Μετάβαση στο περιεχόμενο

AVE: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Επέκταση
Ενότητες και παραπομπές
Γραμμή 12: Γραμμή 12:
|transit_type = Σιδηρόδρομοι υψηλών ταχυτήτων
|transit_type = Σιδηρόδρομοι υψηλών ταχυτήτων
|lines =
|lines =
|stations = 47<ref name="Red">{{cite web|url=https://www.adifaltavelocidad.es/red-ferroviaria/red-de-alta-velocidad|title=''Red de Alta Velocidad''|publisher=ADIF|access-date=13 January 2023}}</ref>
|stations = 30
|system_length = 3.762,4 χμ<ref>{{cite web|url=https://www.adifaltavelocidad.es/red-ferroviaria/red-de-alta-velocidad|title=''Red de Alta Velocidad''|publisher=ADIF|access-date=13 January 2023}}</ref>
|system_length = 3.966,7 χμ<ref name="Red" />
|began_operation = 1997
|began_operation = 1992
|operator = Renfe Opradora
|operator = Renfe Opradora
|track_gauge = 1,435 mm (κανονικό εύρος)
|track_gauge = 1,435 mm (κανονικό εύρος)
|top_speed = 310χλμ/ώρα
|top_speed = 300χλμ/ώρα
|map = [[File:HighSpeedSpain.svg|400px|Χάρτης του Ισπανικού σιδηροδρομικού δικτύου υπερταχείας (Δεκ 2015)]]
|map = [[File:HighSpeedSpain.svg|400px|Χάρτης του Ισπανικού σιδηροδρομικού δικτύου υπερταχείας (Δεκ 2015)]]
|map_name = Χάρτης
|map_name = Χάρτης
Γραμμή 23: Γραμμή 23:
}}
}}


Η '''AVE''' είναι σιδηροδρομική υπηρεσία υψηλής ταχύτητας που συνδέει διάφορες πόλεις της [[Ισπανία]]ς μεταξύ τους. Το δίκτυο της AVE είναι το μεγαλύτερο σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων στην Ευρώπη και το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο.
Η '''AVE''' είναι σιδηροδρομική υπηρεσία υψηλής ταχύτητας που συνδέει διάφορες πόλεις της [[Ισπανία]]ς μεταξύ τους. Το δίκτυο της AVE είναι το μεγαλύτερο σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων στην Ευρώπη και το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο με συνολικό μήκος γραμμών 3.966,7 χμ.<ref name="Red" />


==Δίκτυο και δρομολόγια==
Οχτώ από τα δρομολόγια της AVE έχουν αφετηρία τον [[Σιδηροδρομικός Σταθμός Μαδρίτης Ατότσα|Σιδηροδρομικό σταθμό Ατότσα]] στη [[Μαδρίτη]], πέντε τον [[Σιδηροδρομικός Σταθμός Μαδρίτης Τσαμαρτίν|Σιδηροδρομικό σταθμό Τσαμαρτίν]] στη [[Μαδρίτη]], τέσσερα τον [[Σιδηροδρομικός Σταθμός Βαρκελώνης Σαντς|Σιδηροδρομικό σταθμό Σαντς]] της [[Βαρκελώνη]]ς, ενώ υπάρχει και απευθείας σύνδεση μεταξύ των σιδηροδρομικών σταθμών της [[Σεβίλλη]]ς και της [[Βαλένθια|Βαλένθιας]], μεταξύ της Βαλένθιας και του [[Μπούργος]], μεταξύ του [[Αλικάντε]] και του [[Λεόν (Ισπανία)|Λεόν]] όπως και μεταξύ του Αλικάντε και της [[Γαλικία (Ισπανία)|Γαλλικίας]].
Οχτώ από τα δρομολόγια της AVE έχουν αφετηρία τον [[Σιδηροδρομικός Σταθμός Μαδρίτης Ατότσα|Σιδηροδρομικό σταθμό Ατότσα]] στη [[Μαδρίτη]], πέντε τον [[Σιδηροδρομικός Σταθμός Μαδρίτης Τσαμαρτίν|Σιδηροδρομικό σταθμό Τσαμαρτίν]] στη [[Μαδρίτη]], τέσσερα τον [[Σιδηροδρομικός Σταθμός Βαρκελώνης Σαντς|Σιδηροδρομικό σταθμό Σαντς]] της [[Βαρκελώνη]]ς, ενώ υπάρχει και απευθείας σύνδεση μεταξύ των σιδηροδρομικών σταθμών της [[Σεβίλλη]]ς και της [[Βαλένθια|Βαλένθιας]], μεταξύ της Βαλένθιας και του [[Μπούργος]], μεταξύ του [[Αλικάντε]] και του [[Λεόν (Ισπανία)|Λεόν]] όπως και μεταξύ του Αλικάντε και της [[Γαλικία (Ισπανία)|Γαλλικίας]].


