سازمان ملل متحد: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ویرایش 2.147.152.233 (بحث) به آخرین تغییری که Mpj7 انجام داده بود واگردانده شد برچسبها: واگردانی برگرداندهشده |
Azimipasand (بحث | مشارکتها) جز جایگزینی با اشتباهیاب: معارضین⟸معارضان برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
(۴۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲۱ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱:
{{
| name = {{collapsible list
| titlestyle = background:transparent;text-align:center;line-height:normal;font-size:84%;
| {{Infobox |subbox=yes |bodystyle=font-size:77%;font-weight:normal;
| rowclass1 = mergedrow| label1 = [[عربی]]: | data1 = {{lang|ar|منظمة الأمم المتحدة|rtl=yes}}
| rowclass2 = mergedrow| label2 = [[زبان چینی|چینی]]: | data2 = {{lang|zh|联合国}}
| rowclass3 = mergedrow| label3 = [[زبان فرانسوی|فرانسوی]]: | data3 = {{lang|fr|Organisation des Nations unies
| rowclass4 = mergedrow| label4 = [[زبان روسی|روسی]]: | data4 = {{nowrap|{{lang|ru|Организация Объединённых Наций}}}}▼
▲[[زبان فرانسوی|فرانسوی]] Organisation des Nations unies{{سخ}}
| rowclass5 = mergedrow| label5 = [[زبان اسپانیایی|اسپانیایی]]: | data5 = {{nowrap|{{lang|es|Organización de las Naciones Unidas
| linking_name = the United Nations
▲[[زبان روسی|روسی]] Организация Объединённых Наций
| image_flag = Flag of the United Nations.svg▼
|
| image_symbol = UN_emblem_blue.svg
▲|image_flag = Flag of the United Nations.svg
| image_map = United Nations (Member States and Territories).svg▼
| org_type = [[سازمان بیندولتی]]▼
▲|image_map = United Nations (Member States and Territories).svg
| membership = [[کشورهای عضو سازمان ملل متحد|۱۹۳ کشور عضو]]{{سخ}}[[ناظر مجمع عمومی سازمان ملل متحد|۲ کشور ناظر]]
▲|image_map_caption = اعضای سازمان ملل متحد (آبی)
| admin_center_type = [[مقر]]
| admin_center = [[مقر سازمان ملل متحد|سازمان ملل متحد پلازا ۷۶۰]]، [[منهتن]]، [[نیویورک]]، [[ایالات متحده آمریکا]] ([[منطقه بینالمللی]])
▲|org_type = [[سازمان بیندولتی]]
| languages_type = [[زبانهای رسمی سازمان ملل متحد|زبانهای رسمی]]
| languages = {{hlist|[[
▲|membership = [[فهرست کشورهای عضو سازمان ملل متحد|۱۹۳ کشور]] و ۲عضو ناظر
|
| leader_name1 = [[آنتونیو گوترش]]▼
|
| leader_name2 = [[آمینه جین محمد]]▼
▲|languages = {{hlist|[[زبان عربی|عربی]]|[[چینی معیار|چینی]]|[[زبان انگلیسی|انگلیسی]]|[[زبان فرانسوی|فرانسوی]]|[[زبان اسپانیایی|اسپانیایی]]|[[زبان روسی|روسی]]<ref>[https://www.un.org/en/sections/about-un/official-languages/index.html Official Languages] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150712155312/http://www.un.org/en/sections/about-un/official-languages/index.html |date=12 July 2015}}, www.un.org. Retrieved 22 May 2015.</ref>}}
|
| leader_name3 = [[دنیس فرانسیس]]▼
▲|leader_name1 = [[آنتونیو گوترش]]
|
| leader_name4 = [[پائولا ناروائز]]
▲|leader_name2 = [[آمینه جین محمد]]
|
▲|leader_name3 = دنیس فرانسیس
|
| official_website =
▲|established_event2 = لازمالاجرا شدن منشور
| p1 = جامعه ملل
▲|established_date2 = {{Start date and age|1945|10|24|df=yes|p=y}}
▲|official_website = [https://www.un.org/ UN.org]{{سخ}}[https://www.un.int/ UN.int]
}}
[[پرونده:United Nations HQ - New York City.jpg|بندانگشتی|200px|ساختمان مرکزی سازمان ملل در منهتن، نیویورک]]
