ISP: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

Hauxe da oraingo bertsioa, 16:11, 27 otsaila 2021 data duena

Internet zerbitzu hornitzailea (Internet Service Provider ingelesez) , erabiltzaile arruntei edo beste enpresei internet zerbitzua eskaintzen duen enpresa da. Zerikusia duten beste zerbitzuak ere ematen duten, domeinu erregistroa edo web ostalaritza besteak beste.

Historia

Hasiera batean, telefono linearen bidez eskaintzen zen zerbitzua, atzipena modem bidez lortuz eta transmisio bidea sare telefonikoa zen (kobrezko haria). Modu honetan, telefono konpainiek aldez aurre antolaturik zeukaten egitura aprobetxa zitekeen.

Teknologiaren garapenarekin batera ordea, interneterako atzipena dispositibo askotatik egin ahal izatea ahalbideratu da. Gaur egun, telefono mugikorrek, PDA gailuek zein PC-ek atzitu dezakete.

Gauzak horrela, ISP diren enpresak gaur egungo beharretara moldatu behar izan dira. Horrela, telefono konexioez eta haririk gabeko konexioez gain, interneten atzipena eskaintzen dute kable bidezko telebistaren bidez, honetan LTD zerbitzua ere barneratzen dutelarik. Interneterako atzipena sare elektrikoaren bidez ahalbidetzen dihardute gaur egun (PLC teknologia).

ISP-en sorrera

Hasiera batean, internet sare itxi bat zen, AEB-etako ikerkuntza laborategi eta unibertsitate batzuk lotzen zituena. Pixkanaka ospea hartzen joan zen eta AEB-etako unibertsitate guztietara hedatzen.

ISP-ak hasiera batean konturik ez zuten ikasleei konexioa eskaintzeko sortu ziren. Horrela, 1989-an jaio zen The World, munduko lehenengo ISP-a.

ISP-en konexio aukerak

ISP-ek hainbat teknologia erabiltzen dituzte erabiltzaileen atzipena bideratzeko. Etxeko erabiltzaileentzat aukerarik ezagunenak dira modem bidezko markaketa, DSL teknologia (orokorrean ADSL), haririk gabeko atzipena, kable bidezko modem-a eta ISDN. Prestakuntza gehiago behar dituzten erabiltzaileentzat edo erakundeentzat (adibidez, enpresa txiki edota ertainak) honako teknologiak eskaintzen dituzte: DSL (SHDL edo ADSL), Ethernet, Metro Ethernet, Gigabit Ethernet, Frame Relay, ISDN (BRI edo PRI), ATM, satelite bidezko Interneterako atzipena eta SONET nagusiki. Saretik musika zein bideoa jaisteko eskaera inkrementala dela medio, banda zabalera handiak geroz eta hedatuagoak bihurtzen ari dira.

Nola konektatzen dira ISP-ak Internetera

Erabiltzaileek ISP hornitzaileei kuota bat ordaintzen diete Internet konexioa edukitzearren eta ISP hauek ere goragoko maila batean dauden beste ISP batzuei ordaintzen diete, horrela Interneterako atzipena lortzeko. Kasurik sinpleenean, konexio bakarra ezartzen da behe mailako ISP eta ISP garrantzitsuago baten artean, lehen aipaturiko teknologietako bat erabiliz. Maila goreneko ISP-ek bere konexio propioak erabiltzen dituzte igorleen eta hartzaileen arteko komunikazioak ahalbidetzeko.

Errealitatean, egoera hau konplexuagoa da. Adibidez, point of presence (PoP) edo zerbitzu-puntu bat baino gehiago duten ISP-ek konexio banatuak izan behar dituzte maila handiagoko ISP-ekin, konexio hauek ISP bakarrarekin burutu ditzakete edo maila handiagoko ISP bat baino gehiagoren bezero izan daitezke. Maila goreneko ISP-ei Tier 1 deritze eta interneteko hierarkiaren goi-mailan kokatzen dira.

ISP baten bezeroek ez dute internetetik igaro beharko beraien artean konexioak burutzeko, hauek zuzenean egiten baitira. Batzuetan ere bi ISP desberdinen artean konexio bat sortzen da, zeinak zirkuitulabur moduan jarduten duen bi entitateen bezeroen arteko komunikazioak azkartzeko, internetetik igarotzea saihestuz.

Eskainitako zerbitzuak

Roaming

Hornitzaile batzuek roaming higikortasun zerbitzua eskaintzen duten, zeinaren bidez bezeroek beste ISP batzuekin konekta daitezkeen, horrela kontratatutako hornitzailearen eskaintza mundu osora zabal daitekeelarik.

Posta elektronikoa

ISP-en gehiengoek posta zerbitzua eskaintzen dute. Honetarako, posta hartzeko zerbitzariak antolatzen dituzte (hauetan lekua gordetzen da mezuentzat), hala nola posta bidaltzekoak.

Web ostalaritza

Sarritan hornitzaileek webgune bat eraikitzeko aukera ematen diote erabiltzaileari, honetarako lekua eskainiz beren zerbitzarietan. Erabiltzaileak ISP-aren zerbitzuak kontratatzerakoan, aukera hau dauka, baita posta zerbitzariak erabiltzekoa ere.

