سازمان ملل متحد: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش 2.147.152.233 (بحث) به آخرین تغییری که Mpj7 انجام داده بود واگردانده شد
برچسب‌ها: واگردانی برگردانده‌شده
جز جایگزینی با اشتباه‌یاب: معارضین⟸معارضان
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۴۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲۱ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱:
{{infoboxInfobox geopolitical organization
| name = {{collapsible list
| titlestyle = background:transparent;text-align:center;line-height:normal;font-size:84%;
'''سازمان ملل متحد'''{{سخ}}{{کوچک}}
|image_map_caption title = اعضای {{resize|1.25em|سازمان ملل متحد (آبی)}}
{{سخ}}
| {{Infobox |subbox=yes |bodystyle=font-size:77%;font-weight:normal;
[[File:Emblem of the United Nations.svg|80px|alt=]]{{سخ}}
| rowclass1 = mergedrow| label1 = [[عربی]]: | data1 = {{lang|ar|منظمة الأمم المتحدة|rtl=yes}}
[[زبان انگلیسی|انگلیسی]] United Nations{{سخ}}
| rowclass2 = mergedrow| label2 = [[زبان چینی|چینی]]: | data2 = {{lang|zh|联合国}}
[[زبان عربی|عربی]] الأمم المتحدة{{سخ}}
| rowclass3 = mergedrow| label3 = [[زبان فرانسوی|فرانسوی]]: | data3 = {{lang|fr|Organisation des Nations unies{{سخ|italic=unset}}
[[زبان چینی|چینی]] 联合国 (聯合國){{سخ}}
| rowclass4 = mergedrow| label4 = [[زبان روسی|روسی]]: | data4 = {{nowrap|{{lang|ru|Организация Объединённых Наций}}}}
[[زبان فرانسوی|فرانسوی]] Organisation des Nations unies{{سخ}}
| rowclass5 = mergedrow| label5 = [[زبان اسپانیایی|اسپانیایی]]: | data5 = {{nowrap|{{lang|es|Organización de las Naciones Unidas{{سخ|italic=unset}}}}}}}}
| linking_name = the United Nations
[[زبان روسی|روسی]] Организация Объединённых Наций
| image_flag = Flag of the United Nations.svg
{{سخ}}{{پایان کوچک}}
|linking_name symbol_type = [[پرچم سازمان ملل متحد#طراحی|نشان]]
| image_symbol = UN_emblem_blue.svg
|image_flag = Flag of the United Nations.svg
| image_map = United Nations (Member States and Territories).svg
|symbol_type =
|membership image_map_caption = [[فهرست کشورهای عضو سازمان ملل متحد|۱۹۳ کشور]] و ۲عضو ناظر
|image_symbol =
| org_type = [[سازمان بین‌دولتی]]
|image_map = United Nations (Member States and Territories).svg
| membership = [[کشورهای عضو سازمان ملل متحد|۱۹۳ کشور عضو]]{{سخ}}[[ناظر مجمع عمومی سازمان ملل متحد|۲ کشور ناظر]]
|image_map_caption = اعضای سازمان ملل متحد (آبی)
| admin_center_type = [[مقر]]
عضو ناظر (سبز)([[فلسطین]] و [[واتیکان]])
| admin_center = [[مقر سازمان ملل متحد|سازمان ملل متحد پلازا ۷۶۰]]، [[منهتن]]، [[نیویورک]]، [[ایالات متحده آمریکا]] ([[منطقه بین‌المللی]])
|org_type = [[سازمان بین‌دولتی]]
| languages_type = [[زبان‌های رسمی سازمان ملل متحد|زبان‌های رسمی]]
|membership_type = کشورهای عضو
| languages = {{hlist|[[زبان عربی|عربی]]|[[چینی معیار|چینی]]|[[زبان انگلیسی|انگلیسی]]|[[زبان فرانسوی|فرانسوی]]|[[زبان اسپانیاییروسی|اسپانیاییروسی]]|[[زبان روسیاسپانیایی|روسیاسپانیایی]]<ref>[https://www.un.org/en/sections/aboutour-unwork/official-languages/index.html Official Languages] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/2015071215531220210713075145/httphttps://www.un.org/en/sections/aboutour-unwork/official-languages/index.html |date=1213 July 20152021}}, www.un.orgUnited Nations. Retrieved 2231 MayDecember 20152021.</ref>}}
|membership = [[فهرست کشورهای عضو سازمان ملل متحد|۱۹۳ کشور]] و ۲عضو ناظر
|admin_center_type leader_title1 = [[مقردبیرکل سازمان ملل متحد|دبیرکل]]
| leader_name1 = [[آنتونیو گوترش]]
|admin_center = [[منهتن]]، [[نیویورک سیتی]]، [[ایالات متحده آمریکا]]
|languages_type leader_title2 = [[زبان‌هایقائم‌مقام رسمیدبیرکل سازمان ملل متحد|قائم‌مقام دبیرکل]]
| leader_name2 = [[آمینه جین محمد]]
|languages = {{hlist|[[زبان عربی|عربی]]|[[چینی معیار|چینی]]|[[زبان انگلیسی|انگلیسی]]|[[زبان فرانسوی|فرانسوی]]|[[زبان اسپانیایی|اسپانیایی]]|[[زبان روسی|روسی]]<ref>[https://www.un.org/en/sections/about-un/official-languages/index.html Official Languages] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150712155312/http://www.un.org/en/sections/about-un/official-languages/index.html |date=12 July 2015}}, www.un.org. Retrieved 22 May 2015.</ref>}}
|leader_title1 leader_title3 = [[دبیرکلرئیس مجمع عمومی سازمان ملل متحد|رئیس مجمع عمومی]]
| leader_name3 = [[دنیس فرانسیس]]
|leader_name1 = [[آنتونیو گوترش]]
|leader_title2 leader_title4 = [[قائم‌مقامرئیس دبیرکلشورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد|رئیس شورای اقتصادی و اجتماعی]]
| leader_name4 = [[پائولا ناروائز]]
|leader_name2 = [[آمینه جین محمد]]
|leader_title3 =established_event1 [[رئیس مجمع عمومی سازمان = امضای [[منشور ملل متحد]]
|established_date2 established_date1 = {{Start date and age|1945|1006|2426|df=yes|p=y}}
|leader_name3 = دنیس فرانسیس
| established_event2 = لازم‌الاجرالازم الاجرا شدن منشور
|established_event1 = امضا [[منشور ملل متحد]]
|established_date1 established_date2 = {{Start date and age|1945|0610|2624|df=yes|p=y}}
| official_website = [{{URL|https://www.un.org/ UNen/|un.org]}} (عمومی){{سخ}}[{{URL|https://www.un.int/ UN|un.int]}} (ماموریت‌های دائمی)
|established_event2 = لازم‌الاجرا شدن منشور
| p1 = جامعه ملل
|established_date2 = {{Start date and age|1945|10|24|df=yes|p=y}}
|official_website = [https://www.un.org/ UN.org]{{سخ}}[https://www.un.int/ UN.int]
}}
[[پرونده:United Nations HQ - New York City.jpg|بندانگشتی|200px|ساختمان مرکزی سازمان ملل در منهتن، نیویورک]]
'''سازمان ملل متحد'''{{انگلیسی|United Nations}} {{اختصاری|UN}} یک [[سازمان بین‌دولتی]] برای حفظ [[امنیت بین‌الملل|امنیت]] و [[صلح جهانی]]، گسترش روابط دوستانه میان کشورها و رسیدن به همکاری و هماهنگی در عملکرد ملت‌ها است. ''سازمان ملل متحد'' بزرگ‌ترین، معروف‌ترین و قدرتمندترین سازمان بین‌دولتی در جهان است. اعضای این سازمان تقریباً شامل همه کشورهای مستقلی می‌شود که از نظر قوانین بین‌المللی به رسمیت شناخته شده‌اند. تنها [[واتیکان]] که عضویت در سازمان ملل را نپذیرفته و [[تایوان|تایوان (جمهوری چین)]] که عضویتش پس از عضویت [[جمهوری خلق چین]] لغو شد، در سازمان ملل متحد عضو نیستند. [[مقر سازمان ملل متحد]] در [[نیویورک]]، و دیگر دفترهای رسمی آن در [[دفتر سازمان ملل متحد در ژنو|ژنو]]، [[نایروبی]]، [[دفتر سازمان ملل متحد در وین|وین]] و [[لاهه]] جای دارد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=مجله سازمان ملل متحد (UN)|نشانی=https://www.hamshahrionline.ir/news/47005/مجله-سازمان-ملل-متحد-UN|وبگاه=همشهری آنلاین|تاریخ=2018-01-10|بازبینی=2021-08-31|کد زبان=fa}}</ref>
 
