آبدان (دیر): تفاوت میان نسخه‌ها

آبدان
آبدان
کشور	ایران
استان	بوشهر
شهرستان	دیر
بخش	بخش آبدان
سال شهرشدن	۱۳۷۹
مردم
جمعیت	۶٬۸۲۷ نفر (۱۳۹۵)
رشد جمعیت	۱۰٪+ (۵سال)
آب‌وهوا
روزهای یخبندان سالانه	صفر
اطلاعات شهری
ره‌آورد	خرما؛ گوجه فرنگی
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۷۷۳۵۴۵
کد آماری	۲۴۸۴
	آبدان روی نقشه ایران; ۲۸°۰۴′۴۸″شمالی ۵۱°۴۶′۰۹″شرقی / ۲۸٫۰۷۹۹۴۱°شمالی ۵۱٫۷۶۹۱۵۵°شرقی

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۳۴

آبدان نام شهری در استان بوشهر ایران است. شهر آبدان مرکز بخش آبدان در شهرستان دیر است.^[۲]^[۳]

جمعیت

براساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت شهر آبدان ۶٬۸۲۷ نفر (۱٬۸۱۹ خانوار) می‌باشد.^[۴]

جمعیت تاریخی
سال	جمعیت	±%
۱۳۸۵	۶٬۰۵۸	—
۱۳۹۰	۶٬۲۱۱	۲٫۵٪+
۱۳۹۵	۶٬۸۲۷	۹٫۹٪+

وجه تسمیه

آبدان یعنی جایی که آب فراوان دارد. چنین اسمی برای این منطقه چندان هم بی مسمی نیست زیرا آبدان دره‌ای به نام درة جاشک دارد که سیلاب‌ها و حوضه آبریز دو رشته کوه که باهم دوازده کیلومتر فاصله دارند، به سوی این دره جاری می‌شود و پس از آبیاری کردن زمین‌های کشاورزی که در دو طرف جاده بوشهر کنگان در شمال آبدان قرار دارد، به خور بردستان و سپس به خلیج زیبای فارس می‌ریزد.

مردم

مردم آبدان به زبان فارسی جنوبی با گویش منحصر به فرد آبدانی صحبت می‌کنند. گویش آبدانی با زبان اچمی (لارستانی) و گویش بردستانی و گویش دشتیِ خورموجی قرابت دارد.

تاریخچه

آبدان قدمتی ۳۰۰ ساله دارد. البته آثار و بناهایی مربوط به قبل از اسلام در اطراف وجود دارد که نیاز به حفاری و کارشناسی دقیق دارد اما اصل اینکه چه زمانی آبدان دارای سکنه بوده و به عنوان یک روستای متمرکز وجود داشته و داد و ستد در آن رونق داشته مربوط به دوره افشاریه می‌باشد.

آبدان در سال ۱۳۷۹ از دهستان به شهر تبدیل شد.

آثار تاریخی

آبدان آثار تاریخی نیز دارد که عبارتند از: سد ساروجی که از ملاط ساروج ساخته شده و امروز مخروبه است و در کوه گُلی قرار دارد که در شمال شرقی آبدان است. قلعه پشمه که از چند اتاق تودرتو ساخته شده و در ارتفاع ۸۰۰ متری کوه پشمه در شمال شرقی آبدان قرار دارد. بردن مصالح ساختمانی تا چنین ارتفاعی، امروز نیز کار دشواری است. کلات منقلی در ۱۰ کیلومتری غرب آبدان در روستای خرگونه (احمدآباد) قرار دارد. ارتفاع این کلات ۸۰ متر است و باد و باران در حال تخریب منقل‌های سفالی این کلات است. قلعه شیرین نیز در کوه‌های غربی آبدان، نزدیک روستای خرگونه (احمدآباد) است. از این قلعه چشمه‌ای‌آب و چند اتاق مخروبه باقی‌مانده‌است. تل کچاوه، تل گنبدان، تل اردو، ساروج‌های تنگ نخل، برکه دی‌نظر و سیل‌بند کوه‌نی از دیگر آثار قدیمی آبدان است که تقریباً همگی در حال تخریبند و کاش تا کاملاً نابود نشده‌اند، سازمان میراث فرهنگی برای مرمت این آثار تاریخی اقدام کند.

