محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵:
'''سوله (به انگلیسی:industrial shed)''' به معنی سازه های فلزی با سقف شیب دار است.
 
در ایران، قابهای اصلی مقاوم در برابر بارهای جانبی (MWFRS)<ref>{{یادکرد وب|عنوان=How are wind loads on cladding different from other kinds of wind loads?|نشانی=https://cppwind.com/wind-loads-cladding-different-kinds-wind-loads/|وبگاه=CPP Wind|تاریخ=2014-10-26|بازبینی=2023-10-15|کد زبان=en-US|نام خانوادگی=onsharp.admin}}</ref> که با سیستم سازه ای قاب خمشی فولادی طراحی می‌شوند را سوله مینامند. این سازه ها معمولا برای پوشش فضاهایی با دهانه آزاد بزرگ و بام سبک و شیبدار و با استفاده از اعضای تیر-ستون فولادی I شکل ساخته می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=سوله چیست؟ طراحی انواع سوله های صنعتی|نشانی=https://sctae.jdsharif.ac.ir/rylearn/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%87/|وبگاه=سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف|تاریخ=2023-05-03|بازبینی=2023-10-15|کد زبان=fa-IR|نام=حسنا|نام خانوادگی=طاهری}}</ref>
 
از این نوع سازه در ساخت کارخانه‌ها، اسکلت ساختمان، انبارها، مرغداری‌ها، آشیانه‌های هواپیما، تعمیرگاه‌ها، فروشگاه‌ها و سالن‌های ورزشی که با قاب‌هایی با دهانه بزرگ نیاز است استفاده می‌شود. به دلیل بزرگ بودن ابعاد تیرها و ستون‌ها باید از تیرورق در پروفیل‌های سوله استفاده کرد.
خط ۲۴:
* بارگذاری برای بار مرده، بار برف و بار نامتقارن
* بارگذاری جانبی سوله شامل بار باد و زلزله
* بارگذاری جرثقیل<ref>{{یادکرد وب|عنوان=بارگذاری سوله|نشانی=https://www.estandardsoole.ir/%d8%a8%d8%a7%d8%b1%da%af%d8%b0%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d8%b3%d9%88%d9%84%d9%87/|وبگاه=استاندارد سوله|تاریخ=2018-05-04|بازبینی=2023-10-15|کد زبان=fa-IR}}</ref> برای سوله، سؤال: آیا جرثقیل در طراحی سوله در نظر گرفته شود یا خیر؟ (بله:محاسبه بار دینامیکی جرثقیل)
* ضریب منطقه‌ای، رفتار و اهمیت برای سوله
* ارتفاع جانبی سوله و ارتفاع دیوار
خط ۶۰:
 
==== پیش‌بینی سوله برای آینده ====
# اصولاً تجربه نشان داده‌است اضافه شدن یک سوله (دوقلو یا بچه سوله و…) به سوله موجود یا در حال طرح معمولاً نه تنها باری به آن اضافه نمی‌کند بلکه با توجه به مهار آن وایجادو ایجاد لنگرهای برعکس در ستون آن هم از نظر تنش و هم از نظر جابجایی وضعیت آن را بهتر می‌کند. اما در مورد سوله‌هایی که قرار است به صورت دوقلو یا چند قلو یا با یک بچه سوله طراحی شوند، اما فعلاً کارفرما قصد دارد که یکی از آن‌ها را بسازد و بعدها در صورت تأمین مالی بخش دیگر را بسازد، قضیه فرق می‌کند و از آنجا که در چند سالی که این سوله به صورت تنها استفاده می‌شود، چنانچه مورد فشار بار باد ماکزیمم یا برف که برای آن طرح شده قرار گیرد، ممکن است عملکرد دیده شده در طرح را نداشته و تخریب گردد.
# در این موارد اولاً بایستی سوله‌ای که فقط قرار است ساخته شود را نیز جداگانه مدل نمود و آن را مورد بررسی و ارزیابی قرار دارد. چنانچه تنش‌های این سوله به تنهایی بیشتر از حد مجاز است لازم است آن را تقویت نمود، اما اگر صرفاً در حالت تنها جابجایی آن قدری از حد مجاز فراتر رود به نظر می‌رسد می‌توان تا حدودی خاص که باید به تأیید دستگاه‌های زیربط برسد و این میزان بستگی به تعهد کارفرما در مورد ساخت قسمت نهایی سوله در مدت زمان محدود دارد می‌توان این جابجایی را نادیده گرفت.
 