'''سازمان ملل متحد'''{{انگلیسی|United Nations}} {{اختصاری|UN}} یک [[سازمان بیندولتی]] برای حفظ [[امنیت بینالملل|امنیت]] و [[صلح جهانی]]، گسترش روابط دوستانه میان کشورها و رسیدن به همکاری و هماهنگی در عملکرد ملتها است. ''سازمان ملل متحد'' بزرگترین، معروفترین و قدرتمندترین سازمان بیندولتی در جهان است. اعضای این سازمان تقریباً شامل همه کشورهای مستقلی میشود که از نظر قوانین بینالمللی به رسمیت شناخته شدهاند. تنها [[واتیکان]] که عضویت در سازمان ملل را نپذیرفته و [[تایوان|تایوان (جمهوری چین)]] که عضویتش پس از عضویت [[جمهوری خلق چین]] لغو شد، در سازمان ملل متحد عضو نیستند. [[مقر سازمان ملل متحد]] در [[نیویورک]]، و دیگر دفترهای رسمی آن در [[دفتر سازمان ملل متحد در ژنو|ژنو]]، [[نایروبی]]، [[دفتر سازمان ملل متحد در وین|وین]] و [[لاهه]] جای دارد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=مجله سازمان ملل متحد (UN)|نشانی=https://www.hamshahrionline.ir/news/47005/مجله-سازمان-ملل-متحد-UN|وبگاه=همشهری آنلاین|تاریخ=2018-01-10|بازبینی=2021-08-31|کد زبان=fa}}</ref>▼
▲'''سازمان ملل متحد''' ('''UN''') {{انگلیسی|United Nations
سازمان ملل، پس از پایان [[جنگ جهانی دوم]]، به هدف جلوگیری از [[جنگ]] در آینده، جایگزین [[جامعه ملل]] شد. در ۲۵ آوریل ۱۹۴۵، ۵۰ کشور در [[سانفرانسیسکو]]، تهیه پیشنویس [[منشور سازمان ملل]] را آغاز کردند که در ۲۵ ژوئن همان سال به تصویب اعضا رسید. از ۲۴ اکتبر ۱۹۴۵، سازمان ملل با عضویت ۵۱ [[کشور]] شروع بهکار کرد. سازمان و روال حاکم بر فعالیت آن نشان از شرایط جهانی پس از جنگ دوم دارد.<ref>https://www.asriran.com/fa/news/873128/متن-منشور-ملل-متحد-و-اساسنامه-ديوان-بينالمللي-دادگستري</ref><ref>https://www.sbu.ac.ir/fa/w/منشور-سازمان-ملل-متحد</ref>
سازمان ملل دارای شش [[ارگان]] اصلی است: [[مجمع عمومی سازمان ملل متحد|مجمع عمومی]]، [[شورای امنیت سازمان ملل متحد|شورای امنیت]]، [[شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد|شورای اقتصادی و اجتماعی]]، [[شورای قیمومت سازمان ملل متحد|شورای قیمومت]]، [[دیوان بینالمللی دادگستری]] و [[دبیرخانه سازمان ملل متحد|دبیرخانه]]. علاوه بر == تاریخچه ==
اصطلاح «ملل متحد» را نخستین بار [[فرانکلین روزولت]]، رئیسجمهور [[آمریکا]] در جریان [[جنگ جهانی دوم]] برای اشاره به [[متفقین]] بکار برد. نخستین کاربرد رسمی این اصطلاح در [[اعلامیه ملل متحد|بیانیه اول ژانویه ۱۹۴۲ ملل متحد]] بود که در آن متفقین از مفاد [[منشور آتلانتیک]] پشتیبانی و اعلام کردهبودند که از صلح جداگانه با [[نیروهای محور]] خودداری خواهند کرد.
اندیشه ایجاد سازمان ملل متحد در کنفرانسهای [[کنفرانس مسکو|مسکو]]، [[کنفرانس قاهره|قاهره]] و [[کنفرانس تهران|تهران]] در سال ۱۹۴۳ دقیقتر شد. از اوت تا اکتبر ۱۹۴۴ نمایندگان [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، [[اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی|شوروی]]، [[بریتانیا]]، [[فرانسه]] و [[جمهوری چین]] در [[کنفرانس دامبارتن اوکس]] در [[واشینگتن، دی.سی.|واشینگتن دی. سی]]، بر روی برنامههای تشکیل سازمان ملل کار کردند. بیشتر بحثهای این کنفرانس در مورد نقش اعضای [[سازمان]] و شرایط دعوت از آنها بود. سپس در آوریل ۱۹۴۵ در [[کنفرانس سان فرانسیسکو]] تکلیف [[وتو|حق وتو]] برای پنج عضو شورای امنیت تعیین شد. در پایان در ۲۴ اکتبر ۱۹۴۵ [[منشور ملل متحد]] به امضای ۵۰ کشور رسید و سازمان ملل متحد رسماً تشکیل شد ([[لهستان]] در کنفرانس شرکت نداشت ولی جایی برای آن در نظر گرفته شد و سپس منشور را امضا کرد).
