Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tham nhũng”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Xóa link quảng cáo |
|||
(Không hiển thị 42 phiên bản của 29 người dùng ở giữa) | |||
Dòng 1:
[[Tập tin:
[[Tập tin:UNCAC 1.png|nhỏ|phải|[[Công ước phòng chống tham nhũng]]]]
Theo [[Tổ chức Minh bạch Quốc tế]] (''Transparency International'' - TI), '''tham nhũng''' là lợi dụng quyền hành để gây phiền hà, khó khăn và lấy của dân. '''Tham ô''' là hành vi lợi dụng quyền hành để lấy cắp của công. Tham nhũng và tham ô là một hệ quả tất yếu của nền kinh tế kém phát triển, quản lý [[kinh tế]] - [[xã hội]] lỏng lẻo tạo ra nhiều sơ hở cho các hành vi tiêu cực, hiện tượng tham nhũng và các tệ nạn có điều kiện phát triển và tại đó một phần quyền lực chính trị được biến thành quyền lực kinh tế.▼
▲
Tham nhũng và tham ô làm chậm sự phát triển kinh tế-xã hội, làm giảm lòng tin của công dân vào nhà nước và đến chừng mực nào đó nó gây mất ổn định chính trị, kinh tế - xã hội.▼
▲Tham nhũng và tham ô làm chậm sự phát triển kinh tế - xã hội, làm giảm lòng tin của công dân vào [[nhà nước]] và đến chừng mực nào đó nó gây mất ổn định [[chính trị]], kinh tế - xã hội.
== Nguồn gốc tham nhũng và tham ô ==
Tham nhũng xuất hiện từ rất sớm từ khi có sự phân chia quyền lực và hình thành [[nhà nước]]. Có ý kiến cho rằng tham nhũng, tham ô bắt nguồn từ [[Chủ nghĩa cá nhân|nền văn hóa
Tham nhũng và tham ô thường xuất hiện nhiều hơn từ [[Các nước kém phát triển nhất|các nước có nền kinh tế kém phát triển]] hoặc có mức [[thu nhập bình quân đầu người]] thấp. Tại các nước này, do luật pháp lỏng lẻo và thu nhập từ việc làm công chức còn thấp nên
== Công cụ nhận dạng ==
Các tác giả trong cuốn sách ''Tools to support transparency in local governance'' (Công cụ hỗ trợ cho tính minh bạch trong công tác cai trị ở địa phương) đã xác định ra quy luật hoạt động của tham nhũng trong thực tế
Theo công thức trên, có thể dễ dàng nhận dạng tham nhũng trong các biểu hiện của nó: thừa độc quyền, thừa bưng bít thông tin, thiếu (phi) trách nhiệm giải trình.
Dòng 20:
Một công cụ nhận dạng khác dựa theo công thức của C. Stephan<ref>Stephan, Constantin (2012), Industrial Health, Safety and Environmental Management, MV Wissenschaft, Muenster, 3rd edition 2012, pp. 26-28, ISBN 978-3-86582-452-3</ref> tạm dịch như sau:
Theo đó, tham nhũng dựa trên 4 yếu tố, là độc quyền cùng với bưng bít thông tin và thiếu đi sự minh bạch
* '''Độc quyền''': Một hệ thống (thường là [[Chính phủ|chính quyền]]) sở hữu phần lớn hoặc toàn bộ [[Tài sản sở hữu|tài sản]], và chi phối [[thị trường]] mà không thông qua [[quy luật thị trường]].
* '''Bưng bít thông tin''': Nắm quyền [[Xử lý truyền thông|chi phối thông tin]], thậm chí định hướng và [[lừa dối]] [[dư luận]].
* '''Tính minh bạch''': Minh bạch trong chính sách [[hành chính công]], các [[chi phí]] công, và minh bạch trong [[đấu thầu]] [[dự án]] công.
* '''Đạo đức luân lý''': Năng lực đạo đức luân lý của người tham gia vào hệ thống, năng lực này để nhận biết điều đúng sai, và có khả năng làm điều đúng tránh điều sai.
Công cụ nhận dạng tham nhũng cho thấy được
== Tham nhũng chính sách (Lobby) ==
[[Tham nhũng chính sách]] không nhắm đến việc chiếm đoạt tài sản công như tham nhũng thông thường, mà nhằm tác động lên quá trình ra quyết sách về một vấn đề nào đó để chính sách đó có lợi cho đối tượng.
