پرش به محتوا

بسیج: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۱: خط ۱:
{{ادغام|سازمان بسیج مستضعفین}}
{{نحش}}
'''سازمان بَسیج مستضعفین''' که مدتی هم با نام '''نیروی مقاومت بسیج''' شناخته می‌شد در [[۵ آذر]] [[۱۳۵۸]] به فرمان [[روح الله خمینی]] تشکیل شد و پس از تصویب [[مجلس شورای اسلامی]] در دی ۱۳۵۹ قانوناً رسمیت پیدا کرد و به [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] تعلق گرفت. در [[جنگ ایران و عراق]] از بسیجیان بیشتر برای ارسال به صورت داوطلبانه و سازماندهی‌شده به جبهه‌ها استفاده می‌شد.

== تشکیل ==
بسیج مستضعفین با فرمان آیت الله خمینی در ۵ آذر ۱۳۵۸ تشکیل شد و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی در دی ۱۳۵۹ به صورت قانونی رسمیت پیدا کرد ابتدا مدتی مجد و پس از آن سالک فرمانده بسیج بودند. [[محمدعلی رحمانی]] از سال ۱۳۶۲ مسئولیت آن را بر عهده گرفت او تا پایان جنگ هشت ساله عراق علیه ایران در این سمت فعالیت می کرد وی توانست با روشی نوین نیروهایی را از پیر و جوان از نقاط دور افتاده و روستاها تا ادارات و دانشگاهها و دانش آموزان و روحانیون را سازماندهی نموده و با افزایش پایگاه های مقاومت از ۷۰۰۰ به ۲۱۵۰۰ پایگاه نیرویی بزرگ را بوجود آورد تا در جهت اجرای فرمان خمینی به عنوان [[ارتش بیست میلیونی]] به جبهه اعزام نمایند که اعزام یکصد هزار نفری [[سپاه محمد]] حاصل این سازماندهی بود. رحمانی معتقد بود که بسیج باید به صورت یک نیروی مردمی و فراگیر باقی بماند وی تا سال ۱۳۷۰ در بسیج مستضعفین بود. پس از درگذشت خمینی فشار سپاه برای تبدیل بسیج مستضعفین به نیروی مقاومت بسیج افزایش پیدا کرد و در نهایت با خروج رحمانی از بسیج و تغییر ساختار [[نیروی مقاومت بسیج]] تشکیل شد و افشار به عنوان اولین فرمانده نیروی مقاومت بسیج منصوب گردید.

== ساختار تشکیلاتی ==
نیروهای بسیج [[ایران]] از بدو تأسیس تا پایان مسئولیت سردار [[سید یحیی صفوی]] رسماً زیرمجموعه [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] بوده‌اند. با تغییر فرماندهی سپاه و با روی کار آمدن سردار [[محمدعلی جعفری]] مسئولیت فرماندهی بسیج برای اولین بار به فرمانده کل [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] واگذار گردید، و [[حسین تائب]] در تیرماه ۱۳۷۸ به فرماندهی بسیج منصوب شد اما پس از [[انتخابات دهم ریاست جمهوری ایران]] فرماندهی بسیج به سردار [[محمدرضا نقدی]] سپرده شد.

[[عزیز جعفری]] با دسته‌بندی تهدیدات علیه جمهوری اسلامی به تهدید نرم، تهدید نیمه‌سخت (شورش‌های مردمی بدون سلاح گرم<ref>http://www.sarkhat.com/fa/group/pJKP7yDPuL4gFT0yqWLUi6C9NVm4o09U</ref>، تهدیدهای اقتصادی-سیاسی داخلی و خارجی<ref>http://www.arnet.ir/?lang=en&state=showbody_news&row_id=12382</ref>) و تهدید سخت (شورش‌های مسلحانه، جنگ داخلی و جنگ خارجی) وظیفه مبارزه با تهدید نرم را به [[بسیج غیرنظامی]]، نیمه‌سخت را به [[بسیج نظامی]] و سخت را به [[نیروی زمینی سپاه]] و [[بسیج نظامی]] محول می‌کند.<ref>http://www.dw-world.de/dw/article/0,,3776320,00.html</ref>

