Βασίλης Φίλιας

Έλληνας κοινωνιολόγος

Ο Βασίλης Φίλιας (22 Οκτωβρίου 1927 - 13 Φεβρουαρίου 2018) ήταν Έλληνας κοινωνιολόγος και καθηγητής πανεπιστημίου.

Βασίλης Φίλιας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση22  Οκτωβρίου 1927[1]
Αθήνα[1]
Θάνατος13  Φεβρουαρίου 2018[1]
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
ΣπουδέςΕθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πανεπιστήμιο του Αμβούργου
Σχολή Οικονομικών του Λονδίνου
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταδιδάσκων πανεπιστημίου[1]
κοινωνιολόγος
κοινωνικός επιστήμονας
ΕργοδότηςΠάντειο Πανεπιστήμιο
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμακαθηγητής πανεπιστημίου

Γεννήθηκε στην Αθήνα και ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές σπουδές του στο 5ο Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών. Στη διάρκεια της Κατοχής, ενώ ήταν μαθητής ακόμη, οργανώθηκε στην Ιερά Ταξιαρχία, οργανωτική αυτονόμηση πυρήνα της οργάνωσης της Πανελλήνιος Ένωσις Αγωνιζομένων Νέων.[2] Τον Οκτώβριο του 1944 συνελήφθη από τον ΕΛΑΣ αλλά απελευθερώθηκε σύντομα.[3]

Το 1946 εισήχθη στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών[4] και το καλοκαίρι του 1949 επιστρατεύτηκε και επιλέχθηκε ως έφεδρος αξιωματικός.[5] Στις αρχές του 1953 έλαβε το πτυχίο της νομικής και μετέβη στο Βερολίνο όπου φοίτησε στη Σχολή Θεωρητικών Οικονομικών. [6] Η διδακτορική εργασία που κατέθεσε στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου απορρίφθηκε και την υπέβαλε στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Θέμα της ήταν Η σχέση των κοινωνικά σημαντικών παραγόντων στην κοινωνιολογία του Μαξ Βέμπερ.[7] Το 1961 έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα και επέστρεψε στην Αθήνα όπου εργάστηκε αρχικά στον Οργανισμό Βιομηχανικής Αναπτύξεως στο τμήμα Βιομηχανικών έργων, αλλά παραιτήθηκε και ασχολήθηκε με τη δικηγορία.[8]

Στα τέλη του 1962 εγγράφηκε ως ακροατής στο London School of Economics και εντάχθηκε στην εκδοτική ομάδα του περιοδικού Νέα Οικονομία.[9] Ο Ευάγγελος Παπανούτσος τον κάλεσε να συνεργαστεί στον μορφωτικό σύλλογο Αθήναιον παραδίδοντας κύκλο μαθημάτων με τίτλο «Οικονομία και Κοινωνία». Το 1964 ήταν ένας από τους συνιδρυτές του Ομίλου Παπαναστασίου και πρόεδρός του.[10] Συνεργάστηκε ακόμα με τα περιοδικά Εποχές, Τεχνικά χρονικά και Αρχιτεκτονικά θέματα, ενώ συμμετείχε με την οικονομική στήλη της εφημερίδας Εβδομάδα.[11]

Από το 1964 έως το 1967 ήταν γενικός γραμματέας στην Εταιρεία Προγραμματισμού, ενώ στο Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών ανέλαβε την Έρευνα Μετανάστευσης.[12] Με το πραξικόπημα του 1967 ο Βασίλης Φίλιας οργάνωσε μαζί με άλλους διανοουμένους την αντιστασιακή οργάνωση Δημοκρατική Άμυνα.[13] Τον Ιούνιο του 1968 συνελήφθη από την Ασφάλεια και οδηγήθηκε στις Φυλακές Αβέρωφ.[14] Τον Μάιο του 1969 δικάζεται από το Έκτακτο Στρατοδικείο σε κάθειρξη 18,5 ετών.[15] Με την αμνηστία του 1973 αφέθηκε ελεύθερος.[16]