خط ۵۱:
== عضویت در سازمان ==
{{اصلی|کشورهای عضو سازمان ملل}}
در سال ۲۰۰۶، ۱۹۳ [[کشور]] عضو سازمان ملل بودهاند (واپسین کشور عضو [[سودان جنوبی]] میباشد) که تقریباً همه کشورها را دربر میگیرد. از جمله کشورهای مهم غیرعضو میتوان به [[جمهوری چین]] ([[تایوان (جزیره)|تایوان]]) اشاره کرد که کرسی آن در سال ۱۹۷۱ به کشور [[جمهوری خلق چین]] داده شد. [[سریر مقدس]] (اسقفنشین شهر رم) نیز فقط عضو ناظر این سازمان است. از عضویتهای پر سر و صدا نیز میتوان به عضویت [[فلسطین]] که با سخنرانی [[یاسر عرفات]] در محل مجمع عمومی انجام گرفت اشاره کرد. پس از [[هجوم طالبان (۱۴۰۰)]]، [[طالبان]] به عنوان نماینده [[افغانستان]] در این سازمان عضویت ندارد و تلاشهای [[طالبان]] برای حضور در این سازمان بینتیجه
== ستاد سازمان ملل ==
ساختمان ستاد فعلی سازمان در [[نیویورک]] و طی سالهای ۱۹۴۹ و ۱۹۵۰ در کنار [[ایست ریور]] بنا
گروهی از معماران بینالمللی طراحی آن را انجام داده و تأیید کردند که از جمله آنها میتوان به [[می کی بوزیر]] سوئیسی و [[اسکار نیمیر]] برزیلی و برخی از نمایندگان سایر کشورها اشاره کرد. رهبری این تیم معماری به عهده [[والاس هریسون]] بود. در مورد رهبری وی هنوز هم مناقشاتی وجود دارد. این ستاد بهطور رسمی در ۱۹ ژانویه ۱۹۵۱ افتتاح گردید. با وجودی که مقر اصلی سازمان ملل در نیویورک واقع
دفاتر سازمان ملل از شخصیت حقوقی مجزایی برخوردار نیستند ولی از جهاتی دارای برخی استقلالها هستند. برای مثال بر اساس موافقت رسمی کشورهای میزبان، [[مدیریت پستی سازمان ملل متحد]] میتواند اقدام به چاپ تمبر برای مراسلات محلی نماید. از سال ۱۹۵۱ دفتر اصلی سازمان ملل، از سال ۱۹۶۹ دفتر [[ژنو]]، و از سال ۱۹۷۹ دفتر [[وین]] مجاز به چاپ تمبر برای خود شدهاند. همچنین سیستم ارتباط دور سازمان ملل نیز مستقل عمل میکند و هر یک از مقرهای [[ژنو]]، [[نیویورک]] و [[وین]] اینک بهطور غیررسمی در تلاش برای راهاندازی رادیوی مستقل سازمان ملل هستند.
خط ۶۷:
بودجه سازمان را کشورهای عضو بر اساس مشارکتهای داوطلبانه و برنامهریزی شده تأمین میکنند. دبیرخانه سازمان ملل بر اساس ارزیابیهای موسسات مالی حرفهای بودجه ۲ سالانه سازمان را تعیین و سهم هر کشور را اعلام مینماید. طرح بودجه به مجمع عمومی ارائه میشود. مجمع عمومی بودجه را تصویب و به کشورها ابلاغ مینماید. معیار محاسبه سهم کشورها [[درآمد ناخالص ملی|تولید ناخالص ملی]] هر کشور است. به این ترتیب سهم اصلی را در تأمین بودجه سازمان کشورهای پرجمعیت و پیشرفته صنعتی دارند و کشورهای کوچک و جهان سومی بخش ناچیزی از هزینههای سازمان ملل را پرداخت میکنند.
مجمع سقف خاصی را برای پرداخت هر کشور در نظر
بودجه برنامههای خاص سازمان ملل که در بودجه معمول در نظر گرفته نمیشوند (مثلاً [[یونیسف]] یا صندوق توسعه انسانی ملل متحد از محل مشارکتهای داوطلبانه دولتها تأمین میگردد. برخی از این کمکها به صورت اهدای محصولات کشاورزی به مردم قحطی
سازمان ملل بخش عمدهای از نیاز خود به خدمات بانکی را از طریق بانک [[جیپی مورگان چیس]] برآورده میکند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/01/110114_l03_us_un_banking.shtml ایران: «بستن حساب نمایندگیها موجودیت سازمان ملل را تهدید میکند»]، بیبیسی فارسی</ref>
خط ۷۷:
کشورهای عضو سازمان ملل و آژانسهای تخصصی آن به ارائه راهنماییها و اتخاذ تصمیماتی در جلسات سالانه و دورهای خود میپردازند. ادارهکنندگان جلسات از مجمع عمومی، [[شورای اقتصادی و اجتماعی]] و [[شورای امنیت]] و حتی همتایان این مجامع در سایر نهادهای وابسته به سازمان ملل هستند؛ مثلاً [[مجمع بهداشت جهانی]] و هیئت اجرایی بر [[سازمان بهداشت جهانی]] نظارت میکنند.
