Munurin millum rættingarnar hjá "Wales"
Content deleted Content added
Luckas-bot (kjak | íkøst) s r2.7.1) (bottur leggur aftrat: su:Wales |
|||
| (27 intermediate revisions by 20 users not shown) | |||
Linja 2:
uppruna_navn = Wales <br> (Lítla Bretland) <br>''Cymru''|
navn = Wales|
mynd_flagg = Flag of Wales
mynd_skjald = Royal Badge of Wales (2008).svg|
motto = ''Cymru am byth'' <br />(á [[Føroyskt mál|føroyskum]]: "Wales fyri ævir")|
Linja 9:
høvuðsstaður = [[Cardiff]] (''Caerdydd'')|
forseti_heitið = Drotning|
forseti = [[
løgmaður_heitið = Fyrsti ráðharri|
løgmaður = [[Carwyn Jones]]|
vídd = 20.
vatn = ?|
íbúgvar =
íbúgvar_ár =
íbúgvar_km2 =
fullveldi = Onki <sup>1</sup>|
gjaldoyra = [[Bretskt pund]] GBP<sup>2</sup>|
Linja 28:
}}
'''Wales''' ella '''Lítla Bretland''' ('''Bretland hitt minna''') ([[Walisiskt mál|walisiskt]]: ''Cymru'') er ein [[hálvoyggj]] í suðurvestur [[Stóra Bretland]]i. Wales er partur av '''Sameinda Kongsríkinum Stóra Bretland og Norðurírland'''.
== Navn og uppruni ==
[[Mynd:Britain in AD500 - Project Gutenberg eText 16790.jpg|thumb|left|250px|Bretland um ár 500: Ljósareyðu økini á kortinum vóru bygd av [[Keltar|keltiskum]] [[Bretar|bretum]], her spjaldraðir sum 'welsh' (walisisk). Ljósabláu økini eystanfyri vóru kontrolleraði av [[Germanar|germanskum]] ættarbólkum – ljósagrønu økini norðanfyri vóru bygd av [[Goidelisk mál|gælum]] og [[Piktar|piktum]].]]
Navnið ''Wales'' stavar frá germanska orðinum fyri 'ørðvísi', eins og t.d. ''Vallonia'' og ''Valakia''.
Í bygdunum uppi millum fjalla í Wales búgva fólk av keltiskum uppruna. Tey tala sítt forna [[Walisiskt mál|walisiska mál]], sum als ikki líkist [[Enskt mál|enskum]].
== Søga ==
Í 1282 tóku onglendingar Wales. Men Wales hevur varðveitt mong eyðkenni, og nógv fólk har norðuri í landinum tosar enn walisiskt. Mesta fólkið býr í dølunum har suðuri, har nógvur ídnaður er. Sunnasti parturin var einaferð týdningarmikið kolaøki, men flestu námini eru afturlatin. Í staðin arbeiða fólk í bilídnaðinum, í teldu- og tøknifyritøkum ella øðrum hátøkniligum fyritøkum. Norðantil og vestantil er vinnan landbúnaður og ferðavinna.
Purran er tjóðareyðkenni hjá Wales.
Walisar hava alla tíð noyðst at stríðast ímóti álopshugaðum grannum fyri at verja sítt sjálvræði og mentan, Wales hevur ikki havt sjálvstýri síðan 1282, tá landið varð hertikið av enska konginum og lagt undir [[Ongland]].
Siður er, at elsti sonur kong ella drotning Bretlands verður prinsur av Wales. Bretski trónarvingurin ber heitið 'Prince of Wales', men hann hevur ongan politiska leiklut í Wales.
== Landafrøði ==
[[Mynd:Snowdon from Llyn Llydaw.jpg|thumb|left|250px|Snowdon, hægsta fjallið í Wales]]
Meginparturin av hálvoynni Wales er fjallalendi. Fyri norðan eru fjøllini brøtt og illgongd, vaksin við grasi og lyngi. Uppi í fjøllunum eru høgir hamrar og skúmandi fossar, niðri í dølunum eru stór vøtn. Hægsti tindurin eitur [[Snowdon]], sum merkir "Snjótindurin". Undan fjøllunum eystureftir og út ímóti [[hav]]inum vestureftir ganga lýggir, breiðir og fruktagóðir dalar, har hópur av fólki býr. Fyri sunnan er landið lægri og slættari. Jørðin har er fruktagóð og væl velt.
== Íbúgvafrøði ==
Fólkatalið í Wales er vaksið frá 2.903.085 í 2001 til 3.064.000 í 2011.
== Mál ==
Walisiskt er eitt [[Keltisk mál|keltiskt mál]], ið er nær skylt við [[Corniskt mál|corniskt]] og [[Bretonskt mál|bretonskt]].
[[Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch]] er kendasta staðarnavnið í Wales.
== Ávisingar úteftir ==
* [https://en.wikivoyage.org/wiki/Wales Wales], wikivoyage.org
{{Commonscat}}
== Keldur ==
<references/>
{{Evropa}}
[[Bólkur:Evropa]]
[[Bólkur:Bretland]]
[[Bólkur:Wales]]
| |||