Ở một khía cạnh nào đó, những kiểu "chạy" [[giấy phép]], "chạy" [[dự án]] của các [[doanh nghiệp]] [[Việt Nam]] có thể xem là một phần của tham nhũng chính sách. Nhưng trong khi ở Việt Nam hoạt động này bị xem là bất hợp pháp, tại các nước như [[Hoa Kỳ]], [[Anh]]... nó được gọi là '''[[vận động hành lang]] (Lobby)''' và được coi là hợp pháp.
Tham nhũng ở nhiều [[Nước công nghiệp|nước phát triển]] được thực hiện một cách tinh vi dưới những vỏ bọc hợp pháp với danh nghĩa lobby. Đó là việc gián tiếp đưa [[hối lộ]] bằng nhiều hình thức hợp pháp như thông qua việc [[quyên góp]], ủng hộ quỹ cho các chiến dịch của các [[Chính khách|chính trị gia]], các [[Nghị sĩ quốc hội|nghị
Những vụ lobby nổi tiếng:
*Hãng [[Pepsi]] đã dùng nhiều ưu đãi để tạo dựng quan hệ tốt với nghị sỹ [[Richard Nixon]]. Khi lên làm [[Tổng thống Hoa Kỳ|tổng thống Mỹ]], Nixon đã chỉ thị gỡ bỏ hết [[Máy bán hàng|máy tự động]] bán Coca trong dinh tổng thống và thay vào đó là Pepsi. Đến lượt hãng
*Trong [[Vụ tràn dầu Deepwater Horizon|thảm họa dầu loang]] trên [[Vịnh
== Thực trạng tham nhũng trên thế giới ==
Theo Tổ chức Minh bạch Quốc tế, một [[tổ chức phi chính phủ]], công bố ngày [[18 tháng 10]] năm [[2005]] [http://www.transparency.org/cpi/2005/cpi2005.sources.en.html] có tới 2/3 trong 159 nước được thăm dò có tình trạng tham nhũng nghiêm trọng.
* Các nước [[Bắc Âu]] được đánh giá là tốt nhất: [[Iceland]] (1), [[Phần Lan]] và [[New Zealand]] (2), [[Đan Mạch]] (4), [[Thụy Điển]] (6) và [[Na Uy]] (8). Các nước nghèo cũng chính là những nước có tình trạng tham nhũng và tham ô nặng đội sổ: [[Bangladesh]] và [[Tchad]] (158). Tiếp đó là [[Haiti]], [[
* [[Châu Á]]: [[Singapore]] (5),
* Theo một nghiên cứu của [[Ngân hàng Thế giới]] (''World Bank''), hàng năm trên [[thế giới]] có khoảng 1.000 tỷ USD bị tham nhũng dưới dạng đưa [[hối lộ]].
* Theo tổ chức TI, chỉ riêng ở [[châu Phi]] hàng năm có khoảng 148 tỷ USD đã bị mất hay thất thoát do tệ tham nhũng gây ra, tương đương với 1/2 khoản [[nợ nước ngoài]] của lục địa này. (Theo con số nợ nước ngoài của [[Quỹ
* Chủ tịch của Tổ chức Minh bạch Quốc tế, Peter Eigen, nhận xét: "Tham nhũng là nguyên nhân chính của [[Nghèo|đói nghèo]] khóa chặt người dân trong vòng nghèo khổ."
== Những chính trị gia tham nhũng, tham ô ==
Tổ chức Minh bạch Quốc tế vừa lập danh sách những chính trị gia tham nhũng nhất trong những thập kỷ 1990 (13 tháng 10 năm 2005)
* Đứng hàng đầu trong danh sách là cựu Tổng thống [[Mobutu Sese Seko]] của [[Cộng hòa Dân chủ Congo|Cộng hoà Dân chủ Congo]], biển thủ 5-8 tỷ đô la; cựu Tổng thống [[Suharto]] của [[Indonesia]], tài sản gần bằng một nửa [[Tổng sản phẩm nội địa|tổng sản phẩm quốc nội]] của Indonesia; cựu Tổng thống [[Ferdinand Marcos]] của [[Philippines]] biển thủ 100 tỷ đô la (theo báo cáo của ủy ban trong sạch phủ tổng thống Philippines); và cựu Tổng thống [[Alberto Fujimori]] của [[Peru]], biển thủ hàng trăm triệu đô.
