Edukira joan

Bernhard Riemann: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xqbot (eztabaida | ekarpenak)
t robota Erantsia: war:Bernhard Riemann; cosmetic changes
 
(18 erabiltzailek tartean egindako 30 berrikusketa ez dira erakusten)
1. lerroa: 1. lerroa:
{{biografia infotaula automatikoa}}
[[Fitxategi:Georg Friedrich Bernhard Riemann.jpeg|eskuinera|thumbnail|Bernhard Riemann]]
'''Georg Friedrich Bernhard Riemann''' ([[1826]]ko [[irailaren 17]]a - [[1866]]ko [[ekainaren 20]]a) matematikari [[alemania]]rra izan zen. [[Analisia]]ren eta [[geometria diferentziala]]ren arloetan ekarpen garrantzitsuak egin zituen, hauetako batzuek [[erlatibitate orokorra]]ren garapenerako bidea erraztu zutelarik.
'''Georg Friedrich Bernhard Riemann''' ([[Jameln|Breselenz]], [[Alemania]], [[1826]]ko [[irailaren 17]]a - [[Verbania]], [[Italia]], [[1866]]ko [[uztailaren 20]]a) matematikari alemaniarra izan zen. [[Analisi (argipena)|Analisiaren]] eta [[geometria diferentzial]]aren arloetan ekarpen garrantzitsuak egin zituen, eta horietako batzuek [[erlatibitate orokorra]]ren garapenerako bidea erraztu zuten.
Bere izena honako kontzeptuekin dago lotuta: [[zeta funtzio]]a, [[Riemannen hipotesi]]a, [[Riemannen integral]]a, [[Riemannen barietate]]a, [[Riemannen gainazal]]ak, [[Riemannen geometria]].


== Biografia ==
{{matematika zirriborroa}}
Riemann artzain luterano baten seme izan zen.
1846an [[Göttingeneko Unibertsitatea]]n filologia eta teologia ikasten hasi zen. Artzain bihurtu, eta aitari atsegin ematea eta familiari lagundu ahal izatea ziren bere helburu nagusiak.
1847an matematikak ikasteko nahikoa diru lortu zuen. [[Berlin]]a joan zen. Han [[Carl Gustav Jakob Jacobi|Jacobi]], [[Johann Peter Gustav Lejeune Dirichlet|Dirichlet]] eta [[Jakob Steiner|Steinerrek]] irakasten zuten. 1849an [[Göttingen]]era itzuli zen.
1859an Riemannen hipotesia formulatu zuen, matematiketan ebatzi gabeko problema ospetsu eta garrantzitsuenetarikoa.
Bere lehen hitzaldiak 1854an eman zituen, eta horietan Riemannen geometriaren inguruko arloa sortu zuen.
Italiara egin zuen hirugarren bidaian hil zen.


== Erreferentziak ==
[[Kategoria:Matematikariak|Riemann]]
{{commonskat}}
[[Kategoria:1826ko jaiotzak|Riemann]]
[[Kategoria:1866ko heriotzak|Riemann]]


{{Elhuyar-HPS 2012 | data=2012/10/4}}
[[ar:برنارد ريمان]]

[[bg:Бернхард Риман]]
{{bizialdia|1826ko|1866ko|Riemann, Bernhard}}
[[bn:বের্নহার্ট রিমান]]