Από αυτούς τους τερματικούς σταθμούς ξεκινούν γραμμές υψηλών ταχυτήτων προς τη Σεβίλλη, τη [[Μάλαγα]], την [[Ουέσκα]], το [[Τολέδο]], το Αλικάντε, τις [[Αστούριες]], το [[Καστεγιόν δε λα Πλάνα|Καστεγιόν]], τη [[Γρανάδα]], την περιοχή της Γαλικίας, το Μπούργος, τη [[Μούρθια]] αλλά και προς τα γαλλικά σύνορα με πολλούς ενδιάμεσους σταθμούς όπως τον [[Σιδηροδρομικός Σταθμός Σαραγόσας Ντελιθίας|Σιδηροδρομικό σταθμό Ντελιθίας]] στην πόλη της [[Σαραγόσα]]ς, τον σιδηροδρομικό σταθμό [[Φιγέρες]], τον σιδηροδρομικό σταθμό του [[Βαγιαδολίδ]], τον σταθμό της Βαλένθιας, της [[Κόρδοβα]]ς, τον σταθμό [[Θιουδάδ Ρεάλ (επαρχία)|Θιουδάδ-Ρεάλ]] και πολλούς άλλους ακόμη.
Από αυτούς τους τερματικούς σταθμούς ξεκινούν γραμμές υψηλών ταχυτήτων προς τη Σεβίλλη, τη [[Μάλαγα]], την [[Ουέσκα]], το [[Τολέδο]], το Αλικάντε, τις [[Αστούριες]], το [[Καστεγιόν δε λα Πλάνα|Καστεγιόν]], τη [[Γρανάδα]], την περιοχή της Γαλικίας, το Μπούργος, τη [[Μούρθια]] αλλά και προς τα γαλλικά σύνορα με πολλούς ενδιάμεσους σταθμούς όπως τον [[Σιδηροδρομικός Σταθμός Σαραγόσας Ντελιθίας|Σιδηροδρομικό σταθμό Ντελιθίας]] στην πόλη της [[Σαραγόσα]]ς, τον σιδηροδρομικό σταθμό [[Φιγέρες]], τον σιδηροδρομικό σταθμό του [[Βαγιαδολίδ]], τον σταθμό της Βαλένθιας, της [[Κόρδοβα]]ς, τον σταθμό [[Θιουδάδ Ρεάλ (επαρχία)|Θιουδάδ-Ρεάλ]] και πολλούς άλλους ακόμη.