'''سازمان ملل متحد''' ('''UN''') {{انگلیسی|United Nations}} {{اختصاری|UN}} یک [[سازمان بین‌دولتی]] برای حفظ [[امنیت بین‌الملل|امنیت]] و [[صلح جهانی]]، گسترش روابط دوستانه میان کشورها و رسیدن به همکاری و هماهنگی در عملکرد ملت‌ها است. ''سازمان ملل متحد''ملل، بزرگ‌ترین، معروف‌ترین و قدرتمندترین سازمان بین‌دولتی در جهان است. اعضای این سازمان تقریباً شامل همه کشورهای مستقلی می‌شود که از نظر قوانین بین‌المللی به رسمیت شناخته شده‌اند. تنها [[واتیکان]] که عضویت در سازمان ملل را نپذیرفته و [[تایوان|تایوان (جمهوری چین)]] که عضویتش پس از عضویت [[جمهوری خلق چین]] لغو شد، در سازمان ملل متحد عضو نیستند. [[مقر سازمان ملل متحد]] در [[نیویورک]]، و دیگر دفترهای رسمی آن در [[دفتر سازمان ملل متحد در ژنو|ژنو]]، [[نایروبی]]، [[دفتر سازمان ملل متحد در وین|وین]] و [[لاهه]] جایقرار دارد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=مجله سازمان ملل متحد (UN)|نشانی=https://www.hamshahrionline.ir/news/47005/مجله-سازمان-ملل-متحد-UN|وبگاه=همشهری آنلاین|تاریخ=2018-01-10|بازبینی=2021-08-31|کد زبان=fa}}</ref>
سازمان ملل پس از پایان [[جنگ جهانی دوم]] به هدف جلوگیری از [[جنگ]] در آینده جایگزین [[جامعه ملل]] شد. در ۲۵ آوریل ۱۹۴۵، ۵۰ کشور در [[سانفرانسیسکو]] تهیه پیش‌نویس [[منشور سازمان ملل]] را آغاز کردند که در ۲۵ ژوئن همان سال به تصویب اعضا رسید. از ۲۴ اکتبر ۱۹۴۵، سازمان ملل با عضویت ۵۱ [[کشور]] شروع به‌کار کرد. سازمان و روال حاکم بر فعالیت آن نشان از شرایط جهانی پس از جنگ دوم دارد.<ref>https://www.asriran.com/fa/news/873128/متن-منشور-ملل-متحد-و-اساسنامه-ديوان-بين‌المللي-دادگستري</ref><ref>https://www.sbu.ac.ir/fa/w/منشور-سازمان-ملل-متحد</ref>
 
سازمان ملل، پس از پایان [[جنگ جهانی دوم]]، به هدف جلوگیری از [[جنگ]] در آینده، جایگزین [[جامعه ملل]] شد. در ۲۵ آوریل ۱۹۴۵، ۵۰ کشور در [[سانفرانسیسکو]]، تهیه پیش‌نویس [[منشور سازمان ملل]] را آغاز کردند که در ۲۵ ژوئن همان سال به تصویب اعضا رسید. از ۲۴ اکتبر ۱۹۴۵، سازمان ملل با عضویت ۵۱ [[کشور]] شروع به‌کار کرد. سازمان و روال حاکم بر فعالیت آن نشان از شرایط جهانی پس از جنگ دوم دارد.<ref>https://www.asriran.com/fa/news/873128/متن-منشور-ملل-متحد-و-اساسنامه-ديوان-بين‌المللي-دادگستري</ref><ref>https://www.sbu.ac.ir/fa/w/منشور-سازمان-ملل-متحد</ref>

سازمان ملل دارای شش [[ارگان]] اصلی است: [[مجمع عمومی سازمان ملل متحد|مجمع عمومی]]، [[شورای امنیت سازمان ملل متحد|شورای امنیت]]، [[شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد|شورای اقتصادی و اجتماعی]]، [[شورای قیمومت سازمان ملل متحد|شورای قیمومت]]، [[دیوان بین‌المللی دادگستری]] و [[دبیرخانه سازمان ملل متحد|دبیرخانه]]. علاوه بر ایناین، [[نظام سازمان ملل متحد]] شامل [[سازمان‌های تخصصی سازمان ملل متحد|سازمان‌های تخصصی]]، توافقنامه‌ها و برنامه‌های جهانی مانند [[گروه بانک جهانی]]، [[سازمان جهانی بهداشت]]، [[برنامه جهانی غذا]]، [[یونسکو]] و [[یونیسف]] است. [[شورای امنیت]]، نیرومندترین نهاد سازمان مللملل، پنج عضو دائمی دارد که در تصمیمات این شوراشورا، [[حق وتو]] دارند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آشنایی با مجمع عمومی سازمان ملل متحد|نشانی=https://www.hamshahrionline.ir/news/126507/آشنایی-با-مجمع-عمومی-سازمان-ملل-متحد|وبگاه=همشهری آنلاین|تاریخ=2011-01-23|بازبینی=2021-08-31|کد زبان=fa}}</ref>
 
== تاریخچه ==
اصطلاح «ملل متحد» را نخستین بار [[فرانکلین روزولت]]، رئیس‌جمهور [[آمریکا]] در جریان [[جنگ جهانی دوم]] برای اشاره به [[متفقین]] بکار برد. نخستین کاربرد رسمی این اصطلاح در [[اعلامیه ملل متحد|بیانیه اول ژانویه ۱۹۴۲ ملل متحد]] بود که در آن متفقین از مفاد [[منشور آتلانتیک]] پشتیبانی و اعلام کرده‌بودند که از صلح جداگانه با [[نیروهای محور]] خودداری خواهند کرد.
 
