Ο Ουρβανός Δ΄ (Urbain IV, 1195 - 2 Οκτωβρίου 1264), γεννημένος ως Ζακ Πανταλεόν (Jacques Pantaléon)[1], ήταν Πάπας από τις 29 Αυγούστου του 1261 έως το θάνατό του το 1264.

Πάπας
Ουρβανός Δ΄
Από29 Αυγούστου 1261
Έως2 Οκτωβρίου 1264
ΠροκάτοχοςΠάπας Αλέξανδρος Δ΄
ΔιάδοχοςΠάπας Κλήμης Δ΄
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση1195
Τρουά, Καμπανία, Βασίλειο της Γαλλίας
Θάνατος2 Οκτωβρίου 1264 (69 ετών)
Ντερούτα, Παπικά Κράτη, Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Προσφωνήσεις του
Πάπα Ουρβανού Δ΄
Προσφώνηση αναφοράςΑγιότατος
Προφορική προσφώνησηΑγιότατε
Θρησκευτική προσφώνησηΆγιος Πατέρας
Μεταθανάτια προσφώνησηΔ/Δ

Βιογραφία

Επεξεργασία

Ο Ζακ Πανταλεόν γεννήθηκε στην Τρουά της Γαλλίας και ήταν γιος ενός τσαγκάρη.[2] Σπούδασε Θεολόγία και δίκαιο στο Παρίσι, διορίστηκε Κανονικός στην Λαόν και αργότερα αρχιδιάκονος της Λιέγης. Ο Πάπας Ιννοκέντιος Δ΄ του έδειξε ιδιαίτερη προσοχή στην Α΄ Σύνοδο της Λυών (1245) και τον έστειλε δύο φορές σε αποστολή στην Γερμανία.[2] Σε μία από αυτές μεσολάβησε για να κλείσει η "Συνθήκη του Χρίστμπουργκ" ανάμεσα στους Προύσους παγανιστές και στο Τευτονικό Τάγμα. Αργότερα (1253) έγινε επίσκοπος της Βερντέν και ο Πάπας Αλέξανδρος Δ΄ τον διόρισε Λατίνο Πατριάρχη της Ιερουσαλήμ (1255).[2] Την εποχή που πέθανε ο Αλέξανδρος Δ΄ είχε φύγει από την Ιερουσαλήμ που βρισκόταν σε δεινή κατάσταση, επέστρεψε στο Βιτέρμπο ζητώντας απελπισμένος βοήθεια για τους χριστιανούς της Ανατολής.[2] Μετά από ένα κενό στην Αγία Έδρα που κράτηαε τρεις μήνες οι οκτώ Καρδινάλιοι του Ιερού Κολλέγιου των Καρδιναλίων τον εξέλεξαν στις Παπικές εκλογές ως διάδοχο του Αλεξάνδρου Δ΄ (29 Αυγούστου 1261), επέλεξε το βασιλικό όνομα Ουρβανός Δ΄. Την παραμονή της εκλογής του, η Λατινική Αυτοκρατορία κατέρρευσε, καθώς η Κωνσταντινούπολη επανακαταλήφθηκε από τον Μιχαήλ Η' Παλαιολόγο. Ως νέος Πάπας, ο Ουρβανός Δ΄ επιχείρησε να ξεκινήσει νέα Σταυροφορία για την επανασύσταση της Λατινικής Αυτοκρατορίας, χωρίς όμως αποτέλεσμα.[3] Ο Βυζαντινός ιστορικός Γεώργιος Παχυμέρης έγραψε ότι ο Ουρβανός Δ΄ έγδαρε ζωντανό έναν από τους απεσταλμένους του Μιχαήλ Παλαιολόγου. Ο Ουρβανός Δ΄ ξεκίνησε την οικοδόμηση της Βασιλικής του Αγίου Ουρβανού στην Τρουά (1262).[4] Μιά από τις σημαντικότερες καινοτομίες του ήταν η καθιέρωση με Παπική Βούλα του φεστιβάλ "Corpus Christi" («το Σώμα του Χριστού») (11 Αυγούστου 1264).[5][6] Ο διάσημος θεολόγος Θωμάς Ακινάτης ανέλαβε με εντολή του την διοργάνωση και τις τελετές του φεστιβάλ με τρεις διάσημους ύμνους.[7]