==Ιστορία==
Η γραμμή υψηλών ταχυτήτων [[Μαδρίτη]]-[[Σεβίλλη]] ήταν η πρώτη του δικτύου και ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1997, και στη συνέχεια ακολούθησε η γραμμή υψηλών ταχυτήτων [[Μαδρίτη]]-[[Βαρκελώνη]], η οποία εγκαινιάστηκε το 2003 μερικώς και ολοκληρώθηκε το 2008, ενώ το 2013 επεκτάθηκε προς τη [[Φιγέρες]]. Το Τολέδο συνδέθηκε στο δίκτυο της AVE τον Νοέμβριο του 2005, η σύνδεση της Μάλαγας και του Βαγιαδολίδ έγινε το 2007 ενώ η γραμμή Μαδρίτη-Βαλένθια ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2010. Ακολούθησε η σύνδεση με το Αλικάντε τον Ιούνιο του 2013 και με το Λεόν τον Σεπτέμβριο του 2015. Τον Ιανουάριο του 2018 συνδέθηκε στο δίκτυο της AVE και το Καστεγιόν και το 2019 ολοκληρώθηκε και η σύνδεση μεταξύ Γρανάδας και Αντεκέρα. Ακολούθησαν η γραμμή Μαδρίτη-Γαλικία που ολοκληρώθηκε το 2021, η σύνδεση με το Μπούργος το 2022 και η ολοκλήρωση της γραμμής Μαδρίτη-Μούρθια τον Δεκέμβριο του 2022.
Η γραμμή υψηλών ταχυτήτων [[Μαδρίτη]]-[[Σεβίλλη]] ήταν η πρώτη του δικτύου και ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1992<ref name="Red" />, και στη συνέχεια ακολούθησε η γραμμή υψηλών ταχυτήτων [[Μαδρίτη]]-[[Βαρκελώνη]], η οποία εγκαινιάστηκε το 2003 μερικώς και ολοκληρώθηκε το 2008, ενώ το 2013 επεκτάθηκε προς τη [[Φιγέρες]]. Το [[Τολέδο]] συνδέθηκε στο δίκτυο της AVE τον Νοέμβριο του 2005, η σύνδεση της Μάλαγας και του Βαγιαδολίδ έγινε το 2007 ενώ η γραμμή Μαδρίτη-Βαλένθια ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2010. Ακολούθησε η σύνδεση με το Αλικάντε τον Ιούνιο του 2013 και με το Λεόν τον Σεπτέμβριο του 2015. Τον Ιανουάριο του 2018 συνδέθηκε στο δίκτυο της AVE και το Καστεγιόν και το 2019 ολοκληρώθηκε και η σύνδεση μεταξύ Γρανάδας και Αντεκέρα. Ακολούθησαν η γραμμή Μαδρίτη-Γαλικία που ολοκληρώθηκε το 2021, η σύνδεση με το Μπούργος το 2022 και η ολοκλήρωση της γραμμής Μαδρίτη-Μούρθια τον Δεκέμβριο του 2022.


Η πιο πρόσφατη γραμμή του δικτύου είναι η γραμμή Μαδρίτη-Αστούριες που ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 2023.
Η πιο πρόσφατη γραμμή του δικτύου είναι η γραμμή Μαδρίτη-Αστούριες που ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 2023.<ref>{{cite web|url=https://www.mitma.gob.es/el-ministerio/sala-de-prensa/noticias/mie-29112023-2008 |title=La alta velocidad llega a Asturias - Óscar Puente defiende que la Variante de Pajares supone un avance trascendental para la igualdad de oportunidades y la transformación económica de Asturias |publisher=www.mitma.gob.es|date=29 November 2023|access-date=30 November 2023|language=es}}</ref>


==Τρένα==
Η υπηρεσία στελεχώνεται από εικοσιτέσσερα τρένα τύπου 100 (TGV) γαλλικής κατασκευής, δεκαέξι τύπου 102 και τριάντα τύπου 112 («Pato», ισπανική λέξη για την «πάπια») ισπανικής κατασκευής και είκοσι έξι τύπου 103 (Siemens Velaro) γερμανικής κατασκευής, τα οποία κινούνται με ταχύτητες ως 310 χιλιομέτρων ανά ώρα όταν βρίσκονται σε σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων.
Η υπηρεσία στελεχώνεται από εικοσιτέσσερα τρένα τύπου 100 (TGV) γαλλικής κατασκευής, δεκαέξι τύπου 102 και τριάντα τύπου 112 («Pato», ισπανική λέξη για την «πάπια») ισπανικής κατασκευής και είκοσι έξι τύπου 103 (Siemens Velaro) γερμανικής κατασκευής, τα οποία κινούνται με ταχύτητες ως 300 χιλιομέτρων ανά ώρα όταν βρίσκονται σε σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων.<ref>{{cite web|url=https://www.renfe.com/es/es/grupo-renfe/grupo-renfe/flota-de-trenes|title=Flota de trenes|website=www.renfe.com|language=es|access-date=31 October 2023}}</ref>


