درد مزمن: تفاوت میان نسخهها
افزودن جدول تاثیرات درد مزمن و افزودن بخشی به حمایت اجتماعی |
جز گروهبندی ارجاع> (درخواست کاربر:Pereoptic)+نشانی+تمیز+ |
||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
اپیوئیدی:[[مرفین]]، [[کدئین]]، [[اندورفینها]] و [[بوپرنورفین]]» |
اپیوئیدی:[[مرفین]]، [[کدئین]]، [[اندورفینها]] و [[بوپرنورفین]]» |
||
}}'''درد مزمن''' {{به انگلیسی|Chronic pain}} نوعی از انواع [[درد]] است که با عناوین دیگری از قبیل '''درد سوزشی کند'''، '''درد مبهم'''، '''درد ضربان دار''' و '''درد [[بالا آوردن|تهوعآور]]''' نیز شناخته میشود. این نوع درد، گاهی با [[درد حاد]] اشتباه گرفته میشود و میتواند از سه ماه تا چندین سال ادامه داشته باشد؛ تفسیر دیگر که بدون برههٔ زمانی مطرح میشود: «دردی است که بیش از دورهٔ موردِ انتظارِ [[ریکاوری|بهبودش]] طول بکشد.» |
}}'''درد مزمن''' {{به انگلیسی|Chronic pain}} نوعی از انواع [[درد]] است که با عناوین دیگری از قبیل '''درد سوزشی کند'''، '''درد مبهم'''، '''درد ضربان دار''' و '''درد [[بالا آوردن|تهوعآور]]''' نیز شناخته میشود. این نوع درد، گاهی با [[درد حاد]] اشتباه گرفته میشود و میتواند از سه ماه تا چندین سال ادامه داشته باشد؛ تفسیر دیگر که بدون برههٔ زمانی مطرح میشود: «دردی است که بیش از دورهٔ موردِ انتظارِ [[ریکاوری|بهبودش]] طول بکشد.» |
||
ایجاد [[سازوکار]] درد، از آسیبهای احتمالی به بدن جلوگیری میکند اما درد مزمن، دردی بدون ارزش [[بیولوژیکی]] است (تأثیر مثبتی به همراه ندارد). این درد تقسیمبندیهای مختلفی دارد؛ [[سرطان|سرطانی]]، پس از [[سانحه]] یا [[جراحی|عمل]]، [[اسکلت|اسکلتی]]-[[عضله|عضلانی]] و احشایی مهمترین این تقسیمبندیها هستند. عوامل مختلفی باعث شکلگیری درد مزمن میشود که میتواند [[نوروژنتیک|نوروژنیک]] (وابسته به [[ژن]])، [[درد نوسیسپتیو|نوسیسپتیو]]، [[نوروپاتی|نوروپاتیک]]، [[روان|روانی]] یا ناشناخته باشد. برخی از بیماریها مانند [[دیابت]] ([[قند خون]] بالا)، [[شینگل(بیماری)|شینگل]] (برخی از بیماریهای [[ویروس|ویروسی]])، [[درد خیالی|درد اندام خیالی]]، [[هایپرتونی]] و [[سکته مغزی]] نیز در شکلگیری درد مزمن نقش دارند. شایعترین انواع درد مزمن، [[درد پشت]]، [[سردرد|سردرد شدید]]، [[میگرن|درد میگرنی]] و درد صورت میباشند. درد مزمن میتواند اثرات بسیار شدید روانی و جسمانی ایجاد کند که گاهی تا پایان عمر نیز ادامه مییابد. تحلیل [[ماده خاکستری|قشر خاکستری مغز]] (آسیب به نورونهای مغزی)، [[بیخوابی|بی خوابی]] و کم خوابی، مشکلات [[متابولیسم|متابولیکی]]، [[استرس (زیستشناسی)|استرس]] [[مزمن]]، [[چاقی]] و [[سکته قلبی]] نمونههایی از آثار [[بدن انسان|جسمانی]] (آناتومیک) و [[افسردگی (حالت)|افسردگی]]، [[اختلالات شناختی]]، [[تصور بیعدالتی|تصور بی عدالتی]]، [[درد فاجعه بار]] و [[روانرنجوری|روان رنجوری]] نمونههایی از آثار [[روانی]] (سایکولوژیک) آن هستند. |
ایجاد [[سازوکار]] درد، از آسیبهای احتمالی به بدن جلوگیری میکند اما درد مزمن، دردی بدون ارزش [[بیولوژیکی]] است (تأثیر مثبتی به همراه ندارد). این درد تقسیمبندیهای مختلفی دارد؛ [[سرطان|سرطانی]]، پس از [[سانحه]] یا [[جراحی|عمل]]، [[اسکلت|اسکلتی]]-[[عضله|عضلانی]] و احشایی مهمترین این تقسیمبندیها هستند. عوامل مختلفی باعث شکلگیری درد مزمن میشود که میتواند [[نوروژنتیک|نوروژنیک]] (وابسته به [[ژن]])، [[درد نوسیسپتیو|نوسیسپتیو]]، [[نوروپاتی|نوروپاتیک]]، [[روان|روانی]] یا ناشناخته باشد. برخی از بیماریها مانند [[دیابت]] ([[قند خون]] بالا)، [[شینگل(بیماری)|شینگل]] (برخی از بیماریهای [[ویروس|ویروسی]])، [[درد خیالی|درد اندام خیالی]]، [[هایپرتونی]] و [[سکته مغزی]] نیز در شکلگیری درد مزمن نقش دارند. شایعترین انواع درد مزمن، [[درد پشت]]، [[سردرد|سردرد شدید]]، [[میگرن|درد میگرنی]] و درد صورت میباشند. درد مزمن میتواند اثرات بسیار شدید روانی و جسمانی ایجاد کند که گاهی تا پایان عمر نیز ادامه مییابد. تحلیل [[ماده خاکستری|قشر خاکستری مغز]] (آسیب به نورونهای مغزی)، [[بیخوابی|بی خوابی]] و کم خوابی، مشکلات [[متابولیسم|متابولیکی]]، [[استرس (زیستشناسی)|استرس]] [[مزمن]]، [[چاقی]] و [[سکته قلبی]] نمونههایی از آثار [[بدن انسان|جسمانی]] (آناتومیک) و [[افسردگی (حالت)|افسردگی]]، [[اختلالات شناختی]]، [[تصور بیعدالتی|تصور بی عدالتی]]، [[درد فاجعه بار]] و [[روانرنجوری|روان رنجوری]] نمونههایی از آثار [[روانی]] (سایکولوژیک) آن هستند. |
||
خط ۶۱: | خط ۶۰: | ||
درد اندام خیالی در رابطه با اندام یا عضوی که بهطور فیزیکی جزئی از بدن نیست، تجربه میشود. درد خیالی میتواند نتیجهٔ [[قطع عضو|قطعشدن عضو]] یا [[اختلال مادرزادی]] عصبی در اندام باشد.<ref name="pmid 175">{{Cite journal|last1=Giummarra|first1=M. J.|last2=Gibson|first2=S. J.|last3=Georgiou-Karistianis|first3=N.|last4=Bradshaw|first4=J. L.|year=2007|title=Central mechanisms in phantom limb perception: The past, present and future|journal=Brain Research Reviews|volume=54|issue=1|pages=219–232|doi=10.1016/j.brainresrev.2007.01.009|pmid=17500095}}</ref> این اختلال در اکثر افراد مبتلا به قطع عضو به خصوص سربازان در بخشی از زندگی شان تجربه میشود.<ref name="pmid 159">{{Cite journal|last1=Bittar|first1=R. G.|last2=Otero|first2=S.|last3=Carter|first3=H.|last4=Aziz|first4=T. Z.|year=2005|title=Deep brain stimulation for phantom limb pain|journal=Journal of Clinical Neuroscience|volume=12|issue=4|pages=399–404|doi=10.1016/j.jocn.2004.07.013|pmc=|pmid=15925769}}</ref> |
درد اندام خیالی در رابطه با اندام یا عضوی که بهطور فیزیکی جزئی از بدن نیست، تجربه میشود. درد خیالی میتواند نتیجهٔ [[قطع عضو|قطعشدن عضو]] یا [[اختلال مادرزادی]] عصبی در اندام باشد.<ref name="pmid 175">{{Cite journal|last1=Giummarra|first1=M. J.|last2=Gibson|first2=S. J.|last3=Georgiou-Karistianis|first3=N.|last4=Bradshaw|first4=J. L.|year=2007|title=Central mechanisms in phantom limb perception: The past, present and future|journal=Brain Research Reviews|volume=54|issue=1|pages=219–232|doi=10.1016/j.brainresrev.2007.01.009|pmid=17500095}}</ref> این اختلال در اکثر افراد مبتلا به قطع عضو به خصوص سربازان در بخشی از زندگی شان تجربه میشود.<ref name="pmid 159">{{Cite journal|last1=Bittar|first1=R. G.|last2=Otero|first2=S.|last3=Carter|first3=H.|last4=Aziz|first4=T. Z.|year=2005|title=Deep brain stimulation for phantom limb pain|journal=Journal of Clinical Neuroscience|volume=12|issue=4|pages=399–404|doi=10.1016/j.jocn.2004.07.013|pmc=|pmid=15925769}}</ref> |
||
دلیل اصلی شکلگیری درد خیالی در حال حاضر مشخص نیست اما تصور میشود، علت اصلی دردهای اندام خیالی، نوروماهایی است که در انتهای عصب مجروح، در محل بریده شده ایجاد میشوند، این نوروماها قادر به تولید غیرطبیعی [[پتانسیل عمل]] نیز هستند. اگرچه نوروماها میتوانند در بروز دردهای خیالی نقش داشته باشند، اما حتی با استفاده از داروهای مسدود کنندهٔ هدایت در [[دستگاه عصبی پیرامونی]]، سازوکار شکلگیری درد مسدود نمیشود.<ref name=":03"><nowiki>{{Ramachandran, V. S.; Hirstein, W. (1998). "The perception of phantom limbs. The D. O. Hebb lecture". Brain</nowiki> : A Journal of Neurology. 121 (9): 1603–1630. doi:10.1093/brain/121.9.1603. PMID 9762952<nowiki>.}}</nowiki></ref> تحریک فیزیکی نوروما میتواند فعالیت [[فیبر عصبی گروه C|فیبر C]] را افزایش دهد، اما درد همچنان بعد از اینکه نوروماها ایجاد پتانسیل عمل را متوقف کردند نیز ادامه پیدا میکند.<ref name="pmid |
دلیل اصلی شکلگیری درد خیالی در حال حاضر مشخص نیست اما تصور میشود، علت اصلی دردهای اندام خیالی، نوروماهایی است که در انتهای عصب مجروح، در محل بریده شده ایجاد میشوند، این نوروماها قادر به تولید غیرطبیعی [[پتانسیل عمل]] نیز هستند. اگرچه نوروماها میتوانند در بروز دردهای خیالی نقش داشته باشند، اما حتی با استفاده از داروهای مسدود کنندهٔ هدایت در [[دستگاه عصبی پیرامونی]]، سازوکار شکلگیری درد مسدود نمیشود.<ref name=":03"><nowiki>{{Ramachandran, V. S.; Hirstein, W. (1998). "The perception of phantom limbs. The D. O. Hebb lecture". Brain</nowiki> : A Journal of Neurology. 121 (9): 1603–1630. doi:10.1093/brain/121.9.1603. PMID 9762952<nowiki>.}}</nowiki></ref> تحریک فیزیکی نوروما میتواند فعالیت [[فیبر عصبی گروه C|فیبر C]] را افزایش دهد، اما درد همچنان بعد از اینکه نوروماها ایجاد پتانسیل عمل را متوقف کردند نیز ادامه پیدا میکند.<ref name="pmid 159"/> |
||
تحقیقات در جهت یافتن روشهای درمان درد خیالی بهطور فعالانه ادامه دارد. بیشتر روشهای درمانی، مکانیسمهای اصلی درد خیالی را درنظر نمیگیرند، بنابراین بی اثر هستند. اگرچه تعدادی، روش درمانی وجود دارد که درد را در برخی از بیماران کاهش دهد، اما معمولاً میزان موفقیت این درمانها کمتر از ۳۰٪ است. از نمونه درمانهای متعارف میتوان به آینه درمانی، دارو درمانی و [[تحریک عمقی مغز]] اشاره کرد.<ref name="pmid |
تحقیقات در جهت یافتن روشهای درمان درد خیالی بهطور فعالانه ادامه دارد. بیشتر روشهای درمانی، مکانیسمهای اصلی درد خیالی را درنظر نمیگیرند، بنابراین بی اثر هستند. اگرچه تعدادی، روش درمانی وجود دارد که درد را در برخی از بیماران کاهش دهد، اما معمولاً میزان موفقیت این درمانها کمتر از ۳۰٪ است. از نمونه درمانهای متعارف میتوان به آینه درمانی، دارو درمانی و [[تحریک عمقی مغز]] اشاره کرد.<ref name="pmid 159"/><ref name="pmid 175"/> |
||
=== سکته مغزی === |
=== سکته مغزی === |
||
خط ۹۶: | خط ۹۵: | ||
|'''[[استرس (زیستشناسی)|استرس]] [[مزمن]]''' |
|'''[[استرس (زیستشناسی)|استرس]] [[مزمن]]''' |
||
|آناتومیک |
|آناتومیک |
||
|مشکلات [[قلب|قلبی]] و [[تنفس|تنفسی]]، انواع [[سرطان]] و گرفتگی رگ ها<ref>{{cite journal|display-authors=6|vauthors=McBeth J, Chiu YH, Silman AJ, Ray D, Morriss R, Dickens C, Gupta A, Macfarlane GJ|year=2005|title=Hypothalamic-pituitary-adrenal stress axis function and the relationship with chronic widespread pain and its antecedents|journal=Arthritis Research & Therapy|volume=7|issue=5|pages=R992–R1000|doi=10.1186/ar1772|pmc=1257426|pmid=16207340}}</ref> |
|مشکلات [[قلب|قلبی]] و [[تنفس|تنفسی]]، انواع [[سرطان]] و گرفتگی رگ ها<ref name=ToolAutoGenRef2>{{cite journal|display-authors=6|vauthors=McBeth J, Chiu YH, Silman AJ, Ray D, Morriss R, Dickens C, Gupta A, Macfarlane GJ|year=2005|title=Hypothalamic-pituitary-adrenal stress axis function and the relationship with chronic widespread pain and its antecedents|journal=Arthritis Research & Therapy|volume=7|issue=5|pages=R992–R1000|doi=10.1186/ar1772|pmc=1257426|pmid=16207340}}</ref> |
||
|دارو درمانی ([[بوسپیرون]]) و [[رفتاردرمانی شناختی|درمان رفتار-شناختی]] |
|دارو درمانی ([[بوسپیرون]]) و [[رفتاردرمانی شناختی|درمان رفتار-شناختی]] |
||
|- |
|- |
||
خط ۱۳۲: | خط ۱۳۱: | ||
=== آناتومیک === |
=== آناتومیک === |
||
[[پرونده:Schematic Examples of CNS Structural Changes in chronic pain.jpg|بندانگشتی|338x338پیکسل|نتایج به دست آمده از [[ام ار ای]] مبتلایان به درد مزمن؛ تغییرات کلی و اساسی در بخشهای مختلف مغز را نشان میدهد.]] |
[[پرونده:Schematic Examples of CNS Structural Changes in chronic pain.jpg|بندانگشتی|338x338پیکسل|نتایج به دست آمده از [[ام ار ای]] مبتلایان به درد مزمن؛ تغییرات کلی و اساسی در بخشهای مختلف مغز را نشان میدهد.]] |
||
درد مزمن به دلایل مختلفی به عنوان بیماری شناخته میشود زیرا بر ساختار و عملکرد مغز تأثیر میگذارد. مطالعات [[تصویرسازی تشدید مغناطیسی|ام ار ای]] ارتباط آناتومیکی و عملکردی غیرطبیعی را نشان دادهاست<ref name="geha2">{{cite journal|vauthors=Geha PY, Baliki MN, Harden RN, Bauer WR, Parrish TB, Apkarian AV|date=November 2008|title=The brain in chronic CRPS pain: abnormal gray-white matter interactions in emotional and autonomic regions|journal=Neuron|volume=60|issue=4|pages=570–81|doi=10.1016/j.neuron.2008.08.022|pmc=2637446|pmid=19038215}}</ref> که حتی در زمان استراحت مناطق مربوط به پردازش درد را فعال نگه میدارد،<ref name="baliki">{{cite journal|vauthors=Baliki MN, Geha PY, Apkarian AV, Chialvo DR|date=February 2008|title=Beyond feeling: chronic pain hurts the brain, disrupting the default-mode network dynamics|journal=The Journal of Neuroscience|volume=28|issue=6|pages=1398–403|doi=10.1523/JNEUROSCI.4123-07.2008|pmc=6671589|pmid=18256259}}</ref><ref name="taglia">{{cite journal|vauthors=Tagliazucchi E, Balenzuela P, Fraiman D, Chialvo DR|date=November 2010|title=Brain resting state is disrupted in chronic back pain patients|journal=Neuroscience Letters|volume=485|issue=1|pages=26–31|doi=10.1016/j.neulet.2010.08.053|pmc=2954131|pmid=20800649}}</ref> همچنین درد مداوم باعث از بین رفتن ماده خاکستری مغز میشود که پس از برطرف شدن درد، قابل بازگشت است.<ref name="may" |
درد مزمن به دلایل مختلفی به عنوان بیماری شناخته میشود زیرا بر ساختار و عملکرد مغز تأثیر میگذارد. مطالعات [[تصویرسازی تشدید مغناطیسی|ام ار ای]] ارتباط آناتومیکی و عملکردی غیرطبیعی را نشان دادهاست<ref name="geha2">{{cite journal|vauthors=Geha PY, Baliki MN, Harden RN, Bauer WR, Parrish TB, Apkarian AV|date=November 2008|title=The brain in chronic CRPS pain: abnormal gray-white matter interactions in emotional and autonomic regions|journal=Neuron|volume=60|issue=4|pages=570–81|doi=10.1016/j.neuron.2008.08.022|pmc=2637446|pmid=19038215}}</ref> که حتی در زمان استراحت مناطق مربوط به پردازش درد را فعال نگه میدارد،<ref name="baliki">{{cite journal|vauthors=Baliki MN, Geha PY, Apkarian AV, Chialvo DR|date=February 2008|title=Beyond feeling: chronic pain hurts the brain, disrupting the default-mode network dynamics|journal=The Journal of Neuroscience|volume=28|issue=6|pages=1398–403|doi=10.1523/JNEUROSCI.4123-07.2008|pmc=6671589|pmid=18256259}}</ref><ref name="taglia">{{cite journal|vauthors=Tagliazucchi E, Balenzuela P, Fraiman D, Chialvo DR|date=November 2010|title=Brain resting state is disrupted in chronic back pain patients|journal=Neuroscience Letters|volume=485|issue=1|pages=26–31|doi=10.1016/j.neulet.2010.08.053|pmc=2954131|pmid=20800649}}</ref> همچنین درد مداوم باعث از بین رفتن ماده خاکستری مغز میشود که پس از برطرف شدن درد، قابل بازگشت است.<ref name="may"/><ref name="seminowicz">{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Seminowicz DA, Wideman TH, Naso L, Hatami-Khoroushahi Z, Fallatah S, Ware MA, Jarzem P, Bushnell MC, Shir Y, Ouellet JA, Stone LS|date=May 2011|title=Effective treatment of chronic low back pain in humans reverses abnormal brain anatomy and function|journal=The Journal of Neuroscience|volume=31|issue=20|pages=7540–50|doi=10.1523/JNEUROSCI.5280-10.2011|pmc=6622603|pmid=21593339}}</ref> بر طرف کردن یا کم کردن دردهای مزمن به محض ایجاد آن بسیار مشکل است.<ref name="Vadivelu N, Sinatra R.">{{cite journal|vauthors=Vadivelu N, Sinatra R|date=October 2005|title=Recent advances in elucidating pain mechanisms|journal=Current Opinion in Anesthesiology|volume=18|issue=5|pages=540–7|doi=10.1097/01.aco.0000183109.27297.75|pmid=16534290|s2cid=22012269}}</ref> در برخی موارد، درد مزمن میتواند ناشی از عوامل ژنتیکی باشد که در تمایز عصبی اختلال ایجاد میکند و منجر به کاهش دائمی آستانه درد میشود.<ref name=":8"/> اغلب افرادی که دارای درد مزمن هستند اختلال خواب و [[بیخوابی|بی خوابی]] ناشی از داروها و علائم بیماری را تجربه میکنند.<ref>{{Cite book|author=Ferini-Strambi L|title=Sleep Disorders|chapter=Sleep disorders in multiple sclerosis|journal=Handb Clin Neurol.|volume=99|pages=1139–46|year=2011|pmid=21056246|doi=10.1016/B978-0-444-52007-4.00025-4|series=Handbook of Clinical Neurology|isbn=978-0-444-52007-4}}</ref> در این شرایط، نیاز بالای بیمار به داروها برای تسکین درد، سبب میشود که بیمار نتواند اختلالات خواب ناشی از مصرف دارو را بر طرف کند؛ با افزایش مدت زمان بیداری مشکلات جسمانی و متابولیکی ایجاد میشود که خود پیامدهای ناگواری برای بدن ایجاد میکند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=11 Effects of Sleep Deprivation on Your Body|نشانی=https://www.healthline.com/health/sleep-deprivation/effects-on-body|وبگاه=Healthline|تاریخ=2020-05-15|بازبینی=2021-08-02|کد زبان=en}}</ref> |
||
درد مزمن با طول بیش از ده سال میتواند باعث افزایش احتمال مرگ در مواردی مانند [[بیماری قلبی-عروقی|بیماریهای قلبی]] و [[بیماری تنفسی|تنفسی]] شود.<ref name="pmid 19726210">{{cite journal|vauthors=Torrance N, Elliott AM, Lee AJ, Smith BH|date=April 2010|title=Severe chronic pain is associated with increased 10 year mortality. A cohort record linkage study|journal=European Journal of Pain|volume=14|issue=4|pages=380–6|doi=10.1016/j.ejpain.2009.07.006|pmid=19726210|s2cid=22222751}}</ref> چندین علت برای افزایش احتمال خطر مرگ مطرح شدهاست، یکی از این موارد افزایش غیرطبیعی [[استرس (زیستشناسی)|استرس]] و پیامدهای آن در اثر تغییر در سیستم [[غده درونریز|غدد درون ریز]] مترشح [[کورتیزول]] است.<ref |
درد مزمن با طول بیش از ده سال میتواند باعث افزایش احتمال مرگ در مواردی مانند [[بیماری قلبی-عروقی|بیماریهای قلبی]] و [[بیماری تنفسی|تنفسی]] شود.<ref name="pmid 19726210">{{cite journal|vauthors=Torrance N, Elliott AM, Lee AJ, Smith BH|date=April 2010|title=Severe chronic pain is associated with increased 10 year mortality. A cohort record linkage study|journal=European Journal of Pain|volume=14|issue=4|pages=380–6|doi=10.1016/j.ejpain.2009.07.006|pmid=19726210|s2cid=22222751}}</ref> چندین علت برای افزایش احتمال خطر مرگ مطرح شدهاست، یکی از این موارد افزایش غیرطبیعی [[استرس (زیستشناسی)|استرس]] و پیامدهای آن در اثر تغییر در سیستم [[غده درونریز|غدد درون ریز]] مترشح [[کورتیزول]] است.<ref name=ToolAutoGenRef2/> در طی شکلگیری استرس مزمن، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی (قلب و عروق)، ریوی و [[سرطان]] بالا میرود؛ متخصصان دریافتند که چگونه استرس میتواند با ایجاد پلاک، به سرعت مسیر [[سرخرگ]]ها را مسدود کند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای روشن شدن رابطه بین درد شدید مزمن، استرس و سلامت قلب و عروق در جریان است.<ref name="pmid 19726210"/> علاوه بر موارد عنوان شده بررسی [[سامانهشناسی|سیستماتیک]] اخیر نشان دادهاست که درد مزمن میتواند خطر [[تصادف]] و [[مرگ]] را در میان رانندگان افزایش دهد.<ref>{{cite journal|last1=Vaezipour|first1=Atiyeh|last2=Oviedo-Trespalacios|first2=Oscar|last3=Horswill|first3=Mark|last4=Rod|first4=J. E.|last5=Andrews|first5=Nicole|last6=Johnston|first6=Venerina|last7=Delhomme|first7=Patricia|date=25 June 2021|title=The impact of chronic pain on driving behaviour: a systematic review|journal=Pain|volume=Publish Ahead of Print|doi=10.1097/j.pain.0000000000002388}}</ref> |