Ikus,Gainera

Kanpo estekak

(Gaztelaniaz) Telefónica
Euskaltel
(Gaztelaniaz) Jazztel

Datuak: Q11371
Multimedia: Internet service providers / Q11371

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 Internet zerbitzu hornitzailea ('''I'''nternet '''S'''ervice '''P'''rovider ingelesez) , erabiltzaile arruntei edo beste enpresei [[internet]] zerbitzua eskaintzen duen enpresa da. Zerikusia duten beste zerbitzuak ere ematen duten, [[domeinu erregistro]]a edo [[web ostalaritza]] besteak beste.
-==Historia==
+== Historia ==
 Hasiera batean, telefono linearen bidez eskaintzen zen zerbitzua, atzipena [[modem]] bidez lortuz eta transmisio bidea sare telefonikoa zen (kobrezko haria). Modu honetan, telefono konpainiek aldez aurre antolaturik zeukaten egitura aprobetxa zitekeen.
 Teknologiaren garapenarekin batera ordea, [[internet]]erako atzipena dispositibo askotatik egin ahal izatea ahalbideratu da. Gaur egun, telefono mugikorrek, [[PDA]] gailuek zein [[PC]]-ek atzitu dezakete.
-Gauzak horrela, ISP diren enpresak gaur egungo beharretara moldatu behar izan dira. Horrela, telefono konexioez eta haririk gabeko konexioez gain, interneten atzipena eskaintzen dute kable bidezko telebistaren bidez, honetan [[Lurreko Telebista Digitala|LTD]] zerbitzua ere barneratzen dutelarik. Interneterako atzipena sare elektrikoaren bidez ahalbidetzen dihardute gaur egun (PLC teknologia).
+Gauzak horrela, ISP diren enpresak gaur egungo beharretara moldatu behar izan dira. Horrela, telefono konexioez eta haririk gabeko konexioez gain, interneten atzipena eskaintzen dute kable bidezko telebistaren bidez, honetan [[Lurreko Telebista Digital|LTD]] zerbitzua ere barneratzen dutelarik. Interneterako atzipena sare elektrikoaren bidez ahalbidetzen dihardute gaur egun (PLC teknologia).
-==ISP-en sorrera==
+== ISP-en sorrera ==
-Hasiera batean, internet sare itxi bat zen, [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]-etako ikerkuntza laborategi eta unibertsitate batzuk lotzen zituena. Pixkanaka ospea hartzen joan zen eta EEBB-etako unibertsitate guztietara hedatzen.
+Hasiera batean, internet sare itxi bat zen, [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]-etako ikerkuntza laborategi eta unibertsitate batzuk lotzen zituena. Pixkanaka ospea hartzen joan zen eta AEB-etako unibertsitate guztietara hedatzen.
 ISP-ak hasiera batean konturik ez zuten ikasleei konexioa eskaintzeko sortu ziren. Horrela, 1989-an jaio zen The World, munduko lehenengo ISP-a.
-==ISP-en konexio aukerak==
+== ISP-en konexio aukerak ==
-ISP-ek hainbat teknologia erabiltzen dituzte erabiltzaileen atzipena bideratzeko. Etxeko erabiltzaileentzat aukerarik ezagunenak dira modem bidezko markaketa, [[DSL]] teknologia (orokorrean [[ADSL]]), haririk gabeko atzipena, kable bidezko modem-a eta ISDN. Prestakuntza gehiago behar dituzten erabiltzaileentzat edo erakundeentzat (adibidez, enpresa txiki edota ertainak) honako teknologiak eskaintzen dituzte: DSL (SHDL edo ADSL), [[Ethernet]], Metro Ethernet, Gigabit Ethernet, [[Frame Relay]], ISDN (BRI edo PRI), [[ATM]], satelite bidezko Interneterako atzipena eta SONET nagusiki. Saretik musika zein bideoa jaisteko eskaera inkrementala dela medio, banda zabalera handiak geroz eta hedatuagoak bihurtzen ari dira.
+ISP-ek hainbat teknologia erabiltzen dituzte erabiltzaileen atzipena bideratzeko. Etxeko erabiltzaileentzat aukerarik ezagunenak dira modem bidezko markaketa, [[DSL]] teknologia (orokorrean [[ADSL]]), haririk gabeko atzipena, kable bidezko modem-a eta ISDN. Prestakuntza gehiago behar dituzten erabiltzaileentzat edo erakundeentzat (adibidez, enpresa txiki edota ertainak) honako teknologiak eskaintzen dituzte: DSL (SHDL edo ADSL), [[Ethernet]], Metro Ethernet, Gigabit Ethernet, [[Frame Relay]], ISDN (BRI edo PRI), [[Asynchronous Transfer Mode|ATM]], satelite bidezko Interneterako atzipena eta SONET nagusiki. Saretik musika zein bideoa jaisteko eskaera inkrementala dela medio, banda zabalera handiak geroz eta hedatuagoak bihurtzen ari dira.