# در این موارد اولاً بایستی سوله‌ای که فقط قرار است ساخته شود را نیز جداگانه مدل نمود و آن را مورد بررسی و ارزیابی قرار دارد. چنانچه تنش‌های این سوله به تنهایی بیشتر از حد مجاز است لازم است آن را تقویت نمود، اما اگر صرفاً در حالت تنها جابجایی آن قدری از حد مجاز فراتر رود به نظر می‌رسد می‌توان تا حدودی خاص که باید به تأیید دستگاه‌های زیربط برسد و این میزان بستگی به تعهد کارفرما در مورد ساخت قسمت نهایی سوله در مدت زمان محدود دارد می‌توان این جابجایی را نادیده گرفت.
==== تحلیل دو بعدی یا سه بعدی ====
 
# آقای دکتر ازهری روش دو بعدی را ترجیح داده‌اند.
==== تحلیل دو بعدی یا سه بعدی. ====
# آقای طاحونی تحلیل با تحلیل سه بعدی موافق تر هستند.
# تحلیل سوله به صورت سه بعدی پیچیده می‌شود و به مهار بندهای سقف بستگی پیدا می‌کند و حتی اعضای فشاری هم نیرو می‌گیرند.
 
# برای کنترل جابجایی سوله و استفاده از ظرفیت به هم پیوستگی قاب‌ها نیاز به مدل سه بعدی هست.
# در مدل سه بعدی از نصف بودن چشمه باربر قاب‌های اول و آخر نسبت به سایر قاب‌ها و وجود ستون‌های باد و تیر نعل درگاه و کلاف و حتی دیوار و گاهی کوچکتر بودن فاصله دو قاب اول و دوم برای کاهش جابجایی می‌توان استفاده کرد.
 
# می‌توان از بادبند در قاب‌های ابتدا و انتها برای مهار بیشتر آن‌ها استفاده نمود.
# در مدل سه بعدی از نصف بودن چشمه باربر قاب‌های اول و آخر نسبت به سایر قاب‌ها و وجود ستون‌های باد و تیر نعل درگاه و کلاف و حتی دیوار و گاهی کوچکتر بودن فاصله دو قاب اول و دوم برای کاهش جابجایی می‌توان استفاده کرد.
# باید فونداسیون‌های این دو قاب برای نیروهای بیشتر باد طراحی شوند.
 
# با توجه به کاهش جابجایی سوله و کاهش اثر −p ممکن است تنش‌های سوله از حالت دوبعدی کمتر گردند. اما با توجه به اینکه ممکن است تحلیل خیلی دقیق نباشد یا در عمل خوب کار نکنند بهتر است برای کاهش تنش‌ها از این روش استفاده نگردد. بلکه صرفاً به خاطر جابجایی از این روش استفاده گردد که خطر خاصی ایجاد نشود.
# می‌توان از بادبند در قاب‌های ابتدا و انتها برای مهار بیشتر آن‌ها استفاده نمود.
# بهتر است در حالت استفاده از تحلیل سه بعدی برای کنترل جابجایی سوله در قاب دو بعدی جابجایی سوله به عددی مانند دو برابر جابجایی مجاز سوله محدود گردد تا از عملکرد سوله اطمینان حاصل شود.
 