||
=== سایکولوژیک === |
=== سایکولوژیک === |
||
خط ۱۵۴: | خط ۱۵۳: | ||
==== تصور بی عدالتی ==== |
==== تصور بی عدالتی ==== |
||
تصور میشود که مانند اثرات مخرب درد فاجعه بار، «[[تصور بی عدالتی]]» نیز در شدت و مدت درد مزمن تأثیر گذار باشد.<ref>{{cite journal|vauthors=Sullivan MJ, Yakobov E, Scott W, Tait R|date=1 November 2014|title=Perceived Injustice and Adverse Recovery Outcomes|journal=Psychological Injury and Law|volume=7|issue=4|pages=325–334|doi=10.1007/s12207-014-9209-8|s2cid=143450160}}</ref> تصور بی عدالتی ناشی از درد، ارزشیابی شناختی است که توسط [[روانشناسان|روان شناسان]] به کار میرود؛ این ارزشیابی منعکس کننده تصور بیمار دربارهٔ شدت درد و غیرقابل جبران دانستن آسیب یا درد است، به عنوان مثال، «''من فقط میخواهم زندگی ام را برگردانم''.» این بیماران بروز آسیب یا درد را ناشی از عامل بیرونی دانسته و آن را بی عدالتی قلمداد میکند، به عنوان مثال، «''من فقط به دلیل سهل انگاری دیگران باید این درد را تحمل کنم.''»<ref>{{cite journal|vauthors=Sullivan MJ, Adams H, Horan S, Maher D, Boland D, Gross R|date=September 2008|title=The role of perceived injustice in the experience of chronic pain and disability: scale development and validation|journal=Journal of Occupational Rehabilitation|volume=18|issue=3|pages=249–61|doi=10.1007/s10926-008-9140-5|pmid=18536983|s2cid=23897737}}</ref><ref>{{cite journal|vauthors=Bissell DA, Ziadni MS, Sturgeon JA|date=March 2018|title=Perceived injustice in chronic pain: an examination through the lens of predictive processing|journal=Pain Management|volume=8|issue=2|pages=129–138|doi=10.2217/pmt-2017-0051|pmc=6123883|pmid=29451429}}</ref> پیشنهاد شدهاست که برای درک این مشخصهٔ روانی و درمان آن از [[طراحی بالا به پایین و پایین به بالا|طراحی بالا به پایین]] و ارزیابی شناختی استفاده شود.<ref |
تصور میشود که مانند اثرات مخرب درد فاجعه بار، «[[تصور بی عدالتی]]» نیز در شدت و مدت درد مزمن تأثیر گذار باشد.<ref>{{cite journal|vauthors=Sullivan MJ, Yakobov E, Scott W, Tait R|date=1 November 2014|title=Perceived Injustice and Adverse Recovery Outcomes|journal=Psychological Injury and Law|volume=7|issue=4|pages=325–334|doi=10.1007/s12207-014-9209-8|s2cid=143450160}}</ref> تصور بی عدالتی ناشی از درد، ارزشیابی شناختی است که توسط [[روانشناسان|روان شناسان]] به کار میرود؛ این ارزشیابی منعکس کننده تصور بیمار دربارهٔ شدت درد و غیرقابل جبران دانستن آسیب یا درد است، به عنوان مثال، «''من فقط میخواهم زندگی ام را برگردانم''.» این بیماران بروز آسیب یا درد را ناشی از عامل بیرونی دانسته و آن را بی عدالتی قلمداد میکند، به عنوان مثال، «''من فقط به دلیل سهل انگاری دیگران باید این درد را تحمل کنم.''»<ref>{{cite journal|vauthors=Sullivan MJ, Adams H, Horan S, Maher D, Boland D, Gross R|date=September 2008|title=The role of perceived injustice in the experience of chronic pain and disability: scale development and validation|journal=Journal of Occupational Rehabilitation|volume=18|issue=3|pages=249–61|doi=10.1007/s10926-008-9140-5|pmid=18536983|s2cid=23897737}}</ref><ref name=ToolAutoGenRef1>{{cite journal|vauthors=Bissell DA, Ziadni MS, Sturgeon JA|date=March 2018|title=Perceived injustice in chronic pain: an examination through the lens of predictive processing|journal=Pain Management|volume=8|issue=2|pages=129–138|doi=10.2217/pmt-2017-0051|pmc=6123883|pmid=29451429}}</ref> پیشنهاد شدهاست که برای درک این مشخصهٔ روانی و درمان آن از [[طراحی بالا به پایین و پایین به بالا|طراحی بالا به پایین]] و ارزیابی شناختی استفاده شود.<ref name=ToolAutoGenRef1/> |
||
==== حمایت اجتماعی ==== |
==== حمایت اجتماعی ==== |
||
حمایت اجتماعی پیامدهای مهمی برای افراد مبتلا به درد مزمن دارد. بهطور خاص، شدت درد ، کنترل درد و انعطافپذیری به درد به عنوان پیامدهای تحت تأثیر سطوح و انواع مختلف حمایت اجتماعی شناخته میشوند. بیشتر این تحقیقات بر حمایت اجتماعی عاطفی، ابزاری، ملموس و اطلاعاتی متمرکز شدهاست. افرادی که شرایط درد مداوم دارند تمایل دارند به حمایت اجتماعی خود، به عنوان یک مکانیسم مقابله تکیه کنند و بنابراین وقتی بخشی از [[شبکههای اجتماعی]] حمایتی بزرگتر هستند، نتایج بهتری خواهند داشت. در اکثر مطالعات انجام شده، ارتباط مستقیمِ معنی داری بین فعالیتهای اجتماعی یا حمایت اجتماعی و درد وجود دارد. سطوح بالاتر درد با کاهش فعالیتهای اجتماعی، سطوح پایین حمایت اجتماعی و کاهش عملکرد اجتماعی همراه بودهاست.<ref>{{cite journal|vauthors=Molton IR, Terrill AL|date=2014|title=Overview of persistent pain in older adults|journal=The American Psychologist|volume=69|issue=2|pages=197–207|doi=10.1037/a0035794|pmid=24547805}}</ref><ref>{{cite journal|vauthors=Zaza C, Baine N|date=November 2002|title=Cancer pain and psychosocial factors: a critical review of the literature|journal=Journal of Pain and Symptom Management|volume=24|issue=5|pages=526–42|doi=10.1016/s0885-3924(02)00497-9|pmid=12547052|doi-access=free}}</ref> |
حمایت اجتماعی پیامدهای مهمی برای افراد مبتلا به درد مزمن دارد. بهطور خاص، شدت درد ، کنترل درد و انعطافپذیری به درد به عنوان پیامدهای تحت تأثیر سطوح و انواع مختلف حمایت اجتماعی شناخته میشوند. بیشتر این تحقیقات بر حمایت اجتماعی عاطفی، ابزاری، ملموس و اطلاعاتی متمرکز شدهاست. افرادی که شرایط درد مداوم دارند تمایل دارند به حمایت اجتماعی خود، به عنوان یک مکانیسم مقابله تکیه کنند و بنابراین وقتی بخشی از [[شبکههای اجتماعی]] حمایتی بزرگتر هستند، نتایج بهتری خواهند داشت. در اکثر مطالعات انجام شده، ارتباط مستقیمِ معنی داری بین فعالیتهای اجتماعی یا حمایت اجتماعی و درد وجود دارد. سطوح بالاتر درد با کاهش فعالیتهای اجتماعی، سطوح پایین حمایت اجتماعی و کاهش عملکرد اجتماعی همراه بودهاست.<ref>{{cite journal|vauthors=Molton IR, Terrill AL|date=2014|title=Overview of persistent pain in older adults|journal=The American Psychologist|volume=69|issue=2|pages=197–207|doi=10.1037/a0035794|pmid=24547805}}</ref><ref>{{cite journal|vauthors=Zaza C, Baine N|date=November 2002|title=Cancer pain and psychosocial factors: a critical review of the literature|journal=Journal of Pain and Symptom Management|volume=24|issue=5|pages=526–42|doi=10.1016/s0885-3924(02)00497-9|pmid=12547052|doi-access=free}}</ref> |
||
شیوع [[کووید ۱۹|کووید 19]] تأثیرات عمده جسمانی، روانی، اقتصادی و اجتماعی در عموم مردم داشته است.<ref name="doi.org">{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Dassieu L, Pagé MG, Lacasse A, Laflamme M, Perron V, Janelle-Montcalm A, Hudspith M, Moor G, Sutton K, Thompson JM, Choinière M|date=June 2021|title=Chronic pain experience and health inequities during the COVID-19 pandemic in Canada: qualitative findings from the chronic pain & COVID-19 pan-Canadian study|url=https://doi.org/10.1186/s12939-021-01496-1|journal=International Journal for Equity in Health|volume=20|issue=1|pages=147|doi=10.1186/s12939-021-01496-1|pmc=8220113|pmid=34162393}}</ref> شیوه های فاصله گذاری و رفت آمد های اجتماعی که جهت جلوگیری از گسترش شیوع این بیماری صورت گرفت، الگوهای معمول تعامل اجتماعی را تغییر داد و شرایطی را که برخی از روانشناسان آن را دوره غم جمعی توصیف می کنند، ایجاد نمود.<ref>{{cite journal|vauthors=Weir K|date=June 2020|title=Grieving Life and Loss|url=https://www.apa.org/monitor/2020/06/covid-grieving-life|journal=Monitor on Psychology|volume=51|issue=4}}</ref><ref>{{cite journal|vauthors=Jackson JE|date=2005|title=Stigma, Liminality, and Chronic Pain: Mind-Body Borderlands|url=https://www.jstor.org/stable/3805289|journal=American Ethnologist|volume=32|issue=3|pages=332–353|doi=10.1525/ae.2005.32.3.332|issn=0094-0496|jstor=3805289}}</ref> یک مطالعه نشان داد با توجه به اینکه بخش زیادی از جمعیت جهان دوره های طولانی انزوای اجتماعی و پریشانی را تحمل کردند، افراد مبتلا به درد مزمن در طول همه گیری از حمایت و همدردی بیشتری نسبت به گذشته، برخوردار شدند.<ref name="doi.org" |
شیوع [[کووید ۱۹|کووید 19]] تأثیرات عمده جسمانی، روانی، اقتصادی و اجتماعی در عموم مردم داشته است.<ref name="doi.org">{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Dassieu L, Pagé MG, Lacasse A, Laflamme M, Perron V, Janelle-Montcalm A, Hudspith M, Moor G, Sutton K, Thompson JM, Choinière M|date=June 2021|title=Chronic pain experience and health inequities during the COVID-19 pandemic in Canada: qualitative findings from the chronic pain & COVID-19 pan-Canadian study|url=https://doi.org/10.1186/s12939-021-01496-1|journal=International Journal for Equity in Health|volume=20|issue=1|pages=147|doi=10.1186/s12939-021-01496-1|pmc=8220113|pmid=34162393}}</ref> شیوه های فاصله گذاری و رفت آمد های اجتماعی که جهت جلوگیری از گسترش شیوع این بیماری صورت گرفت، الگوهای معمول تعامل اجتماعی را تغییر داد و شرایطی را که برخی از روانشناسان آن را دوره غم جمعی توصیف می کنند، ایجاد نمود.<ref>{{cite journal|vauthors=Weir K|date=June 2020|title=Grieving Life and Loss|url=https://www.apa.org/monitor/2020/06/covid-grieving-life|journal=Monitor on Psychology|volume=51|issue=4}}</ref><ref>{{cite journal|vauthors=Jackson JE|date=2005|title=Stigma, Liminality, and Chronic Pain: Mind-Body Borderlands|url=https://www.jstor.org/stable/3805289|journal=American Ethnologist|volume=32|issue=3|pages=332–353|doi=10.1525/ae.2005.32.3.332|issn=0094-0496|jstor=3805289}}</ref> یک مطالعه نشان داد با توجه به اینکه بخش زیادی از جمعیت جهان دوره های طولانی انزوای اجتماعی و پریشانی را تحمل کردند، افراد مبتلا به درد مزمن در طول همه گیری از حمایت و همدردی بیشتری نسبت به گذشته، برخوردار شدند.<ref name="doi.org"/> |
||
==== تأثیر بر مهارتهای شناختی ==== |
==== تأثیر بر مهارتهای شناختی ==== |
||
خط ۱۶۹: | خط ۱۶۸: | ||
=== {{درشت|مدیریت}} === |
=== {{درشت|مدیریت}} === |
||
{{نوشتار اصلی|مدیریت درد}} |
{{نوشتار اصلی|مدیریت درد}} |
||
[[مدیریت دانش|مدیریت]] درد شاخه ای از [[پزشکی]] است که از رویکردی [[میانرشتهای|بین رشتهای]] استفاده میکند. این [[دانش مدیریت|دانش مدیریتی]]، ترکیبی از مشاغل مختلف پزشکی و حرفههای مرتبط با سلامت برای تسکین درد و بهبود کیفیت [[زندگی|زندگیِ]]<nowiki/>کسانی که با درد زندگی میکنند را شامل میشود.<ref>{{cite book|vauthors=Hardy PA|title=Chronic pain management: the essentials|year=1997|publisher=Greenwich Medical Media|location=U.K.|isbn=978-1-900151-85-6|url=https://archive.org/details/chronicpainmanag0000hard|url-access=registration|page=[https://archive.org/details/chronicpainmanag0000hard/page/10 10]|quote=the reduction of suffering and enhanced quality of life .}}</ref> تیم معمولی مدیریت درد شامل [[پزشکان]] (به ویژه [[بیهوشی|متخصصان بیهوشی]])، متخصصان درد، [[روانشناسی|روانشناسان]] [[توانبخشی|توانبخشی]]، [[فیزیوتراپیست]]ها، [[کاردرمانی|کاردرمانگران]]، [[دستیاری (پزشکی)|دستیاران پزشک]] و پزشکان [[پرستار]] است.<ref>{{cite book|vauthors=Main CJ, Spanswick CC|title=Pain management: an interdisciplinary approach|year=2000|publisher=Churchill Livingstone|isbn=978-0-443-05683-3|url-access=registration|url=https://archive.org/details/painmanagementin0000main}}</ref> درد حاد معمولاً با تلاش یک پزشک برطرف میشود، با این حال، مدیریت درد مزمن اغلب به تلاشهای هماهنگ تیم درمانی نیاز دارد تا فرد بتواند با رجوع به کلینیکهای درد از خدمات مشترک متخصصان در این زمینه بهرهمند شود.<ref name="Henningsen P, Zipfel S.2">{{cite journal|vauthors=Henningsen P, Zipfel S, Herzog W|date=March 2007|title=Management of functional somatic syndromes|journal=Lancet|volume=369|issue=9565|pages=946–55|doi=10.1016/S0140-6736(07)60159-7|pmid=17368156|s2cid=24730085}}</ref><ref>{{cite book|vauthors=Thienhaus O, Cole BE|veditors=Weiner RS|title=Pain management: A practical guide for clinicians|chapter-url=https://books.google.com/books?id=L2CSdeiMZi4C&q=%22chronic%20pain%20frequently%20requires%20the%20coordinated%20efforts%20of%20a%20broadly%20based%20treatment%20team%22&pg=PA27|year=2002|publisher=CRC Press|isbn=978-0-8493-0926-7|page=29|chapter=The classification of pain}}</ref><ref name="Henningsen P, Zipfel S." |
[[مدیریت دانش|مدیریت]] درد شاخه ای از [[پزشکی]] است که از رویکردی [[میانرشتهای|بین رشتهای]] استفاده میکند. این [[دانش مدیریت|دانش مدیریتی]]، ترکیبی از مشاغل مختلف پزشکی و حرفههای مرتبط با سلامت برای تسکین درد و بهبود کیفیت [[زندگی|زندگیِ]]<nowiki/>کسانی که با درد زندگی میکنند را شامل میشود.<ref>{{cite book|vauthors=Hardy PA|title=Chronic pain management: the essentials|year=1997|publisher=Greenwich Medical Media|location=U.K.|isbn=978-1-900151-85-6|url=https://archive.org/details/chronicpainmanag0000hard|url-access=registration|page=[https://archive.org/details/chronicpainmanag0000hard/page/10 10]|quote=the reduction of suffering and enhanced quality of life .}}</ref> تیم معمولی مدیریت درد شامل [[پزشکان]] (به ویژه [[بیهوشی|متخصصان بیهوشی]])، متخصصان درد، [[روانشناسی|روانشناسان]] [[توانبخشی|توانبخشی]]، [[فیزیوتراپیست]]ها، [[کاردرمانی|کاردرمانگران]]، [[دستیاری (پزشکی)|دستیاران پزشک]] و پزشکان [[پرستار]] است.<ref>{{cite book|vauthors=Main CJ, Spanswick CC|title=Pain management: an interdisciplinary approach|year=2000|publisher=Churchill Livingstone|isbn=978-0-443-05683-3|url-access=registration|url=https://archive.org/details/painmanagementin0000main}}</ref> درد حاد معمولاً با تلاش یک پزشک برطرف میشود، با این حال، مدیریت درد مزمن اغلب به تلاشهای هماهنگ تیم درمانی نیاز دارد تا فرد بتواند با رجوع به کلینیکهای درد از خدمات مشترک متخصصان در این زمینه بهرهمند شود.<ref name="Henningsen P, Zipfel S.2">{{cite journal|vauthors=Henningsen P, Zipfel S, Herzog W|date=March 2007|title=Management of functional somatic syndromes|journal=Lancet|volume=369|issue=9565|pages=946–55|doi=10.1016/S0140-6736(07)60159-7|pmid=17368156|s2cid=24730085}}</ref><ref>{{cite book|vauthors=Thienhaus O, Cole BE|veditors=Weiner RS|title=Pain management: A practical guide for clinicians|chapter-url=https://books.google.com/books?id=L2CSdeiMZi4C&q=%22chronic%20pain%20frequently%20requires%20the%20coordinated%20efforts%20of%20a%20broadly%20based%20treatment%20team%22&pg=PA27|year=2002|publisher=CRC Press|isbn=978-0-8493-0926-7|page=29|chapter=The classification of pain}}</ref><ref name="Henningsen P, Zipfel S.2"/> |
||
بهبود کامل و طولانی مدت بسیاری از انواع درد مزمن به ندرت رخ میدهد به همین دلیل محققان در تلاش اند تا راهکارهای بهبود کامل دردهای مزمن را بیابند.<ref name="chronic low back pain.">{{cite journal|vauthors=Chou R, Huffman LH|date=October 2007|title=Medications for acute and chronic low back pain: a review of the evidence for an American Pain Society/American College of Physicians clinical practice guideline|journal=Annals of Internal Medicine|volume=147|issue=7|pages=505–14|doi=10.7326/0003-4819-147-7-200710020-00008|pmid=17909211|doi-access=free}}</ref> |
بهبود کامل و طولانی مدت بسیاری از انواع درد مزمن به ندرت رخ میدهد به همین دلیل محققان در تلاش اند تا راهکارهای بهبود کامل دردهای مزمن را بیابند.<ref name="chronic low back pain.">{{cite journal|vauthors=Chou R, Huffman LH|date=October 2007|title=Medications for acute and chronic low back pain: a review of the evidence for an American Pain Society/American College of Physicians clinical practice guideline|journal=Annals of Internal Medicine|volume=147|issue=7|pages=505–14|doi=10.7326/0003-4819-147-7-200710020-00008|pmid=17909211|doi-access=free}}</ref> |
||
خط ۱۷۷: | خط ۱۷۶: | ||
==== {{درشت|دارو درمانی}} ==== |
==== {{درشت|دارو درمانی}} ==== |
||
[[پرونده:People's health and wellness with drugs(medicine).jpg|بندانگشتی|220x220پیکسل|برخی از داروها با صورت [[تزریق (پزشکی)|تزریقی]] و بخشی دیگر به صورت [[قرص]] مصرف میشوند.<ref name=" |
[[پرونده:People's health and wellness with drugs(medicine).jpg|بندانگشتی|220x220پیکسل|برخی از داروها با صورت [[تزریق (پزشکی)|تزریقی]] و بخشی دیگر به صورت [[قرص]] مصرف میشوند.<ref name="Tauben2015"/>]] |
||
دارو درمانی نسبت به سایر روشهای درمانی سادهتر، سریع تر اما با [[اثرات جانبی دارو|عوارض جانبی]] بیشتر است. طیف وسیعی از داروهای [[اپیوئید|اپیوئیدی]] و غیر اپیوئیدی برای کنترل درد مزمن مورد استفاده قرار میگیرد.<ref name=":6"/><ref name=" |
دارو درمانی نسبت به سایر روشهای درمانی سادهتر، سریع تر اما با [[اثرات جانبی دارو|عوارض جانبی]] بیشتر است. طیف وسیعی از داروهای [[اپیوئید|اپیوئیدی]] و غیر اپیوئیدی برای کنترل درد مزمن مورد استفاده قرار میگیرد.<ref name=":6"/><ref name="Tauben2015"/> |
||
===== غیر اپیوئیدی ===== |
===== غیر اپیوئیدی ===== |
||
از داروهای پر استفادهٔ غیر اپیوئیدی میتوان به [[استیلسالیسیلیک اسید|آسپرین]]، [[ایبوپروفن]]، [[استامینوفن]]، [[ناپروکسن]] و [[داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی|NSAIDs]] اشاره کرد. این داروها عموماً برای تسکین دردهای خفیف تر مورد استفاده قرار میگیرند.<ref name=":6"/><ref name=" |
