سام میرزا: تفاوت میان نسخه‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Mary namdar (بحث | مشارکت‌ها) تصحیح تاریخها برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
== زندگی == |
== زندگی == |
||
سام میرزا در سه‌شنبه [[۲۴ مهر]] [[۸۹۶]] (۲۱ رمضان ۹۲۳) از شهبانو تاجلی بیگم به دنیا آمد. [[شاه تهماسب یکم]] - برادر بزرگتر سام میرزا - در سومین لشکرکشی خود به [[خراسان]] در سال [[ |
سام میرزا در سه‌شنبه [[۲۴ مهر]] [[۸۹۶]] (۲۱ رمضان ۹۲۳) از شهبانو تاجلی بیگم به دنیا آمد. [[شاه تهماسب یکم]] - برادر بزرگتر سام میرزا - در سومین لشکرکشی خود به [[خراسان]] در سال [[۹۰۰]](۹۲۸ق)، سام میرزا را که نوجوانی بیش نبود به سلطنت [[هرات]] برگزید و سرپرستی او را به [[دورمیش‌خان شاملو]] سپرد. |
||
سام میرزا به تحریک اطرافیانش یکبار به سرپیچی از برادرش پرداخت، ولی بعداً پشیمان شد و از [[شاه تهماسب یکم]] درخواست بخشش کرد. شاه تهماسب، سام میرزا را بخشید و او را از [[خراسان]] به [[قزوین]] آورد و نزد خود برد و مدت ۱۲ سال او را ملازم خود قرار داد. |
سام میرزا به تحریک اطرافیانش یکبار به سرپیچی از برادرش پرداخت، ولی بعداً پشیمان شد و از [[شاه تهماسب یکم]] درخواست بخشش کرد. شاه تهماسب، سام میرزا را بخشید و او را از [[خراسان]] به [[قزوین]] آورد و نزد خود برد و مدت ۱۲ سال او را ملازم خود قرار داد. |
||
در سال [[۹۲۸]] (۹۵۶ ق.) سام میرزا از برادرش شاه تهماسب درخواست کرد که به او اجازه دهد که در محلی ساکن شود و به عبادت بپردازد. شاه تهماسب هم، تولیت [[بقعه شیخ صفی‌الدین|بقعهٔ شیخ صفی‌الدین]] و فرمانداری [[اردبیل]] را به او داد. در این مدت که سام میرزا در اردبیل به سر می‌برد، محضر او محل رفت‌وآمد دانشمندان و فاضلان و شاعران و هنرمندان بود و خود وی کتابی به نام [[تذکره سامی]] یا تحفه سامی را که دربارهٔ |
در سال [[۹۲۸]] (۹۵۶ ق.) سام میرزا از برادرش شاه تهماسب درخواست کرد که به او اجازه دهد که در محلی ساکن شود و به عبادت بپردازد. شاه تهماسب هم، تولیت [[بقعه شیخ صفی‌الدین|بقعهٔ شیخ صفی‌الدین]] و فرمانداری [[اردبیل]] را به او داد. در این مدت که سام میرزا در اردبیل به سر می‌برد، محضر او محل رفت‌وآمد دانشمندان و فاضلان و شاعران و هنرمندان بود و خود وی کتابی به نام [[تذکره سامی]] یا تحفه سامی را به سال ۹۵۷ق که دربارهٔ خوشنویسان و شاعران و ... است، به نگارش درآورد. |
||
در سال [[۹۴۰]] [[خ.]] (۹۶۹ ق.) سام میرزا از شاه تهماسب خواست که او را به [[خراسان]] بفرستد؛ شاه نیز موافقت کرد، اما بعد به تحریک مغرضان پشیمان شد و سام میرزا را با دو پسر خردسالش به [[دژ قهقهه]] (در نزدیکی [[اردبیل]]) فرستاد. سرانجام در سال [[۹۴۵]] (۹۷۴ ق.) به دستور شاه تهماسب، سام میرزا و پسرانش را به همراه پسران [[القاس میرزا]] که در آن دژ بودند، به قتل رساندند.<ref>تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوران صفویه (ص ۴-۱۳۲) </ref> |