اندیشه ایجاد سازمان ملل متحد در کنفرانس‌های [[کنفرانس مسکو|مسکو]]، [[کنفرانس قاهره|قاهره]] و [[کنفرانس تهران|تهران]] در سال ۱۹۴۳ دقیق‌تر شد. از اوت تا اکتبر ۱۹۴۴ نمایندگان [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، [[اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی|شوروی]]، [[بریتانیا]]، [[فرانسه]] و [[جمهوری چین]] در [[کنفرانس دامبارتن اوکس]] در [[واشینگتن، دی.سی.|واشینگتن دی. سی]]، بر روی برنامه‌های تشکیل سازمان ملل کار کردند. بیشتر بحث‌های این کنفرانس در مورد نقش اعضای [[سازمان]] و شرایط دعوت از آن‌ها بود. سپس در آوریل ۱۹۴۵ در [[کنفرانس سان فرانسیسکو]] تکلیف [[وتو|حق وتو]] برای پنج عضو شورای امنیت تعیین شد. در پایان در ۲۴ اکتبر ۱۹۴۵ [[منشور ملل متحد]] به امضای ۵۰ کشور رسید و سازمان ملل متحد رسماً تشکیل شد ([[لهستان]] در کنفرانس شرکت نداشت ولی جایی برای آن در نظر گرفته شد و سپس منشور را امضا کرد).
خط ۵۱:
== عضویت در سازمان ==
{{اصلی|کشورهای عضو سازمان ملل}}
در سال ۲۰۰۶، ۱۹۳ [[کشور]] عضو سازمان ملل بوده‌اند (واپسین کشور عضو [[سودان جنوبی]] می‌باشد) که تقریباً همه کشورها را دربر می‌گیرد. از جمله کشورهای مهم غیرعضو می‌توان به [[جمهوری چین]] ([[تایوان (جزیره)|تایوان]]) اشاره کرد که کرسی آن در سال ۱۹۷۱ به کشور [[جمهوری خلق چین]] داده شد. [[سریر مقدس]] (اسقف‌نشین شهر رم) نیز فقط عضو ناظر این سازمان است. از عضویت‌های پر سر و صدا نیز می‌توان به عضویت [[فلسطین]] که با سخنرانی [[یاسر عرفات]] در محل مجمع عمومی انجام گرفت اشاره کرد. پس از [[هجوم طالبان (۱۴۰۰)]]، [[طالبان]] به عنوان نماینده [[افغانستان]] در این سازمان عضویت ندارد و تلاش‌های [[طالبان]] برای حضور در این سازمان بی‌نتیجه بوده‌استبوده است.
 
== ستاد سازمان ملل ==
ساختمان ستاد فعلی سازمان در [[نیویورک]] و طی سال‌های ۱۹۴۹ و ۱۹۵۰ در کنار [[ایست ریور]] بنا شده‌استشده است. زمین این ملک را [[جان دی. راکفلر جونیور]]<nowiki/>به قیمت ۵/۸ میلیون دلار خریداری کرد و فرزندش [[نلسون راکفلر]] را به عنوان مشاور عالی سازنده بنا در سال ۱۹۴۶ منصوب کرد و آن را به سازمان ملل اهدا نمود.
 
گروهی از معماران بین‌المللی طراحی آن را انجام داده و تأیید کردند که از جمله آن‌ها می‌توان به [[می کی بوزیر]] سوئیسی و [[اسکار نیمیر]] برزیلی و برخی از نمایندگان سایر کشورها اشاره کرد. رهبری این تیم معماری به عهده [[والاس هریسون]] بود. در مورد رهبری وی هنوز هم مناقشاتی وجود دارد. این ستاد به‌طور رسمی در ۱۹ ژانویه ۱۹۵۱ افتتاح گردید. با وجودی که مقر اصلی سازمان ملل در نیویورک واقع شده‌است،شده است، نهادهای مهم وابسته به آن در [[لاهه]]، [[ژنو]]، [[وین]]، [[مونترال]]، [[کپنهاگ]]، [[بن]] و [[رم]] دایر شده‌اند.
 
دفاتر سازمان ملل از شخصیت حقوقی مجزایی برخوردار نیستند ولی از جهاتی دارای برخی استقلال‌ها هستند. برای مثال بر اساس موافقت رسمی کشورهای میزبان، [[مدیریت پستی سازمان ملل متحد]] می‌تواند اقدام به چاپ تمبر برای مراسلات محلی نماید. از سال ۱۹۵۱ دفتر اصلی سازمان ملل، از سال ۱۹۶۹ دفتر [[ژنو]]، و از سال ۱۹۷۹ دفتر [[وین]] مجاز به چاپ تمبر برای خود شده‌اند. همچنین سیستم ارتباط دور سازمان ملل نیز مستقل عمل می‌کند و هر یک از مقرهای [[ژنو]]، [[نیویورک]] و [[وین]] اینک به‌طور غیررسمی در تلاش برای راه‌اندازی رادیوی مستقل سازمان ملل هستند.
خط ۶۷:
بودجه سازمان را کشورهای عضو بر اساس مشارکت‌های داوطلبانه و برنامه‌ریزی شده تأمین می‌کنند. دبیرخانه سازمان ملل بر اساس ارزیابی‌های موسسات مالی حرفه‌ای بودجه ۲ سالانه سازمان را تعیین و سهم هر کشور را اعلام می‌نماید. طرح بودجه به مجمع عمومی ارائه می‌شود. مجمع عمومی بودجه را تصویب و به کشورها ابلاغ می‌نماید. معیار محاسبه سهم کشورها [[درآمد ناخالص ملی|تولید ناخالص ملی]] هر کشور است. به این ترتیب سهم اصلی را در تأمین بودجه سازمان کشورهای پرجمعیت و پیشرفته صنعتی دارند و کشورهای کوچک و جهان سومی بخش ناچیزی از هزینه‌های سازمان ملل را پرداخت می‌کنند.
 
مجمع سقف خاصی را برای پرداخت هر کشور در نظر گرفته‌استگرفته است. در دسامبر سال ۲۰۰۰ در نظام تعیین بودجه تغییراتی حاصل شد و شرایط جهانی کشورها را هم در آن دخیل نمودند و سقف پرداخت بودجه از ۲۵ درصد به ۲۲ درصد کاهش دادند. [[ایالات متحده]] تنها کشوری است که مشمول این سقف پرداخت می‌شود که البته طبق برآوردها بالغ بر صدها میلیون دلار به سازمان ملل بدهکار است. طبق ارزیابی‌های سال ۲۰۰۰ مهم‌ترین کشورهای تأمین‌کننده بودجه سازمان ملل برای سال ۲۰۰۱ عبارتند از: [[ژاپن]] (با ۶۳/۱۹ درصد)، [[آلمان]] با (۸۲/۹ درصد)، [[بریتانیا]] با (۵۷/۵ درصد)، [[ایتالیا]] با (۰۹/۵ درصد)، [[کانادا]] با (۵۷/۲ درصد)، [[اسپانیا]] با (۵۳/۲) درصد، و [[برزیل]] با (۳۹/۲) درصد.<ref>{{یادکرد |فصل= |کتاب= |ناشر= |شهر= |کوشش= |ویرایش=USDOS Fact Sheets |سال= |شابک= |نویسنده= |نویسندگان سایر بخش‌ها=Bureau of International Organization Affairs |ترجمه= |صفحه= |زبان=en |عنوان=کتاب حقایق سازمان ملل متحد |پیوند=http://lists.state.gov/SCRIPTS/WA-USIAINFO.EXE?A2=ind0109a&L=dosfacts&P=78 |ژورنال= |نشریه=U.S. Department of State |تاریخ=2001-09-07 |دوره= |شماره= |شاپا=}}{{پیوند مرده}}</ref>
 
بودجه برنامه‌های خاص سازمان ملل که در بودجه معمول در نظر گرفته نمی‌شوند (مثلاً [[یونیسف]] یا صندوق توسعه انسانی ملل متحد از محل مشارکتهای داوطلبانه دولت‌ها تأمین می‌گردد. برخی از این کمک‌ها به صورت اهدای محصولات کشاورزی به مردم قحطی زده‌استزده است ولی عمدتاً کمک‌های مالی هستند.
 
