Lizarraldea ([lis̻aralðe.a]) Nafarroako mendebaldean dagoen eskualde edo azpizona bat da, Nafarroako eskualdeak antolatzen dituen Nafarroa 2000 zonifikazioaren arabera. Horrela, Vianaldeak edo Estellerri Mendebaldeak eta Lizarraldeak edo Estellerri Ekialdeak, Estellerria izeneko zona osatzen dute. Arabako mugan dago kokatua.

Lizarraldea
 Euskal Herria

Lizarraldea armarria

Deierri inguruak.
Administrazioa
Herrialdea Nafarroa
Udalerriak42
Herri handienaLizarra
Geografia
Koordenatuak42°40′18″N 2°05′51″W / 42.6716°N 2.0976°W / 42.6716; -2.0976
Azalera1.105,09 km²
Demografia
DentsitateaERROREA: ezin izan da automatikoki kalkulatu, arazoa konpontzeko egin klik hemen biztanle/km²

Lizarraldea azpizonak, zonifikazio plan berbereko Vianaldea eta Ebro Garaiko Erribera azpizonek gehi Goñerri, Girgillao eta Artazu udalerriek, aurreko Lizarrako merindadearen lurralde bera hartzen dute.

Geografia

aldatu

Mugakideak

aldatu

Eskualde mugakideei dagokienez, honako hauek ditu: iparraldean Sakana, ipar-ekialdean Iruñerria, erdi-ekialdean Garesaldea, hego-ekialdean Tafallaldea, hegoaldean Erribera Garaia, hego-mendebaldean Vianaldea eta ipar-mendebaldean Arabako Mendialdea.

Ingurune naturala

aldatu

Ega ibaiak eskualdea zeharkatzen du, Arabatik etorrita, Antzin, Legaria, Murieta, Zubielki, Arbeitza, Lizarra, Lerin, Cárcar eta Andosilla herrietatik pasatzen Ebro ibaiarekin bat egiteko bidean. Allozko urtegia ere aipatzekoa da, Nafarroa Garaia osoko handienetarikoa.

Urbasa-Andia natura parkea zonaldeko iparraldean dago kokatuta, Beriain (1.492 m) eta Dulantz (1.243 m) tontorrekin, beste batzuen artean. Halaber, erdialdean Lokiz mendilerroa dugu, Okomendia (1.258 m) gailurrarekin, eta modu bakartuan Jurramendi (1.045 m).

Euskara

aldatu

Euskarari buruzko Foru Legean xedatuaren arabera, eskualde honetako udalerriak eremu ez euskaldunean nahiz eremu mistoan daude kokatuta. Horrela, eremu bakoitzean dauden udalerriak hurrengoak dira:

Eremu mistoa

aldatu

Guztira 22 udalerri:

Abartzuza, Deierri, Gesalatz, Jaitz, Lezaun eta Lizarra, hasiera batetik.

Abaigar, Allin, Ameskoabarrena, Antzin, Aranaratxe, Arellano, Deikaztelu, Eulate, Larragoa, Metauten, Mirafuentes, Murieta, Oteitza, Villatuerta, Zirauki eta Zuñiga, 2017tik aurrera.

Eremu ez euskalduna

aldatu

Guztira 21 udalerri:

Aberin, Aiegi, Allo, Arroitz, Barbarin, Etaiu, Iguzkitza, Lana, Legaria, Los Arcos, Lukin, Mañeru, Mendaza, Morentin, Mues, Nazar, Oko, Olexoa, Piedramillera, Sorlada eta Villamayor de Monjardín, 1986tik hona.

Elkarteak

aldatu

2007an Garean Euskaldunon Elkartea sortu zuten Lizarran, hizkuntza sustatu eta normalizatzeko. Hasieratik aldizkaria argitaratzeari ekin zioten eta, bost urte geroago, bloga ipini zuten martxan. 2017an, azkenik, baliabide guztiak bateratu zituzten webgunea bakar batean, hala Lizarraldean nola Izarbeibarrean ere barne hartzen dituena.

Udalerriak

aldatu

Lizarraldeak dituen 43 udalerriak hauek dira, alfabetikoki ordenatuta eta 2011ko biztanleen kopurua agertzen delarik:

Kultura ondarea

aldatu

Ikus, gainera

aldatu
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Nafarroa

Kanpo estekak

aldatu