[[bs:Bernhard Riemann]]
[[Kategoria:Saxoniarrak]]
[[ca:Georg Friedrich Bernhard Riemann]]
[[Kategoria:Alemaniako matematikariak]]
[[cs:Bernhard Riemann]]
[[Kategoria:XIX. mendeko matematikariak]]
[[cv:Бернхард Риман]]
[[Kategoria:Alemaniako luterotarrak]]
[[cy:Bernhard Riemann]]
[[Kategoria:Royal Societyko kideak]]
[[da:Bernhard Riemann]]
[[de:Bernhard Riemann]]
[[el:Μπέρναρντ Ρίμαν]]
[[en:Bernhard Riemann]]
[[eo:Bernhard Riemann]]
[[es:Bernhard Riemann]]
[[fa:‫برنهارت ‫ریمان]]
[[fi:Bernhard Riemann]]
[[fr:Bernhard Riemann]]
[[gl:Bernhard Riemann]]
[[he:ברנרד רימן]]
[[hr:Bernhard Riemann]]
[[ht:Bernhard Riemann]]
[[hu:Georg Friedrich Bernhard Riemann]]
[[id:Georg Friedrich Bernhard Riemann]]
[[io:Bernhard Riemann]]
[[is:Georg Friedrich Bernhard Riemann]]
[[it:Bernhard Riemann]]
[[ja:ベルンハルト・リーマン]]
[[jv:Georg Friedrich Bernhard Riemann]]
[[km:ប៊ែនហាដ រីម៉ាន]]
[[ko:베른하르트 리만]]
[[la:Bernardus Riemann]]
[[lt:Bernhard Riemann]]
[[lv:Bernhards Rīmanis]]
[[mwl:Bernhard Riemann]]
[[nl:Bernhard Riemann]]
[[no:Bernhard Riemann]]
[[pl:Bernhard Riemann]]
[[pms:Bernhard Riemann]]
[[pt:Bernhard Riemann]]
[[ro:Bernhard Riemann]]
[[ru:Риман, Бернхард]]
[[sa:बर्न्हार्ड रीमन]]
[[scn:Georg Friedrich Bernhard Riemann]]
[[sco:Georg Friedrich Bernhard Riemann]]
[[sh:Georg Friedrich Bernhard Riemann]]
[[sk:Georg Friedrich Bernhard Riemann]]
[[sl:Bernhard Riemann]]
[[sq:Bernhard Riemann]]
[[sr:Bernhard Riman]]
[[sv:Bernhard Riemann]]
[[th:แบร์นฮาร์ด รีมันน์]]
[[tl:Bernhard Riemann]]
[[tr:Bernhard Riemann]]
[[ug:رىمان]]
[[uk:Бернгард Ріман]]
[[vi:Bernhard Riemann]]
[[war:Bernhard Riemann]]
[[zh:波恩哈德·黎曼]]
[[zh-min-nan:Bernhard Riemann]]
[[zh-yue:黎曼]]

Hauxe da oraingo bertsioa, 19:59, 31 uztaila 2022 data duena

Bernhard Riemann

(1863)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakGeorg Friedrich Bernhard Riemann
JaiotzaJameln1826ko irailaren 17a
Herrialdea Hannoverko Erresuma
HeriotzaVerbania1866ko uztailaren 20a (39 urte)
Hobiratze lekuacemetery of Biganzolo (en) Itzuli
Heriotza moduaberezko heriotza: tuberkulosia
Familia
AitaFriedrich Bernhard Riemann
AmaCharlotte Ebell
Ezkontidea(k)Elise Koch (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaJohanneum Lüneburg (en) Itzuli
(1842 -
Göttingengo Unibertsitatea
(1846 - 1851)
Berlingo Humboldt Unibertsitatea
(1847 - 1849)
Hezkuntza-mailaDoktoretza
habilitation (en) Itzuli
Tesi zuzendariaCarl Friedrich Gauss
Doktorego ikaslea(k)Eduard Selling (en) Itzuli
Carl Anton Bjerknes
Hizkuntzakalemana
Irakaslea(k)Ferdinand Eisenstein
Moritz Abraham Stern (en) Itzuli
Carl Wolfgang Benjamin Goldschmidt (en) Itzuli
Ikaslea(k)
Jarduerak
Jarduerakmatematikaria, fisikaria, unibertsitateko irakaslea eta katedraduna
Enplegatzailea(k)Göttingengo Unibertsitatea
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
InfluentziakJohann Peter Gustav Lejeune Dirichlet
KidetzaRoyal Society
Prusiako Zientzien Akademia
Zientzien Bavariar Akademia
Göttingengo Zientzien Akademia
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaLuteranismoa

Find a Grave: 12090715 Edit the value on Wikidata

Georg Friedrich Bernhard Riemann (Breselenz, Alemania, 1826ko irailaren 17a - Verbania, Italia, 1866ko uztailaren 20a) matematikari alemaniarra izan zen. Analisiaren eta geometria diferentzialaren arloetan ekarpen garrantzitsuak egin zituen, eta horietako batzuek erlatibitate orokorraren garapenerako bidea erraztu zuten. Bere izena honako kontzeptuekin dago lotuta: zeta funtzioa, Riemannen hipotesia, Riemannen integrala, Riemannen barietatea, Riemannen gainazalak, Riemannen geometria.

Riemann artzain luterano baten seme izan zen. 1846an Göttingeneko Unibertsitatean filologia eta teologia ikasten hasi zen. Artzain bihurtu, eta aitari atsegin ematea eta familiari lagundu ahal izatea ziren bere helburu nagusiak. 1847an matematikak ikasteko nahikoa diru lortu zuen. Berlina joan zen. Han Jacobi, Dirichlet eta Steinerrek irakasten zuten. 1849an Göttingenera itzuli zen. 1859an Riemannen hipotesia formulatu zuen, matematiketan ebatzi gabeko problema ospetsu eta garrantzitsuenetarikoa. Bere lehen hitzaldiak 1854an eman zituen, eta horietan Riemannen geometriaren inguruko arloa sortu zuen. Italiara egin zuen hirugarren bidaian hil zen.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Bernhard Riemann Aldatu lotura Wikidatan