از داروهای پر استفادهٔ غیر اپیوئیدی میتوان به [[استیلسالیسیلیک اسید|آسپرین]]، [[ایبوپروفن]]، [[استامینوفن]]، [[ناپروکسن]] و [[داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی|NSAIDs]] اشاره کرد. این داروها عموماً برای تسکین دردهای خفیف تر مورد استفاده قرار میگیرند.<ref name=":6"/><ref name="Tauben2015"/><ref name="Welsch2015">{{cite journal|vauthors=Welsch P, Sommer C, Schiltenwolf M, Häuser W|date=February 2015|title=[Opioids in chronic noncancer pain-are opioids superior to nonopioid analgesics? A systematic review and meta-analysis of efficacy, tolerability and safety in randomized head-to-head comparisons of opioids versus nonopioid analgesics of at least four week's duration]|journal=Schmerz|language=de|volume=29|issue=1|pages=85–95|doi=10.1007/s00482-014-1436-0|pmid=25376546}}</ref> بسته به اینکه درد ناشی نوسیسپوتیو است یا [[نوروپاتی محیطی|نوروپاتیک]] (درد ناشی از یک سیستم عصبی آسیب دیده یا ناکارآمد)، میتوان از داروهای دیگر غیر اپیوئیدی نیز استفاده کرد. شواهد محدودی وجود دارد که نشان میدهد درد سرطان یا درد مزمن ناشی از آسیب بافتیِ (نوسیسپوتیو) در نتیجه بیماری (به عنوان مثال [[آرتریت روماتوئید]]) با داروهای اپیوئیدی بهتر درمان میشود اما برای دردهای نوروپاتیک، داروهای غیر اپیوئیدی میتوانند مؤثر تر از داروهای اپیوئید واقع گردند.<ref>{{cite journal|vauthors=Vardy J, Agar M|date=June 2014|title=Nonopioid drugs in the treatment of cancer pain|journal=Journal of Clinical Oncology|volume=32|issue=16|pages=1677–90|doi=10.1200/JCO.2013.52.8356|pmid=24799483|hdl-access=free|hdl=10453/115544}}</ref><ref>{{cite journal|vauthors=Elomrani F, Berrada N, L'annaz S, Ouziane I, Mrabti H, Errihani H|date=May 2015|title=Pain and Cancer: A systematic review|journal=The Gulf Journal of Oncology|volume=1|issue=18|pages=32–7|pmid=26003103}}</ref><ref name="Welsch2015"/>[[پرونده:200mg_ibuprofen_tablets.jpg|بندانگشتی|214x214px|نمونهٔ [[داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی|داروهای ضد التهاب غیر اپیوئیدی]]|راست]] |
||
داروهای غیر اپیوئیدی دیگری نیز برای رفع درد مزمن وجود دارد که عموماً برای [[درمان افسردگی]] و [[بیماریهای روانی]] استفاده میشوند مانند [[ضدافسردگیهای سهحلقهای|داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای]]،<ref name="Moore2015">{{cite journal|vauthors=Moore RA, Derry S, Aldington D, Cole P, Wiffen PJ|date=July 2015|title=Amitriptyline for neuropathic pain in adults|journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews|volume=7|issue=7|pages=CD008242|doi=10.1002/14651858.CD008242.pub3|pmc=6447238|pmid=26146793}}</ref>[[مهارکننده بازجذب سروتونین–نوراپینفرین|مهارکنندههای بازجذب سروتونین-نور اپی نفرین]]<ref name="Gilron2015">{{cite journal|vauthors=Gilron I, Baron R, Jensen T|date=April 2015|title=Neuropathic pain: principles of diagnosis and treatment|journal=Mayo Clinic Proceedings|volume=90|issue=4|pages=532–45|doi=10.1016/j.mayocp.2015.01.018|pmid=25841257|doi-access=free}}</ref> و [[ضدتشنج|داروهای ضد تشنج]].<ref name="Moore2015"/> برخی از داروهای ضد [[روانپریشی|روان پریشی]]، مانند [[الانزاپین|اولانزاپین]]، نیز ممکن است برای کنترل درد مزمن مؤثر باشند، اما شواهد برای اثبات این امر در مراحل اولیه قرار دارد.<ref>{{cite journal|vauthors=Jimenez XF, Sundararajan T, Covington EC|date=June 2018|title=A Systematic Review of Atypical Antipsychotics in Chronic Pain Management: Olanzapine Demonstrates Potential in Central Sensitization, Fibromyalgia, and Headache/Migraine|journal=The Clinical Journal of Pain|volume=34|issue=6|pages=585–591|doi=10.1097/AJP.0000000000000567|pmid=29077621|s2cid=699847}}</ref> در زنان مبتلا به درد مزمن، داروهای هورمونی مانند [[قرصهای ضدبارداری]] نیز ممکن است مفید واقع گردد.<ref>{{cite journal|vauthors=Carey ET, Till SR, As-Sanie S|date=March 2017|title=Pharmacological Management of Chronic Pelvic Pain in Women|journal=Drugs|volume=77|issue=3|pages=285–301|doi=10.1007/s40265-016-0687-8|pmid=28074359|s2cid=35809874}}</ref> گاهی نیز درمانهای رایج و معمول برای فردی کارساز نبوده و پزشکان، درمانی مختص به آن فرد (وابسته به [[ژن]])تجویز میکنند<ref name="Moore2015"/><ref name=" |
داروهای غیر اپیوئیدی دیگری نیز برای رفع درد مزمن وجود دارد که عموماً برای [[درمان افسردگی]] و [[بیماریهای روانی]] استفاده میشوند مانند [[ضدافسردگیهای سهحلقهای|داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای]]،<ref name="Moore2015">{{cite journal|vauthors=Moore RA, Derry S, Aldington D, Cole P, Wiffen PJ|date=July 2015|title=Amitriptyline for neuropathic pain in adults|journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews|volume=7|issue=7|pages=CD008242|doi=10.1002/14651858.CD008242.pub3|pmc=6447238|pmid=26146793}}</ref>[[مهارکننده بازجذب سروتونین–نوراپینفرین|مهارکنندههای بازجذب سروتونین-نور اپی نفرین]]<ref name="Gilron2015">{{cite journal|vauthors=Gilron I, Baron R, Jensen T|date=April 2015|title=Neuropathic pain: principles of diagnosis and treatment|journal=Mayo Clinic Proceedings|volume=90|issue=4|pages=532–45|doi=10.1016/j.mayocp.2015.01.018|pmid=25841257|doi-access=free}}</ref> و [[ضدتشنج|داروهای ضد تشنج]].<ref name="Moore2015"/> برخی از داروهای ضد [[روانپریشی|روان پریشی]]، مانند [[الانزاپین|اولانزاپین]]، نیز ممکن است برای کنترل درد مزمن مؤثر باشند، اما شواهد برای اثبات این امر در مراحل اولیه قرار دارد.<ref>{{cite journal|vauthors=Jimenez XF, Sundararajan T, Covington EC|date=June 2018|title=A Systematic Review of Atypical Antipsychotics in Chronic Pain Management: Olanzapine Demonstrates Potential in Central Sensitization, Fibromyalgia, and Headache/Migraine|journal=The Clinical Journal of Pain|volume=34|issue=6|pages=585–591|doi=10.1097/AJP.0000000000000567|pmid=29077621|s2cid=699847}}</ref> در زنان مبتلا به درد مزمن، داروهای هورمونی مانند [[قرصهای ضدبارداری]] نیز ممکن است مفید واقع گردد.<ref>{{cite journal|vauthors=Carey ET, Till SR, As-Sanie S|date=March 2017|title=Pharmacological Management of Chronic Pelvic Pain in Women|journal=Drugs|volume=77|issue=3|pages=285–301|doi=10.1007/s40265-016-0687-8|pmid=28074359|s2cid=35809874}}</ref> گاهی نیز درمانهای رایج و معمول برای فردی کارساز نبوده و پزشکان، درمانی مختص به آن فرد (وابسته به [[ژن]])تجویز میکنند<ref name="Moore2015"/><ref name="Tauben2015"/> |
||
===== اپیوئیدی ===== |
===== اپیوئیدی ===== |
||
خط ۲۲۰: | خط ۲۱۹: | ||
در مطالعه ای که بر روی ترکیبات شبه اعتیاد آورد جهت بررسی تأثیر آن بر درمان درد مزمن غیر سرطانی صورت گرفت، در مراحل اولیه مشخص کرد که [[:رده:کانابینوئیدها|کانابینوئیدها]] نمیتوانند برای درمان درد مزمن بسیار مؤثر باشند؛<ref>{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Stockings E, Campbell G, Hall WD, Nielsen S, Zagic D, Rahman R, Murnion B, Farrell M, Weier M, Degenhardt L|date=October 2018|title=Cannabis and cannabinoids for the treatment of people with chronic noncancer pain conditions: a systematic review and meta-analysis of controlled and observational studies|journal=Pain|volume=159|issue=10|pages=1932–1954|doi=10.1097/j.pain.0000000000001293|pmid=29847469|s2cid=44165877}}</ref> با این حال، تحقیقات دقیق تر برای رد یا اثبات اثرپذیری داروهای مبتنی بر [[شاهدانه|شاهدانه]] یا [[کانابیس]] مورد نیاز است.<ref name=":23"/> |
در مطالعه ای که بر روی ترکیبات شبه اعتیاد آورد جهت بررسی تأثیر آن بر درمان درد مزمن غیر سرطانی صورت گرفت، در مراحل اولیه مشخص کرد که [[:رده:کانابینوئیدها|کانابینوئیدها]] نمیتوانند برای درمان درد مزمن بسیار مؤثر باشند؛<ref>{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Stockings E, Campbell G, Hall WD, Nielsen S, Zagic D, Rahman R, Murnion B, Farrell M, Weier M, Degenhardt L|date=October 2018|title=Cannabis and cannabinoids for the treatment of people with chronic noncancer pain conditions: a systematic review and meta-analysis of controlled and observational studies|journal=Pain|volume=159|issue=10|pages=1932–1954|doi=10.1097/j.pain.0000000000001293|pmid=29847469|s2cid=44165877}}</ref> با این حال، تحقیقات دقیق تر برای رد یا اثبات اثرپذیری داروهای مبتنی بر [[شاهدانه|شاهدانه]] یا [[کانابیس]] مورد نیاز است.<ref name=":23"/> |
||
[[پرونده:طب سوزنی.jpeg|بندانگشتی|[[طب سوزنی]]|246x246پیکسل|راست]] |
[[پرونده:طب سوزنی.jpeg|بندانگشتی|[[طب سوزنی]]|246x246پیکسل|راست]] |
||
بررسیهای آناتومیک بر روی ورزش [[تای چی چوان|تایچیچوان]] نشان داده شدهاست که این ورزش باعث بهبود درد، سفتی ماهیچه و همچنین افزایش کیفیت خلق و خو در شرایط مزمن مانند [[استئوآرتریت|استئو آرتریت]]، [[کمردرد]] خفیف و [[پوکی استخوان]] میشود.<ref>{{cite journal|vauthors=Chen YW, Hunt MA, Campbell KL, Peill K, Reid WD|date=April 2016|title=The effect of Tai Chi on four chronic conditions-cancer, osteoarthritis, heart failure and chronic obstructive pulmonary disease: a systematic review and meta-analyses|url=http://bjsm.bmj.com/cgi/content/short/50/7/397|journal=British Journal of Sports Medicine|volume=50|issue=7|pages=397–407|doi=10.1136/bjsports-2014-094388|pmid=26383108|doi-access=free}}</ref><ref |
بررسیهای آناتومیک بر روی ورزش [[تای چی چوان|تایچیچوان]] نشان داده شدهاست که این ورزش باعث بهبود درد، سفتی ماهیچه و همچنین افزایش کیفیت خلق و خو در شرایط مزمن مانند [[استئوآرتریت|استئو آرتریت]]، [[کمردرد]] خفیف و [[پوکی استخوان]] میشود.<ref name=ToolAutoGenRef3>{{cite journal|vauthors=Chen YW, Hunt MA, Campbell KL, Peill K, Reid WD|date=April 2016|title=The effect of Tai Chi on four chronic conditions-cancer, osteoarthritis, heart failure and chronic obstructive pulmonary disease: a systematic review and meta-analyses|url=http://bjsm.bmj.com/cgi/content/short/50/7/397|journal=British Journal of Sports Medicine|volume=50|issue=7|pages=397–407|doi=10.1136/bjsports-2014-094388|pmid=26383108|doi-access=free}}</ref><ref name=ToolAutoGenRef3/> [[طب سوزنی]] نیز یک درمان مؤثر و ایمن در کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی در مبتلایان به بیماریهای مرتبط با درد مزمن از جمله [[نشانگان|سندرم]] [[درد مزمن لگنی|درد مزمن لگن]] است.<ref>{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Vickers AJ, Vertosick EA, Lewith G, MacPherson H, Foster NE, Sherman KJ, Irnich D, Witt CM, Linde K|date=May 2018|title=Acupuncture for Chronic Pain: Update of an Individual Patient Data Meta-Analysis|journal=The Journal of Pain|volume=19|issue=5|pages=455–474|doi=10.1016/j.jpain.2017.11.005|pmc=5927830|pmid=29198932}}</ref><ref>{{cite journal|vauthors=Liu BP, Wang YT, Chen SD|date=December 2016|title=Effect of acupuncture on clinical symptoms and laboratory indicators for chronic prostatitis/chronic pelvic pain syndrome: a systematic review and meta-analysis|journal=International Urology and Nephrology|volume=48|issue=12|pages=1977–1991|doi=10.1007/s11255-016-1403-z|pmid=27590134|s2cid=12344832}}</ref> |
||
[[چشمه آبگرم|آب گرم]] درمانی بهطور بالقوه میتواند درد را در بیماران مبتلا به کمردرد مزمن بهبود بخشد، اما همچنان مطالعات بیشتری برای ارائه شواهد مبنی بر این مسئله مورد نیاز است.<ref>{{cite journal|vauthors=Bai R, Li C, Xiao Y, Sharma M, Zhang F, Zhao Y|date=September 2019|title=Effectiveness of spa therapy for patients with chronic low back pain: An updated systematic review and meta-analysis|journal=Medicine|volume=98|issue=37|pages=e17092|doi=10.1097/MD.0000000000017092|pmc=6750337|pmid=31517832}}</ref> |
[[چشمه آبگرم|آب گرم]] درمانی بهطور بالقوه میتواند درد را در بیماران مبتلا به کمردرد مزمن بهبود بخشد، اما همچنان مطالعات بیشتری برای ارائه شواهد مبنی بر این مسئله مورد نیاز است.<ref>{{cite journal|vauthors=Bai R, Li C, Xiao Y, Sharma M, Zhang F, Zhao Y|date=September 2019|title=Effectiveness of spa therapy for patients with chronic low back pain: An updated systematic review and meta-analysis|journal=Medicine|volume=98|issue=37|pages=e17092|doi=10.1097/MD.0000000000017092|pmc=6750337|pmid=31517832}}</ref> |
||
خط ۲۴۱: | خط ۲۴۰: | ||
=== نظر سنجی === |
=== نظر سنجی === |
||
طی یک [[نظرسنجی|نظرسنجی تلفنی]] گسترده از ۱۵ کشور [[اروپا|اروپایی]]، ۱۹ درصد پاسخ دهندگان که بیش از ۱۸ سال سن داشتند، درد مزمنی به مدت بیش از ۶ ماه را تجربه میکردند، این افراد در مدت یک ماه حداقل یک بار و گاهی دو بار در هفته دچار درد شدید با مقیاس ۵ یا بیشتر میشدند (مقیاس محاسبهٔ میزان درد در این نظر سنجی از ۱، بدون درد، تا ۱۰، بدترین حالت درد، اندازهگیری شد). ۴۸۳۹ نفر از پاسخ دهندگان از درد مزمن رنج میبردند که از این تعداد ۶۶٪ شدت درد خود را در حدود متوسط ۵ الی ۷ و ۳۴٪ درد خود را ۸ الی ۱۰ عنوان کردند؛ ۴۶٪درد دائمی داشتند و ۵۶٪ درصد غیر دائمی؛ ۴۹٪نیز از دردی بهطور متوسط ۲ الی ۱۵ ساله رنج میبردند.<ref>{{cite journal|vauthors=Breivik H, Collett B, Ventafridda V, Cohen R, Gallacher D|date=May 2006|title=Survey of chronic pain in Europe: prevalence, impact on daily life, and treatment|url=https://archive-ouverte.unige.ch/unige:126435|journal=European Journal of Pain|volume=10|issue=4|pages=287–333|doi=10.1016/j.ejpain.2005.06.009|pmid=16095934|s2cid=22834242}}</ref> |
طی یک [[نظرسنجی|نظرسنجی تلفنی]] گسترده از ۱۵ کشور [[اروپا|اروپایی]]، ۱۹ درصد پاسخ دهندگان که بیش از ۱۸ سال سن داشتند، درد مزمنی به مدت بیش از ۶ ماه را تجربه میکردند، این افراد در مدت یک ماه حداقل یک بار و گاهی دو بار در هفته دچار درد شدید با مقیاس ۵ یا بیشتر میشدند (مقیاس محاسبهٔ میزان درد در این نظر سنجی از ۱، بدون درد، تا ۱۰، بدترین حالت درد، اندازهگیری شد). ۴۸۳۹ نفر از پاسخ دهندگان از درد مزمن رنج میبردند که از این تعداد ۶۶٪ شدت درد خود را در حدود متوسط ۵ الی ۷ و ۳۴٪ درد خود را ۸ الی ۱۰ عنوان کردند؛ ۴۶٪درد دائمی داشتند و ۵۶٪ درصد غیر دائمی؛ ۴۹٪نیز از دردی بهطور متوسط ۲ الی ۱۵ ساله رنج میبردند.<ref name=ToolAutoGenRef4>{{cite journal|vauthors=Breivik H, Collett B, Ventafridda V, Cohen R, Gallacher D|date=May 2006|title=Survey of chronic pain in Europe: prevalence, impact on daily life, and treatment|url=https://archive-ouverte.unige.ch/unige:126435|journal=European Journal of Pain|volume=10|issue=4|pages=287–333|doi=10.1016/j.ejpain.2005.06.009|pmid=16095934|s2cid=22834242}}</ref> |
||
در افراد شرکت کننده مبتلا به درد مزمن در این نظرسنجی ۲۱٪ [[افسردگی (حالت)|افسردگی]] تشخیص داده شدهاست؛ ۶۱٪ توانستهاند خارج از خانه به کار مشغول شوند، ۱۹٪ [[شغل]] شان را از دست داده و ۱۳٪ به دلیل اثرات دردشان تغییر [[شغل]] داده بودند؛ ۴۰٪ در [[مدیریت درد]] خود ناتوان بودند و تنها کمتر از ۲ درصد به متخصص مراجعه کرده بودند.<ref |
در افراد شرکت کننده مبتلا به درد مزمن در این نظرسنجی ۲۱٪ [[افسردگی (حالت)|افسردگی]] تشخیص داده شدهاست؛ ۶۱٪ توانستهاند خارج از خانه به کار مشغول شوند، ۱۹٪ [[شغل]] شان را از دست داده و ۱۳٪ به دلیل اثرات دردشان تغییر [[شغل]] داده بودند؛ ۴۰٪ در [[مدیریت درد]] خود ناتوان بودند و تنها کمتر از ۲ درصد به متخصص مراجعه کرده بودند.<ref name=ToolAutoGenRef4/> |
||
{| class="wikitable |
{| class="wikitable |
||
|+آمار به ثبت رسیده طی نظرسنجی گسترده در ۱۵ کشور اروپایی |
|+آمار به ثبت رسیده طی نظرسنجی گسترده در ۱۵ کشور اروپایی |
||
خط ۳۲۷: | خط ۳۲۶: | ||
{{جعبه پیوند به پروژههای خواهر}} |
{{جعبه پیوند به پروژههای خواهر}} |
||
* [https://www.who.int/home/search?indexCatalogue=genericsearchindex1&searchQuery=Chronic%20pain&wordsMode=AnyWord&healthtopic=undefined&country=undefined درد مزمن در سایت بهداشت جهانی (WHO)] {{en icon}} |
* [https://www.who.int/home/search?indexCatalogue=genericsearchindex1&searchQuery=Chronic%20pain&wordsMode=AnyWord&healthtopic=undefined&country=undefined درد مزمن در سایت بهداشت جهانی (WHO)] {{en icon}} |
||
* [https://clinical.diabetesjournals.org/search/chronic% |
* [https://clinical.diabetesjournals.org/search/chronic%2Bpain درد مزمن در سایت کیلینیکال دیابت جورنال] {{en icon}} |
||
* [https://www.medicalnewstoday.com/search?q=chronic%20pain درد مزمن در سایت کیلینیکال نیوز تو دی] {{en icon}} |
* [https://www.medicalnewstoday.com/search?q=chronic%20pain درد مزمن در سایت کیلینیکال نیوز تو دی] {{en icon}} |
||
{{Offline|med}}{{Medical resources|ICD10={{ICD10|R52.1}}, {{ICD10|R52.2}}|GARDNum=|Scholia=|NCI=|OrthoInfo=|WO=|RP=|AO=|Orphanet=|GARDName=|NORD=|ICD9={{ICD9|338.2}}|GeneReviewsName=|GeneReviewsNBK=|MeshID=D059350|eMedicineTopic=310834|eMedicineSubj=article|MedlinePlus=|DiseasesDB=|OMIM=|ICDO=|SNOMED CT=}}{{نشانههای بیماری}} |
{{Offline|med}}{{Medical resources|ICD10={{ICD10|R52.1}}, {{ICD10|R52.2}}|GARDNum=|Scholia=|NCI=|OrthoInfo=|WO=|RP=|AO=|Orphanet=|GARDName=|NORD=|ICD9={{ICD9|338.2}}|GeneReviewsName=|GeneReviewsNBK=|MeshID=D059350|eMedicineTopic=310834|eMedicineSubj=article|MedlinePlus=|DiseasesDB=|OMIM=|ICDO=|SNOMED CT=}}{{نشانههای بیماری}} |
نسخهٔ ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۲۰
درد مزمن | |
---|---|
نام دیگر | درد سوزشی، درد مبهم، درد ضربان دار |
«درد مزمن ناحیهٔ شکم» | |
تخصص | فوقتخصص درد |
نشانهها | دردی، بیش از دورهٔ مورد انتظار بهبودش طول بکشد. |
دورهٔ معمول آغاز | از سه ماه تا چندین سال |
علت | قند خون بالا، اختلال ژنتیکی در تمایز عصبی، آسیب بافتی، اختلالات نوروژنیک |
عوامل خطر | دیابت، سرطان و بیماریهای قلبی |
دارو | «غیر اپیوئیدی:ایبوپروفن، استامینوفن، ناپروکسن، NSAIDs و اولانزاپین اپیوئیدی:مرفین، کدئین، اندورفینها و بوپرنورفین» |
طبقهبندی و منابع بیرونی |
درد مزمن (به انگلیسی: Chronic pain) نوعی از انواع درد است که با عناوین دیگری از قبیل درد سوزشی کند، درد مبهم، درد ضربان دار و درد تهوعآور نیز شناخته میشود. این نوع درد، گاهی با درد حاد اشتباه گرفته میشود و میتواند از سه ماه تا چندین سال ادامه داشته باشد؛ تفسیر دیگر که بدون برههٔ زمانی مطرح میشود: «دردی است که بیش از دورهٔ موردِ انتظارِ بهبودش طول بکشد.»