# در حالت تحلیل دو بعدی تنش‌های خارج صفحه مانند پیچش ناشی از نیروی طولی جرثقیل یا خمش‌های حول محور ضعیف تیر و ستون‌ها دیده نمی‌شود.
# باید فونداسیون‌های این دو قاب برای نیروهای بیشتر باد طراحی شوند.
# در هر حال تحلیل سه بعدی واقعی تر است و در واقع علاوه بر باد بندهای سقف به دلیل اتصال Zها به یکدیگر و پوشش سقف توسط ورق موجدار، اصولاً قاب‌های سوله به هم مرتبط هستند و با هم کار می‌کنند.
 
# با توجه به کاهش جابجایی سوله و کاهش اثر −p ممکن است تنش‌های سوله از حالت دوبعدی کمتر گردند. اما با توجه به اینکه ممکن است تحلیل خیلی دقیق نباشد یا در عمل خوب کار نکنند بهتر است برای کاهش تنش‌ها از این روش استفاده نگردد. بلکه صرفاً به خاطر جابجایی از این روش استفاده گردد که خطر خاصی ایجاد نشود.
 
# بهتر است در حالت استفاده از تحلیل سه بعدی برای کنترل جابجایی سوله در قاب دو بعدی جابجایی سوله به عددی مانند دو برابر جابجایی مجاز سوله محدود گردد تا از عملکرد سوله اطمینان حاصل شود.
 
# در حالت تحلیل دو بعدی تنش‌های خارج صفحه مانند پیچش ناشی از نیروی طولی جرثقیل یا خمش‌های حول محور ضعیف تیر و ستون‌ها دیده نمی‌شود.
 
# در هر حال تحلیل سه بعدی واقعی تر است و در واقع علاوه بر باد بندهای سقف به دلیل اتصال Zها به یکدیگر و پوشش سقف توسط ورق موجدار، اصولاً قاب‌های سوله به هم مرتبط هستند و با هم کار می‌کنند.
 
==== ترکیبات بار ====
سطر ۱۱۳ ⟵ ۱۲۰:
همچنین در صورتی که بخواهیم از فونداسیون منفرد استفاده کنیم، ناپایدار است. چرا که نهایت e که می‌تواند از بزرگتر باشد تا قسمتی از پی تحت کشش بیفتد است و از آن به بعد پی ناپایدار می‌شود و همان‌طور که می‌دانیم همیشه در حالت گیردار e بزرگتر از است. چون معمولاً لنگر زیادی در پای ستون وجود دارد و نیروی محوری کمی بنابراین e= همیشه عدد بزرگی است.
 
ضمناً در صورت استفاده از فونداسیون نواری روی پیچش شناژهای رابط طولی نمی‌توان حساب کرد چون بار باد همزمان به همه قاب‌ها وارد می‌شود (همین‌طور سایر بارها) و چنانچه دهانه سوله بزرگ باشد فونداسیون‌های نواری عرضی هم شاید خیلی کارساز نباشد. چون اولاً باید آن‌ها را طراحی نمود (آرماتور و بلند شدگی آن‌ها را) و ثانیاً تغییر شکل آن‌ها باید بررسی شود که از حد مجاز بیشتر نباشد. ضمناً همان تغییر شکل (چرخش فونداسیون) هر چقدر هم که ناچیز باشد، باید اثر آن را بر روی جابجایی کنیم سوله بررسی کرد. ضمناً معمولاً وصل کردن فونداسیون به صورت نواری بسیار پرهزینه است.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=مصالح و فرآورده های ساختمانی|عنوان کتاب=مقرارت ملی ساختمان مبحث پنجم|پیوند=http://inbr.ir/wp-content/uploads/2023/07/mabhas5-1396.pdf|ناشر=دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان ایران|جلدها=1|زبان=fa|سال اصلی=1396|فصل=پنجم}}</ref>
 