== Biện pháp chống tham nhũng và tham ô ==
Nhiều quốc gia họp tại [[
'''Công cụ chiến đấu tham nhũng, tham ô ''' = Minh bạch khiếu nại của dân chúng + Minh bạch [[ngân sách]], [[tài chính]] + Minh bạch [[Mua sắm cá nhân|mua sắm]]
[[
Loại bỏ tham nhũng, tham ô và thực hiện cải cách việc nhận tiền [[tài trợ]] là những điều quan trọng để các khoản hỗ trợ [[tài chính]], tài trợ hiệu quả hơn và để mục tiêu phát triển [[kinh tế]] của thế giới được thành công
[[Ngày
== Số liệu điều tra tham nhũng==
{{bài chi tiết|Chỉ số nhận thức tham nhũng}}
Từ năm [[1995]], [[Tổ chức Minh bạch Quốc tế]] (Transparency International - '''TI''') đã công bố một '''chỉ số nhận thức tham nhũng''' (Corruption Perceptions Index - '''CPI''') hàng năm<ref>[http://www.transparency.org/policy_research/surveys_indices/cpi Corruption Perception Report] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060619145956/http://www.transparency.org/policy_research/surveys_indices/cpi |date = ngày 19 tháng 6 năm 2006}} Truy cập vào ngày [[9 tháng 1]] năm [[2007]]</ref> xếp thứ tự các quốc gia trên thế giới theo "mức độ tham nhũng mà được nhận thức tồn tại trong các giới [[công chức]] và chính trị gia".<ref name=2005FAQ>{{Chú thích web |url=http://www.icgg.org/corruption.cpi_2005_faq.html |tiêu đề=Frequently Asked Questions: TI Corruption Perceptions Index (CPI 2005) |ngày truy cập=ngày 22 tháng 11 năm 2005 }}</ref> Tổ chức định nghĩa tham nhũng là "lạm dụng chức vụ công để hưởng tư lợi".<ref name=2005FAQ/>
== Trừng phạt ==
Tham nhũng là một tội lỗi gây hại cho quốc gia và là một trong các nguyên nhân gây ra nạn đói nghèo cho người dân nhưng nó được hiểu khác nhau tuỳ theo từng thời kỳ, tuỳ theo quan điểm của [[Giai cấp thống trị|giai cấp cầm quyền]] cũng như ý thức quyền lợi của công dân mà có các biện pháp trừng phạt khác nhau trong [[lịch sử]]:
* Ở thành [[Athena]] trong thời [[Hy Lạp cổ đại]], các quan chức tham nhũng sẽ bị tước [[quyền công dân]] và quyền tham gia vào các tổ chức chính trị của thành bang vì theo luật, việc nhận hối lộ đáng phải chịu sự ô nhục và ruồng bỏ mà bị tước quyền công dân cũng như việc bị huỷ bỏ sinh mạng chính trị là hình phạt ô nhục đối với dân Hy Lạp cổ đại. Cũng có khi họ bị [[tử hình]].
* Ở [[Byzantium]] vào [[Thế kỷ 11|thế kỉ thứ 11]], các quan chức tham nhũng thường bị làm cho [[Khiếm thị|mù mắt]] và [[Thiến|bị thiến]]. Bên cạnh việc chịu đòn và bị làm cho mù mắt, những kẻ nhận hối lộ thường bị đày ải, còn tài sản của họ thì bị tịch thu sung công. Hình phạt thiến không phải do pháp luật quy định mà là kết quả của việc xúc phạm và sỉ nhục công chúng.
* [[Cộng hòa La Mã]] áp dụng hình phạt xử tử đối với những [[Thẩm phán|quan tòa]] nhận hối lộ theo bộ luật hợp pháp đầu tiên của nước cộng hòa Twelve Tables.
* Ở [[Hoa Kỳ]] [[Lịch sử Hoa Kỳ|thời mới thành lập]] người nhận hối lộ phải đi tù hoặc nộp phạt.