ایجاد سازوکار درد، از آسیبهای احتمالی به بدن جلوگیری میکند اما درد مزمن، دردی بدون ارزش بیولوژیکی است (تأثیر مثبتی به همراه ندارد). این درد تقسیمبندیهای مختلفی دارد؛ سرطانی، پس از سانحه یا عمل، اسکلتی-عضلانی و احشایی مهمترین این تقسیمبندیها هستند. عوامل مختلفی باعث شکلگیری درد مزمن میشود که میتواند نوروژنیک (وابسته به ژن)، نوسیسپتیو، نوروپاتیک، روانی یا ناشناخته باشد. برخی از بیماریها مانند دیابت (قند خون بالا)، شینگل (برخی از بیماریهای ویروسی)، درد اندام خیالی، هایپرتونی و سکته مغزی نیز در شکلگیری درد مزمن نقش دارند. شایعترین انواع درد مزمن، درد پشت، سردرد شدید، درد میگرنی و درد صورت میباشند. درد مزمن میتواند اثرات بسیار شدید روانی و جسمانی ایجاد کند که گاهی تا پایان عمر نیز ادامه مییابد. تحلیل قشر خاکستری مغز (آسیب به نورونهای مغزی)، بی خوابی و کم خوابی، مشکلات متابولیکی، استرس مزمن، چاقی و سکته قلبی نمونههایی از آثار جسمانی (آناتومیک) و افسردگی، اختلالات شناختی، تصور بی عدالتی، درد فاجعه بار و روان رنجوری نمونههایی از آثار روانی (سایکولوژیک) آن هستند.
طیف گسترده از انواع درمانها برای این بیماری انجام میگیرد؛ دارو درمانی (انواع داروهای اپیوئیدی و غیر اپیوئیدی)، رفتار درمانی و فیزیوتراپی شاخصترین آنها هستند. در حال حاضر برای هیچکدام از این روشهای بهبودی قطعی وجود ندارد و تحقیقات بر روی طیف گستردهای از درمانهای جدید ادامه دارد.
درد مزمن نوعی بیماری تلقی میشود، این نوع درد بیشتر از دیابت، سرطان و بیماریهای قلبی مردم جهان را تحت تأثیر قرار دادهاست. طی مطالعات همه گیر و متعددی که در کشورهای مختلف صورت گرفتهاست، تفاوتهای گسترده در نرخ شیوع دردهای مزمن از ۸٪ تا ۵۵٫۲٪ در کشورها گزارش داده شدهاست؛ نتایج نشان میدهد بهطور متوسط ۸٪ - ۱۱٫۲٪ از افراد در کشورهای مختلف دارای درد مزمن شدید هستند و همهگیری آن در کشورهای صنعتی بالاتر از دیگر کشورها است. طی برآوردهای سازمان پزشکی آمریکا هزینههای مرتبط با این بیماری در کشور آمریکا حدود ۵۶۰ تا ۶۳۵ میلیارد دلار است.
طبقهبندی درد مزمن
انجمن بینالمللی مطالعات درد، درد مزمن را به عنوان دردی بدون ارزش بیولوژیکی تعریف میکند که گاهی حتی پس از بهبود ناحیهٔ آسیب دیده ادامه پیدا میکند. گونه ای از درد که که نمیتواند زیر مجموعهٔ درد حاد قرار بگیرد و بیشتر از حد مورد انتظار، بهبودش به طول میانجامد درد مزمن نام دارد.[۱][۲] طبق مطالعات درمانی، افراد دچار درد در نواحی پشت (کمر و ستون فقرات)، صورت، سر (درد میگرنی یا شدید) و اندامهای حرکتی بیشترین مبتلایان به درد مزمن محسوب میشوند.[۳]
بر اساس شاخص DSM-5 یک اختلال مزمن زمانی تعریف میشود که عارضهٔ به وجود آمده (درد، اختلال و بیماری) دوره ای بیشتر از شش ماه را گذرانده باشد، این نوع از طبقهبندی فاقد هر گونه معیاری مانند آسیب جسمانی یا روانی حاصل شده از عارضه یا شدت آن، بیان میشود.[۴][۵][۶]
طبقهبندی بینالمللی آماری بیماریها، در یازدهمین ویرایش خود (ICD-11) طبقهبندی هفت دسته ای را برای درد مزمن پیشنهاد کرد:[۷]
- درد اولیه مزمن: با ۳ ماه درد مداوم در یک یا چند ناحیه از بدن تعریف میشود که منشأ آن قابل درک نیست.
- درد مزمن سرطانی: درد در یکی از اندامهای بدن شکل گرفته و ناشی از آسیب در اثر سرطان (در اندامهای داخلی، استخوانی یا اسکلتی-عضلانی) میباشد.
- درد مزمن پس از سانحه یا عمل: درد ۳ ماه پس از جراحت یا عمل جراحی، بدون احتساب شرایط عفونی و شدت آسیب بافتی شکل گرفته باشد، همچنین ابتلای فرد در گذشته به درد نیز در این طبقهبندی اهمیتی ندارد.
- درد مزمن نوروپاتیک: درد ناشی از آسیب به سیستم عصبی حرکتی-حسی است.
- سردرد مزمن و درد دهان و صورت: دردی که از سر یا صورت سرچشمه میگیرد و به مدت ۵۰ ماه یا بیشتر به طول بینجامد.
- درد مزمن احشایی: دردی که ناشی از یک آسیب به یکی از اندامهای داخلی است.
- درد مزمن اسکلتی - عضلانی: درد، از آسیب به بخشی از بافتهای استخوانی، ماهیچه ای، مفاصل، رباطها یا تاندونهای بدن شکل گرفته باشد.
درد مزمن ممکن است به دو نوع «درد زا» (ناشی از بافت ملتهب یا آسیب دیده که حسگرهای درد ویژه ای به نام نوسیسپتورها را فعال میکند) و «نوروپاتیک» (ناشی از آسیب یا نقص سیستم عصبی) تقسیم شود.[۸] احساس درد را میتوان به «سطحی» و «عمیق» تقسیمبندی کرد و در این بین، درد عمیق نیز به «عمیق جسمانی» و «اندامی دخالی» تقسیمبندی میشود.[۹]
درد سطحی با فعال شدن درد در پوست یا بافتهای سطحی ایجاد میشود، درد جسمانیِ عمیق با تحریک درد در رباطها، تاندونها، استخوانها، رگهای خونی، فاسیا و ماهیچهها شروع میشود، این نوعِ درد، کسل کننده و ضعیف است. درد احشایی دردی است از یکی از اندامهای بدن سرچشمه میگیرد، درد احشایی ممکن است موضع و مکان آن قابل تشخیص باشد، اما اغلب مکانیابی آن بسیار دشوار است و چندین ناحیه احشایی هنگام آسیب یا التهاب، دردِ «ارجاعی» ایجاد میکنند، در نوع ارجاعی احساس درد، ناحیه ای دور از محل آسیب قرار دارد. درد نوروپاتیک نیز به «محیطی» (منشأ سیستم عصبی محیطی) و «مرکزی» (منشأ مغز یا نخاع) تقسیم میشود؛ این نوع درد (درد نوروپاتیکِ مرکزی و محیطی) به عنوان «درد سوزشی»، «سوزن سوزن شدگی»، «شبه برق گرفتگی» و «درد شبیه به چاقو خوردگی» نیز توصیف میشود.[۱۰][۱۱][۱۲]
سببشناسی
سازکار شکلگیری درد
سازو کار فعال سازی مداوم و انقال پیامهای درد به عصب پشتیِ نخاع، بدن را به فعالیتی برای تسکین درد هدایت میکند(سازوکار جلوگیری از آسیب در بدن)، این باعث تغییراتی میشود که آستانه انتقال پیامهای درد کاهش پیدا کند (با کوچکترین محرک، عصب درد تحریک شود)؛ این سازوکار همچنین باعث ترشح پروستاگلاندین میشود و حساسیت آن قسمت از بدن را به تحریک اعصاب درد افزایش میدهد؛ ترشح این ماده ایجاد کننده دردهای غیرقابل تحمل و مزمن است؛ علاوه بر موارد ذکر شده تحریک مداوم درد، اعصاب غیر تحریک شده را نیز به ایجاد پیامهای درد وامیدارد.[۱۳][۱۴] محققان بر این باورند که فیبرهای عصبی که این نوع درد را ایجاد میکنند، فیبرهای گروه C هستند؛ این فیبرها که میلینه نیستند و سرعت انتقال کمی دارند دردهای بلند مدت را ایجاد میکنند.[۱۴]
این تغییرات ساختاری را میتوان با پلاستیسیته عصبی توضیح داد. در مورد درد مزمن، نمای سوماتوتوپیک (نمای پراکندگی سلولهای عصبی) بدن به دنبال ایجاد حساسیت محیطی و مرکزی بهطور نامناسب سازماندهی میشود که این میتواند باعث آلودینیا یا بیش فعالی اعصاب درد شود. نوار مغزی افراد مبتلا به درد مزمن نشان داد که فعالیت مغزی و پلاستیسی، ناشی از درد تغییر میکند؛ بهطور خاص، فعالیت نسبی موج بتا افزایش قابل توجهی نسبت به موج آلفا و تتا که کاهش یافتهاند نشان دادهاست.[۱۵]
مدیریت ناکارآمد دوپامین در مغز میتواند به عنوان یک مکانیسم مشترک بین درد مزمن، بی خوابی و اختلال افسردگی اساسی عمل کند و عوارض ناخوشایند آن را شامل شود.[۱۶] آستروسیتها، میکروگلیاها و سلولهای گلیال ماهواره ای نیز در درد مزمن کارایی مؤثر خود را از دست میدهند؛ افزایش فعالیت میکروگلیاها، تغییر شبکههای میکروگلیا و افزایش تولید شیمیوکینها و سایتوکینها توسط میکروگلیا ممکن است درد مزمن را تشدید کند. مشاهده شدهاست که آستروسیتها توانایی خود را برای تنظیم تحریک پذیری نورونها از دست میدهند و باعث افزایش فعالیت خود به خودی عصبی در مدارات درد میشود.[۱۷]
قند خون بالا و دیابت
بیماران دیابتی ممکن است دچار طیف گستردهای از اختلالات چندگانه عصبی شوند که میتواند اعصاب مختلف حسی و حرکتی را درگیر کند. این عارضه معمولاً طی ۱۰ سال از بروز بیماری در ۴۰ تا ۵۰ درصد از دیابتیها مشاهده میشود. افراد مبتلا شده به دیابت نوع ۱، تا پنج سال پس از بروز بیماری ممکن است دچار نوروپاتی عصبی نشوند اما در دیابت نوع ۲ ممکن است این عوارض از همان ابتدا وجود داشته باشند. فاکتورهای خطری که ریسک بروز نوروپاتی را در دیابتیها افزایش میدهند عبارتند از: افزایش میزان قند خون، افزایش تریگلیسیرید خون، شاخص توده بدنی بالا، مصرف سیگار و فشار خون بالا.[۱۸]
زخم پای دیابتی نیز تا حدود زیادی وابسته به نقص حسی ناشی از نوروپاتی دیابتی است که خود عارضهٔ جدیی بوده و میتواند منجر به قطع عضو شود. از مشکلات دیگر در نوروپاتی دیابتی دردهای نوروپاتیک مزمن است که ناشی از اختلال در اعصاب سمپاتیک است و میتواند مشکلات بسیاری برای بیمار و درمانگر ایجاد کند که شامل انواع پلی نوروپاتی یا مونونوروپاتی میباشد. از پلی نوروپاتیها میتوان به پلی نوروپاتی دیستال متقارن، پلی رادیکولوپاتی اشاره کرد. تشخیص زودرس نوروپاتی اهمیت زیادی در پیشگیری از عارضههای آن دارد. بهطور معمول این نوع اختلال دیابتی میتواند با درد مزمن شدید همراه باشد.[۱۹]
دیابت میتواند باعث نابینایی و درد چشم نیز شود؛ شایعترین علت موارد جدید نابینایی در افراد مسن، رتینوپاتی دیابتی است.[۲۰] کاهش بینایی با عوارض دیگری شامل زمینخوردن، شکستگی استخوان ران و افزایش چهار برابری مرگ و میر همراه است. بهطور کلی رتینوپاتی دیابتی به سه شکل دیده میشود: ۱-اِدِم ماکولا (نشت عروقی منتشر یا موضعی در ماکولا) ۲-تجمع پیشرونده عروقی (میکروآنوریسم، خونریزیهای داخل شبکیه، خمیدگی عروقی، مالفورماسیونهای عروقی (رتینوپاتی دیابتی غیر پرولیفراتیو) و ۳-انسداد شریانی شبکیه و تاری دید (در مراحل بعد از خونریزی).[۲۱]
طیف گستردهای از اختلالات همچون شکستگی ساختار اسکلتی در اثر قند خون بالا، خون ریزیهای داخلی (در ریز عروق یا درشت عروق)، زخمهای ایجاد شده در اثر تأثیر قند خون (زخمهای دیابتی) و قطع عضو میتوانند با تحریک سیستم عصبی محیطی و ارسال مکرر پیامهای وجود آسیب در بخشهای مختلف بدن، انواعی از دردهای مزمن همچون درد اولیه مزمن، درد مزمن احشایی و درد مزمن اسکلتی-عضلانی را پدیدآورند.[۲۲][۲۳][۲۴]
درد اندام خیالی
درد اندام خیالی در رابطه با اندام یا عضوی که بهطور فیزیکی جزئی از بدن نیست، تجربه میشود. درد خیالی میتواند نتیجهٔ قطعشدن عضو یا اختلال مادرزادی عصبی در اندام باشد.[۲۵] این اختلال در اکثر افراد مبتلا به قطع عضو به خصوص سربازان در بخشی از زندگی شان تجربه میشود.[۲۶]
دلیل اصلی شکلگیری درد خیالی در حال حاضر مشخص نیست اما تصور میشود، علت اصلی دردهای اندام خیالی، نوروماهایی است که در انتهای عصب مجروح، در محل بریده شده ایجاد میشوند، این نوروماها قادر به تولید غیرطبیعی پتانسیل عمل نیز هستند. اگرچه نوروماها میتوانند در بروز دردهای خیالی نقش داشته باشند، اما حتی با استفاده از داروهای مسدود کنندهٔ هدایت در دستگاه عصبی پیرامونی، سازوکار شکلگیری درد مسدود نمیشود.[۲۷] تحریک فیزیکی نوروما میتواند فعالیت فیبر C را افزایش دهد، اما درد همچنان بعد از اینکه نوروماها ایجاد پتانسیل عمل را متوقف کردند نیز ادامه پیدا میکند.[۲۶]
تحقیقات در جهت یافتن روشهای درمان درد خیالی بهطور فعالانه ادامه دارد. بیشتر روشهای درمانی، مکانیسمهای اصلی درد خیالی را درنظر نمیگیرند، بنابراین بی اثر هستند. اگرچه تعدادی، روش درمانی وجود دارد که درد را در برخی از بیماران کاهش دهد، اما معمولاً میزان موفقیت این درمانها کمتر از ۳۰٪ است. از نمونه درمانهای متعارف میتوان به آینه درمانی، دارو درمانی و تحریک عمقی مغز اشاره کرد.[۲۶][۲۵]
سکته مغزی
اثرات آسیب ناشی از مرگ و از بین رفتن سلولهای مغزی میتواند بر دامنهٔ گستردهای از تحولات و مکانیزمهای میکروسکوپی و ماکروسکوپی بدن تأثیر به سزای بگذارد؛ یکی از شایعترین تأثیرات، درد مزمن همراه با سکتهٔ مغزی است که از نوروپاتیها و اختلالات عصبی ناشی میشود.[۲۸] دلایل مختلفی وجود دارد که فرد دچار به عارضهٔ سکته مغزی، از درد مزمن رنج ببرد:[۲۹]
اسپاسم و هایپرتونی
مرگ سلولی ایجاد شده در سکته مغزی میتواند در بخشی از مغز که مسئولیت انقباضات ماهیچه ای را دارد ایجاد شود؛ این مسئله میتواند باعث انقباض طولانی مدت بخشی از ماهیچههای بدن شده و با ادامهٔ روند انقباض طولانی مدت، اسپاسم، هایپرتونی و درد عضلانی شکل میگیرد. نمونهٔ دیگر تأثیرات ماهیچهای، میتواند انبساط دائمی و فلجی بخشی از بدن در نتیجهٔ از کار افتادگی فعالیت نورونهای عصبی مربوط به آن بخش باشد، این اتفاق آنتروفی ماهیچه ای را ایجاد میکند و سفتی به وجود آمده در اثر این اختلال میتواند دردهای مزمن اسکلتی-عضلانی ایجاد کند.[۳۰]
سردرد یا درد دستگاه عصبی مرکزی (CPSP)
حدود ۱۰ الی ۲۰ درصد از افرادی که سکته مغزی را تجربه میکنند، در نهایت دچار سر درد شدیدی میشوند این سرد درد میتواند در نواحی مرکزی، سطحی و تالاموسی مغز شکل بگیرد (معمولاً قسمتی از مغز تحت تأثیر قرار میگیرد).[۳۱] این درد به دلیل تأثیر آسیبهای سلولی بر بخش پردازش کنندهٔ درد شکل میگیرد. این نوع از درد مزمن را درد ضربان دار، نورپاتیک مرکزی، سوزشی سر نیز مینامند؛ مواردی مانند حرکت، حرارت و ضربه میتواند در تشدید آن مؤثر واقع شود.[۳۰]
تورم اندامها
یکی از دیگر اثرات سکتهٔ مغزی که میتواند به درد مزمن ختم شود، تورم بخشهایی از بدن مانند دست و پا است. این تورمها اغلب ناشی از تجمع مایعات بدن مانند خون یا آب شکل میگیرد؛ تورم میتواند باعث دشواری حرکت در دستها و پاها شود و کم حرکت دادن این اندامها، خود نیز باعث تشدید تورم میشود. این چرخهٔ تشدید اختلال، به مرور زمان (در صورت عدم درمان) به درد این اندامها، ضعف ماهیچه ای و چروکیدگی پوست میانجامد.[۳۰]
ویروسها
ویروسها از عواملی هستند که با ایجاد بیماری و به هم زدن چرخهٔ طبیعی بدن، زمینهٔ بیماریهای مزمن از جمله درد مزمن را فراهم میکنند. یکی از این نوع ویروسها، ویروس واریسلا زوستر است؛[۳۲] این ویروس عامل شکلگیری بیماری شینگل(زونا) و آبله مرغان است.[۳۳] بیماری زونا اغلب اوقات در افراد بالای ۱۵ سال دیده میشود و ارتباط اساسی با میزان توانایی سیستم ایمنی در مبارزه با عوامل بیماریزا دارد.[۳۴] علایم اولیه این بیماری شامل سردرد تب، لرز خفیف، بدحالی و کسلی است؛[۳۵][۳۶] در مرحلهٔ دوم بیماری درد سوزشی و افزایش حساسیت پوستی ایجاد میشود، (میتواند شدید یا خفیف باشد)[۳۷] و در مرحله پایانی، نشانههایی از التهاب پوستی به صورت نوارهای قرمز رنگ در بخشهای مختلف بدن نمایان میشود.[۳۸]
برای درمان این ویروس، انواعی از داروها مانند داروهای استروئید و ضد ویروسی استفاده میشود.[۳۹][۴۰] در ۳۳٪ از افراد، پس از بهبود و درمان زونا همچنان دردهای سوزشی و خارشهای شدید در نواحی مختلف پوست احساس میشود و میتواند تبدیل به درد مزمن شود، این حالت به دلیل تشدید فاکتورهای تحریکی اعصاب صورت میگیرد (تحریک با کوچکترین محرک محیطی) یا ناشی از عوامل ذهنی و روانی پس از بیماری است.[۴۱]
آثار