Η Παποσύνη του αναλώθηκε στα θέματα της κυριαρχίας της Ιταλίας. Η μακρά αντιπαράθεση με τον Φρειδερίκο Β΄ Χοενστάουφεν είχε εξελιχθεί σε διαμάχες μεταξύ φιλο-αυτοκρατορικών (Γιβελίνων) και φιλο-παπικών (Γουέλφων) φραξιών. Ο Πάπας με τα φιλικά σε αυτόν στρατεύματα κατείχε τότε ένα χαλαρό συνασπισμό πόλεων που περιλάμβανε την Μάντοβα και την Φερράρα, ενώ οι Χοενστάουφεν της Σικελίας είχαν ανέκαθεν βλέψεις στις πόλεις της Λομβαρδίας. Ο Ουρβανός διαπραγματευόταν επί δύο χρόνια με τον Μανφρέδο της Σικελίας για το εάν αυτός θα ανελάμβανε να βοηθήσει στην ανασύσταση της Λατινικής Αυτοκρατορίας, με αντάλλαγμα την αναγνώριση του Πάπα σε δικαιώματά του επί του βασιλείου. Ταυτόχρονα, ο Ουρβανός ήρθε σε συμφωνία με τον Κάρολο τον Ανδεγαυό, τότε κόμη της Προβηγκίας, σύμφωνα με την οποία ο Πάπας υποσχόταν πλοία και στρατό και ο Κάρολος να μην εγείρει αξιώσεις σε αυτοκρατορικές κτήσεις στη Βόρεια Ιταλία, ούτε σε παπικά εδάφη. Επίσης, ο Κάρολος συμφώνησε να χορηγήσει στον Ουρβανό περί τις 10.000 ουγγιές χρυσό, ως φεουδαρχική εισφορά, με αντάλλαγμα ο Πάπας να μπλοκάρει την εκλογή του Κονραντίνου ως βασιλέα των Γερμανών. Ο Ουρβανός Δ΄ πέθανε στην Περούτζια στις 2 Οκτωβρίου του 1264.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Steven Runciman, The Sicilian Vespers: A History of the Mediterranean Word in the Later Thirteenth Century, σελ. 54, Cambridge University Press (2000)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Runciman, Steven (2000). The Sicilian Vespers: A History of the Mediterranean Word in the Later Thirteenth Century. Cambridge University Press. σ. 54
  3. Norwich 1995, σσ. 218, 219
  4. https://web.archive.org/web/20151222095705/http://www.visiter-la-champagne-ardenne.com/fr/aube/troyes/sites-religieux/basilique-st-urbain-troyes/description#.VnA1ZfmDGko
  5. Torrell, Jean-Pierre (1996). Saint Thomas Aquinas. Catholic University of America Press. σ. 130
  6. https://www.vatican.va/content/urbanus-iv/la/documents/bulla-transiturus-de-mundo-11-aug-1264.html
  7. Torrell, Jean-Pierre (1996). Saint Thomas Aquinas. Catholic University of America Press. σσ. 129–136
  • David Abulafia, 1988. Frederick II, pp 413ff.
  • Richard, Jean (1999). The Crusades: c. 1071 – c. 1291. Cambridge University Press.
  • Norwich, J.J. (1995). Byzantium: The Decline and Fall. London: Viking.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Πάπας Ουρβανός Δ΄
Γέννηση: 1195 Θάνατος: 2 Οκτωβρίου 1264
Προκάτοχος
Αλέξανδρος Δ΄
Πάπας
29 Αυγούστου 1261 - 2 Οκτωβρίου 1264
Διάδοχος
Κλήμης Δ΄