Mae salwch bore, a elwir hefyd yn cyfogi a chwydu cyfnod beichiogrwydd (NVP), yn symptom sy'n deillio o feichiogrwydd. Er gwaetha'r enw, gall y symptomau fwrw unigolion yn ystod unrhyw adeg o'r dydd. Yn y rhan fwyaf o achosion gwêl y sgil-effeithiau'n datblygu rhwng y bedwaredd wythnos a'r unfed wythnos ar bymtheg. Mae oddeutu 10% o fenywod yn parhau i ddioddef y cyflwr wedi'r cyfnod ugain wythnos. Cyfeirir at ffurf ddifrifol y cyflwr fel hyperemesis gravidarum, sy'n achosi i rywun golli pwysau.[1][2]

Salwch bore
Enghraifft o'r canlynolsymptom neu arwydd, complications of pregnancy Edit this on Wikidata
MathSymptoms and discomforts of pregnancy, cyfog Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Nid yw'r hyn sy'n achosi salwch bore'n hysbys, ond ceir cysylltiad posib rhwng y cyflwr â newidiadau yn lefelau'r hormonau gonadotroffin cronig ddynol.[3] Dadleua rhai ei fod yn ddefnyddiol o safbwynt esblygiadol. Ni ddylid cynnig diagnosis heb ystyriaeth lawn o gyflyrau eraill. Fel arfer, nid yw dioddefwr salwch bore yn profi poen yn yr abdomen, twymyn neu gur pen.

Gellir lleihau'r risg o ddatblygu cyflwr salwch bore drwy gymryd fitaminau cynenedigol. Efallai na fydd angen triniaeth benodol ar ddioddefwyr yn gyffredinol, ac eithrio'r dull o symleiddio diet. Os bydd triniaeth yn angenrheidiol, fel arfer argymhellir cyfuniad o docsylamin a phyridocsin.[4] Mae tystiolaeth gyfyngedig wedi arddangos defnyddioldeb sinsir wrth drin y cyflwr.[5] Gellir defnyddio methylprednisolone er mwyn gwella achosion difrifol. Rhaid gosod tiwbiau bwydo o amgylch rhai dioddefwyr sy'n dangos tueddiad i golli pwysau.

Mae salwch bore yn effeithio ar oddeutu 70-80% o fenywod beichiog mewn rhyw fodd neu'i gilydd [6] ac mae tua 60% yn dioddef symptomau chwydu. Effeithia hyperemesis gravidarum ar oddeutu 1.6% o fenywod. Yn gyffredinol, nid yw achosion cymedrol na difrifol yn effeithio ar y babi. Mae rhai yn dewis cael erthyliad oherwydd difrifoldeb eu symptomau mewn achosion eithriadol.

Cyfeiriadau

golygu
  1. "Practice Bulletin No. 153: Nausea and Vomiting of Pregnancy.". Obstetrics and gynecology 126 (3): e12–24. September 2015. doi:10.1097/AOG.0000000000001048. PMID 26287788.
  2. "Pregnancy". Office on Women's Health. September 27, 2010. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 10 December 2015. Cyrchwyd 5 December 2015. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
  3. Festin, M (3 June 2009). "Nausea and vomiting in early pregnancy.". BMJ clinical evidence 2009. PMC 2907767. PMID 21726485. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2907767.
  4. Koren, G (December 2014). "Treating morning sickness in the United States--changes in prescribing are needed.". American Journal of Obstetrics and Gynecology 211 (6): 602–6. doi:10.1016/j.ajog.2014.08.017. PMID 25151184. https://archive.org/details/sim_american-journal-of-obstetrics-and-gynecology_2014-12_211_6/page/602.
  5. Matthews, A; Haas, DM; O'Mathúna, DP; Dowswell, T (8 September 2015). "Interventions for nausea and vomiting in early pregnancy.". The Cochrane Database of Systematic Reviews (9): CD007575. doi:10.1002/14651858.CD007575.pub4. PMID 26348534.
  6. Einarson, Thomas R.; Piwko, Charles; Koren, Gideon (2013-01-01). "Prevalence of nausea and vomiting of pregnancy in the USA: a meta analysis". Journal of Population Therapeutics and Clinical Pharmacology = Journal De La Therapeutique Des Populations et De La Pharamcologie Clinique 20 (2): e163–170. ISSN 1710-6222. PMID 23863545.