بررسیهای به دست آمده بر طیف گستردهای از بیماریهای مزمن (اعم از درد مزمن، ایدز، ام اس و …) نشان میدهد، شباهتهای بسیاری در موارد روانی و سایکولوژیک وجود دارد، در حالی که مشکلات جسمانی و آناتومیک در هر کدام از بیماریها وابسته به محل رخ داد متفاوت بودهاست؛ در غالب موارد نیز درمان آنها، وابسته به ارزشیابی روانی در طیف یکسانی از دارو درمانی و رفتار درمانی قرار گرفتهاست.[۴۲][۴۳]
نام عارضه | دسته بندی | اختلال ایجاد کننده | روش درمانی رایج |
---|---|---|---|
استرس مزمن | آناتومیک | مشکلات قلبی و تنفسی، انواع سرطان و گرفتگی رگ ها[۴۴] | دارو درمانی (بوسپیرون) و درمان رفتار-شناختی |
کم خوابی و بیخوابی | آناتومیک | خستگی، سردرد، خواب آلودگی و مشکلات متابولیکی[۴۵] | دارو درمانی (ملاتونین) و رفتار درمانی بیخوابی |
آسیب قشر خاکستری | آناتومیک | کاهش قدرت تفکر، هماهنگی عضلات، حافظه و ادراک[۴۶] | دارو درمانی (گالانتامین، دونپزیل) و فیزیوتراپی |
افسردگی | سایکولوژیک | کجخلقی، عدم اشتها، بیخوابی و افکار خودکشی[۴۷] | دارو درمانی (ترازودون، ونلافاکسین) و رفتاردرمانی |
روانرنجوری | سایکولوژیک | افسردگی، استرس مزمن، وسواس و اختلالات شخصیتی[۴۸] | دارو درمانی (کلومیپرامین، مدافینیل) و اصلاح رفتار |
تصور بیعدالتی | سایکولوژیک | افسردگی، کج خلقی، روان رنجوری، افکار خودکشی[۴۹] | واقعیت درمانی و درمان رفتاری-شناختی |
اختلالات شناختی | سایکولوژیک | اختلال یادگیری، تصمیمگیری و تمرکز، فراموشی و دلیریوم[۵۰] | دارو درمانی (بنزودیازپین) و درمان رفتار-شناختی |
آناتومیک
درد مزمن به دلایل مختلفی به عنوان بیماری شناخته میشود زیرا بر ساختار و عملکرد مغز تأثیر میگذارد. مطالعات ام ار ای ارتباط آناتومیکی و عملکردی غیرطبیعی را نشان دادهاست[۵۱] که حتی در زمان استراحت مناطق مربوط به پردازش درد را فعال نگه میدارد،[۵۲][۵۳] همچنین درد مداوم باعث از بین رفتن ماده خاکستری مغز میشود که پس از برطرف شدن درد، قابل بازگشت است.[۴۶][۴۳] بر طرف کردن یا کم کردن دردهای مزمن به محض ایجاد آن بسیار مشکل است.[۵۴] در برخی موارد، درد مزمن میتواند ناشی از عوامل ژنتیکی باشد که در تمایز عصبی اختلال ایجاد میکند و منجر به کاهش دائمی آستانه درد میشود.[۲۹] اغلب افرادی که دارای درد مزمن هستند اختلال خواب و بی خوابی ناشی از داروها و علائم بیماری را تجربه میکنند.[۵۵] در این شرایط، نیاز بالای بیمار به داروها برای تسکین درد، سبب میشود که بیمار نتواند اختلالات خواب ناشی از مصرف دارو را بر طرف کند؛ با افزایش مدت زمان بیداری مشکلات جسمانی و متابولیکی ایجاد میشود که خود پیامدهای ناگواری برای بدن ایجاد میکند.[۵۶]
درد مزمن با طول بیش از ده سال میتواند باعث افزایش احتمال مرگ در مواردی مانند بیماریهای قلبی و تنفسی شود.[۵۷] چندین علت برای افزایش احتمال خطر مرگ مطرح شدهاست، یکی از این موارد افزایش غیرطبیعی استرس و پیامدهای آن در اثر تغییر در سیستم غدد درون ریز مترشح کورتیزول است.[۴۴] در طی شکلگیری استرس مزمن، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی (قلب و عروق)، ریوی و سرطان بالا میرود؛ متخصصان دریافتند که چگونه استرس میتواند با ایجاد پلاک، به سرعت مسیر سرخرگها را مسدود کند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای روشن شدن رابطه بین درد شدید مزمن، استرس و سلامت قلب و عروق در جریان است.[۵۷] علاوه بر موارد عنوان شده بررسی سیستماتیک اخیر نشان دادهاست که درد مزمن میتواند خطر تصادف و مرگ را در میان رانندگان افزایش دهد.[۵۸]
سایکولوژیک
فرایندهای کلی روانی
درد مزمن میتواند آبشاری از فرایندهای روانی را مورد هدف قرار دهد و تغییراتی منفی در توجه، حافظه، یادگیری، خلق و خو، انگیزه و … داشته باشد. افراد مبتلا به درد مزمن میزان ابتلا به افسردگی بالاتری دارند.[۵۹] اگرچه ارتباط دقیق بین این دو بیماری بهطور کامل مشخص نیست اما مطالعات نوروپلاستیک در سال ۲۰۱۷ نشان داد که مسیرهای حسی دردهای بدن همان مناطق مغزی را درگیر میکند که در مدیریت خلق و خو مؤثر است.[۶۰] درد مزمن در افراد مبتلا به آن، تفکر «ترس از بدتر شدن» ایجاد میکند که باعث کاهش فعالیت بدنی و پیامدهایی از قبیل اضافه وزن، فشار خون، دیابت و … میشود.[۶۱][۶۲] شدت درد، کنترل درد و انعطافپذیری در برابر درد میتواند تحت تأثیر سطوح و انواع مختلفی از حمایت اجتماعی که فرد مبتلا به درد مزمن دریافت میکند، قرار بگیرد؛ همچنین سطح اجتماعی شخص مبتلا نیز در این عوامل نقش حیاتی ایفا میکند.[۴۲]
برخلاف درد حاد، درد مزمن معمولاً سودمند واقع نمیگردد و کاهش کیفیت زندگی، تقلیل تواناییهای کارکردی و همچنین تضعیف سلامت روح و روان، روابط میان فردی و وضعیت مالی را در پی خواهد داشت. از دیگر تأثیرات درد مزمن میتواند به تغییرات اشتها، اختلال خواب، کند شدگی روانی–حرکتی، کجخلقی، اجتماع زدگی اشاره نمود.[۵۹][۶۰][۴۲]
تأثیر شخصیتی
دو مورد از شایعترین مشخصات شخصیتی که در افراد مبتلا به درد مزمن، توسط پرسشنامه شخصیت چند محوری مینه سوتا (MMPI) مشخص شد، «تبدیل V» و «سه گانهٔ روان رنجور» است. شخصیت «تبدیل V» نگرانی مبالغه آمیزی را در مورد ناتوانی بدن گزارش میکند؛ افراد دارای فاکتور شخصیتی «تبدیل V» علائم تشدید شدهٔ جسمانی را در پاسخ به استرس نشان دادهاند، این افراد اغلب در تشخیص حالتهای عاطفی خود از جمله افسردگی ناتوان هستند. شخصیت «سه گانهٔ روان رنجور» نیز مانند دیگر فاکتور شخصیتی، ناتوانی ذهنی بدنی و علائم تشدید شدهٔ جسمانی مرتبط با استرس را نشان میدهد؛ تفاوت این فاکتور شخصیتی با فاکتور شخصیتی «تبدیل V» در میزان بیان شدهٔ شدت درد و شکایت بیمار از ضعف بدنی ناشی از درد خود است.[۶۳][۶۴]
برخی از محققان بر این باورند، یکی از دلایل تبدیل درد حاد به مزمن روان رنجوری است، اما تحقیقات بالینی خلاف این مسئله را نشان میدهد. این طیف تحقیقات نشان دهندهٔ تأثیر مستقیم درد مزمن، ایدز، دیابت و دیگر بیماریهای مزمن در شکلگیری روان رنجوری است؛ نتایج به دست آمده حاکی از آن است، زمانی که درد طولانی مدت مزمن به وسیلهٔ شیوههای درمانی (به خصوص دارو درمانی) تسکین یا درمان میشود، نمرات شخصیتی «سه گانهٔ روان رنجور» و اضطراب کاهش چشمگیری مییابد و اغلب به سطح طبیعی خود میرسد. عزت نفس، که دیگر معقولهٔ شخصیتی است و اغلب در افراد مبتلا به درد مزمن پایین است، با درمان و تسکین درد افزایش قالب توجهی مییابد.[۶۵][۶۶][۶۷]
تحقیقات دیگری شواهدی مبنی بر تأثیر «درد فاجعه بار» در تجربه ذهنی درد نشان دادهاست. درد فاجعه بار عبارت است از تمایل به توصیف یک تجربه درد با مبالغه دربارهٔ میزان و حدود درد و فکر کردن زیاد در مورد آن یا احساس درماندگی در زمان بروز.[۶۸] افرادی که در معیارهای درد فاجعه بار نمره بالایی کسب میکنند، احتمالاً تجربه درد را شدیدتر از افرادی که در چنین معیارهایی نمره پایینی به دست میآورند، بیان میکنند. اغلب استدلال میشود که گرایش به درد فاجعه بار باعث میشود که فرد درد را شدیدتر تجربه کند، یکی از دلایل این است که تغییر توجه، پیشبینی و افزایش پاسخهای احساسی به درد، بر درک درد و تغییر انعطافپذیری عصبی تأثیر میگذارد.[۶۹] با این حال، حداقل برخی از جنبههای درد فاجعه بار ممکن است حاصل یک تجربه درد شدید باشد، نه علت آن؛ به این معنا که هرچه شدت درد برای فرد بیشتر باشد، احتمال اینکه تعریف آن با تعریف درد فاجعه بار مطابقت داشته باشد، بیشتر است.[۷۰]
همزمانی با دیگر بیماریهای روانی
افرادی که از اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) رنج میبرند، همواره با درد مزمن شدیدی در ناحیهٔ بدنی دچار حادثه رو به رو هستند،[۷۱] این طیف تأثیرات روانی با اثر بر محرکهای روان شناختی و ناقلان عصبی، تغییرات اساسی و تحریکی را در اعصاب آسیب دیده در زمان حادثه ایجاد میکند. بیمارانی که هم از PTSD و هم از درد مزمن رنج میبرند، شدت درد را به میزان قابل توجهی بیشتر از کسانی که مبتلا به PTSD نیستند، گزارش میکنند.[۷۲][۷۳]
تصور بی عدالتی
تصور میشود که مانند اثرات مخرب درد فاجعه بار، «تصور بی عدالتی» نیز در شدت و مدت درد مزمن تأثیر گذار باشد.[۷۴] تصور بی عدالتی ناشی از درد، ارزشیابی شناختی است که توسط روان شناسان به کار میرود؛ این ارزشیابی منعکس کننده تصور بیمار دربارهٔ شدت درد و غیرقابل جبران دانستن آسیب یا درد است، به عنوان مثال، «من فقط میخواهم زندگی ام را برگردانم.» این بیماران بروز آسیب یا درد را ناشی از عامل بیرونی دانسته و آن را بی عدالتی قلمداد میکند، به عنوان مثال، «من فقط به دلیل سهل انگاری دیگران باید این درد را تحمل کنم.»[۷۵][۷۶] پیشنهاد شدهاست که برای درک این مشخصهٔ روانی و درمان آن از طراحی بالا به پایین و ارزیابی شناختی استفاده شود.[۷۶]
حمایت اجتماعی
حمایت اجتماعی پیامدهای مهمی برای افراد مبتلا به درد مزمن دارد. بهطور خاص، شدت درد ، کنترل درد و انعطافپذیری به درد به عنوان پیامدهای تحت تأثیر سطوح و انواع مختلف حمایت اجتماعی شناخته میشوند. بیشتر این تحقیقات بر حمایت اجتماعی عاطفی، ابزاری، ملموس و اطلاعاتی متمرکز شدهاست. افرادی که شرایط درد مداوم دارند تمایل دارند به حمایت اجتماعی خود، به عنوان یک مکانیسم مقابله تکیه کنند و بنابراین وقتی بخشی از شبکههای اجتماعی حمایتی بزرگتر هستند، نتایج بهتری خواهند داشت. در اکثر مطالعات انجام شده، ارتباط مستقیمِ معنی داری بین فعالیتهای اجتماعی یا حمایت اجتماعی و درد وجود دارد. سطوح بالاتر درد با کاهش فعالیتهای اجتماعی، سطوح پایین حمایت اجتماعی و کاهش عملکرد اجتماعی همراه بودهاست.[۷۷][۷۸]
شیوع کووید 19 تأثیرات عمده جسمانی، روانی، اقتصادی و اجتماعی در عموم مردم داشته است.[۷۹] شیوه های فاصله گذاری و رفت آمد های اجتماعی که جهت جلوگیری از گسترش شیوع این بیماری صورت گرفت، الگوهای معمول تعامل اجتماعی را تغییر داد و شرایطی را که برخی از روانشناسان آن را دوره غم جمعی توصیف می کنند، ایجاد نمود.[۸۰][۸۱] یک مطالعه نشان داد با توجه به اینکه بخش زیادی از جمعیت جهان دوره های طولانی انزوای اجتماعی و پریشانی را تحمل کردند، افراد مبتلا به درد مزمن در طول همه گیری از حمایت و همدردی بیشتری نسبت به گذشته، برخوردار شدند.[۷۹]
تأثیر بر مهارتهای شناختی
تأثیر درد مزمن بر مهارتهای شناختی، موضوع کم تحقیقی است، اما چندین نتیجه آزمایشی و بالینی در این رابطه صورت پذیرفتهاست. اکثر افراد مبتلا به درد مزمن از اختلالات شناختی مانند فراموشی، مشکل در توجه و مشکل در انجام وظایف شکایت دارند. آزمایشها نشان دادهاست که افراد مبتلا به درد مزمن اغلب اختلال در توجه، حافظه، انعطافپذیری ذهنی، توانایی کلامی، سرعت پاسخگویی در یک مهارت شناختی و سرعت در انجام وظایف ساختار یافته، دارند.[۸۲] مروری بر مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۸، ارتباط افراد مبتلا به درد مزمن و نتایج غیرطبیعی در تست حافظه، توجه و سرعت پردازش را گزارش میکند.[۸۳][۵۹]
روشهای درمانی و مدیریت
مدیریت
مدیریت درد شاخه ای از پزشکی است که از رویکردی بین رشتهای استفاده میکند. این دانش مدیریتی، ترکیبی از مشاغل مختلف پزشکی و حرفههای مرتبط با سلامت برای تسکین درد و بهبود کیفیت زندگیِکسانی که با درد زندگی میکنند را شامل میشود.[۸۴] تیم معمولی مدیریت درد شامل پزشکان (به ویژه متخصصان بیهوشی)، متخصصان درد، روانشناسان توانبخشی، فیزیوتراپیستها، کاردرمانگران، دستیاران پزشک و پزشکان پرستار است.[۸۵] درد حاد معمولاً با تلاش یک پزشک برطرف میشود، با این حال، مدیریت درد مزمن اغلب به تلاشهای هماهنگ تیم درمانی نیاز دارد تا فرد بتواند با رجوع به کلینیکهای درد از خدمات مشترک متخصصان در این زمینه بهرهمند شود.[۸۶][۸۷][۸۶]
بهبود کامل و طولانی مدت بسیاری از انواع درد مزمن به ندرت رخ میدهد به همین دلیل محققان در تلاش اند تا راهکارهای بهبود کامل دردهای مزمن را بیابند.[۸۸]
درمانها
از درمانهای موجود برای این بیماری که اغلب به صورت ترکیبی انجام میگیرد میتوان به دارو درمانی، رفتار درمانی، فیزیوتراپی اشاره کرد که تأثیر فزاینده ای در کنترل این بیماری همه گیر دارند.[۳][۸۹]
دارو درمانی
دارو درمانی نسبت به سایر روشهای درمانی سادهتر، سریع تر اما با عوارض جانبی بیشتر است. طیف وسیعی از داروهای اپیوئیدی و غیر اپیوئیدی برای کنترل درد مزمن مورد استفاده قرار میگیرد.[۱۳][۸۹]
غیر اپیوئیدی
از داروهای پر استفادهٔ غیر اپیوئیدی میتوان به آسپرین، ایبوپروفن، استامینوفن، ناپروکسن و NSAIDs اشاره کرد. این داروها عموماً برای تسکین دردهای خفیف تر مورد استفاده قرار میگیرند.[۱۳][۸۹][۹۰] بسته به اینکه درد ناشی نوسیسپوتیو است یا نوروپاتیک (درد ناشی از یک سیستم عصبی آسیب دیده یا ناکارآمد)، میتوان از داروهای دیگر غیر اپیوئیدی نیز استفاده کرد. شواهد محدودی وجود دارد که نشان میدهد درد سرطان یا درد مزمن ناشی از آسیب بافتیِ (نوسیسپوتیو) در نتیجه بیماری (به عنوان مثال آرتریت روماتوئید) با داروهای اپیوئیدی بهتر درمان میشود اما برای دردهای نوروپاتیک، داروهای غیر اپیوئیدی میتوانند مؤثر تر از داروهای اپیوئید واقع گردند.[۹۱][۹۲][۹۰]
داروهای غیر اپیوئیدی دیگری نیز برای رفع درد مزمن وجود دارد که عموماً برای درمان افسردگی و بیماریهای روانی استفاده میشوند مانند داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای،[۹۳]مهارکنندههای بازجذب سروتونین-نور اپی نفرین[۹۴] و داروهای ضد تشنج.[۹۳] برخی از داروهای ضد روان پریشی، مانند اولانزاپین، نیز ممکن است برای کنترل درد مزمن مؤثر باشند، اما شواهد برای اثبات این امر در مراحل اولیه قرار دارد.[۹۵] در زنان مبتلا به درد مزمن، داروهای هورمونی مانند قرصهای ضدبارداری نیز ممکن است مفید واقع گردد.[۹۶] گاهی نیز درمانهای رایج و معمول برای فردی کارساز نبوده و پزشکان، درمانی مختص به آن فرد (وابسته به ژن)تجویز میکنند[۹۳][۸۹]
اپیوئیدی
داروهای اپیوئیدی قدرتمند تر بوده و در مواردی هم مانند درد ناشی از سرطان به خاطر کارساز نبودن داروهای غیر اپیوئیدی، استفاده میشود؛[۹۷] این داروها اثر مستقیمی بر دستگاه عصبی دارند؛[۹۸][۹۹]مورفین، کدئین و بوپرنورفین مثالی از داروهای اپیوئیدی هستند و برای تسکین دردهای پس از عمل جراحی نیز استفاده میشوند.[۱۳]
