Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Edo”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động |
n Đã lùi lại sửa đổi 70816594 của 2001:EE0:4604:A470:E53B:A982:C7C1:8393 (thảo luận) mời bạn giải thích lý do xóa? Thẻ: Lùi sửa Liên kết định hướng |
||
| (Không hiển thị 22 phiên bản của 17 người dùng ở giữa) | |||
Dòng 1:
{{otheruses|Thời kỳ Edo|Mạc phủ Edo}}
<!-- Infobox begins -->
{{Infobox settlement
|official_name = Edo
|native_name = {{nobold|江戸}}
|native_name_lang = ja
|nickname = Tokyo (thành phố hiện tại)
|settlement_type = Thành phố cũ<!--For Town or Village (Leave blank for the default City)-->
|motto =
|image_skyline =
|imagesize =
|image_caption =
|image_flag =
|flag_size =
|image_seal =
|seal_size =
|image_shield =
|shield_size =
|city_logo =
|citylogo_size =
|image_map = Location TokyoJapan.jpg
|mapsize =
|map_caption = Vị trí cũ của Edo
|image_map1 =
|mapsize1 =
|map_caption1 =
|image_dot_map =
|dot_mapsize =
|dot_map_caption =
|dot_x =
|dot_y =
|pushpin_map = <!-- the name of a location map as per http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Location_map -->
|pushpin_label_position = <!-- the position of the pushpin label: left, right, top, bottom, none -->
|pushpin_map_caption =
|subdivision_type = Quốc gia
|subdivision_name = {{lá cờcountry|Nhật Bản}}
|subdivision_type1 = [[Tỉnh của Nhật Bản|Tỉnh]]
|subdivision_name1 = [[Tỉnh Musashi|Musashi]]
|subdivision_type2 =
|subdivision_name2 =
|subdivision_type3 =
|subdivision_name3 =
|subdivision_type4 =
|subdivision_name4 =
|government_footnotes =
|government_type = [[Mạc phủ Tokugawa|Địa tầng]]
|leader_title =
|leader_name =
|leader_title1 = <!-- for places with, say, both a mayor and a city manager -->
|leader_name1 =
|leader_title2 =
|leader_name2 =
|leader_title3 =
|leader_name3 =
|leader_title4 =
|leader_name4 =
|established_title = Lâu đài được xây dựng<!-- Settled -->
|established_date = 1457
|established_title2 = ''De facto'' thủ đô
|established_date2 = 1603
|established_title3 = Đổi tên thành Tokyo
|established_date3 = 1868
|area_magnitude =
|unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired-->
|area_footnotes =
|area_total_km2 = <!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion-->
|area_land_km2 = <!--See table @ Template:Infobox Settlement for details on automatic unit conversion-->
|area_water_km2 =
|area_total_sq_mi =
|area_land_sq_mi =
|area_water_sq_mi =
|area_water_percent =
|area_urban_km2 =
|area_urban_sq_mi =
|area_metro_km2 =
|area_metro_sq_mi =
|population_as_of = 1721
|population_footnotes = <ref name=Sansom/>
|population_note =
|population_total = 1000000
|population_density_km2 =
|population_density_sq_mi =
|population_metro =
|population_density_metro_km2 =
|population_density_metro_sq_mi =
|population_urban =
|population_density_urban_km2 =
|population_density_urban_sq_mi =
|population_blank1_title =
|population_blank1 =
|population_density_blank1_km2 =
|population_density_blank1_sq_mi =
|timezone =
|utc_offset =
|timezone_DST =
|utc_offset_DST =
|coordinates = {{tọa độ|35|41|22|N|139|41|30|E|region:JP|display=inline,title}}
|elevation_footnotes = <!--for references: use <ref> </ref> tags-->
|elevation_m =
|elevation_ft =
|blank_name =
|blank_info =
|blank1_name =
|blank1_info =
|footnotes =
}}
<!-- Infobox ends -->
{{nihongo|'''Edo'''|{{ruby|江|え}}{{ruby|戸|ど}}||hanviet=Giang Hộ|kyu=|hg=|kk=|}} (nghĩa là "cửa sông", phát âm [[tiếng Việt]] như là Ê-đô<ref>[http://unescovietnam.vn/index.php?option=com_content&task=view&id=955&Itemid=299 Triều đại hoàng đế Minh Trị (Mutsuhitô)]</ref>) còn được viết là '''Yedo''' hay '''Yeddo''', là tên cũ của [[thủ đô]] nước [[Nhật Bản|Nhật]], tức [[Tōkyō]] ngày nay.
