Skalsum: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Tulp8 (oerlis | bydragen)
bs
RomkeHoekstra (oerlis | bydragen)
Ynfoboks tafoege en aktualisearre. It ledetal fan feriening 'Ons Genoegen' ferwidere, dat sil no (2022) grif oars wêze (it ynwennertal fan it lemma wie ek al hast 20 jier ferâldere).
Rigel 1:
{{Universele ynfoboks stêd
[[Ofbyld:Map NL Frjentsjerteradiel Skalsum.png|thumb|300px|right|De [[himrik]] fan Skalsum.]]
| namme =
'''Skalsum''' is in doarp yn de gemeente [[De Waadhoeke]], noardeast fan [[Frjentsjer]]. It doarp hat 120 ynwenners (31 desimber 2003). De namme soe komme kinne fan "skalk" dat ''ûnfrije'' betsjut + ''hiem''.
| ôfbylding = Nikolaastsjerke, Skalsum.jpg
| ôfbyldingsbreedte =
| ôfbyldingstekst = ''Nikolaastsjerke''
| wapen =
| ynwennertal = 145 <small>(2022)</small> <ref>[https://allecijfers.nl/woonplaats/peins/ Alle Cijfers]</ref>
| oerflak = 3,42 km² <br> werfan lân: 3,38 lân km² <br> werfan wetter: 0,04 km²
| befolkingstichtens = 42 ynw./km²
| stêdekloft =
| hichte =
| lân = [[Ofbyld:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Ofbyld:Frisian flag.svg|border|20px]] [[Fryslân]]
| bestjoerlike ienheid 2 = gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Waadhoeke vlag.svg|20px]] [[Waadhoeke]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| bestjoerlike ienheid 4 =
| namme bestjoerlike ienheid 4=
| boargemaster =
| stedsyndieling =
| stifting =
| postkoade =
| tiidsône =
| simmertiid =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|53_11_54.9_N_5_34_15.1_E_scale:12500_type:landmark_region:NL|53° 11' N 5° 34' E}}
| webside =
| ôfbylding2 =
| ôfbyldingstekst2 =
| ôfbylding3 =
| ôfbyldingstekst3 =
| mapname = Fryslân
| lat_deg = 53
| lat_min = 11
| lat_sec = 54.9
| lat_dir = N
| lon_deg = 5
| lon_min = 34
| lon_sec = 15.1
| lon_dir = E
}}
[[Ofbyld:Map NL Frjentsjerteradiel Skalsum.png|thumb|300px260px|right|''De [[himrik]] fan Skalsum.'']]
'''Skalsum''' is in doarp yn de gemeente [[De Waadhoeke]], noardeast fan [[Frjentsjer]]. It doarp hat 120 ynwenners (31 desimber 2003). De namme soe komme kinne fan "skalk" dat ''ûnfrije'' betsjut + ''hiem''.
 
== TsjerkeNamme ==
It doarp foarme mei [[Boer]], [[Rie (plak)|Rie]], [[Peins]] en [[Sweins]] de saneamde [[Frjentsjerter Fiifgea]]: noardlike doarpen fan de lytse plattelânsgritenij Frjentsjerteradiel. It liket in streekdoarp by de dyk nei Menameradiel lâns, mar it is wier wol in [[terpdoarp]]. Fan de bebouwingsstreek fan huzen en pleatsen ôf dy’t foaral noardlik fan de dyk leit, rint de Tsjerkestrjitte nei de terp. Dêr steane ek noch in pear húskes, mar de middelmjittich hege terp is foaral poadium foar de tsjerke en har [[Tsjerkhôf|tsjerkhou]]. Foar oan de dyk, op de hoeke, stiet de mânske (eardere) pastorije, in [[Eklektisisme|eklektysk]] bouwurk út de santiger of tachtiger jierren fan de [[19e iuw]]. It bouwurk riist yn twa hege boulagen op, de wanden binne blokt stukadoare sadat it liket oft de wenning fan grutte blokken natoerstien boud is.
De namme soe komme kinne fan "skalk" dat ''ûnfrije'' betsjut + ''hiem''.
 
== Beskriuwing ==
Oant [[1939]] stie der in mole yn Skalsum. East fan Skalsum stiet [[De Skalsumermole]], in [[poldermole]] út [[1801]].
It doarp foarme mei [[Boer]], [[Rie (plak)|Rie]], [[Peins]] en [[Sweins]] de saneamde [[Frjentsjerter Fiifgea]]: noardlike doarpen fan de lytse plattelânsgritenij Frjentsjerteradiel. It liket in streekdoarp by de dyk nei Menameradiel lâns, mar it is wier wol in [[terpdoarp]]. Fan de bebouwingsstreek fan huzen en pleatsen ôf dy’t foaral noardlik fan de dyk leit, rint de Tsjerkestrjitte nei de terp. Dêr steane ek noch in pear húskes, mar de middelmjittich hege terp is foaral it poadium foar de tsjerke en har [[Tsjerkhôf|tsjerkhou]]. Foar oanFoaroan de dyk, op de hoeke, stiet de mânske (eardere) pastorije, in [[Eklektisisme|eklektysk]] bouwurk út de santiger of tachtiger jierren fan de [[19e iuw]]. It bouwurk riist yn twa hege boulagen op, de wanden binne blokt stukadoare sadat it liket oft de wenning fan grutte blokken natoerstien boud is.
 
