Jump to content

Joachim Chreptowicz: Difference between revisions

From Wikipedia, the free encyclopedia
Browse history interactively
← Previous edit
Content deleted Content added
VisualWikitext
m Sort Template:Expand language by topic
 
(40 intermediate revisions by 29 users not shown)
Line 1: Line 1:
{{Expand Polish|topic=bio|
[[Image:Joachim Chreptowicz.PNG|166px|right]]
| date = August 2023
'''Joachim Chreptowicz''' (1729–1812), of [[Odrowąż Coat of Arms]], was a [[Polish Lithuanian Commonwealth|Polish-Lithuanian]] [[Szlachta|noble]], Grand Secretary of Lithuania, marshal of the [[Lithuanian Tribunal]], Deputy and later last [[Grand Chancellor of Lithuania]]. Member of the [[Permanent Council]], activist of the [[Commission of National Education]], [[physiocrat]], supporter of [[Targowica Confederation]].
| fa = no
}}{{Infobox noble
⚫
| name = Joachim Litawor Chreptowicz
| image = Jaŭchim Chraptovič. Яўхім Храптовіч (J. Grassi, 1809).jpg
| caption = Portrait by [[Josef Grassi]], 1795
| spouse =
| issue =
| CoA = [[Odrowąż Coat of Arms|Odrowąż]]
| noble family =
| father = Marcjan Chreptowicz
| mother = Regina Wojnianka
| birth_date = 4 January 1729
| birth_place = Jasieniec near [[Navahrudak|Navahradak]]
| death_date = {{death date and age|1812|3|4|1729|1|4|df=y}}
| death_place = [[Warsaw]]
| full name =
⚫
|}}
'''Joachim Litawor Chreptowicz''' (4 January 1729 – 4 March 1812), of [[Odrowąż Coat of Arms]], was a [[Polish–Lithuanian Commonwealth|Polish-Lithuanian]] [[Szlachta|nobleman]], writer, poet, politician of the [[Grand Duchy of Lithuania]], marshal of the [[Lithuanian Tribunal]], and the last [[Grand Chancellor of Lithuania]].<ref>{{Cite book |last=Hundert |first=Gershon David |url=https://books.google.com/books?id=8cLrc04LCt8C |title=Jews in Poland-Lithuania in the Eighteenth Century: A Genealogy of Modernity |date=2004-02-10 |publisher=University of California Press |isbn=978-0-520-23844-2 |pages=117 |language=en}}</ref> He was a member of the [[Permanent Council]], activist of the [[Commission of National Education]], [[physiocrat]] and a vivid supporter of the [[Targowica Confederation]]. He also founded the library of the Counts of Chreptowicz in [[Szczorsy]] (now in Belarus), which was augmented by his son and contained over 10,000 volumes, including valuable collections of Polish histories from the 16th to 18th centuries.<ref>{{Cite book |last1=Dell |first1=Robert Edward |url=https://books.google.com/books?id=jMFIAQAAMAAJ |title=The Burlington Magazine |last2=Holmes |first2=Charles John |last3=Child |first3=Harold |last4=Cust |first4=Lionel |last5=Fry |first5=Roger Eliot |date=1915 |publisher=Burlington Magazine Publications Limited |pages=88 |language=en}}</ref>


Chreptowicz was also known in Polish [[Apiculture|apicultural]] circles.<ref>{{Cite journal |last=Tomaszewski |first=Roman |date=2008 |title=O bibliografii pszczelnictwa polskiego |url=http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-doi-10_14746_b_2008_12_2 |journal=Biblioteka |volume=12 |language=PL |issue=21 |pages=29–53 |doi=10.14746/b.2008.12.2 |issn=2391-5838|doi-access=free }}</ref> He expressed what were then new ideas, such as the idea that the [[queen bee]] is the only fertile female in a bee colony, that worker bees are infertile females, and that drone bees are male.
⚫
{{commonscat|Joachim Chreptowicz}}