Στα δρομολόγια Μαδρίτη-Σεβίλλη και Βαρκελώνη-Φιγέρες-[[Περπινιάν]], στα γαλλικά σύνορα, χρησιμοποιούνται τρένα τύπου 100, στο δρομολόγιο Μαδρίτη-Βαρκελώνη-Φιγέρες χρησιμοποιούνται τρένα τύπου 103, ενώ στα δρομολόγια Μαδρίτη-Μάλαγα, Μαδρίτη-Λεόν, Μαδρίτη-Ουέσκα, Μαδρίτη-Γρανάδα, Μαδρίτη-Γαλικία και Βαλένθια-Σεβίλλη χρησιμοποιούνται τρένα τύπου 102 και σε αυτά των Μαδρίτη-Καστεγιόν, Μαδρίτη-Αλικάντε, Μαδρίτη-Μπούργος, Μαδρίτη-Μούρθια, Βαρκελώνη-Σεβίλλη, Βαρκελώνη-Μάλαγα, Βαρκελώνη-Γρανάδα, Μπούργος-Βαλένθια και Αλικάντε-Γαλικία τρένα τύπου 112.
Στα δρομολόγια Μαδρίτη-Σεβίλλη και Βαρκελώνη-Φιγέρες-[[Περπινιάν]], στα γαλλικά σύνορα, χρησιμοποιούνται τρένα τύπου 100, στο δρομολόγιο Μαδρίτη-Βαρκελώνη-Φιγέρες χρησιμοποιούνται τρένα τύπου 103, ενώ στα δρομολόγια Μαδρίτη-Μάλαγα, Μαδρίτη-Λεόν, Μαδρίτη-Ουέσκα, Μαδρίτη-Γρανάδα, Μαδρίτη-Γαλικία και Βαλένθια-Σεβίλλη χρησιμοποιούνται τρένα τύπου 102 και σε αυτά των Μαδρίτη-Καστεγιόν, Μαδρίτη-Αλικάντε, Μαδρίτη-Μπούργος, Μαδρίτη-Μούρθια, Βαρκελώνη-Σεβίλλη, Βαρκελώνη-Μάλαγα, Βαρκελώνη-Γρανάδα, Μπούργος-Βαλένθια και Αλικάντε-Γαλικία τρένα τύπου 112.


==Άλλες υπηρεσίες==
Από το 2013 τρένα υψηλών ταχυτήτων συνδέουν την πόλη της Βαρκελώνης με το [[Παρίσι]] και άλλες ενδιάμεσες πόλεις όπως η [[Λυών]], όπως και την πόλη της Μαδρίτης με την [[Μασσαλία]] κάνοντας συνδυαστική χρήση των δύο δικτύων υψηλών ταχυτήτων στις δυο χώρες, του ισπανικού δικτύου της AVE και του γαλλικού δικτύου [[TGV]].
Από το 2013 τρένα υψηλών ταχυτήτων συνδέουν την πόλη της Βαρκελώνης με το [[Παρίσι]] και άλλες ενδιάμεσες πόλεις όπως η [[Λυών]], όπως και την πόλη της Μαδρίτης με την [[Μασσαλία]] κάνοντας συνδυαστική χρήση των δύο δικτύων υψηλών ταχυτήτων στις δυο χώρες, του ισπανικού δικτύου της AVE και του γαλλικού δικτύου [[TGV]].<ref>{{cite news |author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |title=High speed services between France and Spain launched |url=http://www.railwaygazette.com/news/high-speed/single-view/view/high-speed-launched-between-france-and-spain.html |newspaper=Railway Gazette International |date=17 December 2013 |access-date=11 April 2014 }}</ref>


Από το 2021 το ισπανικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων της AVE κάνουν χρήση και ιδιωτικές εταιρίες όπως η γαλλική Ouigo España και η ιταλική Iryo που προσφέρουν σιδηροδρομικές υπηρεσίες υψηλών ταχυτήτων εντός Ισπανίας με τα δικά τους τρένα σε συγκεκριμένες γραμμές του δικτύου.
Από το 2021 το ισπανικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων της AVE κάνουν χρήση και ιδιωτικές εταιρίες όπως η γαλλική Ouigo España και η ιταλική Iryo που προσφέρουν σιδηροδρομικές υπηρεσίες υψηλών ταχυτήτων εντός Ισπανίας με τα δικά τους τρένα σε συγκεκριμένες γραμμές του δικτύου.