وقتی مسئله مهمی بروز کند مجمع عمومی با برگزاری گردهمایی بینالمللی توجه جهانیان را به آن جلب کرده و دربارهٔ نوع اقدام اجماع جهانی برای همکاری را
[[پرونده:UNGENEVA.jpg|بندانگشتی|مقر اروپایی سازمان ملل در ژنو - سوئیس]]
* کنفرانس سازمان ملل در مورد محیط زیست و توسعه (کنفرانس زمین) در [[ریودو ژانیرو]] برزیل در ژوئن ۱۹۹۲ که به تشکیل [[کمیسیون توسعه پایدار]] انجامید تا نتایج کار در [[دستور جلسه ۲۱]] یا همان متن نهایی توافق بین دولتها در کنفرانس سازمان ملل در مورد محیط زیست و توسعه را پیگیری نماید.
خط ۹۱:
=== کنترل تسلیحات و خلع سلاح ===
[[منشور سازمان ملل]] در سال ۱۹۴۵ صراحتاً در پی نظام قانونمندی بود که اطمینان دهد بخش بسیار ناچیزی از درآمدها و منابع اقتصادی کشورهای جنگ زده صرف تولید تسلیحات نظامی میشود. ابداع [[بمب اتمی|سلاحهای هستهای]] چند هفته پس از امضای منشور و طرح موضوع کنترل تسلیحات و [[همایش کمیته خلع سلاح|خلع سلاح]] واقع گردید. در واقع اولین قطعنامه سازمان ملل در اولین نشست مجمع عمومی در ۲۴ ژانویه ۱۹۴۶ با عنوان تأسیس کمیسیون ویژه کشف انرژی اتمی بود که خواستار ارائه راهکار جهت مقابله با توسعه سلاحهای هستهای و کلیه جنگافزارهای کشتار جمعی شد.
سازمان ملل جلسات متعددی را با هدف رسیدگی به موضوعات خلع سلاح چند جانبه ترتیب
کنفرانس خلع سلاح در [[جامعه بینالمللی]] برای مذاکره بر سر توافقات چند جانبه کنترل و خلع سلاح طراحی و اجرا شد. در این کنفرانس نمایندگان ۶۶ کشور از سراسر دنیا از جمله پنج کشور دارای سلاحهای هستهای یعنی (چین، روسیه، فرانسه، انگلستان و آمریکا) حضور داشتند. این کنفرانس رسماً زیر نظر سازمان ملل نبود ولی از آنجا که دبیرکل در آن حضور داشت به نوعی به سازمان ملل مرتبط گردید. دبیرکل سازمان ملل ریاست کنفرانس را نیز بر عهده داشت. قطعنامههای مجمع عمومی اغلب خواستار بررسی مسائل خلع سلاح بودند و کنفرانس نیز همه ساله گزارش تحقیقات خود را به مجمع ارائه میکرد.
خط ۱۱۰:
حافظان صلح سازمان ملل به مناطق مختلفی که درگیری نظامی بتازگی متوقف شده اعزام میشوند تا توافقنامههای صلح را اجرا و طرفین درگیر را از شروع دوباره مخاصمات بازدارند؛ مثلاً آنان در [[تیمور شرقی]] تا اعلام استقلال در سال ۲۰۰۱ حضور داشتند. کشورهای عضو سازمان نیروهای مورد نیاز را تأمین میکنند و ارسال نیرو به هر عملیات جنبه داوطلبانه دارد. در این بین دو کشور [[کانادا]] و [[پرتغال]] در همه عملیاتهای حفظ صلح حضور داشتهاند. سازمان ملل [[عملیات نظامی]] مستقلی انجام نمیدهد و تمام عملیات آن باید با تصویب شورای امنیت باشد.
