Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Alabama”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
(Không hiển thị 34 phiên bản của 22 người dùng ở giữa) | |||
Dòng 1:
{{bài cùng tên}}
{{Tóm tắt về tiểu bang Hoa Kỳ |
Tên chính = Tiểu bang Alabama<br />State of Alabama |
Tên thường = Alabama |
Tên hiệu = Camellia State (Tiểu bang [[Chi Trà|Hoa trà]]), The Heart of Dixie (Tâm [[Dixie]]), Yellowhammer State (Tiểu bang [[Chim cổ vàng]]), và The Cotton State (Tiểu bang [[Bông]]) |
Dòng 17:
Ngang = 306 |
Dài = 531 |
Ngôn ngữ = <small>tính đến 2010<ref>{{
*Tiếng Anh 95,1%
*Tiếng Tây Ban Nha 3,1%|
Năm đếm dân số = 2018|
Dân số = 4.887.871|
Dân số xếp thứ = 24 |
Mật độ dân số = 36,5 (ước tính 2011)|
Dòng 31:
Thứ tự gia nhập = 22 |
Thống đốc = [[Kay Ivey]] ([[Đảng Cộng hòa (Hoa Kỳ)|Cộng hòa]]) |
Thượng nghị sĩ = [[
Múi giờ = [[Giờ chuẩn Trung Mỹ|CST]] |
UTC = −6 |
Hàng 62 ⟶ 61:
|Colors= Đỏ, trắng
|Dance= [[Square dance]]
|Food= [[Bồ nông]], [[Mâm xôi]], [[
|Fossil= ''[[Basilosaurus]]''
|Gemstone= [[Thạch anh|Thạch anh xanh]]
Hàng 76 ⟶ 75:
|QuarterReleaseDate= 2003
}}
'''Alabama''' ({{IPAc-en|audio=en-us-Alabama.ogg|ˌ|æ|l|ə|ˈ|b|æ|m|ə}}, phiên âm tiếng Việt: '''A-la-ba-ma''') là một [[tiểu bang Hoa Kỳ|tiểu bang]] nằm ở [[Nam Hoa Kỳ|vùng đông nam]] [[Hoa Kỳ]], giáp với [[Tennessee]] về phía bắc, [[Georgia]] về phía đông, [[Florida]] và [[vịnh Mexico]] về phía nam, và [[Mississippi]] về phía tây. Alabama là bang [[Danh sách tiểu bang Hoa Kỳ theo diện tích|rộng thứ 30]] và [[Danh sách tiểu bang Hoa Kỳ theo dân số|đông dân thứ 24]] (2010) của Hoa Kỳ. Ở đây có một trong những thủy lộ nội địa dài nhất đất nước (dài {{convert|1500|mi|km}}).<ref>{{
Alabama có biệt danh là ''Yellowhammer State'' (Tiểu bang [[Colaptes auratus|Chim cổ vàng]]), theo loài biểu tượng của bang. Alabama còn được gọi là "Heart of [[Dixie]]" (Tâm Dixie) và ''[[Cotton]] State'' (Tiểu bang Bông). Loài cây tượng trưng là [[Pinus palustris|thông lá dài]] (''Pinus palustris''), và loài hoa tượng trưng là [[Chi Trà|hoa trà]]. Thủ phủ của Alabama là [[Montgomery, Alabama|Montgomery]]. Thành phố lớn nhất theo dân số là [[Birmingham, Alabama|Birmingham]],<ref name="quickcensus">{{
Từ cuộc [[Nội chiến Hoa Kỳ]] đến [[Chiến tranh thế giới thứ hai]], Alabama, như nhiều bang ở [[Nam Hoa Kỳ]], phải đối mặt với khó khăn kinh tế, một phần bởi vì sự phụ thuộc vào nông nghiệp. Sau chiến tranh thế giới thứ hai, Alabama phát triển nhờ sự chuyển hướng kinh tế từ chủ yếu dựa trên nông nghiệp sang một nền kinh tế đa dạng hơn. Nền kinh tế thế kỷ 21 của Alabama dựa trên quản lý, sản xuất ô tô, tài chính, chế tạo,
==Từ nguyên==
[[
Những người Âu-Mỹ đặt tên [[sông Alabama]] và bang Alabama theo [[người Alabama]], một [[hệ ngôn ngữ Muskogee|tộc người nói ngôn ngữ Muskogee]] sinh sống ngay cạnh nơi hợp lưu của [[sông Coosa]] và [[sông Tallapoosa]].<ref name="Read">{{
Từ ''Alabama'' do vậy nhiều khả năng đến từ [[tiếng Alabama]], giả thuyết rằng nó được mượn từ [[tiếng Choctaw]] khó mà chính xác.<ref>"Alabama, n. and adj.". [[Oxford English Dictionary|OED]] Online. March 2016. Oxford University Press. http://www.oed.com/view/Entry/248152?redirectedFrom=alabama& (accessed
Một số học giả đề xuất rằng nó xuất phát từ tiếng Choctaw: ''alba'' ("cây" hay "cỏ") và ''amo'' ("cắt", "xém", hay "thu lượm").<ref name="ADAH1"/><ref name="Rogers">{{
==Địa lý==
[[
{{Main article|Địa lý Alabama}}
{{See also|Danh sách hạt tại Alabama|Địa chất Alabama}}
Alabama là bang lớn thứ 30 tại Hoa Kỳ với tổng diện tích {{convert|52419|sqmi|
Alabama giáp với [[Tennessee]] về phía bắc, [[Georgia]] về phía đông, [[Florida]] về phía nam, và [[Mississippi]] về phía tây. Alabama có một đường bờ biển, ở góc tây nam của bang.<ref name="NetState"/> Độ cao biến thiên từ ngang mực nước biển<ref name="usgs">{{
Điểm cao nhất là đỉnh [[núi Cheaha]],<ref name="NetState"/> đạt {{convert|2413|ft|0|abbr=on}}.<ref name=ngs>{{