سازمان ملل بخش عمده‌ای از نیاز خود به خدمات بانکی را از طریق بانک [[جی‌پی مورگان چیس]] برآورده می‌کند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/01/110114_l03_us_un_banking.shtml ایران: «بستن حساب نمایندگی‌ها موجودیت سازمان ملل را تهدید می‌کند»]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>
خط ۷۷:
کشورهای عضو سازمان ملل و آژانس‌های تخصصی آن به ارائه راهنمایی‌ها و اتخاذ تصمیماتی در جلسات سالانه و دوره‌ای خود می‌پردازند. اداره‌کنندگان جلسات از مجمع عمومی، [[شورای اقتصادی و اجتماعی]] و [[شورای امنیت]] و حتی همتایان این مجامع در سایر نهادهای وابسته به سازمان ملل هستند؛ مثلاً [[مجمع بهداشت جهانی]] و هیئت اجرایی بر [[سازمان بهداشت جهانی]] نظارت می‌کنند.
 
وقتی مسئله مهمی بروز کند مجمع عمومی با برگزاری گردهمایی بین‌المللی توجه جهانیان را به آن جلب کرده و دربارهٔ نوع اقدام اجماع جهانی برای همکاری را بدستبه‌دست می‌آورد. از جمله این مسایل می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
[[پرونده:UNGENEVA.jpg|بندانگشتی|مقر اروپایی سازمان ملل در ژنو - سوئیس]]
* کنفرانس سازمان ملل در مورد محیط زیست و توسعه (کنفرانس زمین) در [[ریودو ژانیرو]] برزیل در ژوئن ۱۹۹۲ که به تشکیل [[کمیسیون توسعه پایدار]] انجامید تا نتایج کار در [[دستور جلسه ۲۱]] یا همان متن نهایی توافق بین دولت‌ها در کنفرانس سازمان ملل در مورد محیط زیست و توسعه را پیگیری نماید.
خط ۹۱:
 
=== کنترل تسلیحات و خلع سلاح ===
[[منشور سازمان ملل]] در سال ۱۹۴۵ صراحتاً در پی نظام قانونمندی بود که اطمینان دهد بخش بسیار ناچیزی از درآمدها و منابع اقتصادی کشورهای جنگ زده صرف تولید تسلیحات نظامی می‌شود. ابداع [[بمب اتمی|سلاح‌های هسته‌ای]] چند هفته پس از امضای منشور و طرح موضوع کنترل تسلیحات و [[همایش کمیته خلع سلاح|خلع سلاح]] واقع گردید. در واقع اولین قطعنامه سازمان ملل در اولین نشست مجمع عمومی در ۲۴ ژانویه ۱۹۴۶ با عنوان تأسیس کمیسیون ویژه کشف انرژی اتمی بود که خواستار ارائه راهکار جهت مقابله با توسعه سلاح‌های هسته‌ای و کلیه جنگ‌افزارهای کشتار جمعی شد.
 
سازمان ملل جلسات متعددی را با هدف رسیدگی به موضوعات خلع سلاح چند جانبه ترتیب داده‌استداده است. مهم‌ترین آن‌ها شامل کمیته اول مجمع عمومی و کمیسیون خلع سلاح می‌باشند. مسایل مورد نظر در این کمیسیون‌ها بررسی معاهده منع آزمایش سلاح‌های کشتار جمعی، معاهده [[فضای بیرونی]] زمین، معاهده منع تولید [[بمب شیمیایی|سلاحهای شیمیایی]]، [[خلع سلاح هسته‌ای]] و سلاح‌های متعارف، ایجاد مناطق عاری از سلاح هسته‌ای، کاهش بودجه نظامی کشورها و تقویت [[امنیت بین‌الملل]] بودند.
 
کنفرانس خلع سلاح در [[جامعه بین‌المللی]] برای مذاکره بر سر توافقات چند جانبه کنترل و خلع سلاح طراحی و اجرا شد. در این کنفرانس نمایندگان ۶۶ کشور از سراسر دنیا از جمله پنج کشور دارای سلاح‌های هسته‌ای یعنی (چین، روسیه، فرانسه، انگلستان و آمریکا) حضور داشتند. این کنفرانس رسماً زیر نظر سازمان ملل نبود ولی از آنجا که دبیرکل در آن حضور داشت به نوعی به سازمان ملل مرتبط گردید. دبیرکل سازمان ملل ریاست کنفرانس را نیز بر عهده داشت. قطعنامه‌های مجمع عمومی اغلب خواستار بررسی مسائل خلع سلاح بودند و کنفرانس نیز همه ساله گزارش تحقیقات خود را به مجمع ارائه می‌کرد.
خط ۱۱۰:
حافظان صلح سازمان ملل به مناطق مختلفی که درگیری نظامی بتازگی متوقف شده اعزام می‌شوند تا توافقنامه‌های صلح را اجرا و طرفین درگیر را از شروع دوباره مخاصمات بازدارند؛ مثلاً آنان در [[تیمور شرقی]] تا اعلام استقلال در سال ۲۰۰۱ حضور داشتند. کشورهای عضو سازمان نیروهای مورد نیاز را تأمین می‌کنند و ارسال نیرو به هر عملیات جنبه داوطلبانه دارد. در این بین دو کشور [[کانادا]] و [[پرتغال]] در همه عملیات‌های حفظ صلح حضور داشته‌اند. سازمان ملل [[عملیات نظامی]] مستقلی انجام نمی‌دهد و تمام عملیات آن باید با تصویب شورای امنیت باشد.
 
مؤسسینمؤسسان سازمان ملل امیدوار بودند که این سازمان مانع وقوع جنگ بین کشورها شود؛ ولی این امید چندان جامه عمل نپوشید. در ایام [[جنگ سرد]] از سال (۱۹۴۵ تا ۱۹۹۱) دنیا به دو اردوگاه متخاصم تقسیم و حفظ صلح بسیار دشوار شد. با پایان جنگ سرد، سازمان ملل مجدداً به عنوان بانی ایجاد صلح در دنیا قوت دوباره‌ای گرفت و در حل و فصل اختلافات در سراسر دنیا فعال شد. اما فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سبب شد تا ایالات متحده در موضع تنها ابرقدرت جهان قرار گیرد و چالش‌های جدیدی را برای سازمان ملل رقم بزند.
 
بودجه عملیات حفظ صلح سازمان ملل از کشورهای عضو و بر اساس معیارهای مدون تأمین می‌شود. البته بخش زیادی از این بودجه را پنج عضو شورای امنیت فراهم می‌آورند. در دسامبر سال ۲۰۰۰ در روند ارزیابی سهم هر کشور تغییراتی ایجاد شد و مقرر گردید هر شش ماه یکبار این معیارها مورد بررسی دوباره قرار بگیرند. طبق این ارزیابی‌ها در سال ۲۰۰۳ حدود ۲۷ درصد بودجه کل سازمان به عملیات‌های حفظ صلح اختصاص می‌یافت. ایالات متحده خواستار سهم کمتر خود در این پروژه‌ها بود و پرداخت سهم خویش و پرداخت دیون معوقه خود را منوط به تصویب [[کنگره آمریکا]] می‌دانست.
خط ۱۲۶:
در حال حاضر هفت مجمع وابسته به [[مجامع معاهده حقوق بشر]] وجود دارد. از جمله [[کمیته حقوق بشر]] و [[کمیته حذف تبعیض علیه زنان]]. سرویس‌های دبیر خانه‌ای به شش مجمع خدمات‌رسانی می‌کند و [[کمیساریای عالی حقوق بشر]] مسئولیت این سرویس‌رسانی را به عهده دارد.
 