بودجه عملیات حفظ صلح سازمان ملل از کشورهای عضو و بر اساس معیارهای مدون تأمین میشود. البته بخش زیادی از این بودجه را پنج عضو شورای امنیت فراهم میآورند. در دسامبر سال ۲۰۰۰ در روند ارزیابی سهم هر کشور تغییراتی ایجاد شد و مقرر گردید هر شش ماه یکبار این معیارها مورد بررسی دوباره قرار بگیرند. طبق این ارزیابیها در سال ۲۰۰۳ حدود ۲۷ درصد بودجه کل سازمان به عملیاتهای حفظ صلح اختصاص مییافت. ایالات متحده خواستار سهم کمتر خود در این پروژهها بود و پرداخت سهم خویش و پرداخت دیون معوقه خود را منوط به تصویب [[کنگره آمریکا]] میدانست.
خط ۱۲۶:
در حال حاضر هفت مجمع وابسته به [[مجامع معاهده حقوق بشر]] وجود دارد. از جمله [[کمیته حقوق بشر]] و [[کمیته حذف تبعیض علیه زنان]]. سرویسهای دبیر خانهای به شش مجمع خدماترسانی میکند و [[کمیساریای عالی حقوق بشر]] مسئولیت این سرویسرسانی را به عهده دارد.
سازمان ملل و آژانسهای آن محوریت اجرای اصول اعلامیه جهانی حقوق بشر را به عهده دارند. یکی از وظایف این آژانسها کمک به کشورهایی است که فرایند گذر به سوی دموکراسی را تجربه میکنند. سازمان ملل کمک فراوانی به برگزاری [[انتخابات]] در کشورهای کم تجربه و کم سابقه در جریان دموکراسی
همچنین سازمان ملل مجمعی برای پشتیبانی از [[حقوق زنان]] در عرصههای سیاسی اقتصادی و اجتماعی در کشورهایشان تشکیل
در اوایل سال ۲۰۰۶ مجمع ضد شکنجه پیشنهاد بستن زندان [[گوانتانامو]] را ارائه کرد و آمریکا را به خاطر اداره کردن یک زندان مخفی و انتقال اتباع خارجی به آن به شدت مورد انتقاد قرار داد. برخی از گروههای حقوق بشر و اعضای [[حزب جمهوریخواه ایالات متحده]] اعلام کردند که [[سیا]] اجازه نمیدهد نظارتی بر این زندان اعمال شود یا زندان را تعطیل نمایند.
=== کمکهای انسان دوستانه و توسعه بینالمللی ===
سازمان ملل در کنار دیگر سازمانها مثلاً [[صلیب سرخ]] به تأمین غذا، آب آشامیدنی، مامن و دیگر [[کمکهای بشردوستانه]] به مردمانی میپردازد که از قحطی و جنگ و سایر بلایا به زحمت افتادهاند. بازوان اصلی سازمان ملل در راه کمکرسانی به مردم عبارتند از [[برنامه جهانی غذا]] (که بیش از ۱۰۰ میلیون نفر را در ۸۰ کشور پوشش
همچنین سازمان ملل به پشتیبانی از [[توسعه اقتصادی]]
سازمان ملل همه ساله اقدام به انتشار [[شاخص توسعه انسانی]] (HDI) میکند که در آن بر اساس شاخصهای رفاهیٰ اقتصادی و بهداشتی مانند سطح فقر، میانگین درآمد، میزان باسوادی، و [[امید به زندگی]] به مقایسه سطح توسعه در کشورهای مختلف میپردازد.
سازمان ملل به کمک دوایر و نهادهای مختلف خود به توسعه انسانی
* [[سازمان بهداشت جهانی]] (WHO) که در سال ۱۹۷۷ [[آبله]] را ریشه کن نموده و [[فلج اطفال]] را هم تا مرز ریشه کنی پیش
* [[بانک جهانی]] / [[صندوق بینالمللی پول]] (IMF): طبق توافقنامه [[برتون وودز]] در سال ۱۹۴۴، دو نهاد بانک جهانی و IMF به عنوان دو سیستم جداگانه از سازمان ملل فعالیت میکنند. در سال ۱۹۴۷ به موجب موافقتنامهای اعلام شد که موسسات وابسته به سازمان ملل به صورت مستقل و تخصصی فعالیتهای مالی و پولی خود را در چارچوب این سازمان و با نظارت آن به انجام رسانند.
* [[برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد]] (UNEP)
خط ۱۵۳:
مذاکرات سازمان ملل در قالب [[معاهده]] به پیشگیری از مشاجرات بینالمللی منجر میشوند. مثل کنوانسیون قانون یا هر گونه اختلافی در مورد کاربرد آزاد اقیانوسها در دادگاه ویژه مورد حل و فصل قرار بگیرد.
