Κυτταρικός πυρήνας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Jim14 (συζήτηση | συνεισφορές) Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό |
||
| (23 ενδιάμεσες εκδόσεις από 13 χρήστες δεν εμφανίζονται) | |||
Γραμμή 1:
{{πηγές|08|01|2012}}
[[File:Animal Cell.svg|μικρογραφία|300px|δεξιά|Διάγραμμα ενός ζωϊκού κυττάρου. Ο πυρήνας επισημαίνεται με τον αριθμό 2.]]
Ο '''πυρήνας''' είναι συνήθως το μεγαλύτερο οργανίδιο ενός [[κύτταρο|κυττάρου]]. Έχει, συνήθως, σχήμα σφαιρικό ή ωοειδές και αποτελεί το ''κέντρο ελέγχου'' του κυττάρου. Εκεί βρίσκεται το [[γενετικό υλικό]] ([[DNA]]) στο οποίο είναι καταγραμμένες οι πληροφορίες για όλα τα χαρακτηριστικά του οργανισμού . Ο πυρήνας ελέγχει, επίσης, τις κυτταρικές δραστηριότητες. Περιβάλλεται από διπλή μεμβράνη ([[πυρηνική μεμβράνη|πυρηνική]]) με ανοίγματα (πόρους), μέσω των οποίων γίνεται ανταλλαγή μορίων μεταξύ του πυρήνα και του υπόλοιπου κυττάρου. Τα περισσότερα σωματικά κύτταρα έχουν έναν απλό πυρήνα, μερικά, όπως τα [[ερυθροκύτταρο|ερυθροκύτταρα]] δεν διαθέτουν πυρήνα ([[απύρηνο κύτταρο|απύρηνα]]), ενώ άλλα, όπως αυτά που αποτελούν τις σκελετικές μυϊκές ίνες, έχουν περισσότερους από έναν ([[πολυπύρηνο κύτταρο|πολυπύρηνα]]).
==Ευκαρυωτικοί και Προκαρυωτικοί οργανισμοί==
Ο πυρήνας αποτελεί το κριτήριο με το οποίο διαχωρίζονται οι οργανισμοί σε [[Προκαρυωτικά κύτταρα|προκαρυωτικούς]] και [[Ευκαρυωτικά κύτταρα|ευκαρυωτικούς]]. Η παρουσία του πυρήνα είναι η αναγκαία και επαρκής συνθήκη ώστε να ονομαστεί ένα οργανισμός ως [[ευκαρυωτικός]], ενώ η απουσία του χαρακτηρίζει τους [[
Αντίθετα, προκαρυωτικοί οργανισμοί είναι τα [
==Φυσικές ιδιότητες και ανακάλυψη==
Ο πυρήνας έχει σχήμα σφαιρικό ή ωοειδές και βρίσκεται κατά βάσει στο κέντρο, περίπου, του κυττάρου. Η [[διάμετρος]] του είναι περίπου 6 μικρόμετρα, ενώ καταλαμβάνει περίπου το 10% του όγκου του κυττάρου. Το μεγάλο μέγεθος του τον καθιστά ως το μεγαλύτερο κυτταρικό οργανίδιο, αλλά και το μόνο που μπορεί να παρατηρηθεί με το [[φωτονικό μικροσκόπιο]]. Το μεγάλο του μέγεθος βοήθησε τους επιστήμονες να τον παρατηρήσουν πρώτο σε σχέση με τα υπόλοιπα κυτταρικά οργανίδια. Συγκεκριμένα, στο τέλος του δέκατου έβδομου αιώνα ο Ολλανδός
== Δομές του πυρήνα ==
Γραμμή 14 ⟶ 15 :
===Πυρηνική μεμβράνη===
{{κύριο λήμμα|Πυρηνική μεμβράνη}}
Ο πυρήνας περιβάλλεται από διπλή μεμβράνη που ονομάζεται ''[[πυρηνική μεμβράνη]]'' ή ''πυρηνικός φάκελος''. Η εξωτερική μεμβράνη αποτελεί συνέχεια της μεμβράνης του [[ενδοπλασματικό δίκτυο|ενδοπλασματικού δικτύου]]. Η επικοινωνία μεταξύ του πυρήνα και του κυτταροπλάσματος επιτυγχάνεται με την βοήθεια των πυρηνικών πόρων, που διαθέτει η πυρηνική μεμβράνη. Οι πόροι αυτοί μεταφέρουν διάφορα μόρια από και προς τον πυρήνα με '''ενεργό μεταφορά''' χρησιμοποιώντας την ενέργεια που απελευθερώνει η υδρόλυση του [[ATP]].