برای دردهای متوسط نیز مخلوطی از داروهای اپیوئیدی و غیر اپیوئیدی تجویز میشود.[۲۴] اپیوئیدها در کنار از بین بردن درد باعث ایجاد سرخوشی نیز میشود، گرچه اپیوئیدها برای تسکین درد بسیار مؤثر هستند اما باعث آسیبهای احتمالی شامل کاهش تولید هورمون جنسی، هیپوگنادیسم، ناباروری، اختلال سیستم ایمنی بدن، پوکی و شکستگی استخوان در افراد مسن، سندرم ترک نوزاد، مشکلات قلبی-تنفس، اختلال خواب، هایپرآلژزی ناشی از مواد مخدر، سرکوب سیستم تنفسی و مهمتر از همه اعتیاد قوی و بیش مصرفی به این داروها میشوند،[۹۷][۱۰۰][۱۰۱] به همین دلیل بیشتر پزشکان برای دردهای خفیف تر رفتار درمانی را به بیماران پیشنهاد میدهند.[۲۴][۹۹] برای پزشکان دشوار است که پیشبینی کنند چه افرادی از اپیوئیدها فقط برای کنترل درد استفاده میکنند و چه کسانی به اعتیاد مبتلا میشوند؛ همچنین پی بردن به هدف فردی که دارو ی اپیوئیدی درخواست میکند بسیار مشکل است، گاهی افراد تنها برای کنترل درد و گاهی نیز برای رفع مشکل اعتیاد خود از پزشکان اینگونه داروهای را درخواست میکنند.[۹۷][۱۰۰][۱۰۱] افرادی که سابقهٔ بیماری روانی یا مشکلات ناشی از درد را ندارند، در صورت مصرف اپیوئیدهای قوی میتوانند مجرم شناخته شوند.[۹۸] در افراد مبتلا به سوء مصرف اپیوئید، متوقف کردن یا کاهش استفاده از آنها ممکن است نتایج حاصل اعتیاد را بهبود بخشد.[۱۰۲] برخی نیز علامت اعتیاد به دارو را بروز نمیدهند و گاهی نیز از طریق داروهای اپیوئیدی درمان میشوند.[۹۷]
تمرکز اصلی دارو درمانی سازوکارهای دستگاه عصبیست؛ برای مثال آسپرین تولید پروستاگلاندینها را متوقف میکند و باعث کاهش درد میشود یا داروهای اپیوئیدی، سازوکار انتقال سیگنال درد را به نخاع و مغز مختل میکنند.[۱۳]
رفتار درمانی
نوع خفیف تر این بیماری را با روشهای القای ذهنی، القای آرامش، رفتار درمانی-شناختی یا بیوفیدبک کنترل و در نتیجه باعث کاهش تنش عضلانی و درمان میشوند. این نوع درمان برای مدیریت پیامدهای اساسی درد مزمن بسیار کار آمد است (مدیریت در مضامینی مانند:خلق و خو، انگیزه، ادراک و حافظه)[۱۰۳] و هیچ گونه عوارض جانبی نیز به دنبال ندارد.[۲۴][۹۷]درمانهای روانشناختی، از جمله درمان شناختی-رفتاری[۱۰۴][۱۰۵] و پذیرش/تعهد درمانی[۱۰۶][۱۰۷] میتواند برای بهبود کیفیت زندگی و کاهش تداخل درد، مفید باشند. رویکردهای درمان مبتنی بر ذهنیت، مختصر استفاده شدهاست؛ اما هنوز به عنوان یک درمان خط اول توصیه نمیشود.[۱۰۸] اثربخشی مدیریت درد مبتنی بر ذهن آگاهی(MBPM) توسط طیف وسیعی از مطالعات اثبات شدهاست.[۱۰۹][۱۱۰][۱۱۱]
در میان افراد مسن و بزرگسالان درمانهای روانشناختی میتوانند به کاهش درد و بهبود خود کارامدی برای مدیریت درد کمک کنند.[۱۱۲] درمانهای روانشناختی نیز در کودکان و نوجوانان مبتلا به سردرد مزمن یا بیماریهای مرتبط با درد مزمن مؤثر بودهاست.[۱۱۳]
در حالی که بررسیها نشان میدهد ورزش به عنوان یک روش برای کاهش درد مزمن سودمند است، محققان پیشبینی کردهاند برای افرادی که با درد مزمن زندگی میکنند، ورزشها غیراصولی و توصیه نشده به چند عوارض جانبی منجر میشود.[۱۱۴]
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی عصبی یک زمینه متمرکز بر افرادی است که دارای اختلال عصبی یا بیماری مرتبط با آن هستند. فیزیوتراپی عصبی را نوروفیزیوتراپی یا توانبخشی عصبی نیز مینامند؛ این موارد میتواند شامل سکته مغزی، دردهای مزمن (مانند کمردرد، سردرد، درد زانو، درد ماهیچه و …)، بیماری آلزایمر، بیماری شارکو ماری توت (CMT)، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)، آسیب مغزی، فلج مغزی، ام اس، بیماری پارکینسون، فلج صورت و آسیب نخاعی باشد. اختلالات شایع مرتبط با شرایط عصبی شامل اختلالات بینایی، تعادل، سرگردانی، فعالیتهای روزمره، حرکت، قدرت ماهیچهها و از دست دادن استقلال عملکردی است.[۳][۱۱۵]
تکنیکهای فیزیوتراپی عصبی گسترده هستند و اغلب نیاز به آموزش تخصصی دارند؛ این تکنیکها شامل تمرین درمانی، الکتروتراپی و فعالیتهای درمان با دست میشود. برای درمانگران عصبی توصیه میشود که هنگام ارائه درمان فیزیکیِ اختلالات حرکتی با روانشناسان نیز همکاری کنند. این امر به ویژه مهم است زیرا ترکیب فیزیوتراپی و روان درمانی میتواند وضعیت عصبی بیماران را بهبود بخشد.[۱۰۳][۱۱۵]
شاخهٔ دیگر از فیزیوتراپی به سلامت و مسائل زنان مانند دستگاه تناسلی زنان، تولد نوزاد و زایمان میپردازد. این شرایط میتواند شامل دردهایی ناشی از پوکی استخوان، درد لگن، درد قاعدگی، دردهای مزمن قبل و پس از زایمان شود.[۱۱۶]
یک بررسی سیستماتیک از بیماران مبتلا به آسیب مغزی، اختلالات اسکلتی-عضلانی، بیماریهای قلبی نشان داد که تعامل بین بیمار و درمانگر فیزیوتراپ با نتیجه درمان ارتباط مثبت دارد. نتایج افزایش توانایی انجام فعالیتهای روزمره، مدیریت درد، انجام وظایف خاص عملکرد فیزیکی، کاهش افسردگی، ارزیابی سلامت جسمانی، پایبندی و رضایت از درمان را نشان میدهد.[۱۱۷] فیزیوتراپی، همانند رفتار درمانی، برای دردهای مزمن خفیف یا به صورت مکمل با دارو درمانی استفاده میشود تا تأثیرات سایکولوژیک و آناتومیک درد کاهش یابد.[۱۰۳]
پزشکی جایگزین
پزشکی جایگزین به شیوههای درمانی یا محصولاتی که برای درمان درد یا بیماری استفاده میشود، اشاره دارد که لزوماً بخشی از درمانهای متعارف نیستند و به گونهٔ علمی شواهد تأثیر آن ثابت نشدهاست؛ هنگام برخورد با درد مزمن، این شیوهها بهطور کلی به چهار دسته زیر تقسیم میشوند:[۱۱۸]
پیادهسازی تغییرات غذایی، که به عنوان یک روش پزشکی جایگزین مبتنی بر بیولوژیک محسوب میشود، نشان داده شدهاست که به بهبود علائم درد مزمن در طول زمان کمک میکند.[۱۱۸] اضافه کردن مکملها به رژیم غذایی یک توصیهٔ رایج در تلاش برای از بین بردن درد مزمن است، برخی از مکملهای مورد مطالعه بیشتر، عبارت اند از:ویتامین E، استیل-ال کارنیتین و آلفا لیپوئیک اسید.[۱۱۸][۱۱۹] در بین مکملهای عنوان شده ویتامین E بیشترین بررسی را در بین محققان داشتهاست، شواهد قوی حاکی از آن است که ویتامین E به کاهش مشکلات عصبی در مبتلایان به سرطان، مولتیپل اسکلروزیس و بیماریهای قلبی-عروقی کمک میکند.[۱۲۰][۱۲۱]
انواع هیپنوتیزم، از جمله هیپنوتیزم درمانگر، دارای شواهد پیشبینی شدهای برای درمان درد مزمن است.[۱۲۲] هیپنوتیزم، بهطور خاص، میتواند باعث کاهش درد برای اکثر مردم شود و ممکن است یک جایگزین امن برای دارو درمانی باشد.[۱۲۳] البته شواهد، درمان هیپنوتیزم را برای درد مزمن ناشی از آسیب نخاعی تأیید نمیکند.[۱۲۴]
مطالعات ابتدایی نیز وجود دارد که ،ماریجوآنا برای درمان دردهای نوروپاتیک و نه برای درمان دردهای طولانی مؤثر است؛[۱۲۵] تحقیقاتی که از سال ۲۰۱۸ تا کنون انجام شدهاست، اثربخشی آن در درمان درد نوروپاتیک یا دردهای مرتبط با بیماریهای روماتیسمی را تا حد اندکی نشان دادهاست.[۱۲۶][۱۲۷][۱۲۸]
در مطالعه ای که بر روی ترکیبات شبه اعتیاد آورد جهت بررسی تأثیر آن بر درمان درد مزمن غیر سرطانی صورت گرفت، در مراحل اولیه مشخص کرد که کانابینوئیدها نمیتوانند برای درمان درد مزمن بسیار مؤثر باشند؛[۱۲۹] با این حال، تحقیقات دقیق تر برای رد یا اثبات اثرپذیری داروهای مبتنی بر شاهدانه یا کانابیس مورد نیاز است.[۱۲۸]
بررسیهای آناتومیک بر روی ورزش تایچیچوان نشان داده شدهاست که این ورزش باعث بهبود درد، سفتی ماهیچه و همچنین افزایش کیفیت خلق و خو در شرایط مزمن مانند استئو آرتریت، کمردرد خفیف و پوکی استخوان میشود.[۱۳۰][۱۳۰] طب سوزنی نیز یک درمان مؤثر و ایمن در کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی در مبتلایان به بیماریهای مرتبط با درد مزمن از جمله سندرم درد مزمن لگن است.[۱۳۱][۱۳۲]
آب گرم درمانی بهطور بالقوه میتواند درد را در بیماران مبتلا به کمردرد مزمن بهبود بخشد، اما همچنان مطالعات بیشتری برای ارائه شواهد مبنی بر این مسئله مورد نیاز است.[۱۳۳]
برخی از مطالعات نیز که جنبهٔ بیولوژیکی و گیاه درمانی دارد مواردی از درمان بیماریهای عصبی توسط جوز هندی را نشان دادهاست اما همچنان در حال بررسی و صحت سنجی میباشد تا عمق اثر بخشی این گیاه مشخص شود.[۱۳۴]
دیگر درمان پیشنهاد شده نوار درمانی الاستیکی است که بعد از تحقیقات و بررسی تأثیرات آن مشخص شد این گونه نوارها حتی دردهای کوتاه مدت را نیز درمان نمیکنند و نقشی در کنترل و درمان دردهای مزمن ندارند.[۱۳۵]
درمانهای جدید
از درمانهای مداخله ای و جدید که اغلب در مراحل اولیهٔ پژوهش هستند میتوان به تکنیکهایی مانند تزریق در نقاط ماشه ای، بلوکهای نورولپتیک و پرتودرمانی اشاره کرد؛ در حالی که هیچ شواهد باکیفیتی برای پشتیبانی از تأثیر سونوگرافی در بهبود درد مزمن وجود ندارد، مشخص شدهاست که تأثیر کمی در بهبود عملکرد کمردرد مزمن غیر اختصاصی دارد.[۱۳۶] تحریک مغناطیسی فرا جمجمه ای نیز یکی از تحقیقات نو ظهور برای درمان این بیماری میباشد؛ اما همچنان تأثیرات آن بر بخشهای مغز به خوبی مشخص نشدهاست و بر اساس یافتههای به دست آمده تنها برای درمان دردهای خفیف و کوتاه مدت مؤثر واقع میشود[۱۳۷] یکی دیگر از شیوههای در حال تحقیق انتشار مایوفاشیال در سطح اندامهای بدن است که در برخی بیماریها مانند فیبرومیالژیا، کمردرد مزمن و بیماری آرنج تنیسبازان مورد استفاده قرار گرفته، اما این روش هم مانند دیگر روشهای درمانی در حال بررسی، شواهد کامل و موثقی در مؤثر بودنش وجود ندارد.[۱۳۸] بلوکهای نورولپتیک نیز روشی است که در آن با تزریق مادهٔ شیمیایی یا فرایندهای دیگر مانند برش نورونی، قطع عصب، گرم کردن یا سرد کردن رشته عصبی در ارسال پیام الکتریکی درد، رخنه ایجاد صورت میگیرد تا پیامهای درد به مغز مخابره نشود،[۱۳۹] این عمل با وجود پیشرفتهایی که در شیوهٔ جراحی و تولید دستگاههای جدید داشتهاست همچنان ممکن است خطرناک بوده و آسیبهای آناتومیکی را به دنبال داشته باشد.[۱۴۰][۱۴۱] البته یک بررسی در سال ۲۰۱۵ نشان داد استفاده از این ترکیب در افرادی که از سلامتی نسبی برخوردارند مشکلی ایجاد نمیکند.[۱۴۲]
اپیدمیولوژی
تخمین و آمار
مطالعات همه گیر متعددی که در کشورهای مختلف صورت گرفتهاست، که تفاوتهای گسترده در نرخ شیوع دردهای مزمن از ۸ درصد تا ۵۵٫۲٪ درصد جامعه را گزارش دادهاند. این مطالعات نشان دادهاست بهطور متوسط ۸٪ - ۱۱٫۲٪ از افراد در کشورهای مختلف دارای درد مزمن گسترده هستند.[۱۴۳] از لحاظ جنسیتی در سطح جهان به دلایلی نامعلوم آمار زنان بیشتر از مردان گزارش شدهاست.[۱۴۴] درد مزمن هزینهها و منابع بهداشتی زیادی در سراسر جهان به خود اختصاص دادهاست، که شامل هزینهٔ مراقبتهای پزشکی، معلولیتهای ناشی از درد و بهرهوری از دست رفته میشود، طی برآوردهایی در آمریکا هزینههای مرتبط با این بیماری حدود ۵۶۰ تا ۶۳۵ میلیارد دلار عنوان شدهاست.[۱۴۳][۱۳]
طبق یک بررسی آماری در ایالات متحده نشان داده شد، درد مزمن در حدود ۳۵ درصد از جمعیت را در بر میگیرد و تقریباً ۵۰ میلیون آمریکایی به دلیل درد مزمن ناتوانی جزئی یا کلی بدنی را تجربه میکنند.[۱۴۵] به گفته آکادمی ملی پزشکی آمریکا، حدود ۱۱۶ میلیون آمریکایی با درد مزمن زندگی میکنند که نشان میدهد تقریباً نیمی از بزرگسالان آمریکایی دارای شرایط درد مزمن هستند؛[۱۴۶][۱۴۷] اما طبق برآورد صندوق میدی ۷۰ میلیون آمریکایی از درد مزمن رنج میبرند که نسبت به دیگر مراکز آماری آماری پایینتر را گزارش میکند.[۱۴۸] در یک مطالعه اینترنتی نیز، شیوع درد مزمن در ایالات متحده به میزان ۳۰٫۷٪ از جمعیت محاسبه شد، ۳۴٫۳٪ برای زنان و ۷/۲۶٪ برای مردان.[۱۴۹] بهطور متوسط، آمارهای به دست آمده در ایالات متحدهٔ آمریکا تقریباً ۱۰۰ میلیون نفر را در این کشور، مبتلا به درد مزمن گزارش میدهند.[۳]
در کانادا تخمین زده شدهاست که تقریباً ۱ نفر از هر ۵ نفر با ملیت کانادایی با درد مزمن زندگی میکنند و نیمی از این افراد از دردی ۱۰ سال یا بیشتر رنج میبردند.[۱۵۰] این تحقیقات نشان داد، کانادا یکی از پر آمارترین کشورها در ابتلا به درد مزمن است؛ این بیماری در زنان و جوامع بومی کانادا شایع تر است.[۱۵۰]
نظر سنجی
طی یک نظرسنجی تلفنی گسترده از ۱۵ کشور اروپایی، ۱۹ درصد پاسخ دهندگان که بیش از ۱۸ سال سن داشتند، درد مزمنی به مدت بیش از ۶ ماه را تجربه میکردند، این افراد در مدت یک ماه حداقل یک بار و گاهی دو بار در هفته دچار درد شدید با مقیاس ۵ یا بیشتر میشدند (مقیاس محاسبهٔ میزان درد در این نظر سنجی از ۱، بدون درد، تا ۱۰، بدترین حالت درد، اندازهگیری شد). ۴۸۳۹ نفر از پاسخ دهندگان از درد مزمن رنج میبردند که از این تعداد ۶۶٪ شدت درد خود را در حدود متوسط ۵ الی ۷ و ۳۴٪ درد خود را ۸ الی ۱۰ عنوان کردند؛ ۴۶٪درد دائمی داشتند و ۵۶٪ درصد غیر دائمی؛ ۴۹٪نیز از دردی بهطور متوسط ۲ الی ۱۵ ساله رنج میبردند.[۱۵۱]
در افراد شرکت کننده مبتلا به درد مزمن در این نظرسنجی ۲۱٪ افسردگی تشخیص داده شدهاست؛ ۶۱٪ توانستهاند خارج از خانه به کار مشغول شوند، ۱۹٪ شغل شان را از دست داده و ۱۳٪ به دلیل اثرات دردشان تغییر شغل داده بودند؛ ۴۰٪ در مدیریت درد خود ناتوان بودند و تنها کمتر از ۲ درصد به متخصص مراجعه کرده بودند.[۱۵۱]
وضعیت سلامتی | آمار | توضیحات | مقیاس |
---|---|---|---|
مبتلا به درد مزمن | ۱۹٪(۴۸۳۹ نفر) | حداقل ۱ بار در ماه و حداکثر ۲ بار در هفته رخ داده باشد | بیش از ۵ |
درد متوسط | ۶۶٪(~۳۱۹۴ نفر) | ــ | ۵ الی ۷ |
درد شدید | ۳۴٪(~۱۶۴۵ نفر) | ــ | ۸ الی ۱۰ |
درد دائمی | ۴۶٪(~۲۲۲۶ نفر) | درد پیوسته و همیشگی | ۲ الی ۱۰ |
درد غیر دائمی | ۵۶٪(~۲۶۱۳ نفر) | درد ناپیوسته و موقعیتی | ۲ الی ۱۰ |
درد ۲ الی ۱۵ ساله | ۴۹٪(~۲۳۷۱ نفر) | ــ | ۲ الی ۱۰ |
وجود افسردگی ناشی از درد | ۲۱٪(~۱۰۱۶ نفر) | افراد مبتلا به درد مزمن احتمال ابتلا به افسردگی بالایی دارند.[۵۹] | ــ |
وضعیت شغلی | آمار | توضیحات | |
مشغول به کار | ۶۱٪(~۲۹۵۱ نفر) | شاغل خارج از خانه بهطور معمول | ــ |
تغییر شغل | ۱۹٪(~۹۱۹ نفر) | ناشی از ابتلا به درد مزمن | ــ |
از دست داده شغل | ۱۳٪(~۶۲۹ نفر) | ناشی از ابتلا به درد مزمن | ــ |
بدون شغل | ۷٪(~۳۳۸ نفر) | غیر شاغل یا محصل | ــ |
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ Turk DC, Okifuji A (2001). "Pain terms and taxonomies". In Loeser D, Butler SH, Chapman JJ, Turk DC (eds.). Bonica's Management of Pain (3rd ed.). Lippincott Williams & Wilkins. pp. 18–25. ISBN 978-0-683-30462-6.
- ↑ Main CJ, Spanswick CC (2001). Pain management: an interdisciplinary approach. Elsevier. p. 93. ISBN 978-0-443-05683-3.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ انجمن علوم اعصاب، مترجم رضا پناهی. حقایق مغز. تهران: مؤسسه انتشارات شتایش هستی، ۱۳۹۸ شابک ۹۷۸−۶۲۲−۶۴۴۵−۶۳−۴، ص ۱۹۸.
- ↑ Treede RD, Rief W, Barke A, Aziz Q, Bennett MI, Benoliel R, et al. (June 2015). "A classification of chronic pain for ICD-11". Pain. 156 (6): 1003–1007. doi:10.1097/j.pain.0000000000000160. PMC 4450869. PMID 25844555.