Những khu vực tại Alabama được quản lý bởi [[Dịch vụ Vườn Quốc gia]] gồm [[vườn quân sự quốc gia Horseshoe Bend]] gần [[Thành phố Alexander, Alabama|thành phố Alexander]]; [[khu bảo tồn quốc gia Little River Canyon]] gần [[Fort Payne, Alabama|Fort Payne]]; [[tượng đài quốc gia hang Russell]] tại
Thêm vào đó, Alabama sở hữu bốn [[rừng quốc gia (Hoa Kỳ)|rừng quốc gia]]: [[rừng quốc gia Conecuh|Conecuh]], [[rừng quốc gia Talladega|Talladega]], [[rừng quốc gia Tuskegee|Tuskegee]], và [[rừng quốc gia William B. Bankhead|William B. Bankhead]].<ref>{{
===Khí hậu===
{{Main article|Khí hậu Alabama}}
[[
Khí hậu của Alabama là [[khí hậu cận nhiệt đới âm]] (''Cfa'') theo [[phân loại khí hậu Köppen]].<ref>{{
Mùa hè Alabama thuộc loại nóng nhất đất nước, với nhiệt độ đạt mức {{convert|90|°F}} suốt mùa hè ở một vài phần của bang. Alabama cũng hứng chịu [[bão nhiệt đới]]. Những nơi cách xa biển cũng không thoát khỏi tác động của bão, và thường phải tiếp nhận mưa lớn khi bão đi vào đất liền và suy yếu.
Nam Alabama chịu nhiều [[dông]]. Vùng duyên hải Vịnh, quanh vịnh Mobile, trung bình dông được ghi nhận trong 70-80 ngày mỗi năm. Hoạt động này giảm dần khi đi về phía bắc, nhưng thậm chí ở vùng viễn bắc của bang, mỗi năm vẫn có đến 60 ngày dông. Đôi khi, dông đi kèm với [[tia sét|sét]] và [[mưa đá]]. Alabama đứng thứ chín về số người chết cho sét và thứ mười về số người chết do sét trên bình quân dân số.<ref>[http://www.lightningsafety.noaa.gov/stats/04-13state_fatality_rates.pdf Lightning Fatalities, Injuries and Damages in the United States, 2004–2013] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140427010029/http://www.lightningsafety.noaa.gov/stats/04-13state_fatality_rates.pdf |date = ngày 27 tháng 4 năm 2014}}. NLSI.
Nhiệt độ cao nhất từng được ghi nhận tại Alabama là {{convert|112|°F}} ngày 5 tháng 9
===Hệ động-thực vật===
[[
{{Main article|Danh sách động vật lưỡng cư Alabama|Danh sách động vật có vú Alabama|Danh sách động vật bò sát Alabama|Alabama Champion Tree Program|l4=Cây của Alabama}}
Alabama là nơi có một hệ động thực vật phong phú, chủ yếu là do sự đa dạng về môi trường sống, từ [[thung lũng Tennessee]], [[cao nguyên Appalachia]], và [[Ridge-and-Valley Appalachians]] của miền bắc đến [[Piedmont (Hoa Kỳ)|Piedmont]], [[Canebrake (vùng của Alabama)|Canebrake]] và [[Black Belt (vùng của Alabama)|Black Belt]] của miền trung đến [[đồng bằng duyên hải Vịnh]] và bãi biển dọc [[vịnh México]] của miền nam. Alabama thường được xếp vào tốp đầu về [[đa dạng sinh học]].<ref name="alawildlife">{{
Alabama nằm trong quần xã sinh vật rừng cây hạt trần cận nhiệt đới và từng
Các loài động vật bản địa gồm 62 loài [[động vật có vú]],<ref name="outalamam">{{
== Chú thích ==
{{tham khảo|
== Liên kết ngoài ==
Hàng 134 ⟶ 133:
* [http://www.alabama.gov/ Alabama.gov] – trang chủ của chính phủ (tiếng Anh)
* [http://www.alarc.org/ Liên hiệp Hội đồng miền Alabama] (tiếng Anh)
* [http://www.touralabama.org/ TourAlabama.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050707062733/http://touralabama.org/ |date = ngày 7 tháng 7 năm 2005}} – Bộ Du lịch Alabama (tiếng Anh)
* [http://www.archives.state.al.us/ Bộ Lưu trữ và Lịch sử Alabama] (tiếng Anh)
* [http://www.legislature.state.al.us/CodeofAlabama/1975/coatoc.htm Bộ luật Alabama năm 1975] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090107053602/http://www.legislature.state.al.us/CodeofAlabama/1975/coatoc.htm |date = ngày 7 tháng 1 năm 2009}} – Cơ quan lập pháp Alabama (tiếng Anh)
* [http://www.countymapsofalabama.com/ Bản đồ các quận Alabama] (tiếng Anh)
{{Kiểm soát tính nhất quán}}
{{Alabama}}
{{Hoa Kỳ}}
{{
[[Thể loại:Alabama| ]]
[[Thể loại:Tiểu bang Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Các Tiểu bang Liên minh miền Nam Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Nam Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:
[[Thể loại:Tiểu bang Duyên hải vịnh Mexico của Hoa Kỳ]]
|