==Works==
* ''Réponse de la part du Roi aux Députés de la Délégation prononcée par... le 16 févier 1774''
* "Zdanie JW. JP. ... na projekt pod tytułem: ''Powinności i władza departamentów w Radzie, na sesji sejmowej w r. 1776 d. 23 września dane''", brak miejsca i roku wydania; także Warszawa 1776 (tu nieco inaczej sformułowano końcową część tytułu: ''... na sesji sejmowej dnia 23 września 1776 miane)
* ''Poezja'', wyd. w: I. Krasicki "Zbiór potrzebniejszych wiadomości", Warszawa 1781 i wyd. następne, (artykuł)
* ''Odpowiedź tegoż'', powst. 1787, wyd. w: F. Karpiński ''Dzieła wierszem i prozą'', t. 1, Warszawa 1806, s. 348-350; odpowiedź na list poetycki F. Karpińskiego pt. "List do J. L. C. P. W. Ks. L. (Joachima Litawora Chreptowicza Pisarza Wielkiego Księstwa Litewskiego) z Krasnegostawu; Karpiński napisał w 1787 roku 2 kolejne listy poetyckie do Chreptowicza, ogł. w: ''Dzieła...'', s. 346-348, 350-354
* ''Głos JW. Jmci Pana... na sesji sejmowej dnia 18 grudnia r. 1789''
* ''Odezwa do publiczności'', brak miejsca wydania (1794)
* ''Reprodukcja coroczna krajowa'', powst. około roku 1801, wyd. w książce: J. Turgot ''O składaniu się i podzielaniu majątków w społeczności'', tłum. S. Kłokocki, Warszawa 1802
* ''O prawie natury, pismo oryginalne jednego z współziomków'', wyd. S. K. (Kłokocki), Warszawa 1814
* ''Na obraz Rafaela. Wiersz łaciński'' (informacja G. Korbuta)
* ''Magazyn Warszawski'' (tu: "List do edytora" 1785, t. 1, cz. 1; "Wiadomość względem użytecznego i trwałego poprawiania łąk" 1785, t. 1, cz. 2), ''Pamiętnik Warszawski'' (1809-1810).

==Bibliography==
* Historia Dyplomacji Polskiej – tom II 1572-1795, PWN, Warszawa 1981, s. 525
* Krzysztof Tracki, Problem reformy miejskiej w ideach i działalności politycznej podkanclerzego litewskiego Joachima Chreptowicza (w okresie Sejmu Czteroletniego)
* G. Ryżewski, Ród Chreptowiczów herbu Odrowąż, Kraków 2006
* T. 4: Oświecenie. W: Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1966, s. 354-357.

== References ==
{{Reflist}}

==External links==
⚫
{{Commons category|Joachim Chreptowicz}}


{{Grand Chancellors of Lithuania}}
{{Grand Chancellors of Lithuania}}
{{Deputy Chancellors of Lithuania}}
{{Deputy Chancellors of Lithuania}}


{{Authority control|VIAF=70065967}}
{{Authority control}}

{{Persondata <!-- Metadata: see [[Wikipedia:Persondata]]. -->
⚫
| NAME = Chreptowicz, Joachim
| ALTERNATIVE NAMES =
| SHORT DESCRIPTION =
| DATE OF BIRTH = 1729
| PLACE OF BIRTH =
| DATE OF DEATH = 1812
| PLACE OF DEATH =
⚫
}}
{{DEFAULTSORT:Chreptowicz, Joachim}}
{{DEFAULTSORT:Chreptowicz, Joachim}}
[[Category:1729 births]]
[[Category:1729 births]]
[[Category:1812 deaths]]
[[Category:1812 deaths]]
[[Category:People from Novogrudok District]]
[[Category:Polish nobility]]
[[Category:Polish nobility]]
[[Category:Lithuanian nobility]]
[[Category:Polish male poets]]
[[Category:18th-century Lithuanian nobility]]
[[Category:19th-century Lithuanian nobility]]
[[Category:Secular senators of the Polish–Lithuanian Commonwealth]]
[[Category:Secular senators of the Polish–Lithuanian Commonwealth]]
[[Category:Diplomats of the Polish–Lithuanian Commonwealth]]
[[Category:Diplomats of the Polish–Lithuanian Commonwealth]]
[[Category:People from Nowogródek Voivodeship (1507–1795)]]
[[Category:Grand Chancellors of the Grand Duchy of Lithuania]]
[[Category:Deputy Chancellors of the Grand Duchy of Lithuania]]
[[Category:Recipients of the Order of the White Eagle (Poland)]]
[[Category:Recipients of the Order of the White Eagle (Poland)]]
[[Category:Recipients of the Order of Saint Stanislaus]]
[[Category:Recipients of the Order of St. Andrew]]




⚫
{{Poland-noble-stub}}
{{Lithuania-noble-stub}}
{{Lithuania-noble-stub}}
⚫
{{Poland-noble-stub}}

[[be:Іахім Храптовіч]]
[[be-x-old:Яўхім Храптовіч]]
[[pl:Joachim Chreptowicz]]
[[ru:Хрептович, Иоахим]]

Latest revision as of 18:37, 1 June 2024

Joachim Litawor Chreptowicz
Portrait by Josef Grassi, 1795
Coat of armsOdrowąż
Born4 January 1729
Jasieniec near Navahradak
Died4 March 1812(1812-03-04) (aged 83)
Warsaw
FatherMarcjan Chreptowicz
MotherRegina Wojnianka

