Zuhaitz: berrikuspenen arteko aldeak

amor'''Zuhaitza'''<ref name=Zuhaitz>{{Euskaltzaindia|Zuhaitz|2021-6-21}}</ref> [[zur]]ezko [[landare]] handi eta [[bizikor]]ra da. [[Sustrai]]ak, enbor bat edo gehiago, [[adar (argipena)|adarrak]] eta [[hosto]]ak ditu. [[Azal (botanika)|Azalak]], larruaren parekoa dena, [[infekzio]]en eta [[onddo]]en aurka babesten du, eta garatzerako behar dituen ura eta elikagaiak adar eta hostoetara garraiatzen ahalbidetzen dio. Beste landareak baino handiagoak dira eta espezie batzuek ([[Sekuoia luze|sekuoia gorriek]], adibidez) 100 metroko garaiera gainditu dezakete, eta milaka urtez bizi<ref name=sequoia>{{erreferentzia |url=http://www.conifers.org/cu/se/index.htm |izenburua=Gymnosperm Database: ''Sequoia sempervirens'' |sartzedata=2007-6-10|hizkuntza=en |aipua=Hyperion, Redwood National Park, CA, 115.55 m}}</ref>. Zuhaitzak duela 370 milioi urte sortu ziren. Munduan 3 bilioi zuhaitz heldu baino gehiago daudela uste da<ref name=Crowther>{{erreferentzia |izenburua=Mapping tree density at a global scale |url=http://www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/full/nature14967.html |argitaletxea=Nature |data=2015-9-2|issn=1476-4687 |liburukia=advance online publication |zenbakia=7568 |orrialdea=201 |doi=10.1038/nature14967 |izena=T. W. |abizena=Crowther |first2=H. B. |last2=Glick |first3=K. R. |last3=Covey |first4=C. |last4=Bettigole |first5=D. S.|last5=Maynard |first6=S. M. |last6=Thomas |first7=J. R. |last7=Smith |first8=G. |last8=Hintler |first9=M. C.|last9=Duguid |bibcode=2015Natur.525..201C |hizkuntza=en}}</ref>.

Zuhaitzak [[paisaia]] naturalaren osagai garrantzitsuak dira, izan ere, [[higadura]] prebenitzen dute eta [[eguraldi]]aren gorabeheretatik babestutako [[ekosistema]] eratzen dute. [[Oxigeno]]a sortzeko eta [[atmosfera]]n [[karbono dioxido]]a murrizteko orduan ere gareantzitsuak dira, baita lurzoruko tenperatura txikitzeko ere. Landa- eta hiri-paisaiaren eta [[nekazaritza]]ren elementuak ere badira, bai itxura erakargarria dutelako, bai [[fruta-arbola|fruta-arbol]]en baratzeetan fruituak ekoizten dituztelako. Zuhaitzen [[zur]]a eraikuntza-materiala da, baita lehen mailako [[energia-iturri]]a ere. Zuhaitzek ere eginkizun garrantzitsua dute munduko [[mitologia]] askotan. Euskal Herrian, adibidez, [[Gernikako arbola]] garrantzi handiko ikurra da oraindik ere .

Hainbat hitz dago euskara batuan ''zuhaitza'' izendatzeko: ''zuhaitz''<ref name="Zuhaitz">{{Euskaltzaindia|Zuhaitz|2021-6-21}}</ref> bera, ''arbola''<ref name=Arbola>{{Euskaltzaindia|Arbola|2021-6-21}}</ref>, ''zuhamu'''<ref name=Zuhamu>{{Euskaltzaindia|Zuhamu|2021-6-21}}</ref> eta ''zuhain''<ref>{{Euskaltzaindia|Zuhain|2021-6-30}}</ref>. Halere, ''zuhaitz''<ref name=Zuhaitz/> bera da euskara batuan erabiliena, besteen oso aurretik<ref>[https://www.ehu.eus/etc/?bila=zuhaitz Egungo Testuen Corpusa] (noiz kontsultatua: 2021-06-30)</ref>.