Το 1974 διορίστηκε γενικός διευθυντής στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, όπου παρέμεινε επικεφαλής του κέντρου μέχρι το 1981.[17] Το 1975 διορίστηκε εντεταλμένος υφηγητής Κοινωνιολογίας στην Πάντειο Ανώτατη Σχολή Πολιτικών Επιστημών και το 1977 εκλέχθηκε καθηγητής.[18] Τον Ιούνιο του 1975 διαγράφτηκε από μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ.[19] Από το 1975 συνεργαζόταν με την Ελευθεροτυπία μέχρι το 1986 και συνεξέδιδε το περιοδικό Οικονομία και κοινωνία.[20]

Από το 1977 δίδασκε στη Σχολή Ελευθέρων Σπουδών Εργαστήρι Δημοσιογραφίας.[21] Από το 1978 έως το 1987 έδινε διαλέξεις σε όλη την Ελλάδα στα πλαίσια του Ελεύθερου Ανοιχτού Πανεπιστημίου, θεσμού που σύστησε το Υπουργείο Παιδείας.[22] Το 1980 ο Υπουργός Υγείας Σπυρίδων Δοξιάδης του ανέθεσε τον συντονισμό της ομάδας μελέτης για την οργάνωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας.[22] Το 1980 έως το 1981 διατέλεσε πρύτανης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.[23] Από το 1982 διατέλεσε πρόεδρος του Εφορευτικού συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας.[24] Διατέλεσε ακόμη πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνιολογίας (1985-1989).[16]

Στις εκλογές του 1985 συμμετείχε ως υποψήφιος συνεργαζόμενος με το ΚΚΕ σε μη εκλόγιμη θέση. Το φθινόπωρο του 1985 ίδρυσε μαζί με άλλους τον φορέα Λαϊκή Αγωνιστική Ενότητα.[25] Το 1986, διαφοροποιούμενος από τη φιλοκυβερνητική γραμμή της Ελευθεροτυπίας, αποχώρησε και συνεργάστηκε ως σχολιογράφος στην εφημερίδα Πρώτη από 1986 έως το 1988, οπότε διέκοψε τη συνεργασία του με αυτήν και άρχισε τη συνεργασία του με την εφημερίδα Έθνος[26] Στις εκλογές του Ιουνίου του 1989 συμμετείχε ως υποψήφιος του Συνασπισμού στη Β' Αθηνών.[27] Τον Ιούλιο του 1989 διορίστηκε πρόεδρος του Δ.Σ. της Ολυμπιακής Αεροπορίας μέχρι το τέλος του 1992.[28] Από το 1991 ήταν υπεύθυνος της ελληνικής έκδοσης του διεθνούς περιοδικού Ο Σοσιαλισμός του Μέλλοντος.[16]

Ήταν νυμφευμένος από το 1967 με τη νομικό Ελένη Παπακωνσταντίνου.[13] Πέθανε στις 13 Φεβρουαρίου 2018.[29]

