Procesoro[noto 1], aŭ datentraktilo (laŭ NPIV), estas subsistemo de datum-prilabora sistemo, centra unuo de la komputilo. Ĝi malkodigas la enirajn signojn, prilaboras ilin kaj la rezulton kondukas al la eliraj unuoj, kiuj rekodigas tiujn datenojn al informoj.

Procesoro
kategorio de produktoj vd
Dum nekonata - nekonata/nuntempe
Partoprenanta icingo • aritmetika-logika unuaĵo • glitkoma procesoro vd
vdr
DEC Alpha AXP 21064 mikroprocesoro
Intel 80486DX2 mikroprocesoro

Plejofte procesoro estas ico.

Ĝi povas esti realigita aparateprograme.

Ĉefaj komponantoj de procesoro estas aritmetika-logika unuaĵo (ALU) kiu plenumas aritmetikajn kaj logikajn operaciojn, procesoraj reĝistroj kiuj provizas datenojn al la ALU kaj konservas la rezulton de kalkulado, kaj stirorgano, kiu reĝisoras la laboron de la reĝistroj, ALU kaj ceteraj komponantoj.

En la komputila modelo de John von Neumann la procesoro estas tiu parto, kiu prilaboras la datenojn inter enigo kaj eligo.

Ĝenerale procesoro estas analoga aŭ cifereca.

Ciferecaj procesoroj estas dividitaj laŭ:

La ĉefaj tipoj de ciferecaj procesoroj estas:

Por ciferecaj procesoroj gravas biteco de procesoro.

Ankaŭ ekzistas analogaj procesoroj. Tiaj estas ekzemple procesoroj de sono, uzataj je studioj kaj stacioj de radio.

Mikroprocesoroj

redakti
  Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Mikroprocezilo.
 
Japanfabrikita mikroprocesoro HuC6260A.

Mikroprocezilomikroprocesoro (kiel internacia vorto) estas komputila procesoro kiu asimilas la funkciojn de la procesoro de komputilo (CPU) sur ununura integra cirkvito (IC),[1] aŭ maksimume kelkaj integraj cirkvitoj.[2] La mikroprocesoro estas multcela, movita pere de horloĝo, bazita sur reĝistro, programebla elektronika aparato kiu akceptas ciferecajn aŭ binarajn datenojn kiel enigaĵon, prilaboras ĝin laŭ instrukciaĵoj stokitaj en sia memorilo, kaj disponigas rezultojn kiel produktaĵo. Mikroprocesoroj enhavas kaj kombinan logikon kaj sinsekvan ciferecan logikon. Mikroprocesoroj funkciigas sur nombroj kaj simboloj reprezentitaj en la duuma sistemo.

La integriĝo de tuta CPU sur ununura peceto aŭ sur kelkaj aparatoj tre reduktis la koston de pretigpotenco. Integracirkvitaj procesoroj estas produktitaj en nombregoj pere de tre aŭtomatigitaj procezoj rezultigantaj en malalta kosto por unuo. Unublataj procesoroj pliigas fidindecon ĉar ekzistas pli malmultaj elektraj ligoj kiuj malsukcesas. Ĉar mikroprocesoraj dezajnoj iĝas pli rapide, la kosto de produktado de blato (kun pli malgrandaj komponentoj konstruitaj sur duonkondukta blato de la sama grandeco) ĝenerale restas la sama.

Listo de procesoroj

redakti

Listo de projektantoj kaj produktantoj de procesoroj

redakti

Vidu ankaŭ

redakti
  1. Diskuton pri uzo de vorto procesoro vi povas legi ĉe diskutoj pri uzo de komputilaj terminoj.
  1. Osborne, Adam (1980). An Introduction to Microcomputers. Volume 1: Basic Concepts (2nd ed.). Berkeley, California: Osborne-McGraw Hill. ISBN 0-931988-34-9.
  2. Krishna Kant Microprocessors And Microcontrollers: Architecture Programming And System Design, PHI Learning Pvt. Ltd., 2007 ISBN 81-203-3191-5, page 61, describing the iAPX 432.

Eksteraj ligiloj

redakti