امارت بخارا

حکومتی در آسیای میانه به پایتختی بخارا (۱۷۸۵–۱۹۲۰)

امارت بخارا دولتی در آسیای مرکزی بود که از سال ۱۷۸۵ تا ۱۹۲۰ میلادی توسط دودمان منغیت موجودیت یافت و جایگزین خانات بخارا شد. این امارت با فروپاشی امپراتوری نادرشاه افشار پا گرفت و با پیروزی بلشویکها در روسیه از پا افتاد.[۴] پایتخت این امارت شهر بخارا بود.

امارت بخارا

بخارا امرلیگی (جغتایی)
۱۷۸۵–۱۹۲۰
پرچم
پرچم
امارت بخارا (سبز) ۱۸۵۰ میلادی
امارت بخارا (سبز) ۱۸۵۰ میلادی
پایتختبخارا
۳۹°۴۶′ شمالی ۶۴°۲۶′ شرقی / ۳۹٫۷۶۷°شمالی ۶۴٫۴۳۳°شرقی / 39.767; 64.433
زبان(های) رایج
دین(ها)
سنی، شیعه، تصوف (نقشبندیهمزدیسنا، یهودیت
حکومتسلطنتی
امیر 
• ۱۷۸۵–۱۸۰۰
میر معصوم شاه‌مراد
• ۱۹۱۱–۱۹۲۰
امیر عالم خان
تاریخ 
• کنترل منغیت
۱۷۴۷
• بنیان‌گذاری
۱۷۸۵
• تسخیر شده توسط امپراتوری روسیه
۱۸۶۸
• تحت‌الحمایه روسیه
۱۸۷۳
• فروپاشی
اکتبر ۱۹۲۰
پیشین
پسین
خانات بخارا
جمهوری خلق شوروی بخارا

چگونگی به قدرت رسیدن

ویرایش

منغیتها در دورهٔ حکومت پیشینِ بخارا یعنی جانیان، نسل‌به‌نسل سمت اتالیق را نزد حاکمان داشتند از این رو پیوسته به قدرت‌شان افزوده می‌شد. قدرت محمدرحیم‌بیگ منغیتی که اتالیقِ ابوالفیض‌خان اشترخانی بود تا جایی رسید که ابوالفیض را کشت و خودش بجایش نشست و این‌گونه امارت بخارا بجای خانات بخارا و دودمان منغیت به جای دودمان جانی نشست.

تاریخ

ویرایش

امارت بخارا رسماً در سال ۱۷۸۵ ایجاد شد و در سال ۱۸۶۸ میلادی، در جنگ با روسیه مغلوب شد و به قلمرو این امپراتوری ضمیمه گشت. در سال ۱۹۲۰ میلادی، امارت بخارا را بلشویک‌ها تسخیر کردند و آن را جمهوری خلق شوروی بخارا نامیدند.

فهرست امیران بخارا (۱۷۸۵–۱۹۲۰)

ویرایش
عنوان نام سلطنت
Ataliq
اتالیق
Khudayar Bey
خدایار بیگ
?
Ataliq
اتالیق
Muhammad Hakim
محمد حکیم
?–۱۷۴۷
Ataliq
اتالیق
Muhammad Rahim
محمد رحیم
۱۷۴۷–۱۷۵۳
Amir
امیر
Muhammad Rahim
محمد رحیم
۱۷۵۳–۱۷۵۶
Khan
خان
Muhammad Rahim
محمد رحیم
۱۷۵۶–۱۷۵۸
Ataliq
اتالیق
Daniyal Bey
دانیال بیگ
۱۷۵۸–۱۷۸۵
Amir Masum
امیر معصوم
Shah Murad bin Daniyal Bey
شاه مراد بن دانیال بیگ
۱۷۸۵–۱۸۰۰
Amir
امیر
Haydar Tora bin Shah Murad
حیدر توره بن شاه مراد
۱۸۰۰–۱۸۲۶
Amir
امیر
Hussain bin Haydar Tora
حسین بن حیدر توره
۱۸۲۶–۱۸۲۷
Amir
امیر
Umar bin Haydar Tora
عمر بن حیدر توره
۱۸۲۷
Amir
امیر
Nasr-Allah bin Haydar Tora
نصرالله بن حیدر توره
۱۸۲۷–۱۸۶۰
Amir
امیر
Muzaffar al-Din bin Nasr-Allah
مظفر الدین بن نصرالله
۱۸۶۰–۱۸۸۶
Amir
امیر
Abdul-Ahad bin Muzaffar al-Din
عبد الأحد بن مظفر الدین
۱۸۸۶–۱۹۱۰
Amir
امیر
امیر عالم‌خان
محمد عالم خان بن عبد الأحد
۱۹۱۰–۱۹۲۰
سرنگونی امارت بخارا با جمهوری خلق شوروی بخارا.
 
امیر عالم خان (۱۸۸۰–۱۹۴۴) واپسین امیر بخارا

منابع

ویرایش
  1. Roy (2000), The new Central Asia: the creation of nations, p.70
  2. «"About the national delimitation in Central Asia"». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اوت ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۶ اكتبر ۲۰۲۲. تاریخ وارد شده در |بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  3. Grenoble, Lenore (2003). Language Policy of the Soviet Union. Kluwer Academic Publishers. p. 143. ISBN 1-4020-1298-5.
  4. «نگاهی به امارت بخارا در صدسالگی انقلاب کبیر». بی‌بی‌سی.

پیوند به بیرون

ویرایش
  •   پرونده‌های رسانه‌ای مربوط به Emirate of Bukhara در ویکی‌انبار 

فیلم مستند «بخارا و انقلاب اکتبر»