Συγγραφικό έργο

Επεξεργασία
  • Το Συνταγματικόν Δικαίωμα της Ελευθεροτυπίας και η κατά το άρθρον 367 Π.Κ. πρόσθετος προστασία, Αθήνα 1966
  • Το πρόβλημα του σχηματισμού παραγωγικού κεφαλαίου εις τας υπανάπτυκτους οικονομίας Αθήνα 1967
  • Προβλήματα κοινωνικού μετασχηματισμού, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1974
  • Μαξ Βέμπερ: Συστηματική Κοινωνιολογία και Μεθοδολογία, εκδ. Νέα Σύνορα, Αθήνα 1976
  • Εισαγωγή στη Μεθοδολογία και τις Τεχνικές των Κοινωνικών Ερευνών, Gutenberg,Αθήνα 1977
  • Κοινωνικά Συστήματα, Τόμος Α,εκδ. Νέα Σύνορα, Α. Λιβάνης, Αθήνα 1977
  • Κοινωνικά Συστήματα, Τόμος Β,εκδ. Νέα Σύνορα, Α. Λιβάνης, Αθήνα 1978
  • Όψεις της διατήρησης και της μεταβολής του κοινωνικού συστήματος, Τόμος Α, εκδ. Νέα Σύνορα, Αθήνα 1979
  • Όψεις της διατήρησης και της μεταβολής του κοινωνικού συστήματος, Τόμος Β εκδ. Νέα Σύνορα, Αθήνα 1980
  • Κοινωνιολογικές προσεγγίσεις, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1983
  • Κοινωνιολογία Γ’ Λυκείου, εκδ. Παπαζήσης, 1983
  • Αντιπαραθέσεις,Gutenberg,Αθήνα 1984
  • Κοινωνία και εξουσία στην Ελλάδα – Η νόθα αστικοποίηση 1800 - 1864,Gutenberg 1985
  • Οικονομική Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας, Τόμος Α, εκδ. Παπαζήσης, 1985
  • Οικονομική Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας, Τόμος Β, εκδ. Παπαζήσης, 1986
  • Δεκατέσσερα Δοκίμια Κοινωνιολογίας, εκδ. Μπουκουμάνη, Αθήνα 1991
  • Κοινωνικά Συστήματα στον 20ο αιώνα,Gutenberg, Αθήνα 1993
  • Κοινωνιολογία της Οικονομίας, Gutenberg,Αθήνα 1994
  • Κοινωνιολογία της Υπανάπτυξης, Σύγχρονη Εποχή,Αθήνα 1996
  • Αναφορές στην κοινωνική πραγματικότητα του τέλους του 20ου αιώνα, εκδ. Ι. Σιδέρη, Αθήνα 1996
  • Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1997
  • Σύγχρονες Κοινωνικές Επιστήμες-Θεωρία και Πράξη: Προβληματισμοί και Επισημάνσεις εκδ. Ι. Σιδέρη, Αθήνα 1997
  • Σύγχρονες Κοινωνικές Επιστήμες-Θεωρία και Πράξη: Προβληματισμοί και Επισημάνσεις ΙΙ. Ι. Σιδέρη, Αθηνα 1998
  • Κοινωνιολογία του Πολιτισμού, Τόμος Α, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2000
  • Κοινωνιολογία του Πολιτισμού, Τόμος Β, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2001
  • Η λογιστική της παγκοσμιοποίησης και η λογική της ιστορικής εναντίωσης, εκδ. Κάκτος, Αθήνα 2001
  • Κοινωνιολογικές παρεμβάσεις, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2002
  • Κοινωνιολογία του Πολιτισμού, Τόμος Γ, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2005
  • Ανεστραμμένα Είδωλα, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2007
  • Συμβολή στον επαναπροσδιορισμό της ψυχολογίας ως επιστήμης του ανθρώπου, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2008
  • Από την εξαχρείωση στην εξαθλίωση (1974-2012), εκδ. Προσκήνιο, Αθήνα 2012[30]
  • Κωνσταντίνος Δ. Περρίκος (1905-1943). Η Βιογραφία ενός Ήρωα (με Π. Βατάκη & Κ. Λαγό), εκδ. Μένανδρος, Αθήνα 2018

