Mine sisu juurde

Oulu: Erod versijoiden keskes

Vikipedii-späi
Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
Motoranger (pagin | tehtud radod)
formitez
Motoranger (pagin | tehtud radod)
+kosketuz
Rivi 6: Rivi 6:
| Flag text = Oulun flag
| Flag text = Oulun flag
| Valdkund = Suomenma
| Valdkund = Suomenma
| Eläjiden lugu = 203,623
| Eläjiden lugu = 214,008
| Voz' = 2018
| Voz' = 2023
| Pind = 3,817.52
| Pind = 3,817.52
| Fail = Montage Pokkinen Oulu.jpg
| Fail = Montage Pokkinen Oulu.jpg
Rivi 14: Rivi 14:
| Aigvö = tal'vel [[UTC]]+2,<br />kezal [[UTC]]+3
| Aigvö = tal'vel [[UTC]]+2,<br />kezal [[UTC]]+3
}}
}}
'''Oulu''' (mugažo suomen kelel, {{lang-sv|Uleåborg}}) om [[Suomenma]]n videnz' surtte lidn, [[Pohjoižpohjanma|Pohjoižpohjanma-provincijan]] pälidn.
'''Oulu''' (mugažo suomen kelel, virktas [ˈou̯lu], {{lang-sv|Uleåborg}} [ʉːlɛɔˈbɔrj]) om [[Suomenma]]n videnz' surtte lidn, [[Pohjoižpohjanma|Pohjoižpohjanma-provincijan]] pälidn.


Se om Pohjoižen [[Skandinavii|Skandinavijan]] kaikiš suremb lidn, kaikiš amuižemb lidn Suomenman pohjoižes, järed tedokeskuz.
Se om Pohjoižen [[Skandinavii|Skandinavijan]] kaikiš suremb lidn, kaikiš amuižemb lidn Suomenman pohjoižes, järed tedokeskuz.
Rivi 29: Rivi 29:
== Geografijan andmused ==
== Geografijan andmused ==
[[Fail:Oulu2 25.45123E 65.01777N.jpg|thumb|left|Oulun kuva Man ratud kaimdajaspäi (2007)]]
[[Fail:Oulu2 25.45123E 65.01777N.jpg|thumb|left|Oulun kuva Man ratud kaimdajaspäi (2007)]]
Lidn sijadase valdkundan lodehes, [[Baltijan meri|Baltijan meren]] [[Botnine laht|Botnižen lahten]] randal, [[Oulujogi|ühtennimižen jogen]] lanktendan sijas. Matkad [[Hel'sinki]]hesai om 607 km suvhe avtotedme, 539 km orhal. Vl 2018 lidnankundan pind oli<ref>[http://www.ouka.fi/oulu/english/information-about-oulu Information about Oulu. — City of Oulu - Oulun kaupunki (''ouka.fi'').] {{ref-en}}</ref> 3 817,52 km², sidä kesken kuivma 2 970,97 km², meri 766,96 km², sokaz ma 79,59 nellikkilometrad.
Lidn sijadase valdkundan lodehes, [[Baltijan meri|Baltijan meren]] [[Botnine laht|Botnižen lahten]] randal, [[Oulujogi|ühtennimižen jogen]] lanktendan sijas. Matkad [[Hel'sinki]]hesai om 607 km suvhe avtotedme, 539 km orhal. Vl 2018 lidnankundan pind oli<ref>[http://www.ouka.fi/oulu/english/information-about-oulu Information about Oulu. — City of Oulu - Oulun kaupunki (''ouka.fi'').] {{ref-en}}</ref> 3 817,52 km², sidä kesken kuivma 2 970,97 km², meri 766,96 km², sokaz ma 79,59 nellikkilometrad. Lindfartaliden pind om 187,1 km².


Klimat om [[ven vö|ven]] Baltijan meren, subarktižen klimatan röunal. Voden keskmäine lämuz om +2,7 C°, heinkun +16,5 C°, vilukun −9,6 C°. Paneb sadegid 477 mm vodes, enamba heinkus-elokus. Läz ei olele päipaštod tal'vel (8..28 časud kus).
Klimat om [[ven vö|ven]] Baltijan meren, subarktižen klimatan röunal. Voden keskmäine lämuz om +2,7 C°, heinkun +16,5 C°, vilukun −9,6 C°. Paneb sadegid 477 mm vodes, enamba heinkus-elokus. Läz ei olele päipaštod tal'vel (8..28 časud kus).
Rivi 45: Rivi 45:
[[Lüteranižuz|Lüteranižen hristanuskondan]] kaks' päjumalanpertid, seičeme jumalanpertid i kapell oma saudud da avaitud lidnas.
[[Lüteranižuz|Lüteranižen hristanuskondan]] kaks' päjumalanpertid, seičeme jumalanpertid i kapell oma saudud da avaitud lidnas.


Kaik kaks' üläopendusen aluzkundad om lidnas: Oulun universitet i Oulun sättutoitud tedoiden universitet.
Kaik kaks' üläopendusen aluzkundad om lidnas: Oulun universitet<ref>[http://oulu.fi/ Oulun universitetan sait (''oulu.fi'').] {{ref-fi}}</ref> ({{lang-fi|Oulun yliopisto}}, alusenpanend 1958, 13,9 tuh. üläopenikoid vl 2023) i Oulun sättutoitud tedoiden universitet.