== بودجه ==
براساس قانون [[برنامه چهارم توسعه]] بایستی هر سال ۴۰۰ میلیارد تومان برای بسیج در نظر گرفته شود که در سال اول برنامه یعنی سال ۱۳۸۴، ۱۷۳ میلیارد تومان و در سال ۸۵ نیز مجدداً ۱۷۳ میلیارد تومان در نظر گرفته شده‌است.<ref>[http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1000154 افزایش ۵/۲۹ درصدی بودجه دفاعی] روزنامه شرق، ۱۱ بهمن ۱۳۸۴</ref> بگفته فرمانده بسیج و نشریه «صبح صادق» ارگان دفتر سیاسی سپاه بودجه این نهاد در سال ۱۳۸۷ ۲۰۰٪ افزایش پیدا کرده و بصورت جداگانه از این بودجه، ۵۰ میلیارد تومان نیز برای کمک به بسیجیان بیکار در نظر گرفته شده‌است.<ref>[http://radiofarda.com/Article/2008/07/19/f3_basij_budget.html افزایش ۲۰۰ درصدی بودجه پایگاه‌های بسیج]وبگاه رادیوفردا</ref> در سال ۱۳۸۸ هم بر اساس اعلام نشریه برنامه ارگان معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری، بودجه بسیج ۴۵ میلیارد و ۲۳۸ میلیون تومان افزایش یافت.<ref>[http://www.sarmayeh.net/ShowNews.php?54639 ۲۴۲ میلیارد تومان کاهش بودجه آموزش و پرورش] روزنامه سرمایه، ۲۵ مرداد ۱۳۸۸ </ref>

در سال [[۱۳۸۳]] به منظور تامین منابع مالی و ارزی و رفع سریع مشکلات درمانی و خدماتی توانبخشی جانبازان و ایثارگران انقلاب اسلامی و تهیه تجهیزات و امکانات مورد نیاز گردان‌های عاشورا و الزهرای بسیج معادل ۳۵۰ میلیون دلار از محل [[حساب ذخیره ارزی]] به بسیج اختصاص یافت.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/business/story/2004/11/printable/041130_he-ka-exchangefund.shtml مخالفت دولت با برداشت مجلس از حساب ارزی]وبگاه بی بی سی فارسی</ref>

== نیروی انسانی ==
بسیج در سراسر کشور ۱۱ میلیون نیروی داوطلب دارد. براساس تحقیق «مرکز استراتژی و تحقیقات بین الملل» در واشنگتن بسیج ۹۰۰ هزار نیروی فعال و ۳۰۰ هزار نیروی ذخیره دارد. به اعضای بسیج که درسطح مدارس راهنمایی ایران تحصیل می‌کنند پویندگان و به اعضای در سطح دبیرستان پیشگامان گفته می‌شود.<ref>[http://www.rferl.org/content/article/1061805.html ایران:نیروهای شبه نظامی برای نا آرامی‌های شهری آماده می‌شوند ]وبگاه رادیو اروپا آزاد</ref>
== حقوق بشر ==
=== سربازی کودکان ===
[[پرونده:Children In iraq-iran war4.jpg|thumb|220 px|استفاده نظامی از کودکان به عنوان نیروهای داوطلب در [[جنگ ایران و عراق]].]]
{{اصلی|استفاده نظامی از کودکان}}
* بسیج از افراد زیر هیجده سال «داوطلب» در طول [[جنگ ایران و عراق]] استفاده می‌کرد، این سازمان همچنان از افراد زیر هیجده سال به صورت داوطلب استفاده می‌کند.<ref>[http://www.unhcr.org/refworld/country,,CSCOAL,,IRN,,486cb109c,0.html Child Soldiers Global Report ۲۰۰۸ - Iran unhcr]</ref><ref>[http://www.childsoldiersglobalreport.org/content/iran گزارش ۲۰۰۸:ایران]وبگاه ائتلاف برای توقف سربازی کودکان</ref>