سازمان ملل و آژانس‌های آن محوریت اجرای اصول اعلامیه جهانی حقوق بشر را به عهده دارند. یکی از وظایف این آژانس‌ها کمک به کشورهایی است که فرایند گذر به سوی دموکراسی را تجربه می‌کنند. سازمان ملل کمک فراوانی به برگزاری [[انتخابات]] در کشورهای کم تجربه و کم سابقه در جریان دموکراسی نموده‌استنموده است از جمله در افغانستان و تیمور شرقی.
همچنین سازمان ملل مجمعی برای پشتیبانی از [[حقوق زنان]] در عرصه‌های سیاسی اقتصادی و اجتماعی در کشورهایشان تشکیل داده‌استداده است و تلاش می‌کند توجه عمومی را به این حقوق جلب نماید. حتی قطعنامه‌ای در مورد سوء استفاده از این حقوق در خود مجمع عمومی یا شورای امنیت یا مجامع قضایی وابسته صادر کرده‌استکرده است.
 
در اوایل سال ۲۰۰۶ مجمع ضد شکنجه پیشنهاد بستن زندان [[گوانتانامو]] را ارائه کرد و آمریکا را به خاطر اداره کردن یک زندان مخفی و انتقال اتباع خارجی به آن به شدت مورد انتقاد قرار داد. برخی از گروه‌های حقوق بشر و اعضای [[حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده]] اعلام کردند که [[سیا]] اجازه نمی‌دهد نظارتی بر این زندان اعمال شود یا زندان را تعطیل نمایند.
 
=== کمک‌های انسان دوستانه و توسعه بین‌المللی ===
سازمان ملل در کنار دیگر سازمان‌ها مثلاً [[صلیب سرخ]] به تأمین غذا، آب آشامیدنی، مامن و دیگر [[کمک‌های بشردوستانه]] به مردمانی می‌پردازد که از قحطی و جنگ و سایر بلایا به زحمت افتاده‌اند. بازوان اصلی سازمان ملل در راه کمک‌رسانی به مردم عبارتند از [[برنامه جهانی غذا]] (که بیش از ۱۰۰ میلیون نفر را در ۸۰ کشور پوشش داده‌استداده است)، [[کمیساریای عالی پناهندگان]] که در ۱۱۶ کشور فعالیت دارد و نیز پروژه‌های حفظ صلح که در ۲۴ کشور دنیا به اجرا درآمده‌استدرآمده است. گاهی نیروهای امدادی سازمان ملل مورد حمله قرار گرفته‌اند.
 
همچنین سازمان ملل به پشتیبانی از [[توسعه اقتصادی]] پرداخته‌است؛پرداخته است؛ مثلاً از طریق تدوین فرمول [[اهداف توسعه هزاره]]. برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP) بزرگ‌ترین منبع ارائه کمک‌های فنی در جهان است. سازمان‌هایی چون [[برنامه مشترک ملل متحد در زمینه ایدز]]، [[WHO]] و [[صندوق جهانی مبارزه با ایدز، سل و مالاریا]] از موسسات پیشگام در مبارزه با بیماری‌ها در سراسر دنیا سرویس‌های کنترل جمعیت هستند و در کاهش [[مرگ و میر]] کودکان و مادران در ۱۰۰ کشور نقش فعالی داشته‌اند.
 
سازمان ملل همه ساله اقدام به انتشار [[شاخص توسعه انسانی]] (HDI) می‌کند که در آن بر اساس شاخص‌های رفاهیٰ اقتصادی و بهداشتی مانند سطح فقر، میانگین درآمد، میزان باسوادی، و [[امید به زندگی]] به مقایسه سطح توسعه در کشورهای مختلف می‌پردازد.
 
سازمان ملل به کمک دوایر و نهادهای مختلف خود به توسعه انسانی پرداخته‌استپرداخته است:
* [[سازمان بهداشت جهانی]] (WHO) که در سال ۱۹۷۷ [[آبله]] را ریشه کن نموده و [[فلج اطفال]] را هم تا مرز ریشه کنی پیش برده‌استبرده است.
* [[بانک جهانی]] / [[صندوق بین‌المللی پول]] (IMF): طبق توافقنامه [[برتون وودز]] در سال ۱۹۴۴، دو نهاد بانک جهانی و IMF به عنوان دو سیستم جداگانه از سازمان ملل فعالیت می‌کنند. در سال ۱۹۴۷ به موجب موافقتنامه‌ای اعلام شد که موسسات وابسته به سازمان ملل به صورت مستقل و تخصصی فعالیت‌های مالی و پولی خود را در چارچوب این سازمان و با نظارت آن به انجام رسانند.
* [[برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد]] (UNEP)
خط ۱۵۳:
مذاکرات سازمان ملل در قالب [[معاهده]] به پیشگیری از مشاجرات بین‌المللی منجر می‌شوند. مثل کنوانسیون قانون یا هر گونه اختلافی در مورد کاربرد آزاد اقیانوس‌ها در دادگاه ویژه مورد حل و فصل قرار بگیرد.
 
دادگاه بین‌المللی (ICJ) با هدف حل و فصل مشاجرات بین کشورها تأسیس شده‌استشده است و از سال ۱۹۴۶ تاکنون مرجع رسیدگی به دعاوی مهمی به شرح زیر بوده‌استبوده است:
 
[[جمهوری دموکراتیک کنگو]] در برابر [[فرانسه]] که در آن [ فرانسه را به بازداشت غیرقانونی رؤسای ایالتی کنگو و [[جرائم جنگی]] متهم نمود؛ و دعوی [[نیکاراگوئه در برابر ایالات متحده]] که در این دعوی [[نیکاراگوئه]] ایالات متحده را متهم نمود که نیروهای معارض حکومت را مجهز کرده‌استکرده است (در پی این دعوی شاهد طرح دعوی ایران در مورد تجهیز معارضینمعارضان توسط آمریکا بودیم).
 
در سال ۱۹۹۳ و در پاسخ به رویه «[[پاکسازی قومی]]» در [[یوگسلاوی]] سابق دبیرکل سازمان ملل [[دادگاه رسیدگی به جرایم نظامی در یوگسلاوی سابق]] را دایر کرد. در سال ۱۹۹۴ در قبال [[جریان نسل‌کشی در روآندا]] این شورا [[دیوان رسیدگی به جرائم در روآندا]] را تأسیس کرد. قلمرو قضایی این دو دادگاه بررسی و روشن کردن موارد نقض قوانین بین‌المللی که جرم محسوب می‌شدند بوده‌استبوده است.
* در سال ۱۹۱۸ مجمع عمومی کنفرانسی در [[رم]] برگزار کرد و بررسی تأسیس [[دیوان بین‌المللی کیفری]] پرداخت و در پی آن [[طرح رم]] به تصویب رسید و این دادگاه در سال ۲۰۰۲ تأسیس و اولین پرونده در سال ۲۰۰۶ به آن ارجاع گردید. این اولین مورد رسیدگی به اتهامات و تخلفات جنگی و [[نسل‌کشی]] در یک مرجع دائمی جهانی بود. اما دیوان بین‌المللی کیفری مستقل از سازمان ملل عمل می‌کند و پرسنل و بودجه‌ای اختصاصی دارد اگر چه در راه شکل‌گیری آن مقامات سازمان ملل و سران دولت‌ها دخالت مستقیم داشته‌اند. در مورد نحوه اداره این نهاد و همکاری‌های متقابل دیوان بین‌المللی کیفری و سازمان ملل «توافق کامل و دوجانبه» حاصل شده‌استشده است.
* در سال ۲۰۰۲ سازمان ملل [[دادگاه ویژه سیرالئون]] را بخاطر جنایات جنگی در آن کشور برگزار نمود [[جنگ‌های داخلی سیرالئون]]
همچنین برای رسیدگی به جرائم شدید در [[تیمور شرقی]] واحد [[SCIU]] تشکیل شد.
خط ۱۷۱:
 
