Διάλεκτος Ανατολικής Ερζεγοβίνης

Η διάλεκτος Ανατολικής Ερζεγοβίνης (κίτρινο) είναι η πιο εξαπλωμένη Στοκαβική διάλεκτος, αν και δεν είναι μητρική σε κάποια από τις πρωτεύουσες των πέντε δημοκρατιών όπου είναι επίσημη. Ο χάρτης εκπροσωπεί την έκταση της διαλέκτου Ανατολικής Ερζεγοβίνης σύμφωνα με τον Πάβλε Ίβιτς, συμπεριλαμβανομένης μιας μικρής κοινότητας στη Σλοβενία.

Η διάλεκτος Ανατολικής Ερζεγοβίνης (Σερβοκροατικά: istočnohercegovački/источнохерцеговачки ή istočnohercegovačko-krajiški/источнохерцеговачко-крајишки) είναι η πιο διαδεδομένη υποδιάλεκτος της Στοκαβιανής διαλέκτου των Σερβοκροατικών, τόσο σε έδαφος όσο και στον αριθμό των ομιλητών. Είναι η διαλεκτική βάση για όλα τα σύγχρονα λογοτεχνικά Σερβοκροατικά πρότυπα: Βοσνιακά, Κροατικά, Σερβικά, και Μαυροβουνιακά (το τελευταίο είναι μόνο εν μέρει κωδικοποιημένο).

Διανομή

Η διάλεκτος καλύπτει μεγάλες περιοχές της Κροατίας, της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, της Σερβίας και του Μαυροβουνίου. Ομιλείται επίσης σε τέσσερα χωριά στη Λευκή Καρνιόλα της Σλοβενίας (Μιλίτσι, Μπογιάντσι, Μαριντόλ και Παουνοβίτσι), των οποίων οι κάτοικοι είναι απόγονοι των Ουσκόκων. Αποτελείται από δύο μεγαλύτερες ζώνες που χωρίζονται εδαφικά:

• Νοτιοανατολική ζώνη, από την οποία προέρχεται (ανατολική Ερζεγοβίνη, δυτικό Μαυροβούνιο, δυτική Σερβία, ανατολική Βοσνία, Ποσαβινικό Ποντρίνιε)
• Βορειοδυτική ζώνη (δυτική και βορειοδυτική Βοσνία, βόρεια Δαλματία με το Γκόρσκι Κοτάρ, στενότερες λωρίδες της Κροατίας, μέρη της Σλαβονίας και της Μπαράνια, Λευκή Καρνιόλα και Ζούμπερακ)

Όπως μπορεί να δει κανείς από το χάρτη, η νοτιοανατολική ζώνη είναι εδαφικά συμπαγής και συνεχής, ενώ η βορειοδυτική ζώνη είναι σπαστή, ασυνεχής και διάσπαρτη σε περιοχές όπου ομιλούνται άλλες Στοκαβικές διάλεκτοι.

Να μιλήσει σε τόσο μεγάλη περιοχή, Ανατολικής Ερζεγοβίνης έρχεται σε επαφή με όλα τα άλλα Shtokavian διαλέκτους, εκτός από εκείνες της Πρίζρεν-Timok ζώνη, και επίσης στα βορειοδυτικά με τις διαλέκτους των δύο άλλες Δυτικές Νότια Σλαβική (κροατικά) διαλέκτους: Chakavian και Kajkavian. Ομιλούνται επίσης σε μερικούς θύλακες στις Chakavian και Kajkavian περιοχές, και σε πολλά σημεία επαφής, τα σύνορα με σλοβενικά διαλέκτους. Στα βόρεια συνορεύει με την Ουγγαρία, όπου ομιλούνται επίσης σε μερικούς θύλακες κατά μήκος των συνόρων κοντά στο Δούναβη, καθώς και στα περίχωρα της Βουδαπέστης.

Στη νότια αυτή τη διάλεκτο καλύπτει την περιοχή μεταξύ του ποταμού Νερέτβα και Ποτάμι Dubrovacka εισόδου, η περιοχή του Ντουμπρόβνικ και Dubrovnikan littoral, ανατολικό μισό του Pelješac χερσόνησο, το νησί της Mljet, πόλη: Konavle και Ερζεγοβίνης περιοχή, κατά μήκος της Αδριατικής κόστος σε όλη τη διαδρομή για να Risno στον Κόλπο του Κότορ. Στο έδαφος της σύγχρονης Μαυροβούνιο καλύπτει Παλιό Ερζεγοβίνη με Grahovo, βόρεια Plješivica, Ζυπα, Lukovo, Drobnjaci, Uskoci, Rovci, Kolašin και Morača.

Κατά την ταραχώδη περίοδο του πολέμου της Βοσνίας 1992-1995, που χαρακτηρίζεται από μεγάλης κλίμακας μετανάστευση του ντόπιου πληθυσμού, της Ανατολικής Ερζεγοβίνης ομιλίες έχουν εξαπλωθεί σημαντικά στην περιοχή της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Κατά τη διάρκεια της κροατίας Πόλεμο της Ανεξαρτησίας 1991-1995 ωστόσο, ο αριθμός της Ανατολικής Ερζεγοβίνης ομιλητές μειωθεί σημαντικά, μετά την πτήση περίπου 300.000 Σέρβοι της κροατίας οι οποίοι μιλούσαν την διάλεκτο. Στη μεταπολεμική περίοδο, όπως οι πρόσφυγες να επιστρέψουν στα σπίτια τους, τον αριθμό των ομιλητών στο έδαφος της Κροατίας έχει αυξηθεί σταθερά.

Αναφορές

• Lisac, Josip (2003), Hrvatska dijalektologija 1 - Hrvatski dijalekti i govori štokavskog narječja i hrvatski govori torlačkog narječja, Zagreb: Golden marketing - Tehnička knjiga, ISBN 953-212-168-4 
• Okuka, Miloš (2008), Srpski dijalekti, SKD Prosvjeta, ISBN 978-953-7611-06-4