-==Nola konektatzen dira ISP-ak Internetera==
+== Nola konektatzen dira ISP-ak Internetera ==
 Erabiltzaileek ISP hornitzaileei kuota bat ordaintzen diete Internet konexioa edukitzearren eta ISP hauek ere goragoko maila batean dauden beste ISP batzuei ordaintzen diete, horrela Interneterako atzipena lortzeko. Kasurik sinpleenean, konexio bakarra ezartzen da behe mailako ISP eta ISP garrantzitsuago baten artean, lehen aipaturiko teknologietako bat erabiliz. Maila goreneko ISP-ek bere konexio propioak erabiltzen dituzte igorleen eta hartzaileen arteko komunikazioak ahalbidetzeko.
 Errealitatean, egoera hau konplexuagoa da. Adibidez, point of presence (PoP) edo zerbitzu-puntu bat baino gehiago duten ISP-ek konexio banatuak izan behar dituzte maila handiagoko ISP-ekin, konexio hauek ISP bakarrarekin burutu ditzakete edo maila handiagoko ISP bat baino gehiagoren bezero izan daitezke. Maila goreneko ISP-ei Tier 1 deritze eta interneteko hierarkiaren goi-mailan kokatzen dira.
 ISP baten bezeroek ez dute internetetik igaro beharko beraien artean konexioak burutzeko, hauek zuzenean egiten baitira. Batzuetan ere bi ISP desberdinen artean konexio bat sortzen da, zeinak zirkuitulabur moduan jarduten duen bi entitateen bezeroen arteko komunikazioak azkartzeko, internetetik igarotzea saihestuz.
-==Eskainitako zerbitzuak==
+== Eskainitako zerbitzuak ==
-===Roaming===
+=== Roaming ===
 Hornitzaile batzuek roaming higikortasun zerbitzua eskaintzen duten, zeinaren bidez bezeroek beste ISP batzuekin konekta daitezkeen, horrela kontratatutako hornitzailearen eskaintza mundu osora zabal daitekeelarik.
-===Posta elektronikoa===
+=== Posta elektronikoa ===
 ISP-en gehiengoek posta zerbitzua eskaintzen dute. Honetarako, posta hartzeko zerbitzariak antolatzen dituzte (hauetan lekua gordetzen da mezuentzat), hala nola posta bidaltzekoak.
-===Web ostalaritza===
+=== Web ostalaritza ===
 Sarritan hornitzaileek webgune bat eraikitzeko aukera ematen diote erabiltzaileari, honetarako lekua eskainiz beren zerbitzarietan. Erabiltzaileak ISP-aren zerbitzuak kontratatzerakoan, aukera hau dauka, baita posta zerbitzariak erabiltzekoa ere.
-==Ikus,Gainera==
+== Ikus,Gainera ==
 * [[ADSL]]
 * [[Euskaltel]]
-==Kanpo loturak==
+== Kanpo estekak ==
-* {{es}} [http://www.telefonica.net Telefónica]
+* {{es}} [https://web.archive.org/web/20130831183236/http://www.telefonica.net/ Telefónica]
 * {{eu}} [http://www.euskaltel.es Euskaltel]
 * {{es}} [http://www.jazztel.com Jazztel]
+{{autoritate kontrola}}
-[[Kategoria: Internet]]
+[[Kategoria:Internet]]
+[[Kategoria:Informatikako akronimoak]]
-[[ar:مزود خدمة الإنترنت]]
-[[az:Provayder]]
-[[bg:Интернет доставчик]]
-[[bs:ISP]]
-[[ca:ISP]]
-[[cs:Internet service provider]]
-[[da:Internetudbyder]]
-[[de:Internetdienstanbieter]]
-[[en:Internet service provider]]
-[[eo:Provizanto de retkonekto]]
-[[es:Proveedor de servicios de Internet]]
-[[fi:Internet-palveluntarjoaja]]
-[[fr:Fournisseur d'accès à Internet]]
-[[gl:ISP]]
-[[he:ספק שירותי אינטרנט]]
-[[hi:अन्तर्जाल सेवा प्रदाता]]
-[[id:Penyelenggara Jasa Internet]]
-[[it:Internet Service Provider]]
-[[ja:インターネットサービスプロバイダ]]
-[[kk:Интернет провайдері]]
-[[kn:ಅಂತರ್ಜಾಲ ಸೇವಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು]]
-[[ko:인터넷 서비스 제공자]]
-[[li:Internet provider]]
-[[ms:Pembekal khidmat Internet]]
-[[nl:Internetprovider]]
-[[nn:Internettleverandør]]
-[[no:Internettleverandør]]
-[[pl:Internet Service Provider]]
-[[pt:Provedor de acesso à Internet]]
-[[ro:ISP]]
-[[ru:Интернет-провайдер]]
-[[simple:Internet service provider]]
-[[sr:Добављачи интернет услуга у Србији]]
-[[sv:Internetleverantör]]
-[[tr:Internet servis sağlayıcısı]]
-[[uk:Провайдер]]
-[[zh:互联网服务提供者]]