== اصلاحات ==
در سالیان اخیر تقاضای اصلاحات در سازمان ملل شدت گرفته‌استگرفته است. البته این تقاضاها خیلی واضح و مشخص نبوده‌اند و اجماع نظری در مورد نحوه اصلاحات وجود نداشته‌استنداشته است. عده‌ای خواستار ایفای نقش جدی و مؤثرتر سازمان ملل در امور جهانی شده‌اند. عده‌ای معتقدند که کار سازمان باید به کمک‌های بشر دوستانه محدود شود و عده زیادی خواستار عضویت در شورای امنیت و تغییر موقعیت ژئوپلتیک آن شده‌اند (یعنی اضافه شدن اعضایی از آفریقا، [[آمریکای جنوبی]] و [[آسیا]]). در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ موضوع سوء استفاده از برنامه [[نفت در برابر غذا]] در عراق در دوران [[صدام حسین]] لزوم اصلاحات را تشدید نمود.
یک برنامه اصلاحی رسمی از سوی [[کوفی عنان]] [[دبیرکل سازمان ملل]] اندکی پس از صدارت وی بر سازمان در [[اول ژانویه ۱۹۷۷]] به اجرا گذاشته شد. این اصلاحات شامل تغییر عضویت دائمی در [[شورای امنیت]]، (که همچنان نماد روابط قدرت در سال ۱۹۴۵ است)، شفاف تر ساختن بوروکراسی و ایجاد حس مسئولیت‌پذیری بِیشتر در میان اعضا، دموکراتیک تر ساختن سازمان ملل و اعمال [[تعرفه]]های مناسب به شرکت‌های [[مهمات و جنگ افزارسازی]] در سراسر دنیا است.
در سپتامبر سال ۲۰۰۵ سازمان ملل یک [[جلسه جهانی در سال ۲۰۰۵]] برگزار کرد که طی آن سران اکثر کشورهای عضو در شصتمین جلسه مجمع عمومی گرد آمدند. سازمان ملل این جلسه را «فرصت بسیار نادر در اتخاذ تصمیمات مهم در حوزه‌های توسعه، امنیت حقوق بشر و اصلاحات در سازمان ملل» نامید.<ref>[http://www.un.org/ga/documents/overview2005summit.pdf General Assembly of the United Nations<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> کوفی عنان پیشنهاد کرد که در مورد اصلاحات سازمان ملل و گریز از تنگنای اعمال سیستم‌های بین‌المللی صلح و امنیت حقوق بشر و توسعه به توافقات مهمی دست یافته‌اند و چالش‌های اساسی پیش روی سازمان ملل در قرن ۲۱ را ارزیابی و بررسی نموده‌اند. رهبران و سران کشورهای دنیا بر سر موارد زیر به توافق دست یافته‌اند:
خط ۱۹۸:
 
== موفقیت‌ها و شکست‌ها در مسائل امنیتی ==
بخش بزرگی از هزینه‌های سازمان ملل متوجه مأموریت اصلی این سازمان مبنی بر حفظ صلح و امنیت است. بودجه حفظ صلح سازمان برای [[سال مالی]] ۲۰۰۶–۲۰۰۵ حدود ۵ میلیارد دلار بوده‌استبوده است (در حالیکه بودجه کلی سازمان ملل در دیگر امور در همین مدت زمانی معادل ۵/۱ میلیارد دلار بوده‌استبوده است) و ۷۰۰۰۰ نیرو را در در ۱۷ مأموریت به سراسر دنیا اعزام کرده‌استکرده است. طبق «گزارش امنیت انسانی ۲۰۰۵»<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.humansecurityreport.info/ |title=The Human Security Report<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات --> |accessdate=۱۴ آوریل ۲۰۰۸ |archiveurl=https://swap.stanford.edu/20090728163300/http://www.humansecurityreport.info/ |archivedate=۲۸ ژوئیه ۲۰۰۹ |dead-url=yes}}</ref> که توسط سازمان مرکز امنیت انسانی در [[دانشگاه بریتیش کلمبیا]] و با همکاری [[سازمان دولتی|سازمان‌های دولتی]] و موسسات مختلف تهیه شده‌است،شده است، پس از دوران جنگ سرد با کاهش چشمگیر تعداد جنگ‌ها، سوء استفاده از حقوق بشر و نسل‌کشی روبرو هستیم که دلیل آن به درستی مشخص نشده‌استنشده است. آمارهای موجود عبارتند از:
- ۴۰ درصد کاهش درگیری خشونت‌آمیز
- ۸۰ درصد کاهش درگیری‌های منجر به کشتار
- ۸۰ درصد کاهش نسل‌کشی و از بین بردن مخالفان سیاسی
طبق گزارش [[انتشارات دانشگاه آکسفورد]]، فعالیت‌های بین‌المللی که عمدتاً تحت نظارت سازمان ملل بوده علت اصلی کاهش درگیری‌های مسلحانه پس از جنگ سرد است و البته این گزارش اشاره می‌کند که مدارک برای اثبات این مدعا فراوان هستند.
در این گزارش به چندین مورد سرمایه‌گذاری اشاره شده‌استشده است:<ref>[http://www.humansecurityreport.info/HSR2005/Overview.pdf p. ۹]</ref>
* رشد ۶ برابری مأموریت‌های سازمان ملل در امر جلوگیری از جنگ از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۲
* رشد ۴ برابری در تلاش‌های متوقف‌سازی درگیری‌ها از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۲
خط ۲۱۱:
این تلاش‌ها نسبت به دوران جنگ سرد هم از نظر تعداد و هم گستردگی و پیچیدگی بیشتر و بزرگتر بوده‌اند.
موفقیتهای سازمان ملل در عرصه برقراری و حفظ صلح عبارتند از:
* دفتر محاسبات دولت آمریکا اعلام کرد که هزینه نیروهای حافظ صلح سازمان ملل هشت بار ارزان‌تر از ایجاد یک نیروی حافظ صلح در ایالات متحده‌استمتحده است.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.gao.gov/new.items/d06331.pdf |title=GAO-06-331 Peacekeeping: Cost Comparison of Actual UN and Hypothetical U.S. Operations in Haiti<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات --> |accessdate=۱۴ آوریل ۲۰۰۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080405233827/http://www.gao.gov/new.items/d06331.pdf |archivedate=۵ آوریل ۲۰۰۸ |dead-url=yes}}</ref>
* مطالعه نیروهای RAND در سال ۲۰۰۵ نشان می‌دهد که نیروهای سازمان ملل در دوسوم مأموریت‌های حفظ صلح خود موفق بوده‌اند. این مطالعه مقایسه‌ای نیز بین تلاش‌های سازمان ملل و ایالات متحده داشتند و به این نتیجه می‌رسد که از بین ۸ مأموریت سازمان ملل، ۷ مورد به برقراری صلح مربوط شده‌اند و این در حالی است که در مورد آمریکا هر ۸ مأموریت نظامی، ۴ مورد به صلح انجامیده و ۴ مورد دیگر هنوز درگیری و جنگ ادامه دارد.<ref>[http://www.rand.org/pubs/monographs/2005/RAND_MG304.sum.pdf The UN's Role in Nation-Building: From the Congo to Iraq<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
اما در بسیاری موارد اعضای سازمان ملل در مورد نیل به اهداف قطعنامه‌های شورای امنیت و اجرای الزامی آن‌ها موضع انفعالی اتخاذ کرده‌اند؛ مثلاً [[عراق]] از ۲۸ ژوئن ۱۹۹۱ به این سو ۱۷ مورد از قطعنامه‌های شورای امنیت را نقض کرده و تحریم‌های اقتصادی سازمان ملل را دور زده‌استزده است. تقریباً به مدت یک دهه‌استدهه است که اسرائیل قطعنامه توقف شهرک‌سازی در [[کرانه باختری]] و [[غزه]] را نادیده می‌گیرد. این شکست‌ها ریشه در ماهیت بین دولتی سازمان ملل دارد. چرا که در غالب موارد باید تمام ۱۹۱ کشور عضو به اجماع برسند حتی گاهی وقتی که اقدامات با رأی ۱۰ عضو شورای امنیت به تصویب می‌رسند دبیر خانه از تأمین منابع کامل برای انجام آن بازمی‌ماند.
 