* Ở [[Trung Quốc]], tham nhũng bị phạt tù, ở mức nghiêm trọng thì sẽ bị tử hình. Mỗi năm, Trung Quốc tử hình hàng chục quan chức tham nhũng, trong đó có cả những quan chức ở cấp cao trong chính quyền.
* Ở [[Việt Nam]] người nhận hối lộ sẽ được giảm nhẹ
Vào năm 1923, có một lần, toà án [[Moskva]] xử nhẹ một vụ ǎn hối lộ, lãnh tụ
==Xem thêm==
Dòng 86:
* [[Tham nhũng tại Việt Nam]]
* [[Chống tham nhũng ở Singapore]]
* [[Vụ bê bối 1Malaysia Development Berhad]]
== Chú thích ==
{{tham khảo|
== Liên kết ngoài ==
{{thể loại Commons|Corruption}}
Tiếng Anh
* [http://law-ref.org/CORRUPTION/index.html Hiệp định Chống tham nhũng của Liên hiệp quốc tại Law-Ref.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100226072207/http://law-ref.org/CORRUPTION/index.html |date = ngày 26 tháng 2 năm 2010}}
* [http://www.transparency.org/ Transparency International]
* [http://www.institutionalreform.org/ Tool to analyze anti-corruption and institutional reform]
Tiếng Việt
* [http://www2.vietnamnet.vn/chinhtri/chongthamnhung/2006/09/610886/ Chuyên trang chống tham nhũng] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060929043104/http://www1.vietnamnet.vn/chinhtri/chongthamnhung/2006/09/610886/ |date = ngày 29 tháng 9 năm 2006}} ở [[VietNamNet|Vietnam Net]]
* [http://www.vnn.vn/chinhtri/hoso/2005/07/470568/ Dự thảo luật phòng chống tham nhũng] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060422201308/http://www.vnn.vn/chinhtri/hoso/2005/07/470568/ |date = ngày 22 tháng 4 năm 2006}}
* [http://vietnamnet.vn/diendan/2005/07/470486/ Tham nhũng: Chống thế nào cho hiệu quả?]
* [http://www.nld.com.vn/tintuc/chu-diem/120170.asp 6 nhóm giải pháp chống tham nhũng] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051103123357/http://www.nld.com.vn/tintuc/chu-diem/120170.asp |date = ngày 3 tháng 11 năm 2005}}
* [http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/story/2006/04/060427_thayer_corruption.shtml Chống tham nhũng không có lời giải?]
* [http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/story/2006/04/060417_vietcorruption_tsuboi.shtml Tham nhũng giúp bảo vệ quyền lực]
* [http://www.undp.org.vn/undp/unews/features/05feat/feat03v.htm Chống Tham Nhũng Thông Qua Quản trị Quốc gia Theo Nguyên Tắc Dân Chủ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060412183642/http://www.undp.org.vn/undp/unews/features/05feat/feat03v.htm |date = ngày 12 tháng 4 năm 2006}}
* [http://vietnamese.vietnam.usembassy.gov/doc_ej1206.html Chuyển đổi văn hóa tham nhũng] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070522174301/http://vietnamese.vietnam.usembassy.gov/doc_ej1206.html |date = ngày 22 tháng 5 năm 2007}}
* [http://chongthamnhung.thanhtra.gov.vn Cổng Thông tin Phòng Chống Tham Nhũng] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090507191331/http://chongthamnhung.thanhtra.gov.vn/ |date = ngày 7 tháng 5 năm 2009}} Cổng thông tin chính thức Chống Tham Nhũng của chính phủ Việt Nam
* [http://vietnamnet.vn/chinhtri/hoso/2005/11/508665/ Chống tham nhũng - cuộc chiến "liên thời đại"]
* [http://kdlc.vn/tin-chuyen-nganh/luat-phong-chong-tham-nhung-va-nhung-dieu-can-biet.html Luật Phòng chống tham nhũng và những điều cần biết] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180405153138/http://kdlc.vn/tin-chuyen-nganh/luat-phong-chong-tham-nhung-va-nhung-dieu-can-biet.html |date = ngày 5 tháng 4 năm 2018}}
{{Tham nhũng}}
Hàng 118 ⟶ 119:
[[Thể loại:Thanh lý doanh nghiệp]]
[[Thể loại:Luật doanh nghiệp]]
[[Thể loại:Lạm dụng hệ thống luật pháp]]
|