پیشه مردم

شغل بیشتر مردم آبدان کشاورزی و تولید گوجه فرنگی است. آبدان، از نخستین مناطقی است که سال‌ها پیش در جنوب ایران، در فصل زمستان و در زمانی که در هیچ نقطه کشور امکان تولید گوجه فرنگی نبود در این نقطهٔ کشور گوجه فرنگی کاشت، داشت و برداشت شده و روانه شهرها و روستاهای کشور شد. هر چند اکنون در بیشتر مناطق همجوار و حتی استان‌های همسایه گوجه فرنگی کشت می‌شود امابازار سراسر کشور و حتی بازارهای صادراتی کماکان گوجه تولید آبدان را به دلیل برخورداری از طعم و مزه خاصش می‌پسندد.

راه‌های ارتباطی

جاده ارتباطی کشوری بوشهر - بندر عباس از شهر آبدان می‌گذرد.
جاده ارتباطی آبدان-دیّر که از شهر آبدان آغاز شده و به بعد از پل بردستان ختم می‌شود.

اماکن مذهبی

بقعه بی بی دولت: مربوط به سده‌های متاخر دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان دیر، شهر آبدان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۳۳۲۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است و همچنین امامزاده میر بهزاد و امامزاده سید عبدالله

پانویس

↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
↑ آخرین مصوبه دولت دهم؛آبدان بخش شد بایگانی‌شده در ۱۱ اوت ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine وبگاه نجیرم
↑ اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ۱۳۸۳ خ.
↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.

درگاه ملی آمار

[1] «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.

[2] آخرین مصوبه دولت دهم؛آبدان بخش شد بایگانی‌شده در ۱۱ اوت ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine وبگاه نجیرم

[3] اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ۱۳۸۳ خ.

