Mine sisu juurde

Kabo Verde: Erod versijoiden keskes

Vikipedii-späi
Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
Koiravva (pagin | tehtud radod)
-> commons
Koiravva (pagin | tehtud radod)
formitez
Rivi 6: Rivi 6:
| Flag text = Kabo Verden flag
| Flag text = Kabo Verden flag
| Pälidn = Prai
| Pälidn = Prai
| Eläjiden lugu = 538,535<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cv.html Kabo Verden ristitišton endustuz vl 2014 heinkus. Mail'man faktoiden kirj (Cia.gov).] {{ref-en}}</ref>
| Eläjiden lugu = 568,373<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cv.html Kabo Verden ristitišton endustuz vn 2018 heinkus // Mail'man faktoiden kirj. — ''Cia.gov''.] {{ref-en}}</ref>
| Voz' = 2014
| Voz' = 2018
| Pind = 4,033
| Pind = 4,033
| Kart = Location Cape Verde AU Africa.svg
| Kart = Location Cape Verde AU Africa.svg
Rivi 17: Rivi 17:
| Internet-domen = [[.cv]]
| Internet-domen = [[.cv]]
| Telefonkod = +238
| Telefonkod = +238
| Aigvö = [[UTC]]-1
| Aigvö = [[UTC]]−1
}}
}}
'''Kabo Verde''', täuz' oficialine nimituz — '''Kabo Verden Tazovaldkund''' ([[portugalijan kel'|portugalijaks]]: ''República de Cabo Verde''), om valdkund [[Päivlaskmaine Afrik|Päivlaskmaižes Afrikas]]. Edel 1986 vot sidä nimitihe '''Vihandan Nemen Sariden Tazovaldkund:aks'''. Sen pälidn da kaikiš suremb lidn om [[Prai]].
'''Kabo Verde''', täuz' oficialine nimituz — '''Kabo Verden Tazovaldkund''' ([[portugalijan kel'|portugalijaks]]: ''República de Cabo Verde''), om valdkund [[Päivlaskmaine Afrik|Päivlaskmaižes Afrikas]]. Edel 1986 vot nimitihe sidä '''Vihandan Nemen Sariden Tazovaldkund:aks'''. Sen pälidn da kaikiš suremb lidn om [[Prai]].


== Istorii ==
== Istorii ==
Vl 1975 heinkun 5. päiväl Kabo Verde tedoti ripmatomut [[Portugalii|Portugalijaspäi]].
Vl 1975 heinkun 5. päiväl Kabo Verde tedištoiti ripmatomut [[Portugalii|Portugalijaspäi]].


Jäl'gmäine Konstitucijan udištamine oli vl 1992 sügüz'kun 25. päiväl (voziden 1995 da 1999 vajehtusidenke).
Jäl'gmäine Konstitucijan udištamine oli vl 1992 sügüz'kun 25. päiväl. Se om väges voziden 1995 da 1999 vajehtusidenke.


== Geografijan andmused ==
== Geografijan andmused ==
[[Fail:Topographic map of Cape Verde-en.svg|thumb|left|250px|Kabo Verden topografine kart.]]
[[Fail:Topographic map of Cape Verde-en.svg|thumb|left|250px|Kabo Verden topografine kart.]]
Valdkund sijadase [[Vihandan Nemen sared|Vihandan Nemen saril]]. Nened sared kogotas 2 vulkanižes sarištospäi: [[Barlavento]] (6 sur't sart) da [[Sotavento]] (4 sur't sart).
Valdkund sijadase [[Vihandan Nemen sared|Vihandan Nemen saril]]. Nened sared kogotas kahtes vulkanižes sarištospäi: [[Barlavento]] (6 sur't sart) i [[Sotavento]] (4 sur't sart).


Kabo Verdel ei ole valdkundröunoid madme. Päivnouzmpolehe 570:ndes kilometras om [[Päivlaskmaižen Afrikan]] randišt. Lähembaižed valdkundad: [[Senegal]], [[Gambii]], [[Mavritanii]]. Kabo Verden randad lainištab [[Atlantine valdmeri]]. Randanpird om 965 km.
Kabo Verdel ei ole valdkundröunoid madme. [[Päivlaskmaižen Afrikan]] randišt venub 570:ndes kilometras päivnouzmpolehe. Lähembaižed valdkundad oma [[Senegal]], [[Gambii]], [[Mavritanii]]. Kabo Verden randad lainištab [[Atlantine valdmeri]]. Randanpird om 965 km.


