Mine sisu juurde

Burkina Faso: Erod versijoiden keskes

Vikipedii-späi
Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
Koiravva (pagin | tehtud radod)
pEi ole vajehtusen ühthevedoid
Koiravva (pagin | tehtud radod)
-> commons
Rivi 1: Rivi 1:
{{Valdkund
{{Valdkund
| Nimi = Burkina Faso<br />Burkina Faso <small>(fr.)</small>
| Nimi = Burkina Faso
| Valdkundznam = Coat of arms of Burkina Faso.svg
| Valdkundznam = Coat of arms of Burkina Faso.svg
| Flag = Flag of Burkina Faso.svg
| Flag = Flag of Burkina Faso.svg
Rivi 6: Rivi 6:
| Flag text = Burkina Fason flag
| Flag text = Burkina Fason flag
| Pälidn = Uagadugu
| Pälidn = Uagadugu
| Eläjiden lugu = 17.322.796<ref>[http://www.insd.bf/fr/ Burkina Faso Population projection 2013. — Institut National de la Statistique de la Démographie (Insd.bf).] {{ref-fr}}</ref>
| Eläjiden lugu = 17,322,796<ref>[http://www.insd.bf/fr/ Burkina Faso Population projection 2013. — Institut National de la Statistique de la Démographie (Insd.bf).] {{ref-fr}}</ref>
| Voz' = 2013
| Voz' = 2013
| Pind = 273.187<ref>[http://www.insd.bf/n/index.php/burkina/geographie Burkina Faso Géographie. — Insd.bf.] {{ref-fr}}</ref>
| Pind = 273,187<ref>[http://www.insd.bf/n/index.php/burkina/geographie Burkina Faso Géographie. — Insd.bf.] {{ref-fr}}</ref>
| Kart = LocationBurkinaFaso.svg
| Kart = LocationBurkinaFaso.svg
| Kel' = [[francijan kel'|francijan]]
| Kel' = [[francijan kel'|francijan]]
Rivi 39: Rivi 39:
Läz 20 joged om, kaik ned kuivehtudas vihmatoman sezonan aigan. [[Must Vol't]]- da [[Vauged Vol't]]-joged oma surembaižed niišpäi.
Läz 20 joged om, kaik ned kuivehtudas vihmatoman sezonan aigan. [[Must Vol't]]- da [[Vauged Vol't]]-joged oma surembaižed niišpäi.


Klimat om [[subekvatorialine vö|subekvatorialine]], [[savannad]] enambištudas, man pohjoižes — kuivad savannad. [[Mec]]ad ottas man 9% territorijad. Vihmoiden sezonan aigan sadegoičeb 600-900 mm.
Klimat om [[subekvatorialine vö|subekvatorialine]], [[savannad]] enambištudas, man pohjoižes — kuivad savannad. [[Mec]]ad ottas man 9% territorijad. Vihmoiden sezonan aigan paneb 600-900 mm sadegid.


Londuseližed pävarad oma [[marganc|mangankivend]], [[kuld]], [[fosforitad]], [[platin]], [[vas'k]], [[nikel']], [[titan (himine element)|titan]].
Londuseližed pävarad oma [[marganc|mangankivend]], [[kuld]], [[fosfor|fosforitad]], [[platin]], [[vas'k]], [[nikel']], [[titan (himine element)|titan]].


== Tobmuz ==
== Tobmuz ==
[[Fail:Assemblee Nationale Burkina Faso.jpg|thumb|right|250px|Burkina Fason parlamentan pert' [[Uagadugu]]s.]]
[[Fail:Assemblee Nationale Burkina Faso.jpg|thumb|right|250px|Burkina Fason parlamentan pert' [[Uagadugu]]s.]]
Ohjandusen form om unitarine [[segoitadud tazovaldkund|prezidentiž-parlamentine]] tazovaldkund. Valdkundan pämez' om prezident, hän paneb päministrad radsijha. Prezidental om oiktuz heitta parlamentad. Kaik rahvaz valičeb prezidentad 5 vodeks. Ühten kahtenden strokun om voimuz. Sihe kacmata, nügüdläine prezident — [[Blez Kompaore]] ištui ičeze radsijal vspäi 1987, jäl'gmäižes sodakukerduses aigaspäi. Edel 2000 vot hänen valdatusiden strok oli 7 vot, a sid' Konstitucijad vajehtihe hänen tobmuden aigan, ka kaik zavodiše ani kuti ezmässai.
Ohjandusen form om unitarine [[segoitadud tazovaldkund|prezidentiž-parlamentine]] tazovaldkund. Valdkundan pämez' om prezident, hän paneb päministrad radsijha. Prezidental om oiktuz heitta parlamentad. Kaik rahvaz valičeb prezidentad 5 vodeks. Ühten kahtenden strokun om voimuz. Sihe kacmata, enzne [[Blez Kompaore]]-prezident ištui ičeze radsijal vspäi 1987, jäl'gmäižes sodakukerduses aigaspäi. Edel 2000 vot hänen valdatusiden strok oli 7 vot, a sid' Konstitucijad vajehtihe hänen tobmuden aigan, ka kaik zavodihe ani kuti ezmässai.