[4] «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{تغییر مسیر|آبدان}}
-{{بهبود منبع}}
 {{جعبه شهر ایران
 |نام‌رسمی= آبدان
@@ خط ۵: / خط ۵: @@
 |عرض‌جغرافیایی =۲۸٫۰۷۹۹۴۱
 |طول‌جغرافیایی =۵۱٫۷۶۹۱۵۵
+| image_map1 = {{Infobox mapframe |shape-fill-opacity=.1|wikidata=yes |zoom=13 |frame-height=300 | stroke-width=1 |coord={{WikidataCoord|display=i}}}}
 |تصویر=آبدان.jpg
 |اندازه‌تصویر= 250
 |برچسب‌تصویر=
 |استان= بوشهر
 |شهرستان= دیر
-|بخش=  [[بخش آبدان]]
+|بخش= [[بخش آبدان]]
 |دهستان=
 |نام‌محلی=
 |نام‌های‌دیگر=
 |نام‌های‌قدیمی=
-|سال‌شهرشدن=  ۱۳۷۹
+|سال‌شهرشدن= ۱۳۷۹
-|جمعیت = ۶۰۵۸ نفر
+| جمعیت          =۶٬۸۲۷ نفر (۱۳۹۵)<ref>{{سرشماری 1395|18}}</ref>
+| رشد جمعیت      =۱۰٪+ (۵سال)
-|رشدجمعیت=
 |تراکم‌جمعیت=
 |زبان=فارسی (گویش آبدانی)
@@ خط ۲۶: / خط ۲۷: @@
 |میانگین‌بارش‌سالانه=
 |شمارروزهای‌یخبندان= صفر
-|بخشدار= محمد فخرایی
 |ره‌آورد= خرما؛ گوجه فرنگی
-|پیش‌شماره= 0773545
+|پیش‌شماره= ۰۷۷۳۵۴۵
+| کد آماری       =۲۴۸۴
-|وب‌گاه=
+| پلاک اتومبیل   =
+|وبگاه=
 |جمله‌خوشامد=
 |پانویس=
 }}
-'''آبدان''' نام شهری در [[استان بوشهر]] ایران است. شهر آبدان مرکز [[بخش آبدان]] در [[شهرستان دیر]] است.<ref>[http://nejirom.com/index.php/south-pars/929-آخرين-مصوبه-دولت-دهم؛آبدان-بخش-شد.html آخرین مصوبه دولت دهم؛آبدان بخش شد] وبگاه نجیرم</ref><ref> اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ۱۳۸۳ خ.</ref>
+'''آبدان''' نام شهری در [[استان بوشهر]] ایران است. شهر آبدان مرکز [[بخش آبدان]] در [[شهرستان دیر]] است.<ref>[http://nejirom.com/index.php/south-pars/929-آخرين-مصوبه-دولت-دهم؛آبدان-بخش-شد.html آخرین مصوبه دولت دهم؛آبدان بخش شد] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130811091925/http://www.nejirom.com/index.php/south-pars/929-آخرين-مصوبه-دولت-دهم؛آبدان-بخش-شد.html |date=۱۱ اوت ۲۰۱۳}} وبگاه نجیرم</ref><ref>اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ۱۳۸۳ خ.</ref>
+== جمعیت ==
-براساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت شهر آبدان ۶۰۵۸ نفر (۱۲۲۴ خانوار) می‌باشد.
+براساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت شهر آبدان ۶٬۸۲۷ نفر (۱٬۸۱۹ خانوار) می‌باشد.<ref>{{سرشماری ۱۳۹۵|۱۸}}</ref>
+{{جمعیت تاریخی|۱۳۸۵|۶۰۵۸|۱۳۹۰|۶۲۱۱|۱۳۹۵|۶۸۲۷|align=center}}
 == وجه تسمیه ==
-آبدان یعنی جایی که آب فراوان دارد. چنین اسمی برای این منطقه چندان هم بی‌مسمی نیست زیرا آبدان دره‌ای به نام درة جاشک دارد که سیلاب‌ها و حوضة آبریز دو رشته کوه که باهم دوازده کیلومتر فاصله دارند، به سوی این دره جاری می‌شود و پس از آبیاری کردن زمین‌های کشاورزی که در دو طرف جادة بوشهر  کنگان در شمال آبدان قرار دارد، به خور بردستان و سپس به خلیج زیبای فارس می‌ریزد.
+آبدان یعنی جایی که آب فراوان دارد. چنین اسمی برای این منطقه چندان هم بی مسمی نیست زیرا آبدان دره‌ای به نام درة جاشک دارد که سیلاب‌ها و [[حوضه آبریز]] دو [[رشته کوه]] که باهم دوازده کیلومتر فاصله دارند، به سوی این دره جاری می‌شود و پس از آبیاری کردن زمین‌های کشاورزی که در دو طرف جاده بوشهر کنگان در شمال آبدان قرار دارد، به خور بردستان و سپس به خلیج زیبای فارس می‌ریزد.
-== بومشناسی ==
+== مردم ==
-مردم آبدان فارسی زبانند اما با گویش یا گونه زبانی منحصربه‌فرد آبدانی صحبت می‌کنند.
+مردم آبدان به [[زبان فارسی|زبان فارسی جنوبی]] با گویش منحصر به فرد آبدانی صحبت می‌کنند. گویش آبدانی با [[زبان اچمی]] (لارستانی) و گویش بردستانی و گویش دشتیِ [[خورموج]]ی قرابت دارد.
-آبدان طایفه‌های سرشناسی چون خوانین و کرمی‌ها و فخرایی‌ها دارد که همگی با حکومت مرکزی مبارزه می‌کرده‌اند.
 == تاریخچه ==
-آبدان قدمتی ۳۰۰ ساله دارد. البته آثار و بناهایی مربوط به قبل از اسلام در اطراف وجود دارد که نیاز به حفاری و کارشناسی دقیق دارد اما اصل اینکه چه زمانی آبدان دارای سکنه بوده و بعنوان یک روستای متمرکز وجود داشته و داد و ستد در آن رونق داشته مربوط به دوره افشاریه می‌باشد.
+آبدان قدمتی ۳۰۰ ساله دارد. البته آثار و بناهایی مربوط به قبل از اسلام در اطراف وجود دارد که نیاز به حفاری و کارشناسی دقیق دارد اما اصل اینکه چه زمانی آبدان دارای سکنه بوده و به عنوان یک روستای متمرکز وجود داشته و داد و ستد در آن رونق داشته مربوط به [[دوره افشاریه]] می‌باشد.