Kaikiš korktemb čokkoim om [[Fogu (vulkan)|Fogu]]-vulkanan oc, 2829 m valdmeren pindan päl. Vl 1995 järgrehkaiduz oli necil vulkanal.
Kaikiš korktemb čokkoim om [[Fogu (vulkan)|Fogu]]-vulkanan oc, 2829 m valdmeren pindan päl. Vl 1995 järgrehkaiduz oli necil vulkanal.


Klimat om [[tropine vö|tropine]] kuiv. Mecad kattas 16% sariden territorijad, niiden tobj pala om ištutadud mec udessündutamha.
Klimat om [[tropine vö|tropine]] kuiv. Mecad kattas sariden territorijan kudendest, niiden tobj pala om ištutadud mec udessündutamha.


Londuseližed pävarad oma [[kala]], [[bazal't]], [[mouckivi]]; toižed varad oma [[pemz|merivaht]], [[puccolan]], [[merisol]].
Londuseližed pävarad oma [[kala]], [[bazal't]], [[mouckivi]]; toižed varad oma [[pemz|merivaht]], [[puccolan]], [[merisol]].
Rivi 40: Rivi 40:
== Tobmuz ==
== Tobmuz ==
[[Fail:Praia-Assemblée nationale (3).jpg|thumb|right|250px|Kabo Verden Nacionaližen Suiman sauvuz [[Prai|Prajas]].]]
[[Fail:Praia-Assemblée nationale (3).jpg|thumb|right|250px|Kabo Verden Nacionaližen Suiman sauvuz [[Prai|Prajas]].]]
Ohjandusen form om unitarine [[segoitadud tazovaldkund|prezidentiž-parlamentine]] tazovaldkund äjiden partijoiden sistemanke. Valdkundan pämez' om armijan-ki päkäskmez', hän paneb ministrid radnikusele. Kaik rahvaz valičeb prezidentad 5 vodeks, kahtenden strokun om voimuz. Vl 2011 elokun 7. da 21. päivil prezidentan järgvaličendad oliba.
Ohjandusen form om unitarine [[segoitadud tazovaldkund|prezidentiž-parlamentine]] tazovaldkund äjiden partijoiden sistemanke. Valdkundan pämez' om prezident, hän-žo om armijan päkäskmez' i paneb ministrid radnikusele. Kaik rahvaz valičeb prezidentad videks vodeks, kahtenden strokun voimuz om olmas.


Käskusenandai tobmuz om üks'kodine parlament, Nacionaline Suim ([[portugalijan kel'|port.]] ''Assembleia Nacional''). Kaik rahvaz valičeb sen ühtnijoid 5 vodeks, vl 2011 uhokun 6. päiväl järgvaličendad oliba sihe.
Käskusenandai tobmuz om üks'kodine parlament, Nacionaline Suim ({{lang-pt|Assembleia Nacional}}). Kaik rahvaz valičeb sen ühtnijoid videks vodeks, vl 2011 uhokun 6. päiväl järgvaličendad oliba sihe.


Kabo Verden käskuzkundaline tobmuz om Ülembaine käskuzkund ([[portugalijan kel'|port.]] ''Supremo Tribunal de Justicial'') da regionaližed käskuzkundad.
Kabo Verden käskuzkundaline tobmuz om Ülembaine käskuzkund ({{lang-pt|Supremo Tribunal de Justicial}}) da regionaližed käskuzkundad.

Prezidentan järgenduseližed valičendad oliba vn 2011 elokun 7. da 21. päivil.


== Administrativiž-territorialine jagand ==
== Administrativiž-territorialine jagand ==
&nbsp;&nbsp;&nbsp;''Kacu kirjutuz: [[Kabo Verden administrativiž-territorialine jagand]].''
&nbsp;&nbsp;&nbsp;''Kacu kirjutuz: [[Kabo Verden administrativiž-territorialine jagand]].''


Kabo Verdes om 22 municipalitetad ([[portugalijan kel'|port.]] ''concelhos''), 9 niišpäi oma olmas [[Santjagu (Kabo Verde)|Santjagu]]-sarel. Municipalitetad alajagase 32 tulendha ([[portugalijan kel'|port.]] ''freguesias'').
Kabo Verdes om 22 municipalitetad ({{lang-pt|concelhos}}), niišpäi ühesa oma olmas [[Santjagu (Kabo Verde)|Santjagu]]-sarel. Municipalitetad alajagasoiš 32 tulendaks (port. ''freguesias'').