Parlament om üks'kodine Nacionaline Suim ([[francijan kel'|fr.]]: ''Assemblée Nationale''). Kaik rahvaz valičeb sen 127 ühtnijoid 5 vodeks. Mugažo parlamentha mülüb Konstitucijan Kodi (10 ühtnijad), Ekonomine da Socialine Nevondkund vaiše nevondfunkcijanke.
Parlament om üks'kodine Nacionaline Suim ([[francijan kel'|fr.]]: ''Assemblée Nationale''). Kaik rahvaz valičeb sen 127 ühtnijoid 5 vodeks. Mugažo parlamentha mülüb Konstitucijan Kodi (10 ühtnijad), Ekonomine da Socialine Nevondkund vaiše nevondfunkcijanke.
Rivi 59: Rivi 59:
Burkina Fason elädas [[burkinalaižed]].
Burkina Fason elädas [[burkinalaižed]].


Burkina Fason toižed sured lidnad (enamba 90 tuh. ristitud, 2012<ref>[http://archive.is/20130111131816/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-31&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&srt=pnan Burkina Faso: largest cities and towns and statistics of their population (vn 1996 da 2006 rahvahanlugemižed, vn 2012 endustuz). — World-Gazetteer.com.] {{ref-en}}</ref>): [[Bobo Diulaso]], [[Banfor]], [[Kudugu]].
Burkina Fason toižed sured lidnad (enamba 90 tuh. ristitud vl 2012<ref>[http://archive.is/20130111131816/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-31&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&srt=pnan Burkina Faso: largest cities and towns and statistics of their population (vn 1996 da 2006 rahvahanlugemižed, vn 2012 endustuz). — World-Gazetteer.com.] {{ref-en}}</ref>): [[Bobo Diulaso]], [[Banfor]], [[Kudugu]].


== Ižanduz ==
== Ižanduz ==
Rivi 72: Rivi 72:
* [http://www.gouvernement.gov.bf/ Burkina Fason ohjastusen sait.] {{ref-fr}}
* [http://www.gouvernement.gov.bf/ Burkina Fason ohjastusen sait.] {{ref-fr}}


{{Commons|Burkina Faso}}
{{Afrik}}
{{Afrik}}



Vajehtuz 19. kül’mku 2015, kell 05:06

Burkina Faso
 Flag
 Valdkundznam
Pälidn Uagadugu
Eläjiden lugu (2013) 17,322,796[1] ristitud
Pind 273,187[2] km²
Burkina Faso
Kel' francijan
Valdkundan pämez' Mišel' Kafando (radonoigendai)
Päministr Isaak Ziada
Religii hristanuskond, islam, paganuz
Valüt KFA:n frank (XOF)
Internet-domen .bf
Telefonkod +226
Aigvö UTC+0

Burkina Faso, se om täuz' oficialine nimi (francijaks-ki), om valdkund Päivlaskmaižes Afrikas. Sen pälidn da kaikiš suremb lidn om Uagadugu. Edel 1984 vot Burkina Fason nimitihe Ülävol'tan Tazovaldkundaks.

Etimologii

Valdkundan nimituz znamoičeb «tozimel'židen (arvokahiden) ristituiden ma» kätes sijaližiš kelišpäi.

Istorii

Vl 1960 elokun 5. päiväl Burkina Faso tedoti ripmatomut Francijaspäi.

Jäl'gmaine Konstitucii oli hüvästadud kaiken rahvahan referendumal vl 1991 kezakun 2. päiväl. Se om väges vn 2002 vajehtusidenke[3].

Geografijan andmused

Burkina Fason topografine kart.

Burkina Faso mülüb Sahel'-zonha. Kuivan sezonan aigan (kül'mku - keväz'ku) kuiv harmattan-tullei puhub Saharan polespäi.

Burkina Faso om mavaldkundröunoiš Malinke pohjoižes (röunan piduz — 1000 km), Nigeranke päivnouzmas (628 km), Beninanke suvipäivnouzmas (306 km), Togon (126 km) da Gananke (549 km) suves, Kot d'Ivuaranke suvipäivlaskmas (584 km). Ühthine röunoiden piduz — 3193 km. Burkina Faso om mererandatoi valdkund.