=== رخدادها ===
* براساس گزارش [[سازمان دیده بان حقوق بشر]]، قوه قضائیه ایران در سال ۲۰۰۷ حکم سابق محکومیت شش بسیجی که درسال ۲۰۰۲ پنج نفر را کشته بودند را معلق کرد<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2007/05/070517_la-hrw-iran.shtml اعتراض دیده بان حقوق بشر به دستگیری جوانان در ایران]وبگاه بی بی سی فارسی</ref>
* موضوع مرگ [[زهرا بنی‌یعقوب]] که در سال ۸۶ پس از بازداشت، در بازدشتگاه بسیج جان خود را ازدست داد مساله ساز شد. مسئولین این موضوع را خود کشی اعلام کردند ولی برخی از افراد از جمله خانواده بنی یعقوب با رد موضوع خودکشی اعلام کردند که بعضی مدارک ارئه شده توسط مقامات مربوطه دستکاری شده است<ref>[http://zamaaneh.com/news/2008/10/post_6791.html انتشار «رنج‌نامه» والدین زهرا بنی‌یعقوب] وبگاه رادیو زمانه</ref>

== انتخابات ==
=== انتخابات نهم ریاست جمهوری ===
[[مهدی کروبی]] در سال [[۱۳۸۴]] بسیج را متهم به دخالت درانتخابات ریاست جمهوری به نفع [[محمود احمدی نژاد]] کرد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2005/06/050619_mf_karrubi.shtml کروبی پسر آیت الله خامنه‌ای را به دخالت در انتخابات متهم کرد] وبگاه بی بی سی فارسی</ref>برخی از [[اصلاح طلبان]] نیز نیروهای بسیج را متهم به دخالت درانتخابات به نفع [[احمدی نژاد]] حتی از طریق تخلفات انتخاباتی می‌کنند. ولی [[اصولگرایان]] این موضوع را رد می‌کنند. منتقدان معتقدند که بسیج از طریق تشکیلات سازمانی خود عملا در امر انتخابات مداخله جناحی می‌کند. <ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2005/07/050711_ss-electionfraud.shtml 'تقلب در انتخابات' ریاست جمهوری؛ موضوعی که نظام را رها نمی‌کند] وبگاه بی بی سی فارسی</ref>
=== انتخابات دهم ریاست جمهوری ===
در [[انتخابات دهم ریاست جمهوری]] نیز [[میرحسین موسوی]] با نوشتن نامه ای به [[سيد علی خامنه‌ای]] اعتراض خود را نسبت به مداخله نیروهای [[بسیج]] و [[سپاه]] در انتخابات نشان داد.[http://www.iranianuk.com/article.php?id=38315]

== عملیات استشهادی ==
بسیج برای مقابله با حمله نظامی آمریکا به ایران، احتمال استفاده از [[عملیات استشهادی]] را مطرح کرده است.<ref>[http://www.aftabnews.ir/vdcepw8jhf8wz.html عملیات استشهادی در برابر حمله نظامی آمریکا]وبگاه آفتاب نیوز</ref>درآبان [[۱۳۸۴]] بسیج دانشجویی دانشگاه شاهرود صدها فرم شرکت داوطلبانه درعملیات استشهادی را دراختیار داوطلبان قرار داد.<ref>[http://www.aftabnews.ir/vdcepx8jhw8nw.html برگزاری همایش استشهادیون در دانشگاه شاهرود] </ref>بسیج عملیات استشهادی خود را همانند اقدام [[میرزارضا کرمانی|رضای کرمانی]] در ترور [[ناصر الدین شاه]] اعلام کرده‌است.<ref>[http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=136449 همبستگی خود را با یگان استشهادی اعلام می‌کنیم]وبگاه خبر گزاری مهر</ref>

== پانویس ==
{{پانویس}}

== پیوند به بیرون ==
* [http://www.dwelle.de/dw/article/0,,5146428,00.html بسيج را بهتر بشناسيم] (دویچه وله فارسی)
* تصویری از تلاش بسجیان برای شکستن درب دانشگاه تهران و ورود به آن [http://www.time.com/time/photogallery/0,29307,1904208_1897190,00.html مجله تایم]


{{نیروهای مسلح ایران}}

[[رده:نیروی مقاومت بسیج]]

[[ar:الباسيج]]
[[de:Basidsch-e Mostaz'afin]]
[[en:Basij]]
[[es:Basij]]
[[fi:Basij]]
[[fr:Basij]]
[[he:בסיג']]
[[it:Basij]]
[[ka:ბასიჯი]]
[[no:Basij]]
[[pt:Basij]]
[[ru:Басидж]]
[[sr:Басиџ]]
[[tr:Besic]]
[[zh:巴斯基]]

نسخهٔ ‏۲۶ مارس ۲۰۱۰، ساعت ۱۲:۴۴