Joachim Litawor Chreptowicz (4 January 1729 – 4 March 1812), of Odrowąż Coat of Arms, was a Polish-Lithuanian nobleman, writer, poet, politician of the Grand Duchy of Lithuania, marshal of the Lithuanian Tribunal, and the last Grand Chancellor of Lithuania.[1] He was a member of the Permanent Council, activist of the Commission of National Education, physiocrat and a vivid supporter of the Targowica Confederation. He also founded the library of the Counts of Chreptowicz in Szczorsy (now in Belarus), which was augmented by his son and contained over 10,000 volumes, including valuable collections of Polish histories from the 16th to 18th centuries.[2]

Chreptowicz was also known in Polish apicultural circles.[3] He expressed what were then new ideas, such as the idea that the queen bee is the only fertile female in a bee colony, that worker bees are infertile females, and that drone bees are male.

Works[edit]

  • Réponse de la part du Roi aux Députés de la Délégation prononcée par... le 16 févier 1774
  • "Zdanie JW. JP. ... na projekt pod tytułem: Powinności i władza departamentów w Radzie, na sesji sejmowej w r. 1776 d. 23 września dane", brak miejsca i roku wydania; także Warszawa 1776 (tu nieco inaczej sformułowano końcową część tytułu: ... na sesji sejmowej dnia 23 września 1776 miane)
  • Poezja, wyd. w: I. Krasicki "Zbiór potrzebniejszych wiadomości", Warszawa 1781 i wyd. następne, (artykuł)
  • Odpowiedź tegoż, powst. 1787, wyd. w: F. Karpiński Dzieła wierszem i prozą, t. 1, Warszawa 1806, s. 348-350; odpowiedź na list poetycki F. Karpińskiego pt. "List do J. L. C. P. W. Ks. L. (Joachima Litawora Chreptowicza Pisarza Wielkiego Księstwa Litewskiego) z Krasnegostawu; Karpiński napisał w 1787 roku 2 kolejne listy poetyckie do Chreptowicza, ogł. w: Dzieła..., s. 346-348, 350-354
  • Głos JW. Jmci Pana... na sesji sejmowej dnia 18 grudnia r. 1789
  • Odezwa do publiczności, brak miejsca wydania (1794)
  • Reprodukcja coroczna krajowa, powst. około roku 1801, wyd. w książce: J. Turgot O składaniu się i podzielaniu majątków w społeczności, tłum. S. Kłokocki, Warszawa 1802
  • O prawie natury, pismo oryginalne jednego z współziomków, wyd. S. K. (Kłokocki), Warszawa 1814
  • Na obraz Rafaela. Wiersz łaciński (informacja G. Korbuta)
  • Magazyn Warszawski (tu: "List do edytora" 1785, t. 1, cz. 1; "Wiadomość względem użytecznego i trwałego poprawiania łąk" 1785, t. 1, cz. 2), Pamiętnik Warszawski (1809-1810).

Bibliography[edit]

  • Historia Dyplomacji Polskiej – tom II 1572-1795, PWN, Warszawa 1981, s. 525
  • Krzysztof Tracki, Problem reformy miejskiej w ideach i działalności politycznej podkanclerzego litewskiego Joachima Chreptowicza (w okresie Sejmu Czteroletniego)
  • G. Ryżewski, Ród Chreptowiczów herbu Odrowąż, Kraków 2006
  • T. 4: Oświecenie. W: Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1966, s. 354-357.

References[edit]

  1. ^ Hundert, Gershon David (2004-02-10). Jews in Poland-Lithuania in the Eighteenth Century: A Genealogy of Modernity. University of California Press. p. 117. ISBN 978-0-520-23844-2.
  2. ^ Dell, Robert Edward; Holmes, Charles John; Child, Harold; Cust, Lionel; Fry, Roger Eliot (1915). The Burlington Magazine. Burlington Magazine Publications Limited. p. 88.
  3. ^ Tomaszewski, Roman (2008). "O bibliografii pszczelnictwa polskiego". Biblioteka (in Polish). 12 (21): 29–53. doi:10.14746/b.2008.12.2. ISSN 2391-5838.

External links[edit]

Wikimedia Commons has media related to Joachim Chreptowicz.


Stub icon

This biographical article about a member of the Lithuanian nobility is a stub. You can help Wikipedia by expanding it.

Stub icon

This biography of a Polish noble is a stub. You can help Wikipedia by expanding it.

Retrieved from "https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Joachim_Chreptowicz&oldid=1226770863"