- ↑ Thienhaus O, Cole BE (2002). "Classification of pain". In Weiner RS (ed.). Pain management: A practical guide for clinicians (6 ed.). American Academy of Pain Management. ISBN 978-0-8493-0926-7.
- ↑ Katz J, Rosenbloom BN, Fashler S (April 2015). "Chronic Pain, Psychopathology, and DSM-5 Somatic Symptom Disorder". Canadian Journal of Psychiatry. 60 (4): 160–7. doi:10.1177/070674371506000402. PMC 4459242. PMID 26174215.
- ↑ Treede RD, Rief W, Barke A, Aziz Q, Bennett MI, Benoliel R, et al. (June 2015). "A classification of chronic pain for ICD-11". Pain. 156 (6): 1003–7. doi:10.1097/j.pain.0000000000000160. PMC 4450869. PMID 25844555.
- ↑ Keay KA, Clement CI, Bandler R (2000). "The neuroanatomy of cardiac nociceptive pathways". In Horst GJ (ed.). The nervous system and the heart. Totowa, New Jersey: Humana Press. p. 304. ISBN 978-0-89603-693-2.
- ↑ Coda BA, Bonica JJ (2001). "General considerations of acute pain". In Loeser D, Bonica JJ (eds.). Bonica's management of pain (3 ed.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. ISBN 978-0-443-05683-3.
- ↑ Diagnostic Methods for Neuropathic Pain: A Review of Diagnostic Accuracy Rapid Response Report: Summary with Critical Appraisal. Canadian Agency for Drugs and Technologies in Health. April 2015. PMID 26180859.
- ↑ Bogduk N, Merskey H (1994). Classification of chronic pain: descriptions of chronic pain syndromes and definitions of pain terms (second ed.). Seattle: IASP Press. p. 212. ISBN 978-0-931092-05-3.
- ↑ Paice JA (Jul–Aug 2003). "Mechanisms and management of neuropathic pain in cancer" (PDF). The Journal of Supportive Oncology. 1 (2): 107–20. PMID 15352654. Archived from the original (PDF) on 2010-01-07. Retrieved 2010-05-03.
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ ۱۳٫۲ ۱۳٫۳ ۱۳٫۴ ۱۳٫۵ انجمن علوم اعصاب، مترجم رضا پناهی. حقایق مغز. تهران: مؤسسه انتشارات شتایش هستی، ۱۳۹۸ شابک ۹۷۸−۶۲۲−۶۴۴۵−۶۳−۴، ص ۱۹۹.
- ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ Hansson P (1998). Nociceptive and neurogenic pain. Pharmacia & Upjon AB. pp. 52–63.
- ↑ Jensen MP, Sherlin LH, Hakiman S, Fregni F (2009). "Neuromodulatory approaches for chronic pain management: research findings and clinical implications". Journal of Neurotherapy. 13 (4): 196–213. doi:10.1080/10874200903334371.
- ↑ Finan PH, Smith MT (June 2013). "The comorbidity of insomnia, chronic pain, and depression: dopamine as a putative mechanism". Sleep Medicine Reviews. 17 (3): 173–83. doi:10.1016/j.smrv.2012.03.003. PMC 3519938. PMID 22748562.
- ↑ Ji RR, Berta T, Nedergaard M (December 2013). "Glia and pain: is chronic pain a gliopathy?". Pain. 154 Suppl 1 (Suppl 1): S10-28. doi:10.1016/j.pain.2013.06.022. PMC 3858488. PMID 23792284.
- ↑ Bril, Vera; Perkins, Bruce; Toth, Cory (2013). "Neuropathy". Canadian Journal of Diabetes. 37: S142–S144. doi:10.1016/j.jcjd.2013.01.039. ISSN 1499-2671.
- ↑ "Diabetes Fact sheet N°312". WHO. October 2013. Archived from the original on 26 August 2013. Retrieved 25 March 2014.
- ↑ «Diabetes may lead to blindness — SunMed». Borneo Post Online (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۸-۲۰.
- ↑ Boyd, Shelley R.; Advani, Andrew; Altomare, Filiberto; Stockl, Frank (2013). "Retinopathy". Canadian Journal of Diabetes. 37: S137–S141. doi:10.1016/j.jcjd.2013.01.038. ISSN 1499-2671.
- ↑ Spero، David؛ BSN؛ RN. «Managing Chronic Pain - How to Manage Your Diabetes». Diabetes Self-Management (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۸-۲۰.
- ↑ Krein, Sarah L.; Heisler, Michele; Piette, John D.; Makki, Fatima; Kerr, Eve A. (2005-01-01). "The Effect of Chronic Pain on Diabetes Patients' Self-Management". Diabetes Care (به انگلیسی). 28 (1): 65–70. doi:10.2337/diacare.28.1.65. ISSN 0149-5992. PMID 15616235.
- ↑ ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ ۲۴٫۲ ۲۴٫۳ انجمن علوم اعصاب، مترجم رضا پناهی. حقایق مغز. تهران: مؤسسه انتشارات شتایش هستی، ۱۳۹۸ شابک ۹۷۸−۶۲۲−۶۴۴۵−۶۳−۴، ص ۲۰۰.
- ↑ ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ Giummarra, M. J.; Gibson, S. J.; Georgiou-Karistianis, N.; Bradshaw, J. L. (2007). "Central mechanisms in phantom limb perception: The past, present and future". Brain Research Reviews. 54 (1): 219–232. doi:10.1016/j.brainresrev.2007.01.009. PMID 17500095.
- ↑ ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ ۲۶٫۲ Bittar, R. G.; Otero, S.; Carter, H.; Aziz, T. Z. (2005). "Deep brain stimulation for phantom limb pain". Journal of Clinical Neuroscience. 12 (4): 399–404. doi:10.1016/j.jocn.2004.07.013. PMID 15925769.
- ↑ {{Ramachandran, V. S.; Hirstein, W. (1998). "The perception of phantom limbs. The D. O. Hebb lecture". Brain : A Journal of Neurology. 121 (9): 1603–1630. doi:10.1093/brain/121.9.1603. PMID 9762952.}}
- ↑ امیررضا, قایقران; بابک, بخشایش اقبالی; مظفر, حسینی نژاد; پویا, آذری; احسان, کاظمنژاد (1391-01-01). "بررسی نشانگان درد پس از سکته مغزی و عوامل خطر آنها". 21 (82): 1–7.
{{cite journal}}
: Cite journal requires|journal=
(help); Check date values in:|date=
(help) - ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ Rusanescu G, Mao J (October 2014). "Notch3 is necessary for neuronal differentiation and maturation in the adult spinal cord". Journal of Cellular and Molecular Medicine. 18 (10): 2103–16. doi:10.1111/jcmm.12362. PMC 4244024. PMID 25164209.
- ↑ ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ ۳۰٫۲ «Pain after stroke» (PDF).
- ↑ "Stroke pain". stanfordhealthcare.org (به انگلیسی). Retrieved 2021-08-20.
- ↑ "Shingles (Herpes Zoster) Signs & Symptoms". Centers for Disease Control and Prevention (CDC). May 1, 2014. Archived from the original on 26 May 2015. Retrieved 26 May 2015. This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
- ↑ «Herpesviridae - dsDNA Viruses - dsDNA Viruses (2011) - ICTV». talk.ictvonline.org. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۸-۲۵.
- ↑ Weinberg JM (2007). "Herpes zoster: epidemiology, natural history, and common complications". J Am Acad Dermatol. 57 (6 Suppl): S130–5. doi:10.1016/j.jaad.2007.08.046. PMID 18021864.
- ↑ Dworkin RH, Johnson RW, Breuer J; et al. (2007). "Recommendations for the management of herpes zoster". Clin. Infect. Dis. 44 Suppl 1: S1–26. doi:10.1086/510206. PMID 17143845.
{{cite journal}}
: Explicit use of et al. in:|author=
(help)نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Zamula E (2001). "Shingles: an unwelcome encore". FDA Consumer. 35 (3): 21–5. PMID 11458545. Retrieved 2010-01-05.
{{cite journal}}
: Unknown parameter|month=
ignored (help) Revised June 2005. - ↑ Katz J, Cooper EM, Walther RR, Sweeney EW, Dworkin RH (2004). "Acute pain in herpes zoster and its impact on health-related quality of life". Clin. Infect. Dis. 39 (3): 342–8. doi:10.1086/421942. PMID 15307000.
{{cite journal}}
: نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Stankus SJ, Dlugopolski M, Packer D (2000). "Management of herpes zoster (shingles) and postherpetic neuralgia". Am Fam Physician. 61 (8): 2437–44, 2447–8. PMID 10794584.
{{cite journal}}
: نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Han Y, Zhang J, Chen N, He L, Zhou M, Zhu C (28 March 2013). Han Y (ed.). "Corticosteroids for preventing postherpetic neuralgia". Cochrane Database of Systematic Reviews. 3 (3): CD005582. doi:10.1002/14651858.CD005582.pub4. PMID 23543541.
- ↑ Bader MS (Sep 2013). "Herpes zoster: diagnostic, therapeutic, and preventive approaches". Postgraduate Medicine. 125 (5): 78–91. doi:10.3810/pgm.2013.09.2703. PMID 24113666. S2CID 5296437.
- ↑ Johnson RW, Dworkin RH (2003). "Clinical review: Treatment of herpes zoster and postherpetic neuralgia". BMJ. 326 (7392): 748–50. doi:10.1136/bmj.326.7392.748. PMC 1125653. PMID 12676845.
- ↑ ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ ۴۲٫۲ "Effective Coping of Chronic Pain Varies With Psychosocial Resource Profiles". APA Journals Article Spotlight. American Psychological Association. 2019-09-20. Retrieved 2021-02-15.
- ↑ ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ Seminowicz DA, Wideman TH, Naso L, Hatami-Khoroushahi Z, Fallatah S, Ware MA, et al. (May 2011). "Effective treatment of chronic low back pain in humans reverses abnormal brain anatomy and function". The Journal of Neuroscience. 31 (20): 7540–50. doi:10.1523/JNEUROSCI.5280-10.2011. PMC 6622603. PMID 21593339.
- ↑ ۴۴٫۰ ۴۴٫۱ McBeth J, Chiu YH, Silman AJ, Ray D, Morriss R, Dickens C, et al. (2005). "Hypothalamic-pituitary-adrenal stress axis function and the relationship with chronic widespread pain and its antecedents". Arthritis Research & Therapy. 7 (5): R992–R1000. doi:10.1186/ar1772. PMC 1257426. PMID 16207340.
- ↑ Consumer Reports; Drug Effectiveness Review Project (January 2012). "Evaluating New Sleeping Pills Used to Treat: Insomnia Comparing Effectiveness, Safety, and Price" (PDF). Best Buy Drugs Consumer Reports: 4. Archived (PDF) from the original on 9 December 2013. Retrieved 4 June 2013.
- ↑ ۴۶٫۰ ۴۶٫۱ May A (July 2008). "Chronic pain may change the structure of the brain". Pain. 137 (1): 7–15. doi:10.1016/j.pain.2008.02.034. PMID 18410991. S2CID 45515001.
- ↑ "Depression: What it is, symptoms, causes, treatment, and more". www.medicalnewstoday.com (به انگلیسی). 2019-11-22. Retrieved 2021-09-29.
- ↑ Depue, RA; Fu, Y (June 2011). "Neurogenetic and experiential processes underlying major personality traits: implications for modelling personality disorders". International Review of Psychiatry. 23 (3): 258–81. doi:10.3109/09540261.2011.599315. PMID 21923227. S2CID 35109994.
- ↑ Sullivan, Michael J. L.; Scott, Whitney; Trost, Zina (July/August 2012). "Perceived Injustice: A Risk Factor for Problematic Pain Outcomes". The Clinical Journal of Pain (به انگلیسی). 28 (6): 484–488. doi:10.1097/AJP.0b013e3182527d13. ISSN 0749-8047.
{{cite journal}}
: Check date values in:|date=
(help) - ↑ "Mild cognitive impairment - Diagnosis and treatment - Mayo Clinic". www.mayoclinic.org (به انگلیسی). Retrieved 2021-09-30.
- ↑ Geha PY, Baliki MN, Harden RN, Bauer WR, Parrish TB, Apkarian AV (November 2008). "The brain in chronic CRPS pain: abnormal gray-white matter interactions in emotional and autonomic regions". Neuron. 60 (4): 570–81. doi:10.1016/j.neuron.2008.08.022. PMC 2637446. PMID 19038215.
- ↑ Baliki MN, Geha PY, Apkarian AV, Chialvo DR (February 2008). "Beyond feeling: chronic pain hurts the brain, disrupting the default-mode network dynamics". The Journal of Neuroscience. 28 (6): 1398–403. doi:10.1523/JNEUROSCI.4123-07.2008. PMC 6671589. PMID 18256259.
- ↑ Tagliazucchi E, Balenzuela P, Fraiman D, Chialvo DR (November 2010). "Brain resting state is disrupted in chronic back pain patients". Neuroscience Letters. 485 (1): 26–31. doi:10.1016/j.neulet.2010.08.053. PMC 2954131. PMID 20800649.
- ↑ Vadivelu N, Sinatra R (October 2005). "Recent advances in elucidating pain mechanisms". Current Opinion in Anesthesiology. 18 (5): 540–7. doi:10.1097/01.aco.0000183109.27297.75. PMID 16534290. S2CID 22012269.
- ↑ Ferini-Strambi L (2011). "Sleep disorders in multiple sclerosis". Sleep Disorders. Handb Clin Neurol. Handbook of Clinical Neurology. Vol. 99. pp. 1139–46. doi:10.1016/B978-0-444-52007-4.00025-4. ISBN 978-0-444-52007-4. PMID 21056246.
- ↑ "11 Effects of Sleep Deprivation on Your Body". Healthline (به انگلیسی). 2020-05-15. Retrieved 2021-08-02.
- ↑ ۵۷٫۰ ۵۷٫۱ Torrance N, Elliott AM, Lee AJ, Smith BH (April 2010). "Severe chronic pain is associated with increased 10 year mortality. A cohort record linkage study". European Journal of Pain. 14 (4): 380–6. doi:10.1016/j.ejpain.2009.07.006. PMID 19726210. S2CID 22222751.
- ↑ Vaezipour, Atiyeh; Oviedo-Trespalacios, Oscar; Horswill, Mark; Rod, J. E.; Andrews, Nicole; Johnston, Venerina; Delhomme, Patricia (25 June 2021). "The impact of chronic pain on driving behaviour: a systematic review". Pain. Publish Ahead of Print. doi:10.1097/j.pain.0000000000002388.
- ↑ ۵۹٫۰ ۵۹٫۱ ۵۹٫۲ ۵۹٫۳ IsHak WW, Wen RY, Naghdechi L, Vanle B, Dang J, Knosp M, et al. (2018). "Pain and Depression: A Systematic Review". Harvard Review of Psychiatry. 26 (6): 352–363. doi:10.1097/HRP.0000000000000198. PMID 30407234. S2CID 53212649.
- ↑ ۶۰٫۰ ۶۰٫۱ Sheng J, Liu S, Wang Y, Cui R, Zhang X (2017-06-19). "The Link between Depression and Chronic Pain: Neural Mechanisms in the Brain". Neural Plasticity. 2017: 9724371. doi:10.1155/2017/9724371. PMC 5494581. PMID 28706741.
- ↑ Lee, I-Min; Shiroma, Eric J; Lobelo, Felipe; Puska, Pekka; Blair, Steven N; Katzmarzyk, Peter T (2012-07-21). "Impact of Physical Inactivity on the World's Major Non-Communicable Diseases". Lancet. 380 (9838): 219–229. doi:10.1016/S0140-6736(12)61031-9. ISSN 0140-6736. PMC 3645500. PMID 22818936.
- ↑ "Risks of Physical Inactivity". www.hopkinsmedicine.org (به انگلیسی). Retrieved 2021-07-30.
- ↑ Leo, Raphael (2007). Clinical manual of pain management in psychiatry. Washington, DC: American Psychiatric Publishing. p. 58. ISBN 978-1-58562-275-7.
{{cite book}}
: External link in
(help)|last=
- ↑ Melzack R, Wall PD (1996). The Challenge of Pain (2nd ed.). London: Penguin. pp. 31–32. ISBN 0-14-025670-9.
- ↑ Fishbain DA, Cole B, Cutler RB, Lewis J, Rosomoff HL, Rosomoff RS (1 November 2006). "Chronic pain and the measurement of personality: do states influence traits?". Pain Medicine. 7 (6): 509–29. doi:10.1111/j.1526-4637.2006.00239.x. PMID 17112364.
- ↑ Jess P, Jess T, Beck H, Bech P (May 1998). "Neuroticism in relation to recovery and persisting pain after laparoscopic cholecystectomy". Scandinavian Journal of Gastroenterology. 33 (5): 550–3. doi:10.1080/00365529850172151. PMID 9648998.
- ↑ Jess P, Bech P (1994). "The validity of Eysenck's neuroticism dimension within the Minnesota Multiphasic Personality Inventory in patients with duodenal ulcer. The Hvidovre Ulcer Project Group". Psychotherapy and Psychosomatics. 62 (3–4): 168–75. doi:10.1159/000288919. PMID 7846260.
- ↑ Van Damme S, Crombez G, Bijttebier P, Goubert L, Van Houdenhove B (April 2002). "A confirmatory factor analysis of the Pain Catastrophizing Scale: invariant factor structure across clinical and non-clinical populations". Pain. 96 (3): 319–24. doi:10.1016/S0304-3959(01)00463-8. PMID 11973004. S2CID 19059827.
- ↑ Gracely RH, Geisser ME, Giesecke T, Grant MA, Petzke F, Williams DA, Clauw DJ (April 2004). "Pain catastrophizing and neural responses to pain among persons with fibromyalgia". Brain. 127 (Pt 4): 835–43. doi:10.1093/brain/awh098. PMID 14960499.
- ↑ Severeijns R, van den Hout MA, Vlaeyen JW (June 2005). "The causal status of pain catastrophizing: an experimental test with healthy participants". European Journal of Pain. 9 (3): 257–65. doi:10.1016/j.ejpain.2004.07.005. PMID 15862475. S2CID 43047540.
- ↑ Fishbain DA, Pulikal A, Lewis JE, Gao J (April 2017). "Chronic Pain Types Differ in Their Reported Prevalence of Post -Traumatic Stress Disorder (PTSD) and There Is Consistent Evidence That Chronic Pain Is Associated with PTSD: An Evidence-Based Structured Systematic Review". Pain Medicine. 18 (4): 711–735. doi:10.1093/pm/pnw065. PMID 27188666. S2CID 205291405.
- ↑ Morasco BJ, Lovejoy TI, Lu M, Turk DC, Lewis L, Dobscha SK (April 2013). "The relationship between PTSD and chronic pain: mediating role of coping strategies and depression". Pain. 154 (4): 609–16. doi:10.1016/j.pain.2013.01.001. PMC 3609886. PMID 23398939.
- ↑ Siqveland J, Ruud T, Hauff E (January 2017). "Post-traumatic stress disorder moderates the relationship between trauma exposure and chronic pain". European Journal of Psychotraumatology. 8 (1): 1375337. doi:10.1080/20008198.2017.1375337. PMC 5632777. PMID 29038680.
- ↑ Sullivan MJ, Yakobov E, Scott W, Tait R (1 November 2014). "Perceived Injustice and Adverse Recovery Outcomes". Psychological Injury and Law. 7 (4): 325–334. doi:10.1007/s12207-014-9209-8. S2CID 143450160.
- ↑ Sullivan MJ, Adams H, Horan S, Maher D, Boland D, Gross R (September 2008). "The role of perceived injustice in the experience of chronic pain and disability: scale development and validation". Journal of Occupational Rehabilitation. 18 (3): 249–61. doi:10.1007/s10926-008-9140-5. PMID 18536983. S2CID 23897737.
- ↑ ۷۶٫۰ ۷۶٫۱ Bissell DA, Ziadni MS, Sturgeon JA (March 2018). "Perceived injustice in chronic pain: an examination through the lens of predictive processing". Pain Management. 8 (2): 129–138. doi:10.2217/pmt-2017-0051. PMC 6123883. PMID 29451429.
- ↑ Molton IR, Terrill AL (2014). "Overview of persistent pain in older adults". The American Psychologist. 69 (2): 197–207. doi:10.1037/a0035794. PMID 24547805.
- ↑ Zaza C, Baine N (November 2002). "Cancer pain and psychosocial factors: a critical review of the literature". Journal of Pain and Symptom Management. 24 (5): 526–42. doi:10.1016/s0885-3924(02)00497-9. PMID 12547052.
- ↑ ۷۹٫۰ ۷۹٫۱ Dassieu L, Pagé MG, Lacasse A, Laflamme M, Perron V, Janelle-Montcalm A, et al. (June 2021). "Chronic pain experience and health inequities during the COVID-19 pandemic in Canada: qualitative findings from the chronic pain & COVID-19 pan-Canadian study". International Journal for Equity in Health. 20 (1): 147. doi:10.1186/s12939-021-01496-1. PMC 8220113. PMID 34162393.
- ↑ Weir K (June 2020). "Grieving Life and Loss". Monitor on Psychology. 51 (4).
- ↑ Jackson JE (2005). "Stigma, Liminality, and Chronic Pain: Mind-Body Borderlands". American Ethnologist. 32 (3): 332–353. doi:10.1525/ae.2005.32.3.332. ISSN 0094-0496. JSTOR 3805289.
- ↑ Kreitler S, Niv D (2007). "Cognitive impairment in chronic pain". Pain: Clinical Updates. XV (4): 1–4. Archived from the original (pdf) on 30 October 2018. Retrieved 2019-01-06.
