مرداب: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

درخط

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۲۲

گُل نیلوفر آبی در میان **مرداب** رشد می‌کند.

مُرداب^[۱]^[۲]، مانداب یا هور به جایی در طبیعت می‌گویند که آب در آن مانده و گیاهان کوتاه بیشتر از جنس علف و نی بر آن روییده باشد.

مانداب گونه‌ای تالاب به‌شمار می‌آید.^[۳]

مرداب‌ها را اغلب می‌توان در لبه‌های دریاچه‌ها و جویبارها یافت، جایی که آنها اتصال بین اکوسیستم‌های آبی و زمینی را تشکیل می‌دهند. مرداب‌ها غالباً پوشیده از علف‌ها، راش‌ها یا نیزارها هستند.^[۴] در صورتیکه گیاهانی دارای بافت چوبی نیز وجود داشته باشند، معمولاً درختچه‌هایی با رشد کم هستند و بعضا به آنها کریر می‌گویند. این شکل از پوشش گیاهی همان چیزی است که مرداب‌ها را از سایر انواع تالاب‌ها که وجود درختان در آن وجه غالب را دارند متمایز میکند.^[۵]

واژه

لغت‌نامه دهخدا مرداب . [ م ُ ] (اِ مرکب ) برکه و آبگیر عمیق و پر عرض و طول . (جهانگیری ). تالاب و استخر و آبگیر عمیق و پر عرض و طول .(برهان قاطع). غالباً در آب غیر روان استعمال می‌شود که ایستاده است و حرکت نمی‌کند برخلاف آب رود که جنبش و رفتار دارد. (انجمن آرا). آب ایستاده ٔ غیر جاری و ناروان خلیج . (ناظم الاطباء). آب راکد و ساکنی که نه چون رودخانه جریان داشته باشد و نه چون دریا موج ؛ و اغلب بر خلیج‌های بسیار کوچکی گفته می‌شود که از پیش رفتگی آب دریا در خشکی حاصل شده باشد و پناهگاه بی تموج و آرامی است برای قایق‌ها و کشتی‌های کوچک، مثل مرداب غازیان و مرداب انزلی یا به آبگیر وسیعی گفته شود که از تجمع آب رودخانه حاصل شده‌است چون مرداب گاوخونی. پیش رفتگی کوچک دریا در خشکی. (لغات فرهنگستان).

بررسی

مرداب‌ها،‌ مناطق مرطوب گرمی هستند که سرشار از هم زندگی گیاهی و هم زندگی جانوری هستند. زمین پرآب مرداب‌ها اغلب به میزان زیادی با درختانی شبیه به سرو پوشیده شده. بعضی از جانوران داخل آب با اکسیژن اندک مرداب کنار می آیند و در آن زندگی می کنند (بعضی از ماهی ها، ماهی خاردار، میگو، بچه قورباغه، لارو حشره و غیره). بعضی از جانوران هم در سطح آب مرداب زندگی می کنند (مثل تمساح). بعضی از جانوران بالای آب زندگی می کنند (مثل پرندگان ، حشرات ، قورباغه‌ها و غیره) و جانوران دیگری هم در زمین نرم و اسفنجی مانندی که باتلاق را احاطه کرده زندگی می‌کنند (مثل راکون،‌ آهو، کرم خاکی و غیره).

بعضی از جانورانی که در محیط مرداب‌ها زندگی می‌کنند عبارتند از: تمساح، کروکودیل، نوعی مار، عقاب سرسفید، سگ آبی، خرس قهوه‌ای، نوعی گربه وحشی، مرغ ماهی‌خوار، کپیبارا (بزرگ‌ترین جونده جهان)، کپپود (نوعی سخت پوست)، ماهی خاردار، نوعی دارکوب، سنجاقک، کرم خاکی، ماهی، فلامینگو، قورباغه، نوعی سمندر، عنکبوت آبی، راکون، باز دم‌سرخ، گرگ قرمز، سمور رودخانه، عقرب، میگو، حلزون، نوعی لاک پشت، آهوی دم‌سفید و زؤپلانکتون.

انواع

درخت مرداب

نگارخانه

جستارهای وابسته

منابع

↑ «مرداب» [زمین‌شناسی] هم‌ارزِ «marsh»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر دوم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۳۷-۰ (ذیل سرواژهٔ مرداب)
↑ مُر، فرید؛ مدبری، سروش (۱۳۹۱). فرهنگ جامع علوم زمین. فرهنگ معاصر. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۱۰۵-۰۴۰-۴.
↑ "(PDF) Wetland Ecology Principles and Conservation, Second Edition". ResearchGate (به انگلیسی). doi:10.3390/w6040813.
↑ «marsh Facts, information, pictures | Encyclopedia.com articles about marsh». web.archive.org. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ مه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۱۳.
↑ "Marsh". Wikipedia (به انگلیسی). 2022-02-11.

جعفری، عباس، فرهنگ بزرگ گیتاشناسی (اصطلاحات جغرافیایی)، تهران: انتشارات گیتاشناسی، چاپ دوم، ۱۳۷۲ خورشیدی.

پیوند به بیرون

Marshes of the Lowcountry (South Carolina) – Beaufort County Library

[1] «مرداب» [زمین‌شناسی] هم‌ارزِ «marsh»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر دوم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۳۷-۰ (ذیل سرواژهٔ مرداب)

[2] مُر، فرید؛ مدبری، سروش (۱۳۹۱). فرهنگ جامع علوم زمین. فرهنگ معاصر. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۱۰۵-۰۴۰-۴.

[3] "(PDF) Wetland Ecology Principles and Conservation, Second Edition". ResearchGate (به انگلیسی). doi:10.3390/w6040813.

[4] «marsh Facts, information, pictures | Encyclopedia.com articles about marsh». web.archive.org. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ مه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۱۳.

[5] "Marsh". Wikipedia (به انگلیسی). 2022-02-11.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۲: / خط ۲: @@
 [[پرونده:Lotus flower (978659).jpg|thumb|left|300px|گُل [[نیلوفر آبی]] در میان '''مرداب''' رشد می‌کند.]]
-'''مانداب''' یا '''هور''' به جایی در طبیعت می‌گویند که آب در آن مانده و گیاهان کوتاه بیشتر از جنس [[علف]] و [[نی (گیاه)|نی]] بر آن روییده باشد.
+'''مُرداب'''<ref>{{یادکرد فرهنگستان | مصوب=مرداب | بیگانه=marsh | بیگانه در فارسی= | حوزه=زمین‌شناسی | دفتر=دوم | بخش=فارسی | سرواژه=مرداب}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=مُر |نام=فرید|نام خانوادگی۲=مدبری |نام۲=سروش |کتاب=فرهنگ جامع علوم زمین | ناشر=[[فرهنگ معاصر]] |سال=۱۳۹۱ |مکان= |شابک=۹۷۸-۶۰۰-۱۰۵-۰۴۰-۴}}</ref>، '''مانداب''' یا '''هور''' به جایی در طبیعت می‌گویند که آب در آن مانده و گیاهان کوتاه بیشتر از جنس [[علف]] و [[نی (گیاه)|نی]] بر آن روییده باشد.
-مانداب گونه‌ای [[تالاب]] به‌شمار می‌آید.
+مانداب گونه‌ای [[تالاب]] به‌شمار می‌آید.<ref>{{Cite journal|title=(PDF) Wetland Ecology Principles and Conservation, Second Edition|url=https://www.researchgate.net/publication/272176954_Wetland_Ecology_Principles_and_Conservation_Second_Edition|journal=ResearchGate|language=en|doi=10.3390/w6040813}}</ref>
-مرداب‌ها را اغلب می‌توان در لبه‌های دریاچه‌ها و جویبارها یافت، جایی که آنها اتصال بین اکوسیستم‌های آبی و زمینی را تشکیل می‌دهند. مرداب‌ها غالباً پوشیده از علف‌ها، راش‌ها یا نیزارها هستند. در صورتیکه گیاهانی دارای بافت چوبی نیز وجود داشته باشند، معمولاً درختچه‌هایی با رشد کم هستند و بعضا به آنها کریر می‌گویند.
+مرداب‌ها را اغلب می‌توان در لبه‌های دریاچه‌ها و جویبارها یافت، جایی که آنها اتصال بین [[اکوسیستم|اکوسیستم‌های]] آبی و زمینی را تشکیل می‌دهند. مرداب‌ها غالباً پوشیده از علف‌ها، [[راش (درخت)|راش‌ها]] یا نیزارها هستند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=marsh Facts, information, pictures {{!}} Encyclopedia.com articles about marsh|نشانی=http://www.encyclopedia.com/topic/marsh.aspx|وبگاه=web.archive.org|بازبینی=2022-02-13|archive-date=۲۳ مه ۲۰۱۳|archive-url=https://web.archive.org/web/20130523032037/http://www.encyclopedia.com/topic/marsh.aspx|url-status=bot: unknown}}</ref> در صورتیکه گیاهانی دارای بافت چوبی نیز وجود داشته باشند، معمولاً درختچه‌هایی با رشد کم هستند و بعضا به آنها کریر می‌گویند. این شکل از پوشش گیاهی همان چیزی است که مرداب‌ها را از سایر انواع تالاب‌ها که وجود درختان در آن وجه غالب را دارند متمایز میکند.<ref>{{Cite journal|date=2022-02-11|title=Marsh|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Marsh&oldid=1071183228|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>