مهم‌ترین موارد شکست مأموریت‌های سازمان ملل عبارت بوده‌اند از:
خط ۲۲۲:
* شکست در رساندن مواد غذایی به مردم قحطی زده [[سومالی]] که معمولاً مواد غذایی توسط نیروهای مسلح توقیف می‌شد. تلاش ایالات متحده سازمان ملل برای مقابله با این نیروهای نظامی منجر به جنگ [[موگادیشو]] در سال ۱۹۹۳ گردید.
* تجاوزهای جنسی توسط نیروهای حافظ صلح سازمان ملل – همواره جمعی از نیروهای حافظ صلح سازمان ملل از ملیت‌های مختلف بخاطر تجاوزات جنسی و تعدی به دختران به کشورهای تابعه مسترد شده‌اند. معمولاً در هر مأموریت، ۸ مورد از این مسایل با وجود اقدامات نظارتی و کنترلی داخلی دفاتر سازمان ملل روی داده‌اند.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.worldnetdaily.com/news/article.asp?ARTICLE_ID=42088 |title=U.N. 'peacekeepers' rape women, children<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات --> |accessdate=۱۴ آوریل ۲۰۰۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080316082842/http://www.worldnetdaily.com/news/article.asp?ARTICLE_ID=42088 |archivedate=۱۶ مارس ۲۰۰۸ |dead-url=yes}}</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/4262743.stm BBC NEWS | Africa | UN soldiers arrested in DR Congo<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
حداقل در ۵ کشوری که سازمان ملل در آن‌ها حضور داشته یعنی جمهوری دموکراتیک کنگو، [[هائیتی]]، [[بروندی]]، [[دماغه سبز]]، کوته دی آِیوری و [[لیبریا]] گزارش تجاوز جنسی نیروهای حافظ صلح تأیید شده‌استشده است.
[https://web.archive.org/web/20060828172454/http://www.iht.com/articles/2006/05/08/news/abuse.php] بی‌بی‌سی نیز در گزارشی تعدادی از افراد برنامه خواربار جهانی را به عنوان قانون‌شکن جنسی معرفی کرد.<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/4983440.stm BBC NEWS | World | Africa | Liberia sex-for-aid 'widespread'<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
=== شورای امنیت ===
بسیاری بر این باورند که شورای امنیت سازمان ملل نمی‌تواند به روشنی و قاطعانه در برخورد با بحران‌های بین‌المللی عمل کند؛ مثلاً در مورد [[برنامه هسته‌ای ایران]] و نسل‌کشی در [[جنگ دارفور]] در [[سودان]] و همچنین [[جنگ داخلی سوریه]]. چون پنج عضو شورای امنیت حق وتو دارند در غالب موارد با یکدیگر به توافق نمی‌رسند و نمی‌توانند به تنهایی هم اقدام نمایند. اکثراً و نه همیشه این اختلافات بین [[ایالات متحده]] از یکسو و [[چین]] یا [[روسیه]] در سوی دیگر بوده‌استبوده است. درسایر موارد شورای امنیت با موفقیت عمل کرده‌است؛کرده است؛ مثلاً در جنگ [[جنگ ۲۰۰۶ اسرائیل و لبنان|لبنان و اسرائیل ۲۰۰۶]].
 
=== نظارت بر حقوق بشر ===
کمیسیون قدیمی سازمان ملل در مورد حقوق بشر در کشورهای عضو نظیر [[سودان]] و [[لیبی]] که گزارش‌های نقض حقوق بشر از آن‌ها واصل گردیده به تفحص می‌پردازد اگر چه این کشورها خود عضو کمیسیون مذکور باشند<ref>[http://www.hrw.org/doc?t=africa&c=sudan Home | Human Rights Watch<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://www.hrw.org/doc?t=africa&c=libya Home | Human Rights Watch<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
و حتی لیبی زمانی ریاست این کمیسیون را هم بر عهده داشته‌استداشته است. البته این کشورها مدعی هستند که کشورهای غربی که خود متهم به [[استعمار]]گری تجاوز و بی رحمی هستند نمی‌توانند و حق ندارند در مورد اعضای کمیسیون حقوق بشر اظهار نظر نمایند.
اما در ۱۵ مارس ۲۰۰۶ مجمع عمومی قطعنامه‌ای صادر کرد و هیئت جدیدی را تحت عنوان شورای حقوق بشر سازمان ملل جایگزین کمیسیون مذکور نمود. قوانین این شورا در برخورد با تخلفات کشورهای عضو اعم از صلح یا حقوق جهانی بشر و عدول از اصول دموکراسی شدیدتر و صریح تر بود و حتی جهت حاکمیت اصل دموکراسی بر شورا مقرر شد نمایندگان کشورهای بیشتری در آن عضویت یابند و از ۵۳ کشور قبلی به نصف ۱۹۲ عضو مجمع عمومی افزایش یافت.
 