در سال [[۹۴۰]] [[خ.]] (۹۶۹ ق.) سام میرزا از شاه تهماسب خواست که او را به [[خراسان]] بفرستد؛ شاه نیز موافقت کرد، اما بعد به تحریک مغرضان پشیمان شد و سام میرزا را با دو پسر خردسالش به [[دژ قهقهه]] (در نزدیکی [[اردبیل]]) فرستاد. سرانجام در سال [[۹۴۵]] (۹۷۴ ق.) به دستور شاه تهماسب، سام میرزا و پسرانش را به همراه پسران [[القاس میرزا]] که در آن دژ بودند، به قتل رساندند.<ref>تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوران صفویه (ص ۴-۱۳۲) </ref> |
||
نسخهٔ ۷ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۵۶
| سام میرزا | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| شاهزاده صفوی | |||||
| زاده | ۹۲۳ هجری | ||||
| درگذشته | ۹۷۴ هجری | ||||
| |||||
| دودمان | صفوی | ||||
| پدر | شاه اسماعیل یکم | ||||
| مادر | شهبانو تاجلی بیگم | ||||
ابوالنصر سام میرزا صفوی (۹۴۵-۸۹۶ خورشیدی/۹۷۴-۹۲۳ قمری) از فرزندان شاه اسماعیل یکم است که اهل هنر بوده‌است و کتاب تذکره سامی یا تحفه سامی را که دربارهٔ شعر و شاعران است، نگارش کرده‌است. در زمینه خوشنویسی هم از او آثار قابل توجهی باقی است. [۱]
زندگی
سام میرزا در سه‌شنبه ۲۴ مهر ۸۹۶ (۲۱ رمضان ۹۲۳) از شهبانو تاجلی بیگم به دنیا آمد. شاه تهماسب یکم - برادر بزرگتر سام میرزا - در سومین لشکرکشی خود به خراسان در سال ۹۰۰(۹۲۸ق)، سام میرزا را که نوجوانی بیش نبود به سلطنت هرات برگزید و سرپرستی او را به دورمیش‌خان شاملو سپرد.
سام میرزا به تحریک اطرافیانش یکبار به سرپیچی از برادرش پرداخت، ولی بعداً پشیمان شد و از شاه تهماسب یکم درخواست بخشش کرد. شاه تهماسب، سام میرزا را بخشید و او را از خراسان به قزوین آورد و نزد خود برد و مدت ۱۲ سال او را ملازم خود قرار داد.
در سال ۹۲۸ (۹۵۶ ق.) سام میرزا از برادرش شاه تهماسب درخواست کرد که به او اجازه دهد که در محلی ساکن شود و به عبادت بپردازد. شاه تهماسب هم، تولیت بقعهٔ شیخ صفی‌الدین و فرمانداری اردبیل را به او داد. در این مدت که سام میرزا در اردبیل به سر می‌برد، محضر او محل رفت‌وآمد دانشمندان و فاضلان و شاعران و هنرمندان بود و خود وی کتابی به نام تذکره سامی یا تحفه سامی را به سال ۹۵۷ق که دربارهٔ خوشنویسان و شاعران و ... است، به نگارش درآورد.
در سال ۹۴۰ خ. (۹۶۹ ق.) سام میرزا از شاه تهماسب خواست که او را به خراسان بفرستد؛ شاه نیز موافقت کرد، اما بعد به تحریک مغرضان پشیمان شد و سام میرزا را با دو پسر خردسالش به دژ قهقهه (در نزدیکی اردبیل) فرستاد. سرانجام در سال ۹۴۵ (۹۷۴ ق.) به دستور شاه تهماسب، سام میرزا و پسرانش را به همراه پسران القاس میرزا که در آن دژ بودند، به قتل رساندند.[۲]
شعر
| هرگاه که عشوه آن دلاویز کند | عاشق ز بلا چگونه پرهیز کند | |
| باد است نصیحت کسان در گوشم | اما بادی که آتشم تیز کند |
منابع
- منبع اصلی: غفاری‌فرد، عباسقلی، تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوران صفویه، سازمان سمت، ۱۳۸۱.
- احمد منشی قمی، خلاصة التواریخ (۲ جلد، تاریخ صفویه از شیخ صفی تا اوایل شاه عباس یکم)، به تصحیح احسان اشراقی.
- بیانی، مهدی. احوال و آثار خوشنویسان. انتشارات علمی. چاپ دوم. تهران ۱۳۶۳ش ص ۳۵۰ - ۳۵۲
- ↑ بیانی٬ مهدی ص ۲۲۸
- ↑ تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوران صفویه (ص ۴-۱۳۲)
- ↑ واژه‌نامه دهخدا[پیوند مرده]
| خطها |
|  | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| خوشنویسان | ||||||
| جستارهای وابسته | ||||||