Έκδοση από την 12:11, 5 Δεκεμβρίου 2023

Αυτό το λήμμα αφορά την ισπανική εταιρεία. Για για το λήμμα της ελληνικής, δείτε: AVE (Ελλάδα).
AVE
(Alta Velocidad Española)
Πληροφορίες
ΙδιοκτησίαAdif
ΠεριοχήΙσπανία
ΕίδοςΣιδηρόδρομοι υψηλών ταχυτήτων
Σταθμοί47[1]
Λειτουργία
Έναρξη λειτουργίας1992
ΔιαχειριστήςRenfe Opradora
Τεχνικά χαρακτηριστικά
Μήκος συστήματος3.966,7 χμ[1]
Εύρος γραμμής1,435 mm (κανονικό εύρος)
Μέγιστη ταχύτητα300χλμ/ώρα
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Χάρτης

Χάρτης του Ισπανικού σιδηροδρομικού δικτύου υπερταχείας (Δεκ 2015)

Η AVE είναι σιδηροδρομική υπηρεσία υψηλής ταχύτητας που συνδέει διάφορες πόλεις της Ισπανίας μεταξύ τους. Το δίκτυο της AVE είναι το μεγαλύτερο σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων στην Ευρώπη και το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο με συνολικό μήκος γραμμών 3.966,7 χμ.[1]

Δίκτυο και δρομολόγια

Οχτώ από τα δρομολόγια της AVE έχουν αφετηρία τον Σιδηροδρομικό σταθμό Ατότσα στη Μαδρίτη, πέντε τον Σιδηροδρομικό σταθμό Τσαμαρτίν στη Μαδρίτη, τέσσερα τον Σιδηροδρομικό σταθμό Σαντς της Βαρκελώνης, ενώ υπάρχει και απευθείας σύνδεση μεταξύ των σιδηροδρομικών σταθμών της Σεβίλλης και της Βαλένθιας, μεταξύ της Βαλένθιας και του Μπούργος, μεταξύ του Αλικάντε και του Λεόν όπως και μεταξύ του Αλικάντε και της Γαλλικίας.

Από αυτούς τους τερματικούς σταθμούς ξεκινούν γραμμές υψηλών ταχυτήτων προς τη Σεβίλλη, τη Μάλαγα, την Ουέσκα, το Τολέδο, το Αλικάντε, τις Αστούριες, το Καστεγιόν, τη Γρανάδα, την περιοχή της Γαλικίας, το Μπούργος, τη Μούρθια αλλά και προς τα γαλλικά σύνορα με πολλούς ενδιάμεσους σταθμούς όπως τον Σιδηροδρομικό σταθμό Ντελιθίας στην πόλη της Σαραγόσας, τον σιδηροδρομικό σταθμό Φιγέρες, τον σιδηροδρομικό σταθμό του Βαγιαδολίδ, τον σταθμό της Βαλένθιας, της Κόρδοβας, τον σταθμό Θιουδάδ-Ρεάλ και πολλούς άλλους ακόμη.

Ιστορία

Η γραμμή υψηλών ταχυτήτων Μαδρίτη-Σεβίλλη ήταν η πρώτη του δικτύου και ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1992[1], και στη συνέχεια ακολούθησε η γραμμή υψηλών ταχυτήτων Μαδρίτη-Βαρκελώνη, η οποία εγκαινιάστηκε το 2003 μερικώς και ολοκληρώθηκε το 2008, ενώ το 2013 επεκτάθηκε προς τη Φιγέρες. Το Τολέδο συνδέθηκε στο δίκτυο της AVE τον Νοέμβριο του 2005, η σύνδεση της Μάλαγας και του Βαγιαδολίδ έγινε το 2007 ενώ η γραμμή Μαδρίτη-Βαλένθια ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2010. Ακολούθησε η σύνδεση με το Αλικάντε τον Ιούνιο του 2013 και με το Λεόν τον Σεπτέμβριο του 2015. Τον Ιανουάριο του 2018 συνδέθηκε στο δίκτυο της AVE και το Καστεγιόν και το 2019 ολοκληρώθηκε και η σύνδεση μεταξύ Γρανάδας και Αντεκέρα. Ακολούθησαν η γραμμή Μαδρίτη-Γαλικία που ολοκληρώθηκε το 2021, η σύνδεση με το Μπούργος το 2022 και η ολοκλήρωση της γραμμής Μαδρίτη-Μούρθια τον Δεκέμβριο του 2022.