Valdkund sijadase lainhekahal Mosi-platol 200-500 m korktusil. Sen kaikiš korktemb čokkoim om Tenakuru-mägi, 747 m valdmeren pindan päl.

Läz 20 joged om, kaik ned kuivehtudas vihmatoman sezonan aigan. Must Vol't- da Vauged Vol't-joged oma surembaižed niišpäi.

Klimat om subekvatorialine, savannad enambištudas, man pohjoižes — kuivad savannad. Mecad ottas man 9% territorijad. Vihmoiden sezonan aigan paneb 600-900 mm sadegid.

Londuseližed pävarad oma mangankivend, kuld, fosforitad, platin, vas'k, nikel', titan.

Tobmuz

Burkina Fason parlamentan pert' Uagadugus.

Ohjandusen form om unitarine prezidentiž-parlamentine tazovaldkund. Valdkundan pämez' om prezident, hän paneb päministrad radsijha. Prezidental om oiktuz heitta parlamentad. Kaik rahvaz valičeb prezidentad 5 vodeks. Ühten kahtenden strokun om voimuz. Sihe kacmata, enzne Blez Kompaore-prezident ištui ičeze radsijal vspäi 1987, jäl'gmäižes sodakukerduses aigaspäi. Edel 2000 vot hänen valdatusiden strok oli 7 vot, a sid' Konstitucijad vajehtihe hänen tobmuden aigan, ka kaik zavodihe ani kuti ezmässai.

Parlament om üks'kodine Nacionaline Suim (fr.: Assemblée Nationale). Kaik rahvaz valičeb sen 127 ühtnijoid 5 vodeks. Mugažo parlamentha mülüb Konstitucijan Kodi (10 ühtnijad), Ekonomine da Socialine Nevondkund vaiše nevondfunkcijanke.

Burkina Fason parlamentan järgvaličendad oliba vl 2012 tal'vkun 2. päiväl. Prezidentad valitihe järgkerdan vl 2010 kül'mkun 21. päiväl, Blez Kompaore sai 80,2%, se oli hänen toine strok Konstitucijan udištamižen jäl'ghe. Vl 2014 redukun 30. päiväl massprotestan demonstracijoiden da sodakukerdusen jäl'ghe hän läksi erindha, parlament oli pästtud radmaspäi.

Administrativiž-territorialine jagand

   Kacu kirjutuz: Burkina Fason administrativiž-territorialine jagand.

Burkina Fasos om 13 agjad, ned alajagase 45 provincijha. Provincijad alajagase 301 departamentha.

Eläjad

Burkina Fason elädas burkinalaižed.

Burkina Fason toižed sured lidnad (enamba 90 tuh. ristitud vl 2012[4]): Bobo Diulaso, Banfor, Kudugu.

Ižanduz

Burkina Fason päeksport om kuld, puvill; toine eksport — kabjživatad, liha, nahkasine torhuz.

Homaičendad

  1. Burkina Faso Population projection 2013. — Institut National de la Statistique de la Démographie (Insd.bf). (fr.)
  2. Burkina Faso Géographie. — Insd.bf. (fr.)
  3. La Constitution de la 4éme Republique du Burkina Faso (Burkina Fason Konstitucii). — Legiburkina.bf. (fr.)
  4. Burkina Faso: largest cities and towns and statistics of their population (vn 1996 da 2006 rahvahanlugemižed, vn 2012 endustuz). — World-Gazetteer.com. (angl.)

Irdkosketused


Afrikan valdkundad
Afrikan valdkundad
Afrikan valdkundad
Alžir | Angol | Benin | Botsvan | Burkina Faso | Burundi | Čad | Džibuti | Efiopii | Egipt1 | Ekvatorialine Gvinei | Eritrei | Esvatini | Gabon | Gambii | Gan | Gvinei | Gvinei-Bisau | Jemen1 | Kabo Verde | Kamerun | Kenii | Keskafrikan Tazovaldkund | Komoran Sared | Kongon Demokratine Tazovaldkund | Kongon Tazovaldkund | Kot d'Ivuar | Lesoto | Liberii | Livii | Madagaskar | Malavi | Mali | Marok | Mavrikii | Mavritanii | Mozambik | Namibii | Niger | Nigerii | Ruand | San Tome da Prinsipi | Seišelan Sared | Senegal | Sjerra Leone | Somali | Sudan | Suviafrikan Tazovaldkund | Suvisudan | Zambii | Zimbabve | Tanzanii | Togo | Tunis | Ugand

1 Om Azijas mugažo.