== Eläjad ==
== Eläjad ==
Kabo Verdes elädas [[kaboverdelaižed]]. Vn 2014 heinkus valdkundan eläjiden lugu oli 538 535 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt om nügüd'.
Kabo Verden sured lidnad (enamba 70 tuh. ristitud vl 2010, surembaspäi penembha<ref>[http://www.ine.cv/ Portal do Instituto Nacional de Estatística (ine.cv).] {{ref-pt}}</ref>): [[Prai]] (pälidn) da [[Mindelu]].


Kabo Verden sured lidnad (enamba 70 tuh. ristituid vl 2010, surembaspäi penembha<ref>[http://www.ine.cv/ Portal do Instituto Nacional de Estatística (''ine.cv'').] {{ref-pt}}</ref>): [[Prai]] (pälidn) da [[Mindelu]].
Söndtavaroiden 90% om importiruidud, näl'gan problem om kaikenaigaine. Sen tagut äi emigrantoid Kabo Verdespäi elädas Evropas, Afrikas da [[AÜV]]:oiš. Vl 2006 läz 780 tuhad ristitud eliba verhiš maiš, nece om enamba mi ristitišt kodimaižen valdkundan südäimes.


Söndtavaroiden 90% om importiruidud, näl'gan problem om kaikenaigaine. Sen tagut äi emigrantoid Kabo Verdespäi elädas Evropas, Afrikas da [[Amerikan Ühtenzoittud Valdkundad|AÜV:oiš]]. Vl 2006 läz 780 tuhad ristituid eliba verhiš maiš, nece om enamba mi ristitišt kodimaižen valdkundan südäimes.
Vl 2012 eläjiden lugu oli 523 568 ristitud.


== Ižanduz ==
== Ižanduz ==
Rivi 65: Rivi 67:


== Irdkosketused ==
== Irdkosketused ==
* [http://www.governo.cv/ Kabo Verden Tazovaldkundan oficialine sait.] {{ref-pt}}
* [http://www.governo.cv/ Kabo Verden Tazovaldkundan oficialine sait (''governo.cv'').] {{ref-pt}}
* [http://www.parlamento.cv/ Kabo Verden parlamentan oficialine sait.] {{ref-pt}}
* [http://www.parlamento.cv/ Kabo Verden parlamentan oficialine sait (''parlamento.cv'').] {{ref-pt}}
* [http://www.caboverde.com/ Kabo Verden turizman sait.] {{ref-en}} {{ref-it}}
* [http://www.caboverde.com/ Kabo Verden turizman sait (''caboverde.com'').] {{ref-en}} {{ref-it}}

{{Commons|Cape Verde}}
{{Commons|Cape Verde}}

{{Afrik}}
{{Afrik}}



Vajehtuz 24. tal’vku 2019, kell 23:57

Kabo Verden Tazovaldkund
República de Cabo Verde
 Flag
 Valdkundznam
Pälidn Prai
Eläjiden lugu (2018) 568,373[1] ristitud
Pind 4,033 km²
Kabo Verden Tazovaldkund República de Cabo Verde
Kel' portugalijan
Valdkundan pämez' Žorže Karluš Fonseka
Päministr Žoze Marija Neveš
Religii hristanuskond
Valüt Kabo Verden eskudo (CVE)
Internet-domen .cv
Telefonkod +238
Aigvö UTC−1

Kabo Verde, täuz' oficialine nimituz — Kabo Verden Tazovaldkund (portugalijaks: República de Cabo Verde), om valdkund Päivlaskmaižes Afrikas. Edel 1986 vot nimitihe sidä Vihandan Nemen Sariden Tazovaldkund:aks. Sen pälidn da kaikiš suremb lidn om Prai.

Istorii

Vl 1975 heinkun 5. päiväl Kabo Verde tedištoiti ripmatomut Portugalijaspäi.

Jäl'gmäine Konstitucijan udištamine oli vl 1992 sügüz'kun 25. päiväl. Se om väges voziden 1995 da 1999 vajehtusidenke.

Geografijan andmused

Kabo Verden topografine kart.

Valdkund sijadase Vihandan Nemen saril. Nened sared kogotas kahtes vulkanižes sarištospäi: Barlavento (6 sur't sart) i Sotavento (4 sur't sart).