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Νίκος Δ. Καράμπελας: «Πρεβεζάνικα Χρονικά : Ευρετήριο τευχών 1-50». Πρεβεζάνικα Χρονικά. Ευρετήριο τευχών 1-50. Ίδρυμα Ακτία Νικόπολις. ISBN-13 978-960-7660-25-1.
  2. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.16
  3. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.17-18
  4. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.)σελ.20
  5. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.21 κ.εξ
  6. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.26
  7. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.33-34
  8. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.35-36
  9. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.37 -39
  10. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.40-43
  11. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.44, 48 Ανώνυμος, «Φίλιας Βασίλης», Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τομ.59 εκδ.Πάπυρος (1996), σελ.285
  12. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.48-49 Ελένη Αργυριάδου, «Ερευνητές, έρευνες και οργάνωση στο Κέντρο Κοινωνικών Επιστημών Αθηνών (1959-1967)», στο: Ιωάννα Λαμπίρη-Δημάκη,Κοινωνικές επιστήμες και πρωτοπορία στην Ελλάδα, 1950-1967. Ειδικό αφιέρωμα. εκδ.Gutenberg, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, Αθήνα, 2003, σελ.270
  13. 13,0 13,1 Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.57
  14. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.145 κ.εξ.157 κ.εξ
  15. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.195 κ.εξ
  16. 16,0 16,1 16,2 Ανώνυμος, «Φίλιας Βασίλης», Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τομ.59 εκδ.Πάπυρος (1996), σελ.285
  17. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.348 Ανώνυμος, «Φίλιας Βασίλης», Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τομ.59 εκδ.Πάπυρος (1996), σελ.285 Ιωάννα Λαμπίρη-Δημάκη, «Κοινωνικές επιστήμες και πρωτοπορία στην Ελλάδα, 1950-1967. Ειδικό αφιέρωμα: γιατί;», στο:Ιωάννα Λαμπίρη-Δημάκη,Κοινωνικές επιστήμες και πρωτοπορία στην Ελλάδα, 1950-1967. Ειδικό αφιέρωμα. εκδ.Gutenberg, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, Αθήνα, 2003, σελ.50
  18. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.350
  19. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.344 Ανώνυμος, «Φίλιας Βασίλης», Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τομ.59 εκδ.Πάπυρος (1996), σελ.285 Μιχάλης Σπουρδαλάκης, ΠΑ.ΣΟ.Κ. Δομή εσωκομματικές κρίσεις και συγκέντρωση εξουσίας, εκδ.Εξάντας, Αθήνα, 1988, σελ.153,168,υποσ.51
  20. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.),σελ.351 Ανώνυμος, «Φίλιας Βασίλης», Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τομ.59 εκδ.Πάπυρος (1996), σελ.285
  21. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.353
  22. 22,0 22,1 Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.352
  23. «panteion.gr - Η Διοίκηση του Πανεπιστημίου 1930 - σήμερα». www.panteion.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2019. 
  24. Ανώνυμος, «Φίλιας Βασίλης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Εκδοτική Αθηνών, τομ.9β (1991), σελ.280
  25. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.376 Ανώνυμος, «Φίλιας Βασίλης», Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τομ.59 εκδ.Πάπυρος (1996), σελ.285
  26. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.380-381
  27. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.385 Ανώνυμος, «Φίλιας Βασίλης», Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τομ.59 εκδ.Πάπυρος (1996), σελ.285
  28. Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.), σελ.389 κ.εξ, 397
  29. Voria.gr. «Έφυγε από τη ζωή στα 91 του ο καθηγητής Βασίλης Φίλιας». Έφυγε από τη ζωή στα 91 του ο καθηγητής Βασίλης Φίλιας. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2018. 
  30. «Συγγραφικό έργο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2015. 
  • Βασίλης Φίλιας, Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, εκδ.Παπαζήσης, Αθήνα, 1997 (στ'εκδ.)
  • Ανώνυμος, «Φίλιας Βασίλης», Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τομ.59 εκδ.Πάπυρος (1996), σελ.285
  • Ανώνυμος, «Φίλιας Βασίλης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Εκδοτική Αθηνών, τομ.9β (1991), σελ.280
  • Ιωάννα Λαμπίρη-Δημάκη, «Κοινωνικές επιστήμες και πρωτοπορία στην Ελλάδα, 1950-1967. Ειδικό αφιέρωμα: γιατί;», στο: Ιωάννα Λαμπίρη-Δημάκη, Κοινωνικές επιστήμες και πρωτοπορία στην Ελλάδα, 1950-1967. Ειδικό αφιέρωμα. εκδ.Gutenberg, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, Αθήνα, 2003, σελ.25-51
  • Ελένη Αργυριάδου, «Ερευνητές, έρευνες και οργάνωση στο Κέντρο Κοινωνικών Επιστημών Αθηνών (1959-1967)», στο: Ιωάννα Λαμπίρη-Δημάκη, Κοινωνικές επιστήμες και πρωτοπορία στην Ελλάδα, 1950-1967. Ειδικό αφιέρωμα. εκδ.Gutenberg, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, Αθήνα, 2003, σελ.239-304
  • Μιχάλης Σπουρδαλάκης, ΠΑ.ΣΟ.Κ. Δομή, εσωκομματικές κρίσεις και συγκέντρωση εξουσίας, εκδ.Εξάντας, Αθήνα, 1988

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία