پرش به محتوا

اینوئیت: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌تر
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
 
(۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{Infobox ethnic group
{{Infobox ethnic group
|group = Inuit
|group = اینوئیت
|image = [[File:Qamutik 1 1999-04-01.jpg|alt=Color photograph of three Inuit persons on a traditional qamutik (sled), in a snow-covered landscape in Cape Dorset.|230px]]{{سخ}}جمعی اینوئیت بر روی [[سورتمه]] سنتی در [[نوناووت]]
|image = [[پرونده:Qamutik 1 1999-04-01.jpg|alt=Color photograph of three Inuit persons on a traditional qamutik (sled), in a snow-covered landscape in Cape Dorset.|230px]]{{سخ}}گروهی از اینوئیت‌ها بر روی [[سورتمه]] سنتی در [[نوناووت]].
|poptime = ۱۳۴٬۲۴۱
|poptime = ۱۳۴٬۲۴۱
|popplace = {{flag|Greenland}}: ۵۱٬۳۶۵{{سخ}}{{CAN}}: ۵۰٬۴۸۰{{سخ}}{{USA}}: ۱۶٬۵۸۱{{سخ}}{{flag|Denmark}} (سرزمین اصلی): ۱۵٬۸۱۵
|popplace = {{flag|Greenland}}: ۵۴٬۳۶۵{{سخ}}{{CAN}}: ۵۰٬۴۸۰{{سخ}}{{USA}}: ۱۶٬۵۸۱{{سخ}}{{flag|Denmark}} (سرزمین اصلی): ۱۵٬۸۱۵
|rels = [[مسیحیت]]، [[اساطیر اینویی|آیین اینویی]]
|rels = [[مسیحیت]]، [[اساطیر اینویی|آیین اینویی]]
|langs = [[زبان گرینلندی|گرینلندی]]، [[اینوکتیتوت]]، سایر [[زبان‌های اینوئیت]]، [[زبان دانمارکی|دانمارکی]]، [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]، [[زبان فرانسوی|فرانسوی]]، [[زبان اشاره اینوئیت]] و زبان‌های دیگر
|langs = [[زبان گرینلندی|گرینلندی]]، [[اینوکتیتوت]]، سایر [[زبان‌های اینوئیت]]، [[زبان دانمارکی|دانمارکی]]، [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]، [[زبان فرانسوی|فرانسوی]]، [[زبان اشاره اینوئیت]] و زبان‌های دیگر
|related = [[مردم آلوت|آلوت]] و [[مردم یاپیک]]<ref name=ethno>[https://www.ethnologue.com/subgroups/eskimo-aleut "Eskimo-Aleut."] ''Ethnologue.'' Retrieved 17 Oct 2013.</ref>
|related = [[مردم آلوت|آلوت]] و [[یوپیک]]<ref name=ethno>[https://www.ethnologue.com/subgroups/eskimo-aleut "Eskimo-Aleut."] ''Ethnologue.'' Retrieved 17 Oct 2013.</ref>
}}
}}
'''اینوئیت''' (به [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]: Inuit؛ به [[اینوکتیتوت]]: {{lang|iu|{{linktext|ᐃᓄᐃᑦ}}}}) نامی است که [[اسکیمو]]های کانادا و گرینلند برای اشاره به قوم خود از آن استفاده می‌کنند.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=نوناووت؛ سرزمینی که کرونا هنوز در آن ثبت نشده‌است|نشانی=https://www.bbc.com/persian/science-54668439|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2020-10-27|زبان=fa}}</ref> در تقابل با آن‌ها، برای اشاره به اسکیموهای سیبری نام [[یوپیک]] استفاده می‌شود.<ref name="kaplan">{{cite web |last=Kaplan |first=Lawrence |url=https://www.uaf.edu/anlc/resources/inuit-eskimo/ |title=Inuit or Eskimo: Which names to use? |publisher=Alaska Native Language Center, University of Alaska Fairbanks |date=2011-07-01 |accessdate=2015-05-12 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150518081326/https://www.uaf.edu/anlc/resources/inuit-eskimo/ |archivedate=۱۸ مه ۲۰۱۵ |dead-url=yes}}</ref>


از سویی دیگر، در بسیاری موارد هرچند، واژه اینوئیت به عنوان معادلی برای اسکیمو به‌کار می‌رود. اما [[بومی‌های کانادا|مردمان بومی کانادا]] و گرینلند، اصطلاح اسکیمو را تحقیرآمیز می‌دانند و به همین علت اخیراً واژه «اینوئیت» برای اشاره به آن‌ها رواج یافته‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = [http://www.bartleby.com/61/24/E0212400.html |عنوان = he American Heritage Dictionary of the English Language: Fourth Edition| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۹ سپتامبر ۲۰۱۶}}</ref>
'''اینوئیت''' (به [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]: Inuit؛ به [[اینوکتیتوت]]: {{lang|iu|{{linktext|ᐃᓄᐃᑦ}}}}) گروهی از مردم بومی در مناطقی از [[آمریکا]]، [[کانادا]] و [[گرینلند]] که در منطقه [[شمالگان]] واقع شده است هستند که فرهنگی مشابه دارند.<ref>{{cite web |last=Kaplan|first=Lawrence |url=http://www.uaf.edu/anlc/resources/yupik-inuit/ |title=Comparative Yupik and Inuit |publisher=[[Alaska Native Language Center]], [[University of Alaska Fairbanks]] |date=2011-07-01 |accessdate=2015-05-12}}</ref> آن‌ها گسترده‌ترین اقوام بومی قطب شمال از لحاظ جغرافیایی بشمار می‌آیند و همچنین از لحاظ فرهنگی بسیار متنوعند و با آنکه نام‌های گوناگون دارند، اکنون همگی به عنوان «اینوئیت» شناخته می‌شوند. «اینوئیت» یک اسم جمع است و به یک فرد «اینوک» {{به انگلیسی|Inuk}} گفته می‌شود.<ref name="naming">[http://www.bt-tb.tpsgc-pwgsc.gc.ca/btb.php?lang=eng&cont=039 Correct use of Inuit and Inuk]</ref>
⚫
[[پرونده:Inuit women 1907.jpg|بندانگشتی|راست|۱۵۰px|زن اینوئیت ۱۹۰۷]]
⚫
زبان اینوئیت، [[اینوکتیتوت]] نام دارد که در خانواده [[زبان‌های اسکیمو-آلوت]] طبقه‌بندی شده است.<ref>{{cite web|url=http://www.bambusspiele.de/spiele/nanuuk/e_nunavut.htm|title=The Hunters of the Arctic|publisher=bambusspiele.de|accessdate=2008-01-07}}</ref> امروزه این زبان، زبانی ایزوله و در آستانه انقراض در [[نوناووت]] است.<ref name=AmsterdamLing>{{cite journal|title=Inuit Sign Language: a contribution to sign language typology|last=Schuit|first=Joke|last2=Baker|first2=Anne|last3=Pfau|first3=Roland|url=http://www.linguisticsinamsterdam.nl/cgi/t/text/get-pdf?c=aclc;idno=0401a01|journal=Universiteit van Amsterdam|accessdate=1 August 2015}}</ref>


به طور رایج برای توصیف مردم اینوئیت در آمریکا و کانادا، اصطلاح [[اسکیمو]] {{به انگلیسی|Eskimo}} و در [[آلاسکا]]، [[یاپیک]] {{به انگلیسی|Yupik}} و [[اینوپیات]] {{به انگلیسی|Inupiat}} به کار می‌رود. استفاده از اصطلاح «اینوئیت» برای اشاره به یاپیک‌ها قابل قبول نیست<ref name="kaplan">{{cite web |last=Kaplan|first=Lawrence |url=https://www.uaf.edu/anlc/resources/inuit-eskimo/ |title=Inuit or Eskimo: Which names to use? |publisher=[[Alaska Native Language Center]], [[University of Alaska Fairbanks]] |date=2011-07-01 |accessdate=2015-05-12}}</ref> و در واقع «اسکیمو» تنها واژه‌ای است که شامل هر سه گروه اینوئیت، اینوپیات و یاپیک می‌شود.
اینوئیت‌ها در شمال [[آمریکا]] و [[کانادا]] و بیشتر مناطق [[گرینلند]] ساکن هستند و فرهنگی مشابه دارند.<ref>{{cite web |last=Kaplan |first=Lawrence |url=http://www.uaf.edu/anlc/resources/yupik-inuit/ |title=Comparative Yupik and Inuit |publisher=Alaska Native Language Center, University of Alaska Fairbanks |date=2011-07-01 |accessdate=2015-05-12 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150516200017/http://www.uaf.edu/anlc/resources/yupik-inuit/ |archivedate=۱۶ مه ۲۰۱۵ |dead-url=yes}}</ref> آن‌ها گسترده‌ترین اقوام بومی [[قطب شمال]] از لحاظ جغرافیایی به‌شمار می‌آیند.


واژهٔ اینوئیت شکل جمع واژهٔ «اینوک» است که در [[اینوکتیتوت|زبان‌های اسکیموها]] به معنی انسان یا «انسان واقعی» است.<ref name="naming">{{یادکرد وب |url=http://www.bt-tb.tpsgc-pwgsc.gc.ca/btb.php?lang=eng&cont=039 |title=Correct use of Inuit and Inuk |accessdate=۹ سپتامبر ۲۰۱۶ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304031321/http://www.bt-tb.tpsgc-pwgsc.gc.ca/btb.php?lang=eng&cont=039 |archivedate=۴ مارس ۲۰۱۶ |dead-url=yes}}</ref>
⚫
[[بومی‌های کانادا|مردمان بومی کانادا]] و گرینلند، اصطلاح اسکیمو را تحقیر آمیز می‌دانند و به همین علت اخیراً واژه «اینوئیت» رواج یافته است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = [http://www.bartleby.com/61/24/E0212400.html |عنوان = he American Heritage Dictionary of the English Language: Fourth Edition| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۹ سپتامبر ۲۰۱۶}}</ref> لازم است ذکر شود که در کانادا، بخش ۲۵ و ۳۵ قانون اساسی ۱۹۸۲، ''اینوئیت‌ها'' را گروهی متمایز از مردمان بومی می‌نامد که به عنوان ''[[اقوام اولیه کانادا|اقوام اولیه]] '' و ''[[متی (کانادا)|متی‌ها]]'' به شمار نمی‌روند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.native-languages.org/iaq23.htm |عنوان = Setting the Record Straight About Native Languages: What Does "Eskimo" Mean In Cree?| ناشر = native-languages.org|تاریخ = |تاریخ بازدید = ۹ سپتامبر ۲۰۱۶}}</ref>
⚫
[[پرونده:Inuit women 1907.jpg|بندانگشتی|چپ|۱۵۰px|زن اینوئیت ۱۹۰۷]]


یوپائیک‌ها در [[سیبری]] و سواحل جنوب‌غربی آلاسکا و اینوپیاک‌ها در شمال و شمال‌غربی آلاسکا ساکنند، در حالی که آلیوتیک‌ها در سواحل جنوبی به سر می‌برند. در کانادا اینوئیت‌های شمال غربی به اینوویالویی در قلمرو [[نوناووت]] به اینویی معروف هستند؛ سه گروه اینویی در گرینلند عبارتند از: کالیت در ساحل غربی، اینوگویی در نقطه دوردست شمال غربی و آیت در ساحل شرقی.
در کانادا اینوئیت‌های شمال غربی به اینوویالویی و در قلمرو [[نوناووت]] به اینویی معروف هستند؛ سه گروه اینویی در گرینلند عبارتند از: کالیت در ساحل غربی، اینوگویی در نقطه دوردست شمال غربی و آیت در ساحل شرقی.

⚫
زبان اینوئیت، [[اینوکتیتوت]] نام دارد که در خانواده [[زبان‌های اسکیمو-آلوت]] طبقه‌بندی شده‌است.<ref>{{cite web|url=http://www.bambusspiele.de/spiele/nanuuk/e_nunavut.htm|title=The Hunters of the Arctic|publisher=bambusspiele.de|accessdate=2008-01-07}}</ref> امروزه این زبان، زبانی کم‌کاربرد و در آستانه انقراض در [[نوناووت]] است.<ref name=AmsterdamLing>{{cite journal|title=Inuit Sign Language: a contribution to sign language typology|last=Schuit|first=Joke|last2=Baker|first2=Anne|last3=Pfau|first3=Roland|url=http://www.linguisticsinamsterdam.nl/cgi/t/text/get-pdf?c=aclc;idno=0401a01|journal=Universiteit van Amsterdam|accessdate=1 August 2015|archive-url=https://www.webcitation.org/6cjsroBjG?url=http://www.linguisticsinamsterdam.nl/cgi/t/text/get-pdf?c=aclc;idno=0401a01|archive-date=۲ نوامبر ۲۰۱۵|dead-url=yes}}</ref>


== جمعیت ==
== جمعیت ==
در مجموع در حدود ۱۳۴٬۲۴۱ اینوئیت در چهار کشور، کانادا، گرینلند، دانمارک، و ایالات متحده زندگی می‌کنند.
در مجموع در حدود ۱۳۴٬۲۴۱ اینوئیت در چهار کشور، کانادا، گرینلند، دانمارک، و [[ایالات متحده]] زندگی می‌کنند.
⚫
* '''در کانادا''' در نتایج سرشماری سال ۲۰۰۶ تعداد ۵۰٬۴۸۰ اینوئیت ذکر شده که ۴۴۴۷۰ نفر از آن‌ها در چهار منطقه از کانادا زندگی می‌کنند.<ref name="caninu">{{cite web |url = http://www12.statcan.ca/census-recensement/2006/dp-pd/prof/92-594/details/page.cfm?Lang=E&Geo1=PR&Code1=01&Geo2=PR&Code2=01&Data=Count&SearchText=Canada&SearchType=Begins&SearchPR=01&B1=All&GeoLevel=PR&GeoCode=01 |title = 2006 Aboriginal Population Profile (Canada) |website = Statistics Canada |date = January 15, 2008 |accessdate = October 20, 2013}}</ref> در کانادا، بندهای ۲۵ و ۳۵ [[قانون اساسی]] ۱۹۸۲، ''اینوئیت‌ها'' را گروهی متمایز از [[مردمان بومی]] می‌نامد که به عنوان ''[[اقوام اولیه کانادا|اقوام اولیه]] '' و ''[[متی (کانادا)|متی‌ها]]'' به‌شمار نمی‌روند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.native-languages.org/iaq23.htm |عنوان = Setting the Record Straight About Native Languages: What Does "Eskimo" Mean In Cree?| ناشر = native-languages.org|تاریخ = |تاریخ بازدید = ۹ سپتامبر ۲۰۱۶}}</ref>

⚫
* '''در گرینلند''' از ۵۷٬۷۱۴ نفر جمعیت کل در سال ۲۰۱۳ تعداد ۵۱٬۳۶۵ نفر معادل ۸۹٪ از مجموع مردم اینوئیت بوده‌اند.<ref name="geinu">{{cite web |url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gl.html |title = The World Factbook (Greenland) |website = Central Intelligence Agency |year = 2013 |accessdate = October 20, 2013 |archive-date = ۹ مه ۲۰۲۰ |archive-url = https://web.archive.org/web/20200509035824/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gl.html |url-status = dead }}</ref> تقریباً برابر جمعیت اینوئیت در منطقه [[نوناووت]] کانادا.
در کانادا در نتایج سرشماری سال ۲۰۰۶ تعداد ۵۰٬۴۸۰ اینوئیت ذکر شده که ۴۴۴۷۰ نفر از آن‌ها در چهار منطقه از کانادا زندگی می‌کنند.<ref name="caninu">{{cite web |url = http://www12.statcan.ca/census-recensement/2006/dp-pd/prof/92-594/details/page.cfm?Lang=E&Geo1=PR&Code1=01&Geo2=PR&Code2=01&Data=Count&SearchText=Canada&SearchType=Begins&SearchPR=01&B1=All&GeoLevel=PR&GeoCode=01 |title = 2006 Aboriginal Population Profile (Canada) |website = [[Statistics Canada]] |date = January 15, 2008 |accessdate = October 20, 2013}}</ref>
⚫
* '''در دانمارک''' بین ۱۵٫۰۰۰ تا ۲۰٫۰۰۰ نفر از مردم اینوئیت گرینلند زندگی می‌کنند که در سال ۲۰۱۵ جمعیت آن‌ها ۱۵٬۸۱۵ بوده‌است.<ref name="dkinu">{{cite web |url = http://www.statistikbanken.dk/BEF5G |title = Statistikbanken |website = Statistics Denmark |year = 2015 |accessdate = January 25, 2016 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20180722155752/http://www.statistikbanken.dk/BEF5G |archivedate = 22 ژوئیه 2018 |dead-url = yes}}</ref> اغلب این افراد برای تحصیل و مقاصد آموزشی در ۴ شهر آنجا اقامت دارند و پس از پایان تحصیلات به سرزمین خود بازمی‌گردند.<ref name="gebra">{{cite web |url = http://www.thelocal.dk/20150330/greenland-brain-drain-as-young-leave-for-denmark |title = Greenland: Brain drain to Denmark |date = 2015-03-30 |accessdate = January 25, 2016}}</ref>

⚫
* '''در ایالات متحده آمریکا''' با توجه به سرشماری سال ۲۰۰۰ در مجموع ۱۶٬۵۸۱ اینوئیت در سراسر کشور وجود دارند<ref name="usinu">{{cite web |url = http://www.census.gov/population/www/cen2000/briefs/phc-t18/tables/tab001.xls |format = xls |title = Table 1: American Indian and Alaska Native Alone and Alone or in Combination Population by Tribe for the United States: 2000 |website = United States Census Bureau |year = 2000 |accessdate = October 20, 2013}}</ref> که اکثریت آن‌ها در حدود ۱۴۷۱۸ نفر در ایالت [[آلاسکا]] زندگی می‌کنند.<ref name="akinu">{{cite web |url = http://www.census.gov/population/www/cen2000/briefs/phc-t18/tables/tab016.xls |format = xls |title = Table 16: American Indian and Alaska Native Alone and Alone or in Combination Population by Tribe for Alaska: 2000 |website = United States Census Bureau |year = 2000 |accessdate = October 20, 2013}}</ref>
⚫
در گرینلند از ۵۷٬۷۱۴ نفر جمعیت کل در سال ۲۰۱۳ تعداد ۵۱٬۳۶۵ نفر معادل ۸۹٪ از مجموع مردم اینوئیت بوده‌اند.<ref name="geinu">{{cite web |url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gl.html |title = The World Factbook (Greenland) |website = [[Central Intelligence Agency]] |year = 2013 |accessdate = October 20, 2013}}</ref> تقریباً برابر جمعیت اینوئیت در منطقه [[نوناووت]] کانادا.
⚫
* '''در روسیه''' با توجه به سرشماری سال ۲۰۱۰ در مجموع ۱۷۳۸ اینوئیت در سراسر کشور زندگی که عمدتاً در شرق و در [[ناحیه فدرالی خاور دور]] هستند.

⚫
در دانمارک بین ۱۵٫۰۰۰ تا ۲۰٫۰۰۰ نفر از مردم اینوئیت گرینلند زندگی می‌کنند که در سال ۲۰۱۵ جمعیت آن‌ها ۱۵٬۸۱۵ بوده است.<ref name="dkinu">{{cite web |url = http://www.statistikbanken.dk/BEF5G |title = Statistikbanken |website = [[Statistics Denmark]] |year = 2015 |accessdate = January 25, 2016}}</ref> اغلب این افراد برای تحصیل و مقاصد آموزشی در ۴ شهر آنجا اقامت دارند و پس از پایان تحصیلات به سرزمین خود بازمی‌گردند.<ref name="gebra">{{cite web |url = http://www.thelocal.dk/20150330/greenland-brain-drain-as-young-leave-for-denmark |title = Greenland: Brain drain to Denmark |date = 2015-03-30 |accessdate = January 25, 2016}}</ref>

⚫
در ایالات متحده آمریکا با توجه به سرشماری سال ۲۰۰۰ در مجموع ۱۶٬۵۸۱ اینوئیت در سراسر کشور وجود دارند<ref name="usinu">{{cite web |url = http://www.census.gov/population/www/cen2000/briefs/phc-t18/tables/tab001.xls |format = xls |title = Table 1: American Indian and Alaska Native Alone and Alone or in Combination Population by Tribe for the United States: 2000 |website = [[United States Census Bureau]] |year = 2000 |accessdate = October 20, 2013}}</ref> که اکثریت آن‌ها در حدود ۱۴۷۱۸ نفر در ایالت [[آلاسکا]] زندگی می‌کنند.<ref name="akinu">{{cite web |url = http://www.census.gov/population/www/cen2000/briefs/phc-t18/tables/tab016.xls |format = xls |title = Table 16: American Indian and Alaska Native Alone and Alone or in Combination Population by Tribe for Alaska: 2000 |website = [[United States Census Bureau]] |year = 2000 |accessdate = October 20, 2013}}</ref>

⚫
در روسیه با توجه به سرشماری سال ۲۰۱۰ در مجموع ۱۷۳۸ اینوئیت در سراسر کشور زندگی که عمدتاً در شرق و در ناحیه فدرالی خاور دور هستند.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
خط ۳۷: خط ۳۴:
* [[اقوام اولیه کانادا]]
* [[اقوام اولیه کانادا]]
* [[اسکیمو]]
* [[اسکیمو]]
* [[پوشاک اینوئیتی]]
* [[مردم آلوت|آلوت]]
* [[مردم آلوت|آلوت]]
* [[مردم یاپیک]]
* [[یوپیک]]


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس|۲|چپ‌چین=بله}}
* {{یادکرد ویکی|عنوان = Inuit |پیوند = https://en.wikipedia.org/wiki/Inuit |زبان = انگلیسی| بازیابی = ۹ سپتامبر ۲۰۱۶}}
* {{یادکرد ویکی|عنوان = Inuit |پیوند = https://en.wikipedia.org/wiki/Inuit |زبان = انگلیسی| بازیابی = ۹ سپتامبر ۲۰۱۶}}


{{موضوعات شمالگان}}
{{مسیحیان ارتدکس شرقی و ارتدوکسی مشرقی}}
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}

[[رده:اینوئیت]]
[[رده:اینوئیت]]
[[رده:اسکیمو]]
[[رده:اسکیمو]]
[[رده:بومیان آمریکای شمالی]]
[[رده:بومیان آمریکای شمالی]]
[[رده:بومیان در شمال کانادا]]
[[رده:تاریخ سرخ‌پوست]]
[[رده:تاریخ سرخ‌پوست]]
[[رده:جامعه‌های شکارچی-گردآورنده ایالات متحده آمریکا]]
[[رده:جامعه‌های شکارچی-گردآورنده ایالات متحده آمریکا]]
[[رده:جامعه‌های شکارچی-گردآورنده کانادا]]
[[رده:جامعه‌های شکارچی-گردآورنده کانادا]]
[[رده:مردمان بومی در شمالگان]]
[[رده:مردمان بومی در شمالگان]]
[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]
[[رده:بومیان در آتلانتیک کانادا]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۴۶

اینوئیت
Color photograph of three Inuit persons on a traditional qamutik (sled), in a snow-covered landscape in Cape Dorset.
گروهی از اینوئیت‌ها بر روی سورتمه سنتی در نوناووت.
مناطق با جمعیت چشمگیر
 گرینلند: ۵۴٬۳۶۵
 کانادا: ۵۰٬۴۸۰
 ایالات متحده آمریکا: ۱۶٬۵۸۱
 دانمارک (سرزمین اصلی): ۱۵٬۸۱۵
زبان‌ها
گرینلندی، اینوکتیتوت، سایر زبان‌های اینوئیت، دانمارکی، انگلیسی، فرانسوی، زبان اشاره اینوئیت و زبان‌های دیگر
دین
مسیحیت، آیین اینویی
قومیت‌های وابسته
آلوت و یوپیک[۱]

اینوئیت (به انگلیسی: Inuit؛ به اینوکتیتوت: ᐃᓄᐃᑦ) نامی است که اسکیموهای کانادا و گرینلند برای اشاره به قوم خود از آن استفاده می‌کنند.[۲] در تقابل با آن‌ها، برای اشاره به اسکیموهای سیبری نام یوپیک استفاده می‌شود.[۳]

از سویی دیگر، در بسیاری موارد هرچند، واژه اینوئیت به عنوان معادلی برای اسکیمو به‌کار می‌رود. اما مردمان بومی کانادا و گرینلند، اصطلاح اسکیمو را تحقیرآمیز می‌دانند و به همین علت اخیراً واژه «اینوئیت» برای اشاره به آن‌ها رواج یافته‌است.[۴]

اینوئیت‌ها در شمال آمریکا و کانادا و بیشتر مناطق گرینلند ساکن هستند و فرهنگی مشابه دارند.[۵] آن‌ها گسترده‌ترین اقوام بومی قطب شمال از لحاظ جغرافیایی به‌شمار می‌آیند.

واژهٔ اینوئیت شکل جمع واژهٔ «اینوک» است که در زبان‌های اسکیموها به معنی انسان یا «انسان واقعی» است.[۶]

زن اینوئیت ۱۹۰۷

در کانادا اینوئیت‌های شمال غربی به اینوویالویی و در قلمرو نوناووت به اینویی معروف هستند؛ سه گروه اینویی در گرینلند عبارتند از: کالیت در ساحل غربی، اینوگویی در نقطه دوردست شمال غربی و آیت در ساحل شرقی.

زبان اینوئیت، اینوکتیتوت نام دارد که در خانواده زبان‌های اسکیمو-آلوت طبقه‌بندی شده‌است.[۷] امروزه این زبان، زبانی کم‌کاربرد و در آستانه انقراض در نوناووت است.[۸]

جمعیت

[ویرایش]

در مجموع در حدود ۱۳۴٬۲۴۱ اینوئیت در چهار کشور، کانادا، گرینلند، دانمارک، و ایالات متحده زندگی می‌کنند.

  • در کانادا در نتایج سرشماری سال ۲۰۰۶ تعداد ۵۰٬۴۸۰ اینوئیت ذکر شده که ۴۴۴۷۰ نفر از آن‌ها در چهار منطقه از کانادا زندگی می‌کنند.[۹] در کانادا، بندهای ۲۵ و ۳۵ قانون اساسی ۱۹۸۲، اینوئیت‌ها را گروهی متمایز از مردمان بومی می‌نامد که به عنوان اقوام اولیه و متی‌ها به‌شمار نمی‌روند.[۱۰]
  • در گرینلند از ۵۷٬۷۱۴ نفر جمعیت کل در سال ۲۰۱۳ تعداد ۵۱٬۳۶۵ نفر معادل ۸۹٪ از مجموع مردم اینوئیت بوده‌اند.[۱۱] تقریباً برابر جمعیت اینوئیت در منطقه نوناووت کانادا.
  • در دانمارک بین ۱۵٫۰۰۰ تا ۲۰٫۰۰۰ نفر از مردم اینوئیت گرینلند زندگی می‌کنند که در سال ۲۰۱۵ جمعیت آن‌ها ۱۵٬۸۱۵ بوده‌است.[۱۲] اغلب این افراد برای تحصیل و مقاصد آموزشی در ۴ شهر آنجا اقامت دارند و پس از پایان تحصیلات به سرزمین خود بازمی‌گردند.[۱۳]
  • در ایالات متحده آمریکا با توجه به سرشماری سال ۲۰۰۰ در مجموع ۱۶٬۵۸۱ اینوئیت در سراسر کشور وجود دارند[۱۴] که اکثریت آن‌ها در حدود ۱۴۷۱۸ نفر در ایالت آلاسکا زندگی می‌کنند.[۱۵]
  • در روسیه با توجه به سرشماری سال ۲۰۱۰ در مجموع ۱۷۳۸ اینوئیت در سراسر کشور زندگی که عمدتاً در شرق و در ناحیه فدرالی خاور دور هستند.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ "Eskimo-Aleut." Ethnologue. Retrieved 17 Oct 2013.
  2. ↑ «نوناووت؛ سرزمینی که کرونا هنوز در آن ثبت نشده‌است». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  3. ↑ Kaplan, Lawrence (2011-07-01). "Inuit or Eskimo: Which names to use?". Alaska Native Language Center, University of Alaska Fairbanks. Archived from the original on 18 May 2015. Retrieved 2015-05-12.
  4. ↑ [«he American Heritage Dictionary of the English Language: Fourth Edition» مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). دریافت‌شده در ۹ سپتامبر ۲۰۱۶.
  5. ↑ Kaplan, Lawrence (2011-07-01). "Comparative Yupik and Inuit". Alaska Native Language Center, University of Alaska Fairbanks. Archived from the original on 16 May 2015. Retrieved 2015-05-12.
  6. ↑ «Correct use of Inuit and Inuk». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۹ سپتامبر ۲۰۱۶.
  7. ↑ "The Hunters of the Arctic". bambusspiele.de. Retrieved 2008-01-07.
  8. ↑ Schuit, Joke; Baker, Anne; Pfau, Roland. "Inuit Sign Language: a contribution to sign language typology". Universiteit van Amsterdam. Archived from the original on 2 November 2015. Retrieved 1 August 2015.
  9. ↑ "2006 Aboriginal Population Profile (Canada)". Statistics Canada. January 15, 2008. Retrieved October 20, 2013.
  10. ↑ «Setting the Record Straight About Native Languages: What Does "Eskimo" Mean In Cree?». native-languages.org. دریافت‌شده در ۹ سپتامبر ۲۰۱۶.
  11. ↑ "The World Factbook (Greenland)". Central Intelligence Agency. 2013. Archived from the original on 9 May 2020. Retrieved October 20, 2013.
  12. ↑ "Statistikbanken". Statistics Denmark. 2015. Archived from the original on 22 July 2018. Retrieved January 25, 2016.
  13. ↑ "Greenland: Brain drain to Denmark". 2015-03-30. Retrieved January 25, 2016.
  14. ↑ "Table 1: American Indian and Alaska Native Alone and Alone or in Combination Population by Tribe for the United States: 2000" (xls). United States Census Bureau. 2000. Retrieved October 20, 2013.
  15. ↑ "Table 16: American Indian and Alaska Native Alone and Alone or in Combination Population by Tribe for Alaska: 2000" (xls). United States Census Bureau. 2000. Retrieved October 20, 2013.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=اینوئیت&oldid=38908553»