤەکان دەکات.

== سەرچاوەکان ==

https://en.wikipedia.org/wiki/Beluga_whale
بەرنامەی زانیاری گشتی (ئەنسکلۆپیدیای زارۆ تیڤی)

ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت.

@@ ھێڵی ١: / ھێڵی ١: @@
+'''نەھەنگی سپی''' گیانەورێکی [[شیردەر|شیردەر]]ی دەریایە، بچووکترین جۆری نەھەنگەکانی سەر گۆی زەویە. شێوەی بە دۆلفین دەچێت  رەنگی سپیە بەلام جیا لە نەھەنگەکانی تر پەڕەی مەلەکردنیلەسەر پشتدا نیە.
-'''نه‌هه‌نگى سپى'''
-گيانه‌ورێكى [[شیردەر|شيردەر]]ى ده‌ريايه‌، بچووکترین جۆرى نەهەنگەکانى سەر گۆى زەویە. شێوەى بە دۆلفین دەچێت  رەنگى سپیە بەلام جیا لە نەهەنگەکانى تر پەڕەى مەلەکردنىلەسەر پشتدا نیە.
 [[پەڕگە:Baluga Whales.jpg|وێنۆک|نەهەنگى سپى]]
-==ژیانى==
+== ژیانی ==
-لە هاویندا لە ئاوە زۆر ساردەکاندا دەژیت  بە تایبەت لە کەنارەکانى سەرووى [[ئالاسکا]] و باکوورى رووسیا و [[کەنەدا]] لە زەریاى سەهۆڵبەندى [[جەمسەری باکوور]].  لە زستاندا لە بەر بەستەڵەک و سەرماى دژوار ئەم شوێنانە بەجێ دێڵێ و کۆچدەکات بۆ  لێوارەکانى [[فەرەنسا]] و گرینلاند .
+لە ھاویندا لە ئاوە زۆر ساردەکاندا دەژیت  بە تایبەت لە کەنارەکانی سەرووی [[ئالاسکا]] و باکووری رووسیا و [[کەنەدا]] لە زەریای سەھۆڵبەندی [[جەمسەری باکوور]].  لە زستاندا لە بەر بەستەڵەک و سەرمای دژوار ئەم شوێنانە بەجێ دێڵێ و کۆچدەکات بۆ  لێوارەکانی [[فەرەنسا]] و گرینلاند.
 [[پەڕگە:Cetacea range map Beluga.png|وێنۆک|شوێنى بلاوبوونەوە]]
-==شێوەى==
-نەهەنگى سپى چوار تا شەش مەترە درێژە. کێشەکەى لە نێوان یەک تا یەک تەن و نیوە.  لە هەردوو شەویلاگى ناو دەمیدا نزیکەى  هەشت تا دە ددان هەن. بۆ مەلەکردن پەڕەکانى تەنیشتى وەک سەوڵ بەکاردێنێت.
-هەستى بیستنى زۆر بەهێزە , 35 تا 50 ساڵ دەژیت.خۆراکى  نەهەنگى سپى زیاتر بریتیە لە گۆشتى ماسی لە جۆرى  سەلەمۆن و رەنکە هەروەها زیندەوەرى دەریاییەکان وەک ئەختەپوت وهی تر.
-==زاووزێى==
-نێرو مێى نەهەنگى سپى لە تەمەنى دواى چوارساڵیدا باڵغ دەبن بۆ زاووزێ. ماوەى ئاوس بوونى مێینەکەى14 تا 15 مانگە .  هەر سێ ساڵ جارێک بێچووە منداڵێکى دەبێت. بۆ ترەکان  مێینەى نەهەنگەکە دەچێتە ئاوە فینکەکانى رێژگەى رووبارەکان یان کەنداوەکان. رەنگى بێچووەکەى سپى نیە بەڵکو بۆرى مەیلەو شینە. ئەو بێچووە یەک ساڵ لەسەر شیرى گوانى دایکى دەژیت تا ددان دەردەکات.  پاش ئەوە ووردە ماسى ناو دەریاکان دەخوات.