- ↑ Higgins DM, Martin AM, Baker DG, Vasterling JJ, Risbrough V (March 2018). "The Relationship Between Chronic Pain and Neurocognitive Function: A Systematic Review". The Clinical Journal of Pain. 34 (3): 262–275. doi:10.1097/AJP.0000000000000536. PMC 5771985. PMID 28719507.
- ↑ Hardy PA (1997). Chronic pain management: the essentials. U.K.: Greenwich Medical Media. p. 10. ISBN 978-1-900151-85-6.
the reduction of suffering and enhanced quality of life .
- ↑ Main CJ, Spanswick CC (2000). Pain management: an interdisciplinary approach. Churchill Livingstone. ISBN 978-0-443-05683-3.
- ↑ ۸۶٫۰ ۸۶٫۱ Henningsen P, Zipfel S, Herzog W (March 2007). "Management of functional somatic syndromes". Lancet. 369 (9565): 946–55. doi:10.1016/S0140-6736(07)60159-7. PMID 17368156. S2CID 24730085.
- ↑ Thienhaus O, Cole BE (2002). "The classification of pain". In Weiner RS (ed.). Pain management: A practical guide for clinicians. CRC Press. p. 29. ISBN 978-0-8493-0926-7.
- ↑ Chou R, Huffman LH (October 2007). "Medications for acute and chronic low back pain: a review of the evidence for an American Pain Society/American College of Physicians clinical practice guideline". Annals of Internal Medicine. 147 (7): 505–14. doi:10.7326/0003-4819-147-7-200710020-00008. PMID 17909211.
- ↑ ۸۹٫۰ ۸۹٫۱ ۸۹٫۲ ۸۹٫۳ ۸۹٫۴ Tauben D (May 2015). "Nonopioid medications for pain". Physical Medicine and Rehabilitation Clinics of North America. 26 (2): 219–48. doi:10.1016/j.pmr.2015.01.005. PMID 25952062.
- ↑ ۹۰٫۰ ۹۰٫۱ Welsch P, Sommer C, Schiltenwolf M, Häuser W (February 2015). "[Opioids in chronic noncancer pain-are opioids superior to nonopioid analgesics? A systematic review and meta-analysis of efficacy, tolerability and safety in randomized head-to-head comparisons of opioids versus nonopioid analgesics of at least four week's duration]". Schmerz (به آلمانی). 29 (1): 85–95. doi:10.1007/s00482-014-1436-0. PMID 25376546.
- ↑ Vardy J, Agar M (June 2014). "Nonopioid drugs in the treatment of cancer pain". Journal of Clinical Oncology. 32 (16): 1677–90. doi:10.1200/JCO.2013.52.8356. hdl:10453/115544. PMID 24799483.
- ↑ Elomrani F, Berrada N, L'annaz S, Ouziane I, Mrabti H, Errihani H (May 2015). "Pain and Cancer: A systematic review". The Gulf Journal of Oncology. 1 (18): 32–7. PMID 26003103.
- ↑ ۹۳٫۰ ۹۳٫۱ ۹۳٫۲ Moore RA, Derry S, Aldington D, Cole P, Wiffen PJ (July 2015). "Amitriptyline for neuropathic pain in adults". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 7 (7): CD008242. doi:10.1002/14651858.CD008242.pub3. PMC 6447238. PMID 26146793.
- ↑ Gilron I, Baron R, Jensen T (April 2015). "Neuropathic pain: principles of diagnosis and treatment". Mayo Clinic Proceedings. 90 (4): 532–45. doi:10.1016/j.mayocp.2015.01.018. PMID 25841257.
- ↑ Jimenez XF, Sundararajan T, Covington EC (June 2018). "A Systematic Review of Atypical Antipsychotics in Chronic Pain Management: Olanzapine Demonstrates Potential in Central Sensitization, Fibromyalgia, and Headache/Migraine". The Clinical Journal of Pain. 34 (6): 585–591. doi:10.1097/AJP.0000000000000567. PMID 29077621. S2CID 699847.
- ↑ Carey ET, Till SR, As-Sanie S (March 2017). "Pharmacological Management of Chronic Pelvic Pain in Women". Drugs. 77 (3): 285–301. doi:10.1007/s40265-016-0687-8. PMID 28074359. S2CID 35809874.
- ↑ ۹۷٫۰ ۹۷٫۱ ۹۷٫۲ ۹۷٫۳ ۹۷٫۴ Reuben DB, Alvanzo AA, Ashikaga T, Bogat GA, Callahan CM, Ruffing V, Steffens DC (February 2015). "National Institutes of Health Pathways to Prevention Workshop: the role of opioids in the treatment of chronic pain". Annals of Internal Medicine. 162 (4): 295–300. doi:10.7326/M14-2775. PMID 25581341.
- ↑ ۹۸٫۰ ۹۸٫۱ Busse JW, Craigie S, Juurlink DN, Buckley DN, Wang L, Couban RJ, et al. (May 2017). "Guideline for opioid therapy and chronic noncancer pain". CMAJ. 189 (18): E659–E666. doi:10.1503/cmaj.170363. PMC 5422149. PMID 28483845.
- ↑ ۹۹٫۰ ۹۹٫۱ Chou R, Turner JA, Devine EB, Hansen RN, Sullivan SD, Blazina I, et al. (February 2015). "The effectiveness and risks of long-term opioid therapy for chronic pain: a systematic review for a National Institutes of Health Pathways to Prevention Workshop". Annals of Internal Medicine. 162 (4): 276–86. doi:10.7326/M14-2559. PMID 25581257.
- ↑ ۱۰۰٫۰ ۱۰۰٫۱ Franklin GM (September 2014). "Opioids for chronic noncancer pain: a position paper of the American Academy of Neurology". Neurology. 83 (14): 1277–84. doi:10.1212/wnl.0000000000000839. PMID 25267983.
- ↑ ۱۰۱٫۰ ۱۰۱٫۱ Higgins C, Smith BH, Matthews K (June 2018). "Incidence of iatrogenic opioid dependence or abuse in patients with pain who were exposed to opioid analgesic therapy: a systematic review and meta-analysis". British Journal of Anaesthesia. 120 (6): 1335–1344. doi:10.1016/j.bja.2018.03.009. PMID 29793599.
- ↑ Frank JW, Lovejoy TI, Becker WC, Morasco BJ, Koenig CJ, Hoffecker L, et al. (August 2017). "Patient Outcomes in Dose Reduction or Discontinuation of Long-Term Opioid Therapy: A Systematic Review". Annals of Internal Medicine. 167 (3): 181–191. doi:10.7326/m17-0598. PMID 28715848.
- ↑ ۱۰۳٫۰ ۱۰۳٫۱ ۱۰۳٫۲ انجمن علوم اعصاب، مترجم رضا پناهی. حقایق مغز. تهران: مؤسسه انتشارات شتایش هستی، ۱۳۹۸ شابک ۹۷۸−۶۲۲−۶۴۴۵−۶۳−۴، ص ۲۰۱.
- ↑ Sveinsdottir V, Eriksen HR, Reme SE (2012). "Assessing the role of cognitive behavioral therapy in the management of chronic nonspecific back pain". Journal of Pain Research. 5: 371–80. doi:10.2147/JPR.S25330. PMC 3474159. PMID 23091394.
- ↑ Castro MM, Daltro C, Kraychete DC, Lopes J (November 2012). "The cognitive behavioral therapy causes an improvement in quality of life in patients with chronic musculoskeletal pain". Arquivos de Neuro-Psiquiatria. 70 (11): 864–8. doi:10.1590/s0004-282x2012001100008. PMID 23175199.
- ↑ Wicksell RK, Kemani M, Jensen K, Kosek E, Kadetoff D, Sorjonen K, et al. (April 2013). "Acceptance and commitment therapy for fibromyalgia: a randomized controlled trial". European Journal of Pain. 17 (4): 599–611. doi:10.1002/j.1532-2149.2012.00224.x. hdl:10616/44579. PMID 23090719. S2CID 32151525.
- ↑ Veehof MM, Trompetter HR, Bohlmeijer ET, Schreurs KM (2016). "Acceptance- and mindfulness-based interventions for the treatment of chronic pain: a meta-analytic review". Cognitive Behaviour Therapy. 45 (1): 5–31. doi:10.1080/16506073.2015.1098724. PMID 26818413.
- ↑ McClintock AS, McCarrick SM, Garland EL, Zeidan F, Zgierska AE (March 2019). "Brief Mindfulness-Based Interventions for Acute and Chronic Pain: A Systematic Review". Journal of Alternative and Complementary Medicine. 25 (3): 265–278. doi:10.1089/acm.2018.0351. PMC 6437625. PMID 30523705.
- ↑ Long J, Briggs M, Long A, Astin F (October 2016). "Starting where I am: a grounded theory exploration of mindfulness as a facilitator of transition in living with a long-term condition" (PDF). Journal of Advanced Nursing. 72 (10): 2445–56. doi:10.1111/jan.12998. PMID 27174075.
- ↑ Mehan S, Morris J (2018). "A literature review of Breathworks and mindfulness intervention". British Journal of Healthcare Management. 24 (5): 235–241. doi:10.12968/bjhc.2018.24.5.235. ISSN 1358-0574.
- ↑ Brown CA, Jones AK (March 2013). "Psychobiological correlates of improved mental health in patients with musculoskeletal pain after a mindfulness-based pain management program". The Clinical Journal of Pain. 29 (3): 233–44. doi:10.1097/AJP.0b013e31824c5d9f. PMID 22874090. S2CID 33688569.
- ↑ Niknejad B, Bolier R, Henderson CR, Delgado D, Kozlov E, Löckenhoff CE, Reid MC (June 2018). "Association Between Psychological Interventions and Chronic Pain Outcomes in Older Adults: A Systematic Review and Meta-analysis". JAMA Internal Medicine. 178 (6): 830–839. doi:10.1001/jamainternmed.2018.0756. PMC 6145761. PMID 29801109.
- ↑ Fisher E, Law E, Dudeney J, Palermo TM, Stewart G, Eccleston C, et al. (Cochrane Pain, Palliative and Supportive Care Group) (September 2018). "Psychological therapies for the management of chronic and recurrent pain in children and adolescents". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 9: CD003968. doi:10.1002/14651858.CD003968.pub5. PMC 6257251. PMID 30270423.
- ↑ Geneen LJ, Moore RA, Clarke C, Martin D, Colvin LA, Smith BH (April 2017). "Physical activity and exercise for chronic pain in adults: an overview of Cochrane Reviews". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 4: CD011279. doi:10.1002/14651858.CD011279.pub3. PMC 5461882. PMID 28436583.
- ↑ ۱۱۵٫۰ ۱۱۵٫۱ Zečević I (July 2020). "Clinical practice guidelines based on evidence for cognitive-behavioural therapy in Parkinson's disease comorbidities: A literature review". Clinical Psychology & Psychotherapy (Review). 27 (4): 504–514. doi:10.1002/cpp.2448. PMID 32196842.
- ↑ "Bethel Pharmacy – Tulsa's Hormone, Weight Loss, & Health Experts".
- ↑ Hall AM, Ferreira PH, Maher CG, Latimer J, Ferreira ML (August 2010). "The influence of the therapist-patient relationship on treatment outcome in physical rehabilitation: a systematic review". Physical Therapy. 90 (8): 1099–110. doi:10.2522/ptj.20090245. PMID 20576715.
{{cite journal}}
: نگهداری یادکرد:استفاده از پارامتر نویسندگان (link) - ↑ ۱۱۸٫۰ ۱۱۸٫۱ ۱۱۸٫۲ Lee, Frank H.; Raja, Srinivasa N. (2011). "Complementary and alternative medicine in chronic pain". Pain (به انگلیسی). 152 (1): 28–30. doi:10.1016/j.pain.2010.09.023. ISSN 0304-3959. PMID 20933330. S2CID 6632695.
- ↑ Gupta, Adarsh (2019-10-15). "What are the benefits and harms of acetyl-L-carnitine for treatment of diabetic peripheral neuropathy (DPN)?". Cochrane Clinical Answers. doi:10.1002/cca.2721. ISSN 2050-4217.
- ↑ Argyriou, Andreas A.; Chroni, Elisabeth; Koutras, Angelos; Iconomou, Gregoris; Papapetropoulos, Spiridon; Polychronopoulos, Panagiotis; Kalofonos, Haralabos P. (2006). "Preventing Paclitaxel-Induced Peripheral Neuropathy: A Phase II Trial of Vitamin E Supplementation". Journal of Pain and Symptom Management. 32 (3): 237–244. doi:10.1016/j.jpainsymman.2006.03.013. ISSN 0885-3924. PMID 16939848.
- ↑ Ziegler, D. (2009-10-29). "Painful Diabetic Neuropathy: Advantage of novel drugs over old drugs?". Diabetes Care. 32 (suppl_2): S414–S419. doi:10.2337/dc09-s350. ISSN 0149-5992. PMC 2811478. PMID 19875591.
- ↑ Elkins G, Johnson A, Fisher W (April 2012). "Cognitive hypnotherapy for pain management". The American Journal of Clinical Hypnosis. 54 (4): 294–310. doi:10.1080/00029157.2011.654284. PMID 22655332. S2CID 40604946.
- ↑ Thompson T, Terhune DB, Oram C, Sharangparni J, Rouf R, Solmi M, et al. (April 2019). "The effectiveness of hypnosis for pain relief: A systematic review and meta-analysis of 85 controlled experimental trials" (PDF). Neuroscience and Biobehavioral Reviews. 99: 298–310. doi:10.1016/j.neubiorev.2019.02.013. PMID 30790634. S2CID 72334198.
- ↑ Boldt I, Eriks-Hoogland I, Brinkhof MW, de Bie R, Joggi D, von Elm E (November 2014). "Non-pharmacological interventions for chronic pain in people with spinal cord injury". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 11 (11): CD009177. doi:10.1002/14651858.CD009177.pub2. PMID 25432061.
- ↑ Nugent SM, Morasco BJ, O'Neil ME, Freeman M, Low A, Kondo K, et al. (September 2017). "The Effects of Cannabis Among Adults With Chronic Pain and an Overview of General Harms: A Systematic Review". Annals of Internal Medicine. 167 (5): 319–331. doi:10.7326/M17-0155. PMID 28806817.
- ↑ Ciccone CD (February 2017). "Medical Marijuana: Just the Beginning of a Long, Strange Trip?". Physical Therapy. 97 (2): 239–248. doi:10.2522/ptj.20160367. PMID 27660328.
- ↑ "[115] Cannabinoids for Chronic Pain | Therapeutics Initiative". Therapeutics Initiative. 23 November 2018.
- ↑ ۱۲۸٫۰ ۱۲۸٫۱ Häuser W, Petzke F, Fitzcharles MA (March 2018). "Efficacy, tolerability and safety of cannabis-based medicines for chronic pain management - An overview of systematic reviews". European Journal of Pain. 22 (3): 455–470. doi:10.1002/ejp.1118. PMID 29034533. S2CID 3443248.
- ↑ Stockings E, Campbell G, Hall WD, Nielsen S, Zagic D, Rahman R, et al. (October 2018). "Cannabis and cannabinoids for the treatment of people with chronic noncancer pain conditions: a systematic review and meta-analysis of controlled and observational studies". Pain. 159 (10): 1932–1954. doi:10.1097/j.pain.0000000000001293. PMID 29847469. S2CID 44165877.
- ↑ ۱۳۰٫۰ ۱۳۰٫۱ Chen YW, Hunt MA, Campbell KL, Peill K, Reid WD (April 2016). "The effect of Tai Chi on four chronic conditions-cancer, osteoarthritis, heart failure and chronic obstructive pulmonary disease: a systematic review and meta-analyses". British Journal of Sports Medicine. 50 (7): 397–407. doi:10.1136/bjsports-2014-094388. PMID 26383108.
- ↑ Vickers AJ, Vertosick EA, Lewith G, MacPherson H, Foster NE, Sherman KJ, et al. (May 2018). "Acupuncture for Chronic Pain: Update of an Individual Patient Data Meta-Analysis". The Journal of Pain. 19 (5): 455–474. doi:10.1016/j.jpain.2017.11.005. PMC 5927830. PMID 29198932.
- ↑ Liu BP, Wang YT, Chen SD (December 2016). "Effect of acupuncture on clinical symptoms and laboratory indicators for chronic prostatitis/chronic pelvic pain syndrome: a systematic review and meta-analysis". International Urology and Nephrology. 48 (12): 1977–1991. doi:10.1007/s11255-016-1403-z. PMID 27590134. S2CID 12344832.
- ↑ Bai R, Li C, Xiao Y, Sharma M, Zhang F, Zhao Y (September 2019). "Effectiveness of spa therapy for patients with chronic low back pain: An updated systematic review and meta-analysis". Medicine. 98 (37): e17092. doi:10.1097/MD.0000000000017092. PMC 6750337. PMID 31517832.
- ↑ Boyd A, Bleakley C, Hurley DA, Gill C, Hannon-Fletcher M, Bell P, McDonough S (April 2019). "Herbal medicinal products or preparations for neuropathic pain". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 4: CD010528. doi:10.1002/14651858.CD010528.pub4. PMC 6445324. PMID 30938843.
- ↑ Luz Júnior MA, Almeida MO, Santos RS, Civile VT, Costa LO (January 2019). "Effectiveness of Kinesio Taping in Patients With Chronic Nonspecific Low Back Pain: A Systematic Review With Meta-analysis". Spine. 44 (1): 68–78. doi:10.1097/BRS.0000000000002756. PMID 29952880. S2CID 49486200.
- ↑ Ebadi S, Henschke N, Forogh B, Nakhostin Ansari N, van Tulder MW, Babaei-Ghazani A, Fallah E (July 2020). "Therapeutic ultrasound for chronic low back pain". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 7: CD009169. doi:10.1002/14651858.CD009169.pub3. PMC 7390505. PMID 32623724.
- ↑ O'Connell NE, Marston L, Spencer S, DeSouza LH, Wand BM (April 2018). "Non-invasive brain stimulation techniques for chronic pain". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 4: CD008208. doi:10.1002/14651858.CD008208.pub5. PMC 6494527. PMID 29652088.
- ↑ Laimi K, Mäkilä A, Bärlund E, Katajapuu N, Oksanen A, Seikkula V, et al. (April 2018). "Effectiveness of myofascial release in treatment of chronic musculoskeletal pain: a systematic review". Clinical Rehabilitation. 32 (4): 440–450. doi:10.1177/0269215517732820. PMID 28956477. S2CID 206486404.
- ↑ Bonica's Management of Pain. Lippincott Williams & Wilkins. 2010. ISBN 978-0-7817-6827-6.
- ↑ «Regional Anesthesia, Nerve Blocks | UC San Diego Health». UC Health - UC San Diego (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۹.
- ↑ "Adrenaline with lidocaine for digital nerve blocks". The Cochrane database of systematic reviews. 19 March 2015. doi:10.1002/14651858.CD010645.pub2.
- ↑ "Safety of Epinephrine in Digital Nerve Blocks: A Literature Review". The Journal of emergency medicine. 4 August 2015. doi:10.1016/j.jemermed.2015.05.038.
- ↑ ۱۴۳٫۰ ۱۴۳٫۱ Andrews P, Steultjens M, Riskowski J (January 2018). "Chronic widespread pain prevalence in the general population: A systematic review". European Journal of Pain. 22 (1): 5–18. doi:10.1002/ejp.1090. PMID 28815801.
- ↑ Harstall C, Ospina M (June 2003). "How Prevalent Is Chronic Pain?" (PDF). Pain Clinical Updates. International Association for the Study of Pain. XI (2): 1–4. Archived from the original (PDF) on 2017-06-23.
- ↑ Singh MK, Patel J, Gallagher RM. Chronic Pain Syndrome
- ↑ Debono DJ, Hoeksema LJ, Hobbs RD (August 2013). "Caring for patients with chronic pain: pearls and pitfalls". The Journal of the American Osteopathic Association. 113 (8): 620–7. doi:10.7556/jaoa.2013.023. PMID 23918913.
- ↑ Institute of Medicine of the National Academies Report (2011). Relieving Pain in America: A Blueprint for Transforming Prevention, Care, Education, and Research. Washington DC: The National Academies Press.
- ↑ A Call to Revolutionize Chronic Pain Care in America: An Opportunity in Health Care Reform. The Mayday Fund. 2009.
- ↑ Johannes CB, Le TK, Zhou X, Johnston JA, Dworkin RH (November 2010). "The prevalence of chronic pain in United States adults: results of an Internet-based survey". The Journal of Pain. 11 (11): 1230–9. doi:10.1016/j.jpain.2010.07.002. PMID 20797916.
- ↑ ۱۵۰٫۰ ۱۵۰٫۱ Canada, Health (2019-08-08). "Canadian Pain Task Force Report: June 2019". aem. Retrieved 2020-06-30.
- ↑ ۱۵۱٫۰ ۱۵۱٫۱ Breivik H, Collett B, Ventafridda V, Cohen R, Gallacher D (May 2006). "Survey of chronic pain in Europe: prevalence, impact on daily life, and treatment". European Journal of Pain. 10 (4): 287–333. doi:10.1016/j.ejpain.2005.06.009. PMID 16095934. S2CID 22834242.
پیوند به بیرون
- درد مزمن در سایت بهداشت جهانی (WHO) (انگلیسی)
- درد مزمن در سایت کیلینیکال دیابت جورنال (انگلیسی)
- درد مزمن در سایت کیلینیکال نیوز تو دی (انگلیسی)