Munurin millum rættingarnar hjá "Avgustur"

Content deleted Content added
MGA73bot (kjak | íkøst)
s bottur leggur aftrat {{Commonscat|Physeter macrocephalus}}
Tofts (kjak | íkøst)
s Tofts flutti síðuna Augustur til Avgustur: Kemur helst av eldri *Havgustur
 
(9 intermediate revisions by 3 users not shown)
Linja 1:
{{Taxoboks
[[Mynd:Cetacea range map Sperm Whale 4.PNG|thumb|Kort sum vísir hvar Augustur livir (myrkabláa hav økið).]]
| color = beige
'''Augustur''' (Physeter macrocephalus) er heimsins størsti tannhvalur. Hannurin kann blíva uppí 20 metrar langur og viga uppí 50 tons. Honin er uppí 12 m til longdar og vigar 16 tons.
| status = VU
| status_ref = <br /><big>'''Varðveitingarstøða'''</big><br />Viðbrekin
| name = Avgustur
| image = Mother and baby sperm whale.jpg
| image_width = 250px
| image_caption = Avgustur við hvølpi
| image2 = Sperm whale size.svg
| image2_width = 250px
| image2_caption = Stødd samanborin við miðalmenniskja
| regnum = [[Dýr|Animalia]]
| regnum = Animalia <br /> ([[Animalia|Dýr]])
| phylum = Chordata <br /> ([[Chordata]]r)
| subphylum = Vertebrata <br /> ([[Vertebrata|Ryggdýr]])
| classis = Mammalia <br /> ([[Mammalia|Súgdjór]])
| ordo = Cetacea <br /> ([[Cetacea|Hvalir]])
| superfamilia = Odontoceti <br /> ([[Odontoceti|Tannhvalir]])
| familia = Physeteridae <br /> ([[Physeteridae|Avgustar]])
| genus = '''''Physeter''''
| genus_authority = [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758
| species = '''''P. macrocephalus'''''
}}
 
[[Mynd:Cetacea range map Sperm Whale 4.PNG|250px|thumb|Kort sum vísir hvar Augustur livir (myrkabláaÚtbreiðsluøki havhjá økið)avgusti.]]
[[Mynd:Sperm whale distribution (Pacific equirectangular).jpg|250px|thumb|Høvuðsgrunnar hjá avgusti kring heimin.]]
[[Mynd:SpermWhaleLyd3.jpg|250px|thumb|Beinagrindin.]]
'''AugusturAvgustur''' ella '''Spermur''' (frøðiheiti - ''Physeter macrocephalus'') er heimsins størsti [[Tannhvalir|tannhvalur]]. Hannurin kann blíva uppí 20 metrar langur og viga uppí 50 tons. Honin er uppí 12 m til longdar og vigar 16 tons.
 
Augusturin livur í høðvusheitum av [[Høgguslokkar|høggislokki]]. Hvalurin hevur einar 19 - 23 spískar tenn í tí klæna undirkjaftinum. Í yvirkjaftinum hevur hann holur, sum tenninar passa uppí. Nógvir augustar, serliga teir stóru hannanir, sum kunnu kava longst niður, kunnu takað rættiliga stóran høggislokk. Høðvusføðin er tó minni høggislokkur.
Line 6 ⟶ 32:
Augusturin hoyrir til millum teir hvalinir, sum kava longst niður. Teir kunnu vera undir í yvir ein tíma og kava longur enn ein km niður, teir stóru hannanir kunnu fara enn longur niður.
 
== Augustur - Avgustur - Spermur ==
Hvalurin verður eisini nevndur Spermur, hetta er eisini enska (sperm whale) og norska spermhval) navnið. Hetta navnið kemur av spermacet, einari serligari olju, sum finst fremst í kúluni á hvalinum, í tí sokallaða spermacetorgan. Henda oljan er klár og flótandi við kropshita, men stadnar tá hitin lækkar og verður tá til ein hvítan form, nakað líkt stearin, hetta líkist nakað sáð og hagani kemur navnið Spermur. Augustur er stavsetingin hjá Svabo, men í nýggjari tíð verður navnið stavað við v Avgustur, tí eitt ástøði er at í eldri føroyskum æt hvalurin *Havgustur, t.e. "hann ið goysir hav".<ref>[[Fróðskparrit]], 43. nummar, 01.01.1995, s 73</ref>
 
== Gera landgongd í Føroyum ==
Line 18 ⟶ 44:
{{Commonscat|Physeter macrocephalus}}
 
[[Bólkur:Súgdjór í Føroyum]]
[[Bólkur:Súgdjór]]
[[Bólkur:Hvalir]]