Sodio kloruro

konposatu kimiko

Sodio kloruroa edo gatz arrunta NaCl formula duen konposatu kimikoa da. Naturan halita mineral gisa edo hainbat disoluziotan agertzen da, itsasoan kasu. Halaber, itsasoaren gazitasunaren eragile nagusia da eta hainbat organismoren jariakin extrazelularra da. Orokorrean jaki edo kontserbante bezala erabiltzen da.

Sodio kloruro
Formula kimikoaNaCl
SMILES kanonikoa[Na+.[Cl-]&zoom=2.0&annotate=none 2D eredua]
MolView[Na+.[Cl-] 3D eredua]
Konposizioasodio, kloro, sodio ioi eta chloride ion (en) Itzuli
Motagatz eta kloruro
Ezaugarriak
Dentsitatea
2,165 g/cm³
Errefrakzio indiziea1,544202
Disolbagarritasuna360 g/kg (ur, 25 °C)
Momentu dipolarra9,001 D
Fusio-puntua800,8 °C
800,7 °C
Irakite-puntua1.413 °C
1.465 °C (101,325 kPa)
Entropia molar estandarra72,1 J/(mol K)
Fusio-entalpia9,001 D
Formazio entalpia estandarra−234,8 kJ/mol
Masa molekularra57,959 Da
Erabilera
Tratatzen dudeshidratazio, begi lehorren sindrome, corneal edema (en) Itzuli eta hemorrhagic shock (en) Itzuli
Kristalografia
Sistema kristalinoakristal-sistema kubiko
Talde espazialaspace group Fm-3m (en) Itzuli
Arriskuak
NFPA 704
0
0
0
GHS arriskuabaliorik ez
Arrisku motakbaliorik ez
Prekauzio motakbaliorik ez
Identifikatzaileak
InChlKeyFAPWRFPIFSIZLT-UHFFFAOYSA-M
CAS zenbakia7647-14-5
ChemSpider5044
PubChem5234
Reaxys3534976
Gmelin26710
ChEBI13673
ChEMBLCHEMBL1200574
RTECS zenbakiaVZ4725000
ZVG1330
DSSTox zenbakiaVZ4725000
EC zenbakia231-598-3
ECHA100.028.726
CosIng37813
MeSHD012965
RxNorm9863
Human Metabolome DatabaseHMDB0303410
UNII451W47IQ8X
NDF-RTN0000145832
KEGGC13563 eta D02056
Artikulu hau elikagaiari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Gatz».

Beste nomenklatura kimikoak

aldatu

NaCl era ezberdinetan izenda daiteke, nomenklatura kimikoaren arabera. Nomenklatura sistematikoan sodio monokloruro izango litzateke, Stock-en nomenklaturan sodio (I) kloruroa eta nomenklatura tradizionalean sodio kloruro edo kloruro sodikoa. Era berean, izen arruntak ere baditu, gatza edo gatz arrunta kasu.

Lorpena

aldatu
 
Canevas puntuz brodaturiko gatzakutoa, Zuberoa. Baionako Euskal Museoa.

Gatz arrunta lortzea ez da batere zaila edo garestia, orokorrean gatzagatan egiten da, ur gaziak desbideratzen. Itsasoko ur edo beste motatakoa sodio klorurodun urak desbideratzen dira eta plataforma edo lur eremu itxietara eramaten da, metro inguruko sakontasuneko aintziratxoak sortuz. Ura lurruntzean, sodio kloruroa prezipitatu egiten da, eta gero jaso. Ondoren tratamendu ezberdinak ematen zaizkio, kontsumorako gai izan dadin.

Eraginak

aldatu

Kantitate handietan hartzean oso toxikoa izan daiteke bai animalia bai landareentzat. Zelulen lisia ekar dezake. Kantitate normaletan hartzean denbora luzean iraitz sisteman arazoak ekarriko luke.

Ukipenari begira, larruazala sumindu daiteke, baita begiak ere. Era berean, inhalazioak sudur konduktuen narritadura larria ekar dezake kantitatean handiak badira.

Propietate fisiko-kimikoak

aldatu

Propietate fisikoak

aldatu
  • Agregazio egoera giro tenperaturan: Solidoa.
  • Itxura: Koloregabea; hala ere zuria edo zurixka agertu daiteke kristalak final baldin badira.
  • Dentsitatea: 2200 kg/m3; 2,2 g/cm3.
  • Masa: 58,4 u.
  • Fusio puntua: 1.074 K (801 °C)
  • Irakite puntua: 1.738 K (1.465 °C)
  • Egitura kristalinoa: Kristal kubikoak

Propietate Kimikoak

aldatu
  • Uretan disolbagarritasuna: 35,9g/100 mL ur
  • KPS: 37,79 mol2
  • Erlazionatutako konposatuak: Potasio kloruroa (KCl)

Termokimika

aldatu
  • ΔfH0gas: -181,42 kJ/mol
  • ΔfH0likido: -385,92 kJ/mol
  • ΔfH0solido: -411,12 kJ/mol
  • S0gas, 1 bar: 229,79 J·mol-1·K-1
  • S0likido, 1 bar: 385,06 J·mol-1·K-1
  • S0solido: 72,11 J·mol-1·K-1
 
Kristal-egitura bat, NaCl.















Erreferentziak

aldatu

Ikus, gainera

aldatu
  • Gatz arrunt (Sodio kloruroaren ikuspuntu kulturala, ez kimikoa)

Kanpo estekak

aldatu