Kabo Verdel ei ole valdkundröunoid madme. Päivlaskmaižen Afrikan randišt venub 570:ndes kilometras päivnouzmpolehe. Lähembaižed valdkundad oma Senegal, Gambii, Mavritanii. Kabo Verden randad lainištab Atlantine valdmeri. Randanpird om 965 km.

Kaikiš korktemb čokkoim om Fogu-vulkanan oc, 2829 m valdmeren pindan päl. Vl 1995 järgrehkaiduz oli necil vulkanal.

Klimat om tropine kuiv. Mecad kattas sariden territorijan kudendest, niiden tobj pala om ištutadud mec udessündutamha.

Londuseližed pävarad oma kala, bazal't, mouckivi; toižed varad oma merivaht, puccolan, merisol.

Tobmuz

Kabo Verden Nacionaližen Suiman sauvuz Prajas.

Ohjandusen form om unitarine prezidentiž-parlamentine tazovaldkund äjiden partijoiden sistemanke. Valdkundan pämez' om prezident, hän-žo om armijan päkäskmez' i paneb ministrid radnikusele. Kaik rahvaz valičeb prezidentad videks vodeks, kahtenden strokun voimuz om olmas.

Käskusenandai tobmuz om üks'kodine parlament, Nacionaline Suim (port.: Assembleia Nacional). Kaik rahvaz valičeb sen ühtnijoid videks vodeks, vl 2011 uhokun 6. päiväl järgvaličendad oliba sihe.

Kabo Verden käskuzkundaline tobmuz om Ülembaine käskuzkund (port.: Supremo Tribunal de Justicial) da regionaližed käskuzkundad.

Prezidentan järgenduseližed valičendad oliba vn 2011 elokun 7. da 21. päivil.

Administrativiž-territorialine jagand

   Kacu kirjutuz: Kabo Verden administrativiž-territorialine jagand.

Kabo Verdes om 22 municipalitetad (port.: concelhos), niišpäi ühesa oma olmas Santjagu-sarel. Municipalitetad alajagasoiš 32 tulendaks (port. freguesias).

Eläjad

Kabo Verdes elädas kaboverdelaižed. Vn 2014 heinkus valdkundan eläjiden lugu oli 538 535 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt om nügüd'.

Kabo Verden sured lidnad (enamba 70 tuh. ristituid vl 2010, surembaspäi penembha[2]): Prai (pälidn) da Mindelu.

Söndtavaroiden 90% om importiruidud, näl'gan problem om kaikenaigaine. Sen tagut äi emigrantoid Kabo Verdespäi elädas Evropas, Afrikas da AÜV:oiš. Vl 2006 läz 780 tuhad ristituid eliba verhiš maiš, nece om enamba mi ristitišt kodimaižen valdkundan südäimes.

Ižanduz

Vl 2009 Kabo Verden päeksport oli kala (54%) da sobad (21%); toine eksport — teraz, alkogoližed jomad, bobaižed, merisol, avtod. Turizm tob äi ližad valdkundan büdžetha.

Homaičendad

  1. Kabo Verden ristitišton endustuz vn 2018 heinkus // Mail'man faktoiden kirj. — Cia.gov. (angl.)
  2. Portal do Instituto Nacional de Estatística (ine.cv). (port.)

Irdkosketused



Afrikan valdkundad
Afrikan valdkundad
Afrikan valdkundad
Alžir | Angol | Benin | Botsvan | Burkina Faso | Burundi | Čad | Džibuti | Efiopii | Egipt1 | Ekvatorialine Gvinei | Eritrei | Esvatini | Gabon | Gambii | Gan | Gvinei | Gvinei-Bisau | Jemen1 | Kabo Verde | Kamerun | Kenii | Keskafrikan Tazovaldkund | Komoran Sared | Kongon Demokratine Tazovaldkund | Kongon Tazovaldkund | Kot d'Ivuar | Lesoto | Liberii | Livii | Madagaskar | Malavi | Mali | Marok | Mavrikii | Mavritanii | Mozambik | Namibii | Niger | Nigerii | Ruand | San Tome da Prinsipi | Seišelan Sared | Senegal | Sjerra Leone | Somali | Sudan | Suviafrikan Tazovaldkund | Suvisudan | Zambii | Zimbabve | Tanzanii | Togo | Tunis | Ugand

1 Om Azijas mugažo.