Hjerbeam: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
oare posysjekaart
 
(24 tuskenferzjes fan 9 meidoggers net werjûn)
Rigel 1:
{{Universele ynfoboks stêd
[[Ofbyld:Map NL Frjentsjerteradiel Hjerbeam.png|thumb|300px|right|de [[himrik]] fan Hjerbeam]]
| namme =
'''Hjerbeam''' is in doarp yn de gemeente [[Frjentsjerteradiel]], west fan [[Frjentsjer]]. It doarp hat 294 ynwenners (31 desimber 2003).
| ôfbylding = 2023 Sicht op Hjerbeam.jpg
| ôfbyldingsbreedte =
| ôfbyldingstekst = ''Sicht op Hjerbeam''
| wapen =
| ynwennertal = {{Statistyk wenplak Fryslân ynwenners|Hjerbeam}} ({{Statistyk wenplak Fryslân ynwenners|TXT=Year}})
| oerflak = 3,05 km², wêrfan: <br> - lân: 2,97 <br> - wetter: 0,08 km²
| befolkingstichtens = 88 ynw./km²
| stêdekloft =
| hichte =
| lân = [[Ofbyld:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Ofbyld:Frisian flag.svg|border|20px]] [[Fryslân]]
| bestjoerlike ienheid 2 = gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Waadhoeke vlag.svg|20px]] [[Waadhoeke]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| bestjoerlike ienheid 4 =
| namme bestjoerlike ienheid 4=
| boargemaster =
| stedsyndieling =
| stifting =
| postkoade =
| tiidsône =
| simmertiid =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|53_11_7_N_5_29_42_E_scale:12500_type:landmark_region:NL|53° 11' N 5° 29' E}}
| webside = [https://www.facebook.com/herbaijum/?locale=nl_NL FB-side]
| ôfbylding2 =
| ôfbyldingstekst2 =
| ôfbylding3 =
| ôfbyldingstekst3 =
| mapname = Waadhoeke
| lat_deg = 53
| lat_min = 11
| lat_sec = 7
| lat_dir = N
| lon_deg = 5
| lon_min = 29
| lon_sec = 42
| lon_dir = E
}}
'''Hjerbeam''' is in [[doarp]] dat yn de [[Gemeente (bestjoer)|gemeente]] [[De Waadhoeke]] leit. Hjerbeam leit eastlik fan [[Mullum]], noardeastlik fan [[Harns (stêd)|Harns]] en westlik fan [[Frjentsjer]]. De doarpskearn leit noardlik fan de Rykswei rûn de [[Niklaastsjerke (Hjerbeam)|Niklaastsjerke]]. De buorskip [[Kystersyl]] heart foar in part ek by Hjerbeam.
 
Op {{Statistyk wenplak Fryslân ynwenners|TXT=Year}} hie Hjerbeam {{Statistyk wenplak Fryslân ynwenners|Hjerbeam}} ynwenners.
==Bekende ynwenners==
*[[Sicco van Goslinga]], steatsman (Hjerbeam, [[1664]] - Doanjum, [[20 septimber]] [[1730]]
*Keunstskilder [[Jopie Huisman]] hat hjir ek lang in gruthannel yn fodden en metalen.
*Waarman [[Piet Paulusma]] hat jierrenlang yn it doarp wenne.
 
==Befolking:Skiednis==
It doarp ûntstie op in terp. Yn de 13e iuw waard it 'Herbadingum' neamd, yn 1400 'Heerbadigim', yn 1417 'Herbaynghum', yn 1433 'Herbadeghum' en yn 1505 'Herbaeyum'. De plaknamme soe it wenplak (hiem/um) fan de famylje Herbadinga betsjutte.
*[[1954]] - 278
*[[1959]] - 273
*[[1964]] - 255
*[[1969]] - 290
*[[1973]] - 241
*[[2003]] - 294
 
It doarp krige fral yn 'e rin fan de 20e iuw wat útwreiding oan de noardlike kant, wylst de iepen romte tusken de twa stêden oan it begjin fan de 21e iuw troch de oanlis fan nije yndustryterreinen yn Harns en fral Frjentsjer lytser waard.
==Strjitten:==
 
Tegearre mei Mullum hie Hjerbeam oan it [[Spoar Stiens - Harns|spoar Stiens-Harns]] fan 1 oktober 1903 oant 15 maaie 1935 de halte Mullum-Hjerbeam.
 
Yn 'e [[Twadde Wrâldoarloch]] waarden op [[18 novimber]] [[1944]] oan 'e Rykswei by Hjerbeam trije [[finzene]]n troch de [[nazy]]s [[stânrjochtlik eksekutearre]] yn it ramt fan 'e [[represailles by Hjerbeam en Menaam]] út wraak foar aksjes fan it [[Nederlânsk ferset yn de Twadde Wrâldkriich|Fryske ferset]].
 
Oant 31 desimber 2017 hearde it doarp by [[Frjentsjerteradiel]]. Sûnt 1 jannewaris 2018 falt Hjerbeam ûnder de doe nije gemeente Waadhoeke. Yn itselde jier krige Hjerbeam as earste doarp fan Nederlân in buertmûne.<ref>[https://www.telegraaf.nl/financieel/1769254/eigen-windmolen-voor-fries-dorpje De Telegraaf, 9 maart 2018]</ref>
 
Sûnt [[2018]] leit Hjerbeam yn de [[Gemeente (bestjoer)|gemeente]] [[De Waadhoeke]], dêrfoar lei it yn de gemeente [[Frjentsjerteradiel (1984-2018)|(nij) Frjentsjerteradiel]] en foar [[1984]] lei it doarp yn sawol de [[gritenij]] as de gemeente [[Frjentsjerteradiel (1851-1984)|Frjentsjerteradiel]] ([[Sudertrimdiel (Frjentsjerteradiel)|sudertrimdiel]]).
 