Oant [[1939]] stie der in mole yn Skalsum. East fan Skalsum stiet [[De Skalsumermole]], in [[poldermole]] út [[1801]].
[[Ofbyld:Skalsum, mûne.jpg|thumb|260px|Skalsumermole'']]
De bekendste bolle fan Nederlân, [[Sunny Boy (bolle)|Sunny Boy]] kaam fan Skalsum.
 
== Tsjerke ==
[[Ofbyld:Skalsum_eardere_St.Nikolaastsjerke.JPG|thumb|''Eardere St. Nikolaastsjerke'']]
De tsjerke is boud oan de ein fan de [[12e iuw|12e]] of begjin [[13e iuw]]. Der binne grutte spitsbôgefinsters yn de súdlike muorre, mar der binne ek spoaren fan lytse rûnbôgefinsters. Tsjin de muorre steane inkele steunbearen en der binne spoaren fan in rûnbôgige yngong. De muorre fertoant mingd [[kleastermop|moppemateriaal]]: giel en appelblossem. De noardmuorre is fernijd mei lytse [[gieltsjes]] dêr’t in pear grutte finsters yn stean. De kap is dekt mei blau glazuere Lucas IJsbrandpannen. It ynterieur hat in iken [[preekstoel]] mei sniene panelen fan [[1711]] en it oargel is út it begjin fan de [[19e iuw]]. De toer hat in 19e iuwsk foarkommen trochdat er doe oan trije siden beklamme is. Yn de [[18e iuw]] wie de toer noch begroeid mei klimop. Meidat dêr skealik fûgelguod yn húsmanne is dy roaid, mar lang hat it sechje noch klonken: ‘To Skalsum, yn’ e klimmerbean’.
== Mienskip ==
Oan de Doarpsstjitte stiet it [[Doarpshûs]]. De herfoarme tsjerke wie oarspronklik wijd oan [[Sinterklaas|Sint Nikolaas]].
 
=== Tjerke ===
{{Apart|Nikolaastsjerke (Skalsum)}}
De tsjerke is boud oan de ein fan de [[12e iuw|12e]] of begjin [[13e iuw]]. Der binne grutte spitsbôgefinsters yn de súdlike muorre, mar der binne ek spoaren fan lytse rûnbôgefinsters. Tsjin de muorre steane inkele steunbearen en der binne spoaren fan in rûnbôgige yngong. De muorre fertoant mingd [[kleastermop|moppemateriaal]]: giel en appelblossem. De noardmuorre is fernijd mei lytse [[gieltsjes]] dêr’t in pear grutte finsters yn stean. De kap is dekt mei blau glazuere Lucas IJsbrandpannen. It ynterieur hat in iken [[preekstoel]] mei sniene panelen fan [[1711]] en it oargel is út it begjin fan de [[19e iuw]]. De toer hat in 19e iuwsk foarkommen trochdat er doe oan trije siden beklamme is. Yn de [[18e iuw]] wie de toer noch begroeid mei klimop. Meidat dêr skealik fûgelguod yn húsmanne is dy roaid, mar lang hat it sechje noch klonken: ‘To Skalsum, yn’ e klimmerbean’.
 
=== Ferienings ===
De grutste feriening fan SchalsumSkalsum is keatsferiening "Ons Genoegen". De op ien nei grutste feriening is de biljertferiening. Skalsum hat sa'nek 40in aktiveskof leden.in Defuotbalferiening ophân ienmei neide grutstenamme ferieningFreno, ismar yn 1970 gyng dy tegearre mei de biljertferieningfuotbalklub fan Frjentsjer.
 
=== BefolkingBefolkingsferrin ===
{| class="wikitable" style="width:450px"
*[[1954]] - 205
|-
*[[1959]] - 201
! style="text-align:left;"| Jier || 1954 || 1959 || 1964 || 1969 || 1974 || 2004 || 2022
*[[1964]] - 186
|- style="text-align:center;"
*[[1969]] - 178
|style="text-align:left;"| '''Ynwenners''' || 205 || 201 || 186 || 178 || 171 || 120 || 145
*[[1974]] - 171
|}
*[[2004]] - 120
 
=== Berne yn Skalsum ===
Line 40 ⟶ 86:
* [http://www.historischekerken.nl/Friesland/Schalsum.html Tsjerke fan Skalsum]
* [http://www.reliwiki.nl/index.php?title=Ried%2C_Kerkpad_1_-_Hervormde_Kerk Reliwiky oer de tsjerke]
{{reflist}}
-------
{{Commonscat|Schalsum|Skalsum}}
{{Koördinaten|53_11_50_N_5_34_16_E_type:city_zoom:14_region:NL|53° 12' NB, 5° 34' EL}}
}}
 
[[Kategory:Skalsum| ]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn De Waadhoeke]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn Frjentsjerteradiel (oant 1984)]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn Frjentsjerteradiel]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn De Waadhoeke]]