== Transport ==
== Transport ==

Vajehtuz 8. tal’vku 2023, kell 10:32

Oulu (veps. i suom.)
Uleåborg (roč.)
 Lidnanznam
 Flag
Valdkund Suomenma
Eläjiden lugu (2023) 214,008 ristitud
Pind 3,817,52 km²
Oulu (veps. i suom.) Uleåborg (roč.)
Pämez' Päivi Laajala
(sulaku 2017—)
Telefonkod +358−8
Aigvö tal'vel UTC+2,
kezal UTC+3


Oulu (mugažo suomen kelel, virktas [ˈou̯lu], roč.: Uleåborg [ʉːlɛɔˈbɔrj]) om Suomenman videnz' surtte lidn, Pohjoižpohjanma-provincijan pälidn.

Se om Pohjoižen Skandinavijan kaikiš suremb lidn, kaikiš amuižemb lidn Suomenman pohjoižes, järed tedokeskuz.

Istorii

Vl 1377 ezmäine eländpunkt mainitase nügüd'aigaižen lidnan territorijas, om kirjutadud Uz'lidnan aigkirjas kuti karjalaižiden lidnuz Ovl-jogen randal (ven.: новый городок на Овле-реце).

Nügüdläižen eländpunktan aluz om pandud vn 1605 8. päiväl sulakud kuti ročin lidnuz. Se sai lidnan statusad vl 1610.

Vl 1822 sur' lämoipalo oli tehnus lidnas.

Oulun ižandusen päsarakod oma sauvond, bumagan tegmine (Stora Enso), elektrotehnine sarak (Nokia), turizm (sidä kesken rahvahidenkeskeine turizm opendamha). «Toppila»-lämuzelektrostancii sijadase lidnan ühtennimižes rajonas, radab turbhal.

Geografijan andmused

Oulun kuva Man ratud kaimdajaspäi (2007)

Lidn sijadase valdkundan lodehes, Baltijan meren Botnižen lahten randal, ühtennimižen jogen lanktendan sijas. Matkad Hel'sinkihesai om 607 km suvhe avtotedme, 539 km orhal. Vl 2018 lidnankundan pind oli[1] 3 817,52 km², sidä kesken kuivma 2 970,97 km², meri 766,96 km², sokaz ma 79,59 nellikkilometrad. Lindfartaliden pind om 187,1 km².

Klimat om ven Baltijan meren, subarktižen klimatan röunal. Voden keskmäine lämuz om +2,7 C°, heinkun +16,5 C°, vilukun −9,6 C°. Paneb sadegid 477 mm vodes, enamba heinkus-elokus. Läz ei olele päipaštod tal'vel (8..28 časud kus).

Tobmuz

Oulu jagase 23 kundaks, ned alajagasoiš 106 lidnrajonaks (ümbrikoks).

Edeline Oulu-lidnan pämez' om Matti Pennanen (2006−2017).

Eläjad

Vl 1980 lidnan da sen ümbrišton eläjiden lugu oli 121 809 ristitud. Kaik 203 623 eläjad oli lidnas vn 2018 lopus. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'.

Rahvahad (ezmäižen kodikelen mödhe, 2014): suomalaižed — 96,4 %, ročilaižed — 0,2 %, saamalaižed — 0,1 %, toižed rahvahad — 3,3 %.

Lüteranižen hristanuskondan kaks' päjumalanpertid, seičeme jumalanpertid i kapell oma saudud da avaitud lidnas.

Kaik kaks' üläopendusen aluzkundad om lidnas: Oulun universitet[2] (suom.: Oulun yliopisto, alusenpanend 1958, 13,9 tuh. üläopenikoid vl 2023) i Oulun sättutoitud tedoiden universitet.

Transport

Avtobusad oma kundaližeks transportaks, avtod i velosipedad — personaližeks transportaks lidnan südäimes.

Kaik nell' valdmad om saudud meriportas, ned oma jüguiden erazvuiččen toižendan täht. Meriport om üks' kaikiš enamba kävutadud Botnižen lahten randištol.

Raudte Hel'sinkišpäi tuli lidnha vl 1886. Nügüd' «Pendolino»-kiruhjonused ühtenzoittas lidnad Hel'sinkinke Jogensun kal't.

Rahvahidenkeskeine Oulu-lendimport (OUL) om kahtenz' surtte Suomenmas, se sijadase 15 km suvipäivlaskmha lidnan keskusespäi. Tehtas reisid Pohjoiževropan maihe, Suomenmadme i čarterreisid Evropan suvipäivlaskmaižihe lebutahoiže.

Homaičendad

  1. Information about Oulu. — City of Oulu - Oulun kaupunki (ouka.fi). (angl.)
  2. Oulun universitetan sait (oulu.fi). (suom.)

Irdkosketused




Suomenman agjad da niiden administrativižed keskused
Ahvenanma1 (Mariehamn) | Kainu (Kajani) | Kanta Häme (Hämenlidn) | Keskpohjanma (Kokkol) | Kesksuomenma (Jüväskülä) | Kümenlakso (Kouvol) | Laplandii (Rovanem') | Pirkanma (Tampereh) | Pohjanma (Vas) | Pohjoižkarjal (Jogensu) | Pohjoižpohjanma (Oulu) | Pohjoižsavo (Kuopio) | Päijät Häme (Laht) | Sadakund (Pori) | Suvikarjal (Lapenrand) | Suvipohjanma (Seinjogi) | Suvipäivlaskmaine Suomenma (Turku) | Suvisavo (Mikoi) | Udenma (Hel'sinki)
1 Avtonomine agj.