 آبدان در سال ۱۳۷۹ از دهستان به شهر تبدیل شد.
 == آثار تاریخی ==
 آبدان آثار تاریخی نیز دارد که عبارتند از:
 سد ساروجی که از ملاط ساروج ساخته شده و امروز مخروبه است و در کوه گُلی قرار دارد که در شمال شرقی آبدان است.
-قلعة پشمه که از چند اتاق تودرتو ساخته شده و در ارتفاع ۸۰۰ متری کوه پشمه در شمال شرقی آبدان قرار دارد. بردن [[مصالح ساختمانی]] تا چنین ارتفاعی، امروز نیز کار دشواری است.
+قلعه پشمه که از چند اتاق تودرتو ساخته شده و در ارتفاع ۸۰۰ متری کوه پشمه در شمال شرقی آبدان قرار دارد. بردن [[مصالح ساختمانی]] تا چنین ارتفاعی، امروز نیز کار دشواری است.
-کلات منقلی در ۱۰ کیلومتری غرب آبدان در روستای خرگونه قرار دارد. ارتفاع این کلات ۸۰ متر است و باد و باران درحال تخریب منقل‌های سفالی این کلات است.
+کلات منقلی در ۱۰ کیلومتری غرب آبدان در روستای خرگونه (احمدآباد) قرار دارد. ارتفاع این کلات ۸۰ متر است و باد و باران در حال تخریب منقل‌های سفالی این کلات است.
-قلعة شیرین نیز در کوه‌های غربی آبدان، نزدیک روستای خرگونه است. از این قلعه چشمه‌ای‌آب و چند اتاق مخروبه باقی‌مانده است.
+قلعه شیرین نیز در کوه‌های غربی آبدان، نزدیک روستای خرگونه (احمدآباد) است. از این قلعه چشمه‌ای‌آب و چند اتاق مخروبه باقی‌مانده‌است.
-تل کچاوه، تل گنبدان، تل اردو، ساروج‌های تنگ نخل، برکة دی‌نظر و سیل‌بند کوه‌نی از دیگر آثار قدیمی آبدان است که تقریباً همگی درحال تخریبند و کاش تا کاملاً نابود نشده‌اند، سازمان [[میراث فرهنگی]] برای مرمت این آثار تاریخی اقدام کند.
+تل کچاوه، تل گنبدان، تل اردو، ساروج‌های [[تنگ نخل]]، برکه دی‌نظر و سیل‌بند کوه‌نی از دیگر آثار قدیمی آبدان است که تقریباً همگی در حال تخریبند و کاش تا کاملاً نابود نشده‌اند، سازمان [[میراث فرهنگی]] برای مرمت این آثار تاریخی اقدام کند.
-== شغل ==
+== پیشه مردم ==
-شغل بیشتر مردم آبدان کشاورزی و تولید گوجه فرنگی است.
+شغل بیشتر مردم آبدان کشاورزی و تولید [[گوجه فرنگی]] است.
-آبدان، از نخستین مناطقی است که سال‌ها پیش در جنوب ایران، در فصل زمستان و در زمانی که در هیچ نقطه کشور امکان تولید گوجه فرنگی نبود در این نقطهٔ کشور گوجه فرنگی کاشت، داشت و برداشت شده و روانه شهرها و روستاهای کشور شد. هر چند اکنون در بیشتر مناطق همجوار و حتا استان‌های همسایه گوجه فرنگی کشت می‌شود اما بازار سراسر کشور و حتا بازارهای صادراتی کماکان گوجه تولید آبدان را به دلیل برخورداری از طعم و مزه خاصش می‌پسندد.
+آبدان، از نخستین مناطقی است که سال‌ها پیش در جنوب ایران، در [[فصل زمستان]] و در زمانی که در هیچ نقطه کشور امکان تولید گوجه فرنگی نبود در این نقطهٔ کشور گوجه فرنگی کاشت، داشت و برداشت شده و روانه شهرها و روستاهای کشور شد. هر چند اکنون در بیشتر مناطق همجوار و حتی استان‌های همسایه گوجه فرنگی کشت می‌شود امابازار سراسر کشور و حتی بازارهای صادراتی کماکان گوجه تولید آبدان را به دلیل برخورداری از طعم و مزه خاصش می‌پسندد.
 == راه‌های ارتباطی ==
-جاده ارتباطی کشوری بوشهر - بندر عباس از شهر آبدان می‌گذرد.
+# جاده ارتباطی کشوری بوشهر - [[بندر عباس]] از شهر آبدان می‌گذرد.
+# جاده ارتباطی آبدان-دیّر که از شهر آبدان آغاز شده و به بعد از پل بردستان ختم می‌شود.
 == اماکن مذهبی ==
-بقعه بی بی دولت: مربوط به سده‌های متاخر دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان دیر، شهر آبدان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۳۳۲۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
+بقعه بی بی دولت: مربوط به سده‌های متاخر دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان دیر، شهر آبدان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۳۳۲۹ به‌عنوان یکی از [[آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده‌است و همچنین امامزاده میر بهزاد و [[امامزاده سید عبدالله]]
 == پانویس ==
 {{پانویس}}
-* [http://www.amar.org.ir درگاه ملی آمار]
+* [http://www.amar.org.ir/ درگاه ملی آمار]
 {{شهرستان دیر}}
-[[رده:روستاهای شهرستان دیر]]
 [[رده:شهرستان دیر|آبدان]]
 [[رده:شهرهای استان بوشهر|آبدان]]
+[[رده:شهرهای شهرستان دیر]]
+[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]