Con người đã có mặt tại khu vực [[Vịnh Tōkyō]] hằng nhiều thế kỷ nhưng trong văn tịch thì mãi đến [[thế kỷ 15]] Edo mới được nhắc đến kể từ khi [[Ōta Dōkan]] cho xây [[thành Edo]] vào năm [[1457]].
Đô thị trọng yếu nhất của Nhật trước đó là [[Kyōto]] nơi [[Thiên hoàng]] (nhà vua Nhật Bản) chọn làm [[thủ đô|kinh đô]]. Khi [[Mạc phủ Tokugawa]] lên nắm quyền và chuyển hành dinh đến Edo thì địa vị [[Kyōto]] bắt đầu lu mờ. Thiên hoàng tiếp tục ngự trị ở [[Kyōto]] nhưng Edo trở thành trung tâm quyền lực. Edo từ đó phát triển nhanh chóng từ làng chài nhỏ bé để trở thành đô thị đông đúc với hơn 1.000.000 dân vào năm 1721. Vào thời điểm đó Edo đã là một trong những thành phố lớn nhất thế giới.
Edo thường bị hỏa hoạn. Riêng cơn cháy ''Meireki no Taika'' năm 1657 đã giết hơn 100.000 người. Sử sách [[thời kỳ Edo]] đã ghi lại hơn 100 cơn hỏa hoạn lớn. Đám cháy thường lan rất nhanh vì nhà cửa hầu hết cất bằng [[gỗ]] mà lại dùng [[than]] để sưởi ấm. Tình hình nhiêm trọng đến nỗi các ''[[Shōgun]]'' lập ra chức ''Machi bugyo'' (町奉行: Đinh phụng hành) để đảm nhiệm việc bảo an. Chức vụ này dưới thời [[Tokugawa Yoshimune]] được củng cố mà hậu thân là ''machibikeshi'' tức hệ thống chữa cháy thành phố ngày nay. Có ước tính cho rằng từ năm 1600 đến 1945, mức phát triển của Edo/Tōkyō bị đẩy lùi 25-50 năm bởi [[chiến tranh]], hỏa hoạn và các [[thiên tai]] như [[động đất]], [[núi lửa]] và [[sóng thần]].
Khi chế độ [[Mạc phủ]] bị lật đổ, Edo đổi tên thành {{nihongo|[[Tōkyō]]|東京|hanviet=Đông kinh}}, có nghĩa là "kinh đô ở miền Đông". Năm 1869, [[Thiên hoàng Minh Trị]] chính thức dời đô từ Kyōto ra Tōkyō và Tōkyō chính thức trở thành thủ đô nước Nhật Bản.
[[Tập tin:Panorama of Edo bw.jpg|nhỏ|giữa|600px|Edo, 1865 hoặc 1866. Hình được chụp bởi [[Felice Beato]].]]
== Xem thêm ==
Hàng 15 ⟶ 123:
*[[Hoàng cung Tōkyō]]
==
* Từ ấn bản năm 1911 sách [[Encyclopædia Britannica]]
Hàng 26 ⟶ 134:
[[Thể loại:Tokyo]]
[[Thể loại:Thời kỳ Edo]]
[[Thể loại:Lịch sử Tokyo]]
| |||