===== گیرداری فونداسیون =====
۱. اصولاً هیچ طراحی برای فونداسیون صرفاً مفصلی و گیردار نیست.<ref>{{Cite journal|last=فرد|first=کمیل هدایتی|last2=مولائی|first2=فرشید|last3=بین|first3=ام البنین آراسته خوش|date=1402-02-09|title=تاثیر نحوه اتصال شمع به فونداسیون بر رفتار سازه ای فونداسیون|url=https://civilica.com/doc/1642124/|language=Farsi|publisher=ششمین کنفرانس بین المللی مطالعات جهانی در مهندسی عمران ، معماری و شهرسازی}}</ref>
۱. اصولاً هیچ طراحی برای فونداسیون صرفاً مفصلی و گیردار نیست.
 
۲. چگونگی اعمال گیرداری نسبی در فایل و طراحی اجرایی آن نیاز به تحقیق دارد مثلاً نمی‌توان گفت چه اتصالی ۲۵٪گیرداری دارد. اما در کل می‌توان گفت هر اتصالی حداقل ۱۰٪ گیرداری را دارد که از ظرفیت آن می‌توان برای کنترل جابجایی سوله استفاده کرد. اما باید بولت‌ها و فونداسیون را هم بر آن اساس طراحی نمود.
سطر ۱۳۷ ⟵ ۱۴۴:
 
==== کنترل کمانش‌های موضعی ====
# طبق آیین‌نامه فولاد ایران و سایر مراجع بین‌المللی لازم است علاوه بر کنترل تنش در اعضای سازه‌ای فولادی که از تیر ورق ساخته می‌شوند. نسبت‌های عرض به ضخامت نیز برای بال و جان اعضا از حدود مشخصی تجاوز نکند تا از کمانش موضعی جلوگیری گردد.<ref name=":0" />
# به نظر می‌رسد با کاهش تنش موجود به مجاز اعضا می‌توان این حالت را نادیده گرفت که جای بحث دارد. البته این موضوع در آیین‌نامه فولاد ایران آمده‌است. می‌توان با یک مثال قدری در این مورد توضیح داد:
فرض کنیم نسبت تنش در یک ستون با ابعاد جان۰٫۶×۹۰ و ابعاد بال ۱×۲۰ کمتر از یک شده‌است. اما به دلایلی طراح یا سازنده مایل است از عرض بال ۲۵ به جای ۲۰ استفاده کند؛ که به نظر می‌رسد با وجودی که از نظر کمانش موضعی محدودیت وجود دارد. اما چون از ورق قوی تری استفاده شده و در کل تنش موجود به مجاز در آن عضو کمتر می‌شود، مانعی نداشته باشد. اما اگر از ابتدا طراح نسبت تنش کوچکتر از ۱ را با مقطع دارای بال ۱×۲۵ بدست آورد، این طراحی اشتباه است.
سطر ۱۵۳ ⟵ ۱۶۰:
# لازم است پل بر اساس تنش مجاز، اثر خستگی، خیز (و پیش خیز لازم) و کمانش موضعی طرح شود.
# برای طراحی کامل و دقیق یک سوله که دارای جرثقیل است، بایستی وزن پلها، وزن ارابه، فاصله چرخهای ارابه و راهبر پل معلوم باشد و بایستی این اعداد در نقشه‌ها ذکر شود تا از مسائل و خطرات بالقوه آتی جلوگیری گردد. مثلاً اگر سازنده وزن پل بیشتری را ارائه کند یا فاصله چرخ‌های راهبر را کمتر کند، خطرناک خواهد بود.
# بهتر است خیز پل و حماله براساس رابط کنترل شود یا باید توجه نمود که نوع نشیمن جرثقیل نیز خیلی مهم است. اگرچه استفاده از نشیمن کربل که به ستون جوش داده می‌شود اصولاً مطلوب تر است (چون عضو بالای آن ضعیف نمی‌شود) اما در مواردی که نیروی زیادی به نشیمن جرثقیل وارد می‌شود بهتر است؛ از ستون‌های لبه دار استفاده کرد تا خطر شکستگی کربل یا جوش آن به ستون برطرف گردد.
# بهتر است خیز پل و حماله براساس رابط کنترل شود یا
باید توجه نمود که نوع نشیمن جرثقیل نیز خیلی مهم است. اگرچه استفاده از نشیمن کربل که به ستون جوش داده می‌شود اصولاً مطلوب تر است (چون عضو بالای آن ضعیف نمی‌شود) اما در مواردی که نیروی زیادی به نشیمن جرثقیل وارد می‌شود بهتر است؛ از ستون‌های لبه دار استفاده کرد تا خطر شکستگی کربل یا جوش آن به ستون برطرف گردد.
 