Η πυρηνική μεμβράνη περιβάλλεται από δύο δίκτυα πρωτεϊνικών ινιδίων. Τα δίκτυα αυτά βοηθούν στην στήριξη του πυρήνα. Το εσωτερικό δίκτυο ινιδίων ονομάζεται [[πυρηνικός υμένας]] και αποτελείται από μια [[πρωτεΐνη]], την [[λαμίνη]]. Το εξωτερικό δίκτυο είναι λιγότερο οργανωμένο. Τα δίκτυα αυτά αποδιαττάσονται σε κάθε [[μίτωση]] και αναδιατάσσονται αργότερα.
===Πυρηνίσκος===
{{κύριο λήμμα|Πυρηνίσκος}}
Ο [[πυρηνίσκος]] ή πυρήνιο, είναι η πλέον ευδιάκριτη δομή στον πυρήνα ενός ευκαρυωτικού κυττάρου. Είναι η δομή στην οποία συγκεντρώνονται τα διάφορα τμήματα των χρωμοσωμάτων που περιέχουν γονίδια τα οποία κωδικοποιούν το [[ριβοσωμικό RNA]] (ή [[rRNA]]). Στη συνέχεια τα μόρια του rRNA που παράγονται από τα συγκεκριμένα γονίδια συνδέονται με [[πρωτεΐνες]] που κωδικοποιούνται από [[γονίδια]] του [[DNA]] του πυρήνα, αλλά έχουν εξαχθεί στο κυτταρόπλασμα για να παραχθούν μέσω μετάφρασης του [[mRNA]] αλλά και να τροποποιηθούν. Οι πρωτεΐνες αυτές εισέρχονται στον πυρήνα διαμέσου των πυρηνικών πόρων. Έτσι σχηματίζονται τα [[ριβοσώματα]], ριβοπρωτεϊνικά σύμπλοκα τα οποία είναι απαραίτητα στην μετάφραση του [[RNA]]. Στην συνέχεια τα ριβοσώματα εξέρχονται στο κυτταρόπλασμα όπου συνδέονται στο [[ενδοπλασματικό δίκτυο]] ή παραμένουν ελεύθερα.
===Χρωμοσώματα===
{{κύριο λήμμα|Χρωμόσωμα}}
Τα [[Χρωμόσωμα|χρωμοσώματα]] αποτελούν τις δομές στις οποίες βρίσκεται το [[DNA]]. Τα χρωμοσώματα εκτός από DNA περιέχουν και πρωτεΐνες. Το σύμπλοκο των πρωτεϊνών με το DNA ονομάζεται [[χρωματίνη]]. Τα χρωμοσώματα σχηματίζονται όταν τα δίκτυα ινιδίων χρωματίνης αναδιπλώνονται και συσκευάζονται με την βοήθεια ειδικών πρωτεϊνών. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι το DNA του κυττάρου έχει συνολικό μήκος 2 μέτρα (στον άνθρωπο)), χωράει στον πυρήνα του κυττάρου που έχει διάμετρο μόλις 6 μικρόμετρα! Αυτό οφείλεται στην εξαιρετικά μεγάλη συμπίεση του. Τα χρωμοσώματα είναι προσδεδεμένα με την βοήθεια πρωτεϊνών στο πυρηνικό περίβλημα.
===Πυρηνόπλασμα===
Ο χώρος που περιβάλλεται από την πυρηνική μεμβράνη ονομάζεται ''πυρηνόπλασμα''. Το πυρηνόπλασμα είναι ουσιαστικά ένα διάλυμα που περιέχει [[RNA]] και πρωτεΐνες που εξυπηρετούν τις ειδικές λειτουργίες του πυρήνα. Πάντως διαφέρει αρκετά από χημική άποψη σε σχέση με το [[κυτταρόπλασμα]]. Η διαφορά οφείλεται στους πυρηνικούς πόρους που μεταφέρουν επιλεκτικά τις διάφορες ουσίες.
== Πηγή ==
*Μαυρικάκη Ε., Γκούβρα Μ., Καμπούρη Α. Βιολογία Γ' Γυμνασίου, ΟΕΔΒ, 2009
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
{{Commonscat|Cell nucleus}}
{{Οργανίδια του κυττάρου}}
{{
{{Κυτταρολογία-επέκταση}}
[[Κατηγορία:Κυτταρικά οργανίδια]]
| |||