دادگاه بینالمللی (ICJ) با هدف حل و فصل مشاجرات بین کشورها تأسیس
[[جمهوری دموکراتیک کنگو]] در برابر [[فرانسه]] که در آن [ فرانسه را به بازداشت غیرقانونی رؤسای ایالتی کنگو و [[جرائم جنگی]] متهم نمود؛ و دعوی [[نیکاراگوئه در برابر ایالات متحده]] که در این دعوی [[نیکاراگوئه]] ایالات متحده را متهم نمود که نیروهای معارض حکومت را مجهز
در سال ۱۹۹۳ و در پاسخ به رویه «[[پاکسازی قومی]]» در [[یوگسلاوی]] سابق دبیرکل سازمان ملل [[دادگاه رسیدگی به جرایم نظامی در یوگسلاوی سابق]] را دایر کرد. در سال ۱۹۹۴ در قبال [[جریان نسلکشی در روآندا]] این شورا [[دیوان رسیدگی به جرائم در روآندا]] را تأسیس کرد. قلمرو قضایی این دو دادگاه بررسی و روشن کردن موارد نقض قوانین بینالمللی که جرم محسوب میشدند
* در سال ۱۹۱۸ مجمع عمومی کنفرانسی در [[رم]] برگزار کرد و بررسی تأسیس [[دیوان بینالمللی کیفری]] پرداخت و در پی آن [[طرح رم]] به تصویب رسید و این دادگاه در سال ۲۰۰۲ تأسیس و اولین پرونده در سال ۲۰۰۶ به آن ارجاع گردید. این اولین مورد رسیدگی به اتهامات و تخلفات جنگی و [[نسلکشی]] در یک مرجع دائمی جهانی بود. اما دیوان بینالمللی کیفری مستقل از سازمان ملل عمل میکند و پرسنل و بودجهای اختصاصی دارد اگر چه در راه شکلگیری آن مقامات سازمان ملل و سران دولتها دخالت مستقیم داشتهاند. در مورد نحوه اداره این نهاد و همکاریهای متقابل دیوان بینالمللی کیفری و سازمان ملل «توافق کامل و دوجانبه» حاصل
* در سال ۲۰۰۲ سازمان ملل [[دادگاه ویژه سیرالئون]] را بخاطر جنایات جنگی در آن کشور برگزار نمود [[جنگهای داخلی سیرالئون]]
همچنین برای رسیدگی به جرائم شدید در [[تیمور شرقی]] واحد [[SCIU]] تشکیل شد.
خط ۱۷۱:
== اصلاحات ==
در سالیان اخیر تقاضای اصلاحات در سازمان ملل شدت
یک برنامه اصلاحی رسمی از سوی [[کوفی عنان]] [[دبیرکل سازمان ملل]] اندکی پس از صدارت وی بر سازمان در [[اول ژانویه ۱۹۷۷]] به اجرا گذاشته شد. این اصلاحات شامل تغییر عضویت دائمی در [[شورای امنیت]]، (که همچنان نماد روابط قدرت در سال ۱۹۴۵ است)، شفاف تر ساختن بوروکراسی و ایجاد حس مسئولیتپذیری بِیشتر در میان اعضا، دموکراتیک تر ساختن سازمان ملل و اعمال [[تعرفه]]های مناسب به شرکتهای [[مهمات و جنگ افزارسازی]] در سراسر دنیا است.
در سپتامبر سال ۲۰۰۵ سازمان ملل یک [[جلسه جهانی در سال ۲۰۰۵]] برگزار کرد که طی آن سران اکثر کشورهای عضو در شصتمین جلسه مجمع عمومی گرد آمدند. سازمان ملل این جلسه را «فرصت بسیار نادر در اتخاذ تصمیمات مهم در حوزههای توسعه، امنیت حقوق بشر و اصلاحات در سازمان ملل» نامید.<ref>[http://www.un.org/ga/documents/overview2005summit.pdf General Assembly of the United Nations<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> کوفی عنان پیشنهاد کرد که در مورد اصلاحات سازمان ملل و گریز از تنگنای اعمال سیستمهای بینالمللی صلح و امنیت حقوق بشر و توسعه به توافقات مهمی دست یافتهاند و چالشهای اساسی پیش روی سازمان ملل در قرن ۲۱ را ارزیابی و بررسی نمودهاند. رهبران و سران کشورهای دنیا بر سر موارد زیر به توافق دست یافتهاند:
خط ۱۹۸:
== موفقیتها و شکستها در مسائل امنیتی ==
بخش بزرگی از هزینههای سازمان ملل متوجه مأموریت اصلی این سازمان مبنی بر حفظ صلح و امنیت است. بودجه حفظ صلح سازمان برای [[سال مالی]] ۲۰۰۶–۲۰۰۵ حدود ۵ میلیارد دلار
- ۴۰ درصد کاهش درگیری خشونتآمیز
- ۸۰ درصد کاهش درگیریهای منجر به کشتار
- ۸۰ درصد کاهش نسلکشی و از بین بردن مخالفان سیاسی
طبق گزارش [[انتشارات دانشگاه آکسفورد]]، فعالیتهای بینالمللی که عمدتاً تحت نظارت سازمان ملل بوده علت اصلی کاهش درگیریهای مسلحانه پس از جنگ سرد است و البته این گزارش اشاره میکند که مدارک برای اثبات این مدعا فراوان هستند.