=== Niklaastsjerke ===
{{apart|Niklaastsjerke (Hjerbeam)}}
De tsjerke komt út de [[midsiuwen]], nei alle gedachten út de twadde helte fan de [[13e iuw]]. It gebou waard ûnder begelieding fan arsjitekt P.J. Jaarsma yn 1872 fernijd. De noardmuorre bleau by de fernijing sparre en bestiet foar it meast út giele [[kleastermop]]pen, hjir en dêr reparearre en oanfold mei lytse giele Fryske trijeling-stientsjes. De toer is nei alle gedachten yn de jierren 1920 op de westgevel boud en hat in ynsnuorre, achtkante mei laaien dutsen spitske.
 
=== Sickemastate ===
[[Ofbyld:SikkemaStateHerbayum2 1722.jpg|thumb|left|''Sickemastate yn 1722'']]
Yn it doarp stie de [[Sickemastate]], dy [[stins]] bestie al yn de 15e iuw. [[Sicco van Goslinga]] waard dêr berne. De state bestie út twa efter en oan elkoar boude steatlike huzen. Dy waarden om 1749 hinne ôfbrutsen. Op it stee waard letter in pleats boud. De poarte is wol bewarre bleaun en is in [[ryksmonumint]].
 
== Mienskip ==
[[Ofbyld:Oant Moarn Cafe. Herbaijum.JPG|thumb|260px|''Oant Moarn Kafee'']]
It doarpshûs fan Hjerbeam hjit 'De Punt', it doarpskrantsje hjit 'Alledeisk'. De Feestkommisje Hjerbeam organisearret alle jierren it doarpsfeest 'Merke'.
 
=== Tsjerke ===
[[Ofbyld:Tsjerke fan Hjerbeam.jpg|thumb|260px|''Niklaastsjerke'']]
* [http://www.fowhjerbeam.nl/ Frysk Oekumenysk Wurkferbân Hjerbeam]
 
=== Skoalle ===
De iepenbiere basisskoalle 'De Moskflapper' waard fanwegen te min bern yn 2011 sletten.<ref>[https://www.franekeractueel.nl/school-herbaijum-te-weinig-kinderen/ Frjentsjer Aktueel, 9 april 2009]</ref><ref>[https://lc.nl/archief/Sluiting-basisschool-de-Moskeflapper-Herbaijum-nabij-20710532.html Ljouwerter Kranten, 28 maart 2011]</ref>
 
=== Ferienings ===
* Iisferiening Nocht en Wille.
* [https://www.kvjanzeinstra.nl/ Keatsferiening Jan Zeinstra].
[[Ofbyld:2023 Hjerbeam, pleats Rykswei 11 (2).jpg|thumb|260px|''Pleats Rykswei 11'']]
=== Ferneamde ynwenners ===
* [[Thomas Herbaius]] (1570-1613), advokaat-fiskaal of prokureur-generaal fan it [[Hof fan Fryslân]].
* [[Sicco van Goslinga]], steatsman (Hjerbeam, [[1664]] - Doanjum, [[20 septimber]] [[1730]].
* Keunstskilder [[Jopie Huisman]] (1922-2000) hat hjir lang in gruthannel yn fodden en metalen hân.
* Waarman [[Piet Paulusma]] (1956–2022) hat jierrenlang yn it doarp wenne.
 
=== Befolkingsferrin ===
{| class="wikitable" style="width:450px"
|-
! style="text-align:left;"| Jier || 1840 || 1954 || 1959 || 1964 || 1969 || 1973 || 2006 || 2015
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left;"| '''Ynwenners''' || 215 || 278 || 273 || 255 || 290 || 241 || 294 || 252
|-
! style="text-align:left;"| Jier || 2020
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left;"| '''Ynwenners''' || 255
|}
 
== Strjitten ==
Buorren, Feringastrjitte, Jan Zeinstrastrjitte, Kiestersyl, Leane, Miedleane, Paradyske, Rykswei, Siccamastrjitte, Tsjerkestrjitte.
 
Line 21 ⟶ 105:
* [[Fryske doarpen]].
 
== Publikaasjes ==
{{Koördinaten|53_11_7_N_5_29_42_E_type:city_zoom:14_region:NL|53° 11' NB, 5° 30' EL}}
* {{Aut|Henk Kreger}} "Beeld van Oud-Herbaijum, Kie en Kiesterzijl"
 
{{boarnen|boarnefernijing=
[[Kategory:Frjentsjerteradiel]]
<references/>
 
----
[[en:Herbaijum]]
[[nl:{{Commonscat|Herbaijum]]|Hjerbeam}}
}}
{{Koördinaten|53_11_7_N_5_29_42_E_type:city_zoom:14_region:NL|53° 11' NB, 5° 30' EL}}
[[Kategory:Hjerbeam| ]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn De Waadhoeke]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn Frjentsjerteradiel]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn Frjentsjerteradiel (oant 1984)]]