خط ۲۴۱:
 
=== ضعف بوروکراسی ===
سازمان ملل متهم است که از نظام بوروکراسی کار آمدی برخوردار نیست و بیش از حد درگیر بروکراسی شده‌استشده است. در دهه ۱۹۹۰ ایالات متحده که همواره بزرگ‌ترین عضو سازمان ملل بوده با اعتراض به همین ناکار آمدی از انجام تعهدات خود در قبال سازمان سرباز زد؛ و پرداخت دیون خود را منوط به اصلاحات نمود. در سال ۱۹۴۴ دفتر (OIOS) برای نظارت مؤثر بر بروکراسی سازمان تأسیس شد.<ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده=Reddy, {{چر}}Shravanti |نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |عنوان = سازمان دیده‌بان حقوق بشر در تلاش برای کاهش بوروکراسی در سازمان ملل | پیوند = http://www.globalpolicy.org/ngos/ngo-un/rest-un/2002/1029watchdog.ht(English) |ژورنال= |نشریه=Global Policy Forum |تاریخ=2002-10-29 |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on 2006-09-21.</ref>
مجمع عمومی طرح اصلاح ساختار سازمان ملل را در اختیار دارد که هنوز به تصویب نرسیده‌استنرسیده است.<ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده=Annan, {{چر}}Kofi |نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |عنوان = در آزادی بیشتر | پیوند = http://www.un.org/largerfreedom/(English) |ژورنال= |نشریه=United Nations |تاریخ= 2005 |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on 2006-09-21.</ref><ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= F. Stockman, J. Lauria|نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |عنوان = سازمان ملل در برنامه اصلاحات با موانعی روبرو شده‌استشده است | پیوند = http://www.boston.com/news/world/articles/2005/09/11/un_faces_major_hurdles_on_reform_measures?mode=PF(English) |ژورنال= |نشریه=The Boston Globe |تاریخ=2005-09-11 |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on 2006-09-21.</ref>
 
=== رسوایی برنامه نفت در برابر غذا ===
خط ۲۴۹:
 
تحت نظارت سازمان ملل ۶۰ میلیارد دلار نفت عراق به بازار جهانی عرضه شد و رسماً ۴۶ میلیارد دلار صرف برنامه شد باقی این مبلغ هم صرف جبران خسارات جنگ خلیج فارس و نیز تأمین بودجه سازمان ملل ۲/۲ درصد و مأموریت (کمیسیون ویژه سازمان ملل بررسی بازرسی تسلیحاتی در [[عراق]] گردید (۸/۰درصد).
پسر [[کوفی عنان]]، کوجو عنان نیز در این رسوایی دست داشت و متهم شد که در قرار دادهای مربوط به نفع شرکت سوئیسی کوتکنا وارد عمل شده‌استشده است وزیر امور خارجه هند [[ناتوار سینگ]] نیز بخاطر دخالت در این سوء استفاده از کار برکنار شد.
[[دولت استرالیا]] در نوامبر ۲۰۰۵ نیز به بررسی‌های گسترده‌ای پرداخت تا مشخص سازد که هیئت گندم استرالیا (AWB) نیز در این فساد دست داشته یا خیر. در نتیجه معلوم شد که این هیئت جهت انعقاد قرارداد با شرکت واسطه موسوم به [[آلیا]] مبلغ ۳۰۰ میلیون دلار به صدام رشوه داده‌استداده است. نخست‌وزیر استرالیا جان هووارد، معاون نخست‌وزیر مارک وایل و وزیر امور خارجه الکساندر داونر هرگونه اطلاع از ماجرای سوء استفاده را تکذیب کردند و بازجویی‌ها از پذیرش اتهامات سر باز زدند. بعدها مقرر شد تا سازمان ملل با اعمال فشار بیشتر بر دولت [[استرالیا]] آن‌ها را وادار به تحقیقات گسترده‌تر نمایند. قرار بوده‌استبوده است در ۲۴ نوامبر سال ۲۰۰۶ نتیجه تحقیقات اعلام شود.
 
== سیاست پرسنلی ==
خط ۲۵۶:
 
== فرهنگ عام حاکم بر سازمان ملل ==
در مدارس سراسر دنیا آموزش درسی به نام الگوی سازمان ملل رو به عمومی شدن نهاده‌استنهاده است. الگوی سازمان ملل دانش آموزان را با الگوی شبیه‌سازی شده یک نهاد خاص سازمان ملل آشنا می‌سازد. برای مثال با شورای اقتصادی و اجتماعی کمیته اقتصادی و مالی مجمع عمومی یا کمیته اجرایی یونیسف، بدین ترتیب سعی می‌شود آنان را با مهارت‌های عمومی و دیپلماسی آشنا کنند.
مفهوم سازمان ملل به عنوان یک سازمان دولتی جهانی، ایده‌های بسیاری را در مورد [[دولت جهانی]] و [[دموکراسی|دموکراسی جهانی]] مطرح ساخته‌استساخته است. همچنین سازمان ملل سوژه مهمی در مورد [[توطئه|تئوریهای توطئه]] می‌باشد.
 
== ارکان سازمان ملل متحد ==
خط ۲۹۴:
* [http://www.un.org/ سایت رسمی سازمان ملل]
** [https://un.org.ir/fa/ صفحه رسمی سازمان ملل متحد در ایران] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200321142238/https://un.org.ir/fa/ |date=۲۱ مارس ۲۰۲۰}}
** [https://archive.today/20121205094335/www.un.org/aboutun در مورد سازمان ملل]
** [http://www.un.org/aboutun/charter/index.html منشور سازمان ملل r] - متن منشور
** [https://web.archive.org/web/20040504184323/http://www.un.org/webcast/index.asp# وب کاست سازمان ملل]
** [http://www.unv.org/ داوطلبان عضویت در سازمان ملل]
** [http://www.un.org/Overview/rights.html بیانیه جهانی حقوق بشر]
* [http://www.un.int/ مأموریت‌های دائم سازمان ملل]
* [http://www.usip.org/un/ نیروهای عملیاتی سازمان ملل] - [[انسیتیو آمریکایی صلح]]
* [http://www.direct.gov.uk/Gtgl1/GuideToGovernment/InternationalBodies/InternationalBodiesArticles/fs/en?CONTENT_ID=4003089&chk=aPi/oF تاریخ سازمان ملل] - سایت دولت بریتانیا
* [http://www.uno-komitee.de/ وبگاه] وبگاه [[کمیته سازمان ملل دموکرات]] (نسخه‌های انگلیسی و آلمانی)
* [http://www.globalpolicy.org/ وبگاه]
* [http://www.innercitypress.com/ گزارش‌های سازمان ملل] رسانه مورد تأیید سازمان ملل، [[Inner City Press]] توسط
* [https://web.archive.org/web/20091224150610/http://www.warcrimes.info/ اسناد و منابع موجود در مورد سازمان ملل، جنگ، جنایات جنگی و نسل‌کشی]
* [http://www.economist.com/background/displayBackground.cfm?story_id=3398746 Economist.com پیشینه] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080316005019/http://www.economist.com/background/displayBackground.cfm?story_id=3398746 |date=۱۶ مارس ۲۰۰۸}}
* [http://www.numismondo.com/pm/unnاسکناس سازمان ملل، ۱۹۴۶-۵۶]{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot}}
* [http://andrewlanderyou.blogspot.com/2005/11/throw-away-key-un-is-corrupt-joke.html] - انتقادات دبیرکل سازمان ملل
* [https://web.archive.org/web/20100813124320/http://paginas.pavconhecimento.pt/pessoais/dw/Mario_Zanatti/ – پاسخ منطقی در سازمان ملل به قتل‌عام سربرنیتسا در ژوئیه ۱۹۹۵]
* [https://web.archive.org/web/20050918093118/http://www.un.org/summit2005/presskit/fact_sheet.pdf فهرست نتایج اجلاس سران ۲۰۰۵]
* [https://web.archive.org/web/20060812032920/http://www.reformtheun.org/ ReformtheUN.org - بررسی پیشرفت‌های صورت گرفته در زمینه اصلاحات سازمان ملل]
* [https://web.archive.org/web/20070312214143/http://elearning.security-research.at/flash/un/ واحد آموزش از راه دور] ISRG - راه‌اندازی توسط دانشگاه اینسبروک
 
{{ارکان سازمان ملل متحد}}