+== واژه ==
-لغت‌نامه دهخدا
+[[لغت‌نامه دهخدا]]
-مرداب . [ م ُ ] (اِ مرکب ) برکه و آبگیر عمیق و پر عرض و طول . (جهانگیری ). تالاب و استخر و آبگیر عمیق و پر عرض و طول .(برهان قاطع). غالباً در آب غیر روان استعمال می‌شود که ایستاده است و حرکت نمی‌کند برخلاف آب رود که جنبش و رفتار دارد. (انجمن آرا). آب ایستاده ٔ غیر جاری و ناروان خلیج . (ناظم الاطباء). آب راکد و ساکنی که نه چون رودخانه جریان داشته باشد و نه چون دریا موج ؛ و اغلب بر خلیج‌های بسیار کوچکی اطلاق می‌شود که از پیش رفتگی آب دریا در خشکی حاصل شده باشد و پناهگاه بی تموج و آرامی است برای قایق‌ها و کشتی‌های کوچک ، مثل مرداب غازیان و مرداب انزلی ؛ یا به آبگیر وسیعی اطلاق شود که از تجمع آب رودخانه حاصل شده‌است چون مرداب گاوخونی . پیش رفتگی کوچک دریا در خشکی . (لغات فرهنگستان ).
+مرداب . [ م ُ ] (اِ مرکب ) [[برکه]] و [[آبگیر]] عمیق و پر عرض و طول . (جهانگیری ). [[تالاب]] و استخر و آبگیر عمیق و پر عرض و طول .([[برهان قاطع]]). غالباً در آب غیر روان استعمال می‌شود که ایستاده است و حرکت نمی‌کند برخلاف آب رود که جنبش و رفتار دارد. ([[انجمن‌آرا|انجمن آرا]]). آب ایستاده ٔ غیر جاری و ناروان خلیج . ([[ناظم الاطباء]]). آب راکد و ساکنی که نه چون رودخانه جریان داشته باشد و نه چون دریا موج ؛ و اغلب بر خلیج‌های بسیار کوچکی گفته می‌شود که از پیش رفتگی [[آب دریا]] در خشکی حاصل شده باشد و پناهگاه بی تموج و آرامی است برای قایق‌ها و کشتی‌های کوچک، مثل مرداب غازیان و [[مرداب انزلی]] یا به آبگیر وسیعی گفته شود که از تجمع آب رودخانه حاصل شده‌است چون [[مرداب گاوخونی]]. پیش رفتگی کوچک دریا در خشکی. (لغات [[فرهنگستان]]).
+== بررسی ==
-مرداب ها،‌ مناطق مرطوب گرمی هستند که سرشار از هم زندگی گیاهی و هم زندگی جانوری هستند. زمین پرآب مرداب‌ها اغلب به میزان زیادی با درختانی شبیه به سرو پوشیده شده. بعضی از جانوران داخل آب با اکسیژن اندک مرداب کنار می آیند و در آن زندگی می کنند (بعضی از ماهی ها، ماهی خاردار، میگو، بچه قورباغه، لارو حشره و غیره). بعضی از جانوران هم در سطح آب مرداب زندگی می کنند (مثل تمساح). بعضی از جانوران بالای آب زندگی می کنند (مثل پرندگان ، حشرات ، قورباغه‌ها و غیره) و جانوران دیگری هم در زمین نرم و اسفنجی مانندی که باتلاق را احاطه کرده زندگی می‌کنند (مثل راکون،‌ آهو، کرم خاکی و غیره).
+مرداب‌ها،‌ مناطق مرطوب گرمی هستند که سرشار از هم زندگی گیاهی و هم زندگی جانوری هستند. زمین پرآب مرداب‌ها اغلب به میزان زیادی با درختانی شبیه به [[سرو]] پوشیده شده. بعضی از جانوران داخل آب با اکسیژن اندک مرداب کنار می آیند و در آن زندگی می کنند (بعضی از ماهی ها، [[ماهی خاردار آب شیرین|ماهی خاردار]]، [[میگو]]، بچه قورباغه، لارو [[حشره]] و غیره). بعضی از جانوران هم در سطح آب مرداب زندگی می کنند (مثل تمساح). بعضی از جانوران بالای آب زندگی می کنند (مثل پرندگان ، حشرات ، قورباغه‌ها و غیره) و جانوران دیگری هم در زمین نرم و اسفنجی مانندی که باتلاق را احاطه کرده زندگی می‌کنند (مثل [[راکون]]،‌ [[آهو]]، [[کرم خاکی]] و غیره).