در این گزارش به چندین مورد سرمایهگذاری اشاره
* رشد ۶ برابری مأموریتهای سازمان ملل در امر جلوگیری از جنگ از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۲
* رشد ۴ برابری در تلاشهای متوقفسازی درگیریها از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۲
خط ۲۱۱:
این تلاشها نسبت به دوران جنگ سرد هم از نظر تعداد و هم گستردگی و پیچیدگی بیشتر و بزرگتر بودهاند.
موفقیتهای سازمان ملل در عرصه برقراری و حفظ صلح عبارتند از:
* دفتر محاسبات دولت آمریکا اعلام کرد که هزینه نیروهای حافظ صلح سازمان ملل هشت بار ارزانتر از ایجاد یک نیروی حافظ صلح در ایالات
* مطالعه نیروهای RAND در سال ۲۰۰۵ نشان میدهد که نیروهای سازمان ملل در دوسوم مأموریتهای حفظ صلح خود موفق بودهاند. این مطالعه مقایسهای نیز بین تلاشهای سازمان ملل و ایالات متحده داشتند و به این نتیجه میرسد که از بین ۸ مأموریت سازمان ملل، ۷ مورد به برقراری صلح مربوط شدهاند و این در حالی است که در مورد آمریکا هر ۸ مأموریت نظامی، ۴ مورد به صلح انجامیده و ۴ مورد دیگر هنوز درگیری و جنگ ادامه دارد.<ref>[http://www.rand.org/pubs/monographs/2005/RAND_MG304.sum.pdf The UN's Role in Nation-Building: From the Congo to Iraq<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
اما در بسیاری موارد اعضای سازمان ملل در مورد نیل به اهداف قطعنامههای شورای امنیت و اجرای الزامی آنها موضع انفعالی اتخاذ کردهاند؛ مثلاً [[عراق]] از ۲۸ ژوئن ۱۹۹۱ به این سو ۱۷ مورد از قطعنامههای شورای امنیت را نقض کرده و تحریمهای اقتصادی سازمان ملل را دور
مهمترین موارد شکست مأموریتهای سازمان ملل عبارت بودهاند از:
خط ۲۲۲:
* شکست در رساندن مواد غذایی به مردم قحطی زده [[سومالی]] که معمولاً مواد غذایی توسط نیروهای مسلح توقیف میشد. تلاش ایالات متحده سازمان ملل برای مقابله با این نیروهای نظامی منجر به جنگ [[موگادیشو]] در سال ۱۹۹۳ گردید.
* تجاوزهای جنسی توسط نیروهای حافظ صلح سازمان ملل – همواره جمعی از نیروهای حافظ صلح سازمان ملل از ملیتهای مختلف بخاطر تجاوزات جنسی و تعدی به دختران به کشورهای تابعه مسترد شدهاند. معمولاً در هر مأموریت، ۸ مورد از این مسایل با وجود اقدامات نظارتی و کنترلی داخلی دفاتر سازمان ملل روی دادهاند.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.worldnetdaily.com/news/article.asp?ARTICLE_ID=42088 |title=U.N. 'peacekeepers' rape women, children<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات --> |accessdate=۱۴ آوریل ۲۰۰۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080316082842/http://www.worldnetdaily.com/news/article.asp?ARTICLE_ID=42088 |archivedate=۱۶ مارس ۲۰۰۸ |dead-url=yes}}</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/4262743.stm BBC NEWS | Africa | UN soldiers arrested in DR Congo<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
حداقل در ۵ کشوری که سازمان ملل در آنها حضور داشته یعنی جمهوری دموکراتیک کنگو، [[هائیتی]]، [[بروندی]]، [[دماغه سبز]]، کوته دی آِیوری و [[لیبریا]] گزارش تجاوز جنسی نیروهای حافظ صلح تأیید
[https://web.archive.org/web/20060828172454/http://www.iht.com/articles/2006/05/08/news/abuse.php] بیبیسی نیز در گزارشی تعدادی از افراد برنامه خواربار جهانی را به عنوان قانونشکن جنسی معرفی کرد.<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/4983440.stm BBC NEWS | World | Africa | Liberia sex-for-aid 'widespread'<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