==== تغییر ابعاد فایل و تنش اعضا در ورژن‌های مختلف برنامه ====
یکی از دلایل تغییرات تنش اعضا در انتقال فایل [https://www.sap.com/index.html SAP] از ورژنی به ورژن دیگر تغییر فاصله نقاط خروجی یا نقاط check تنش است. (output stations) که در ورژن‌های پایینتر از ۹ فقط توسط کاربر نسبت داده می‌شد، اما در ورژن‌های جدید علاوه بر نقاط قبلی در نقاط تغییر شیب مقاطع و اتصال اعضای دیگر به یک عضو و ورود بارهای متمرکز نیز به صورت پیش فرض برنامه کنترل تنش را انجام می‌دهد که ممکن است در همان نقطه عضو ضعیف باشد.
 
در برخی از نسخه‌های SAP برنامه به‌طور اتوماتیک در مورد اعضایی که ترکیبات بار برای آن‌ها شامل باد یا زلزله می‌شود تنش‌های مجاز را ۳۳٪ افزایش می‌دهد، اما برخی از نسخه این کار را نمی‌کنند و در کل نسبت تنش بیشتری را نشان می‌دهند.
سطر ۱۷۲ ⟵ ۱۷۷:
# براکت‌ها که وظیفه انتقال بار جرثقیل به ستون را دارد
# پوشش سقف(ورق، عایق، پانل ساندویچی سقف)
# دیواره‌ها(ورق، عایق، [https://kian-panel.com/sandwich-panel پانل ساندویچی] دیوار)
== نصب سوله ==
معمولاً اتصال اغلب قسمت‌های یک سوله به وسیلهٔ پیچ و مهره و در مواردی نیز از طریق جوش انجام می‌گیرد. به دلیل اینکه تمامی قطعات سوله در کارخانه ساخت بالا ساخته می‌شوند و بیشتر اتصالات از نوع فلنجی بود معمولاً عملیات نصب در چند روز خاتمه می‌یابد و این امر باعث صرفه جویی فراوان در وقت و هزینه تمام شده می‌گردد.
سطر ۱۸۵ ⟵ ۱۹۰:
== نحوه ساخت سوله با این روش (kspan , ubm) ==
دستگاه‌های ubm , kspan در اصل یک نوع رول فرمینگ می‌باشند، برای ساخت سوله ابتدا ورق وارد دستگاه می‌شود سپس طی فرایندی از بین یکسری غلتک عبور می‌کند که این امر سبب می‌گردد تا به ورق شکل و قوس دلخواه داده شود. جهت ساخت سوله با دهانه‌های مختلف این تنظیمات قابل تغییر می‌باشند.
 
سپس ورق های شکل داده شده توسط یک ماشین کوچک به نام سیمر (seamer<ref>{{Cite journal|date=2021-10-12|title=Can seamer|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Can_seamer&oldid=1049501402|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>) درهم دوخته می‌شوند تا دیگر نیازی به جوشکاری نباشد و همچنین قدرت و استحکام سازه را به میزان زیادی افزایش می‌دهد.
 
== جستارهای وابسته ==