-بعضی از جانورانی که در محیط مرداب‌ها زندگی می‌کنند عبارتند از: تمساح، کروکودیل، نوعی مار، عقاب طاس، سگ آبی، خرس قهوه ای، نوعی گربه وحشی، مرغ ماهی خوار، کپیبارا (بزرگ‌ترین جونده جهان)، کپپود (نوعی سخت پوست)، ماهی خاردار، نوعی دارکوب، سنجاقک، کرم خاکی، ماهی، فلامینگو، قورباغه، نوعی سمندر، عنکبوت آبی، راکون، شاهین دم قرمز، گرگ قرمز، سمور رودخانه، عقرب، میگو، حلزون، نوعی لاک پشت، آهوی دم سفید و زوپلانکتون.
+بعضی از جانورانی که در محیط مرداب‌ها زندگی می‌کنند عبارتند از: تمساح، [[کروکودیل]]، نوعی مار، [[عقاب سرسفید]]، سگ آبی، خرس قهوه‌ای، نوعی گربه وحشی، [[مرغ ماهیخوار|مرغ ماهی‌خوار]]، کپیبارا (بزرگ‌ترین جونده جهان)، کپپود (نوعی سخت پوست)، ماهی خاردار، نوعی [[دارکوب]]، سنجاقک، کرم خاکی، ماهی، [[فلامینگو]]، قورباغه، نوعی [[سمندر]]، [[عنکبوت آب|عنکبوت آبی]]، راکون، [[باز دم‌سرخ]]، [[گرگ قرمز]]، [[سمور]] رودخانه، [[عقرب]]، میگو، [[حلزون]]، نوعی [[لاک‌پشت|لاک پشت]]، آهوی دم‌سفید و [[زئوپلانکتون|زؤپلانکتون]].
+=== انواع ===
+* [[درخت مرداب]]
+* <br />
 == نگارخانه ==
 <gallery>
+پرونده:Hasal Marsh (13970824000420636778855101696456 32919).jpg|alt=|[[مرداب هسل]] در [[شهرستان چالوس]]
-File:Grey heron (1).JPG|<!--Many kinds of wading birds feed in marshes.-->
+پرونده:Jacob Isaaksz. van Ruisdael 015.jpg|alt=|[[مرداب چوبی]] اثر [[یاکوب وان روئیزدال]]
-File:Salt marsh.jpg|<!-- A vast salt marsh on Sapelo Island, Georgia, USA.-->
-File:Cepkeliu marsh.jpg|<!--Čepkeliai Marsh near Marcinkonys, Lithuania.-->
+پرونده:Salt marsh.jpg|<!-- A vast salt marsh on Sapelo Island, Georgia, USA.-->
-File:Northern Leopard Frog (Lithobates pipiens).jpg|<!--Many species of frogs live in marshes, while others visit them each year to lay eggs.-->
+پرونده:Northern Leopard Frog (Lithobates pipiens).jpg|<!--Many species of frogs live in marshes, while others visit them each year to lay eggs.-->
-File:Snapping turtle 3 md.jpg|<!--Snapping turtles live in marshes, but females emerge each spring to lay their eggs.-->
+پرونده:Snapping turtle 3 md.jpg|<!--Snapping turtles live in marshes, but females emerge each spring to lay their eggs.-->
-File:Libelle 03 (MK).JPG|<!--Dragon fly spend most of their lives as nymphs living in the shallow water of marshes.-->
+پرونده:Libelle 03 (MK).JPG|<!--Dragon fly spend most of their lives as nymphs living in the shallow water of marshes.-->
 </gallery>
 == جستارهای وابسته ==
+{{چندستونه}}
-* [[واژگان گیتاشناسی با آب]]
+* [[مرداب خواب]]
 * [[تالاب]]
 * [[گیاه آبزی]]
@@ خط ۳۶: / خط ۴۲: @@
 * [[پوداب]]
 * [[باتلاق]]
+* [[کولاب]]
+{{پایان چندستونه}}
 == منابع ==
 {{پانویس}}
-جعفری، عباس، ''فرهنگ بزرگ گیتاشناسی (اصطلاحات جغرافیایی)،'' تهران: انتشارات گیتاشناسی، چاپ دوم، ۱۳۷۲ خورشیدی.
+* جعفری، عباس، ''فرهنگ بزرگ گیتاشناسی (اصطلاحات جغرافیایی)،'' تهران: انتشارات گیتاشناسی، چاپ دوم، ۱۳۷۲ خورشیدی.
-{{زمین‌شناسی-خرد}}
 == پیوند به بیرون ==
 * [https://web.archive.org/web/20070928165452/http://www.bcgov.net/bftlib/marshes.htm Marshes of the Lowcountry (South Carolina) –  Beaufort County Library]
+{{تالاب}}
 [[رده:خاک‌شناسی]]
 [[رده:پدیده‌های جغرافیایی]]
 [[رده:تالاب‌ها]]
 [[رده:علم خاک]]
-[[رده:مانداب‌ها]]
+[[رده:مرداب‌ها]]
 [[رده:زمین‌چهرهای رودخانه‌ای]]