Η πιο πρόσφατη γραμμή του δικτύου είναι η γραμμή Μαδρίτη-Αστούριες που ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 2023.[2]

Τρένα

Η υπηρεσία στελεχώνεται από εικοσιτέσσερα τρένα τύπου 100 (TGV) γαλλικής κατασκευής, δεκαέξι τύπου 102 και τριάντα τύπου 112 («Pato», ισπανική λέξη για την «πάπια») ισπανικής κατασκευής και είκοσι έξι τύπου 103 (Siemens Velaro) γερμανικής κατασκευής, τα οποία κινούνται με ταχύτητες ως 300 χιλιομέτρων ανά ώρα όταν βρίσκονται σε σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων.[3]

Στα δρομολόγια Μαδρίτη-Σεβίλλη και Βαρκελώνη-Φιγέρες-Περπινιάν, στα γαλλικά σύνορα, χρησιμοποιούνται τρένα τύπου 100, στο δρομολόγιο Μαδρίτη-Βαρκελώνη-Φιγέρες χρησιμοποιούνται τρένα τύπου 103, ενώ στα δρομολόγια Μαδρίτη-Μάλαγα, Μαδρίτη-Λεόν, Μαδρίτη-Ουέσκα, Μαδρίτη-Γρανάδα, Μαδρίτη-Γαλικία και Βαλένθια-Σεβίλλη χρησιμοποιούνται τρένα τύπου 102 και σε αυτά των Μαδρίτη-Καστεγιόν, Μαδρίτη-Αλικάντε, Μαδρίτη-Μπούργος, Μαδρίτη-Μούρθια, Βαρκελώνη-Σεβίλλη, Βαρκελώνη-Μάλαγα, Βαρκελώνη-Γρανάδα, Μπούργος-Βαλένθια και Αλικάντε-Γαλικία τρένα τύπου 112.

Άλλες υπηρεσίες

Από το 2013 τρένα υψηλών ταχυτήτων συνδέουν την πόλη της Βαρκελώνης με το Παρίσι και άλλες ενδιάμεσες πόλεις όπως η Λυών, όπως και την πόλη της Μαδρίτης με την Μασσαλία κάνοντας συνδυαστική χρήση των δύο δικτύων υψηλών ταχυτήτων στις δυο χώρες, του ισπανικού δικτύου της AVE και του γαλλικού δικτύου TGV.[4]

Από το 2021 το ισπανικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων της AVE κάνουν χρήση και ιδιωτικές εταιρίες όπως η γαλλική Ouigo España και η ιταλική Iryo που προσφέρουν σιδηροδρομικές υπηρεσίες υψηλών ταχυτήτων εντός Ισπανίας με τα δικά τους τρένα σε συγκεκριμένες γραμμές του δικτύου.

Παραπομπές

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «Red de Alta Velocidad». ADIF. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2023. 
  2. «La alta velocidad llega a Asturias - Óscar Puente defiende que la Variante de Pajares supone un avance trascendental para la igualdad de oportunidades y la transformación económica de Asturias» (στα Ισπανικά). www.mitma.gob.es. 29 Νοεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2023. 
  3. «Flota de trenes». www.renfe.com (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2023. 
  4. «High speed services between France and Spain launched». Railway Gazette International. 17 December 2013. http://www.railwaygazette.com/news/high-speed/single-view/view/high-speed-launched-between-france-and-spain.html. Ανακτήθηκε στις 11 April 2014. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Renfe AVE στο Wikimedia Commons