-== ڕه‌وشتی==
+== شێوەی ==
+نەھەنگی سپی چوار تا شەش مەترە درێژە. کێشەکەی لە نێوان یەک تا یەک تەن و نیوە.  لە ھەردوو شەویلاگی ناو دەمیدا نزیکەی  ھەشت تا دە ددان ھەن. بۆ مەلەکردن پەڕەکانی تەنیشتی وەک سەوڵ بەکاردێنێت.
-نەهەنگى سپى گیانەوەرێکە بە ڕەوە و بەکۆمەڵ دەژیت هەر ڕەوە نەهەنگێک لە نزیکەى دوو تا بیست وپێنج نەهەنگ پێکدێت. زۆر ئاره‌زووى لە یاریکردنە  هەندێک جار بۆ خۆشى و یارى هاوشانى کەشتیەکانى دەریا مەلە دەکا . لە ناو گۆمه‌ دروستکراوەکانى باخچەى ئاژەڵاندا نەهەنگى سپى زۆر خۆشەویست و سەرنجراکێشە.رەفتارى ژیرانەیەو حەز بە تەماشاکردنى جولانەوەى مرۆڤەکان دەکات.
+ھەستی بیستنی زۆر بەھێزە , ٣٥ تا ٥٠ ساڵ دەژیت. خۆراکی  نەھەنگی سپی زیاتر بریتیە لە گۆشتی ماسی لە جۆری  سەلەمۆن و رەنکە ھەروەھا زیندەوەری دەریاییەکان وەک ئەختەپوت وھی تر.
+== زاووزێی ==
+نێرو مێی نەھەنگی سپی لە تەمەنی دوای چوارساڵیدا باڵغ دەبن بۆ زاووزێ. ماوەی ئاوس بوونی مێینەکەی١٤ تا ١٥ مانگە.  ھەر سێ ساڵ جارێک بێچووە منداڵێکی دەبێت. بۆ ترەکان  مێینەی نەھەنگەکە دەچێتە ئاوە فینکەکانی رێژگەی رووبارەکان یان کەنداوەکان. رەنگی بێچووەکەی سپی نیە بەڵکو بۆری مەیلەو شینە. ئەو بێچووە یەک ساڵ لەسەر شیری گوانی دایکی دەژیت تا ددان دەردەکات.  پاش ئەوە ووردە ماسی ناو دەریاکان دەخوات.
+== ڕەوشتی ==
+نەھەنگی سپی گیانەوەرێکە بە ڕەوە و بەکۆمەڵ دەژیت ھەر ڕەوە نەھەنگێک لە نزیکەی دوو تا بیست وپێنج نەھەنگ پێکدێت. زۆر ئارەزووی لە یاریکردنە  ھەندێک جار بۆ خۆشی و یاری ھاوشانی کەشتیەکانی دەریا مەلە دەکا. لە ناو گۆمە دروستکراوەکانی باخچەی ئاژەڵاندا نەھەنگی سپی زۆر خۆشەویست و سەرنجراکێشە. رەفتاری ژیرانەیەو حەز بە تەماشاکردنی جولانەوەی مرۆڤەکان دەکات.
 [[پەڕگە:Delphinapterus leucas in shallows.jpg|وێنۆک|لەکاتى یارىکردندا]]
-== سەرچاوەکان ==
+== سەرچاوەکان ==<references/>
-<references/>
 * https://en.wikipedia.org/wiki/Beluga_whale
-* بەرنامەى زانیارى گشتى (ئەنسکلۆپیدیاى [[زارۆ تیڤی|زارۆ تیڤى]])
+* بەرنامەی زانیاری گشتی (ئەنسکلۆپیدیای [[زارۆ تیڤی|زارۆ تیڤی]])
 {{کۆلکە}}