ن ب و استان بوشهر
مرکز	بوشهر	موقعیت استان بوشهر در ایران بوشهر
شهرستان‌ها	بوشهر تنگستان جَم دشتستان دشتی دَیِّر دَیلَم عسلویه کَنگان گِناوه
شهرها	آباد آب‌پخش آبدان امام حسن انارستان اَهرم بادوله برازجان بُردخون بَردستان بوشهر بندر دَیِّر بندر دیلم بندر ریگ بندر سیراف بندر کنگان بندر گناوه بنک بوشکان تنگ ارم جَم چُغادَک خارگ خورموج دالکی دِلوار دوراهک ریز سعدآباد شبانکاره شُنبه عالی‌شهر بندر عسلویه کاکی کلمه نخل تقی وحدتیه
جاذبه‌های گردشگری	آب‌انبار قوام آتشکده کوه مند دژ برازجان سیراف شهر باستانی ریشهر غار چهل‌خانه کاخ چرخاب کاخ بردک‌سیاه کاخ سنگ سیاه کوشک اردشیر گور دختر مدرسه سعادت مظفری موزه رئیسعلی دلواری موزه مردم‌شناسی بوشهر موزه دریا و دریانوردی خلیج فارس مناطق حفاظت‌شده محیط زیست بیشتر ...
فهرست شهرهای استان بوشهر