Content deleted Content added
L fl
 
(9 tuskenferzjes fan 4 meidoggers net werjûn)
Rigel 1:
{{Bekend bist
[[Ofbyld:Jumbo03.jpg|thumb|Jumbo mei syn fersoarger Matthew Scott]]
| ôfbylding = Jumbo03.jpg
'''Jumbo'''
| ôfbyldingstekst = Jumbo mei syn fersoarger Matthew Scott
(* [[1859]], [[Etioopje]] -
| ôfbyldingsbreedte = 225px
† [[15 septimber]] [[1885]], [[Saint Thomas]]) wie de ferneamdste [[oaljefant]] ea. It is nei him dat "Jumbo" in oantsjutting foar "oaljefant" en foar "grut" wurden is.
| namme = Jumbo
| oare namme(n) =
| soarte bist = [[Afrikaanske oaljefant]]
| berne = om 1859
| berteplak = [[Sûdan]]
| deagien = [[15 septimber]] [[1885]]
| stjerplak = Saint Thomas
| aktyf as = Sirkusbist
| reden bekendheid =
| prizen =
}}
[[Ofbyld:Jumbo04.dead.jpg|thumb|225px|Jumbo nei de botsing op 15 septimber 1885 yn Sint Thomas, Ontario]]
'''Jumbo''' (om Kryst [[1860]], [[Sûdan]] - † [[15 septimber]] [[1885]], [[Saint Thomas]], [[Kanada]]) wie de ferneamdste [[oaljefant]] ea. It is nei him dat "Jumbo" in oantsjutting foar "oaljefant" en foar "grut" wurden is.
 
== Jonge jierren ==
Jumbo wie in [[Afrikaanske oaljefant]]bolle, bêrne ynein 18591860, of teminsten yn [[1861]] fongen as twajierrige, yn de omkriten fan de [[Settite rivier]] of it [[Tsjaad Meer]]. Hy wie net folle mear as in meter heech doe't er kocht waard troch bistesamler [[Johann Schmidt]], dy't him mei naammeinaam nei [[Frankryk]], en him dêr ferkocht oan de [[Jardin des Plantes]] yn [[Parys]]. Yn [[1865]] wie er net mear as 20 sm. grutter wurden, dat hy waard ruile, tegearre mei in oare oaljefant, tsjin in [[noashoarn]] fan de [[London Zoo]]. Fan de minsken fan de London Zoo krige er de namme "Jumbo", fan it West-Afrikaanske wurd "onjamba", "in oaljefant".
 
== Sirkus ==
Yn [[Londen]] waakste er folle better, en hy waard er ferneamd om't er rûntsjes troch de bistetún makke mei minsken op syn rêch. Hy hie in oaljefantsit dêr't er wol sechtich bêrn op meinimme koe. Yn [[1882]] waard er ferkocht oan [[Phineas T. Barnum]], ien fan de mannen efter it nije [[Barnum & Bailey sirkus]], "The Greatest Show on Earth" ("de beste fertoaning op de wrâld"). Hy gong mei mei de omreizen fan it sirkus, en. Barnum makke der in soad wurk fan dat eltsenien Jumbo koe as de kening fan de oaljefanten, grutter as eltse oare oaljefant. Yn de London Zoo wie er likernôch 3,25 meter heech west; op it lêst fan syn libben waard er omskreaun as 4 meter heech. Om him noch grutter lykelykje te litten rûn der somtiden in poppe-oaljefantsje mei him mei.
 
== Dea ==
[[OfbyldFile:Jumbo04Jumbo St Thomas 2008.dead.jpgJPG|thumb|JumboMonumint neifoar de botsing op 15 septimber 1885 ynJumbo, Sint Thomas, Ontario]]
Jumbo hat fjouwer jier by it sirkus west. Doet it sirkus yn 1885 op it stasjon fan Saint Thomas yn [[Ontario]], [[Kanada]], ynladen waard yn de trein, kaam der in ekstra trein foarby. De oaljefanten dy't op de rails stienen koenen net hurd genôch fuortkomme en Jumbo waard swier rekke troch de [[Stoomlokomotyf|lokomotyf]], en stoar in pear minúten letter. Syn skelet en syn opfolle hûd, gongen noch fan [[1886]] oant [[1889]] mei mei it sirkus. Yn dat jier is it skelet fan Jumbo oan it [[AmearikaanskAmerikaansk Museum foar Natuerlike Histoarje]] yn [[New York City]] jûn, en de opfolle hûd oan [[Tufts Universiteit]] yn [[Medford]]. It skelet wurdt hieltyd noch altyd tentoansteld, mar de hûd is foar it grutste part ferbaarnd doe't de Barney Hall dêr't er yn stie yn [[1975]] delbaarne.
 
Dêr't Jumbo ferstoarn is yn [[1985]] in monumint delset ta syn neitins. De sportteams fan Tufts wurde noch altiten neamtneamd efter Jumbo.
Jumbo hat fjouwer jier by it sirkus west. Doet it sirkus yn 1885 op it stasjon fan Saint Thomas yn [[Ontario]], [[Kanada]], ynladen waard yn de trein, kaam der in ekstra trein foarby. De oaljefanten dy't op de rails stienen koenen net hurd genôch fuortkomme en Jumbo waard swier rekke troch de [[lokomotyf]], en stoar in pear minúten letter. Syn skelet en syn opfolle hûd, gongen noch fan [[1886]] oant [[1889]] mei mei it sirkus. Yn dat jier is it skelet fan Jumbo oan it [[Amearikaansk Museum foar Natuerlike Histoarje]] yn [[New York City]] jûn, en de opfolle hûd oan [[Tufts Universiteit]] yn [[Medford]]. It skelet wurdt hieltyd noch tentoansteld, mar de hûd is foar it grutste part ferbaarnd doe't de Barney Hall dêr't er yn stie yn [[1975]] delbaarne.
 
Dêr't Jumbo ferstoarn is yn [[1985]] in monumint delset ta syn neitins. De sportteams fan Tufts wurde noch altiten neamt efter Jumbo.
 
== Keppeling om utens ==
* [http://www.city.st-thomas.on.ca/photo_jumbo.shtml]
{{Commonscat|Jumbo}}
 
[[Kategory:Bekende oaljefant]]
[[Kategory:Bist berne yn 1860]]
 
[[Kategory:Bist stoarn yn 1885]]
{{Link GA|de}}
[[Kategory:Bekend bist út Sûdan]]
{{Link GA|ro}}
[[Kategory:Bekend bist út de Feriene Steaten]]