=== شورای امنیت ===
بسیاری بر این باورند که شورای امنیت سازمان ملل نمیتواند به روشنی و قاطعانه در برخورد با بحرانهای بینالمللی عمل کند؛ مثلاً در مورد [[برنامه هستهای ایران]] و نسلکشی در [[جنگ دارفور]] در [[سودان]] و همچنین [[جنگ داخلی سوریه]]. چون پنج عضو شورای امنیت حق وتو دارند در غالب موارد با یکدیگر به توافق نمیرسند و نمیتوانند به تنهایی هم اقدام نمایند. اکثراً و نه همیشه این اختلافات بین [[ایالات متحده]] از یکسو و [[چین]] یا [[روسیه]] در سوی دیگر
=== نظارت بر حقوق بشر ===
کمیسیون قدیمی سازمان ملل در مورد حقوق بشر در کشورهای عضو نظیر [[سودان]] و [[لیبی]] که گزارشهای نقض حقوق بشر از آنها واصل گردیده به تفحص میپردازد اگر چه این کشورها خود عضو کمیسیون مذکور باشند<ref>[http://www.hrw.org/doc?t=africa&c=sudan Home | Human Rights Watch<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://www.hrw.org/doc?t=africa&c=libya Home | Human Rights Watch<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
و حتی لیبی زمانی ریاست این کمیسیون را هم بر عهده
اما در ۱۵ مارس ۲۰۰۶ مجمع عمومی قطعنامهای صادر کرد و هیئت جدیدی را تحت عنوان شورای حقوق بشر سازمان ملل جایگزین کمیسیون مذکور نمود. قوانین این شورا در برخورد با تخلفات کشورهای عضو اعم از صلح یا حقوق جهانی بشر و عدول از اصول دموکراسی شدیدتر و صریح تر بود و حتی جهت حاکمیت اصل دموکراسی بر شورا مقرر شد نمایندگان کشورهای بیشتری در آن عضویت یابند و از ۵۳ کشور قبلی به نصف ۱۹۲ عضو مجمع عمومی افزایش یافت.
خط ۲۴۱:
=== ضعف بوروکراسی ===
سازمان ملل متهم است که از نظام بوروکراسی کار آمدی برخوردار نیست و بیش از حد درگیر بروکراسی
مجمع عمومی طرح اصلاح ساختار سازمان ملل را در اختیار دارد که هنوز به تصویب
=== رسوایی برنامه نفت در برابر غذا ===
خط ۲۴۹:
تحت نظارت سازمان ملل ۶۰ میلیارد دلار نفت عراق به بازار جهانی عرضه شد و رسماً ۴۶ میلیارد دلار صرف برنامه شد باقی این مبلغ هم صرف جبران خسارات جنگ خلیج فارس و نیز تأمین بودجه سازمان ملل ۲/۲ درصد و مأموریت (کمیسیون ویژه سازمان ملل بررسی بازرسی تسلیحاتی در [[عراق]] گردید (۸/۰درصد).
پسر [[کوفی عنان]]، کوجو عنان نیز در این رسوایی دست داشت و متهم شد که در قرار دادهای مربوط به نفع شرکت سوئیسی کوتکنا وارد عمل
[[دولت استرالیا]] در نوامبر ۲۰۰۵ نیز به بررسیهای گستردهای پرداخت تا مشخص سازد که هیئت گندم استرالیا (AWB) نیز در این فساد دست داشته یا خیر. در نتیجه معلوم شد که این هیئت جهت انعقاد قرارداد با شرکت واسطه موسوم به [[آلیا]] مبلغ ۳۰۰ میلیون دلار به صدام رشوه
== سیاست پرسنلی ==
خط ۲۵۶:
== فرهنگ عام حاکم بر سازمان ملل ==
در مدارس سراسر دنیا آموزش درسی به نام الگوی سازمان ملل رو به عمومی شدن
مفهوم سازمان ملل به عنوان یک سازمان دولتی جهانی، ایدههای بسیاری را در مورد [[دولت جهانی]] و [[دموکراسی|دموکراسی جهانی]] مطرح
== ارکان سازمان ملل متحد ==
خط ۲۹۴:
* [http://www.un.org/ سایت رسمی سازمان ملل]
** [https://un.org.ir/fa/ صفحه رسمی سازمان ملل متحد در ایران] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200321142238/https://un.org.ir/fa/ |date=۲۱ مارس ۲۰۲۰}}
{{ارکان سازمان ملل متحد}}
|