Bước tới nội dung

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tăng Tuyết Minh”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
→‎Một số tài liệu phủ nhận việc Hồ Chí Minh đã kết hôn: Đã chuyển mục này sang bài Gia đình Hồ Chí Minh cho phù hợp với chủ đề
Dòng 71: Dòng 71:
==Phản ứng của một số cơ quan ngôn luận Việt Nam==
==Phản ứng của một số cơ quan ngôn luận Việt Nam==
Tháng 5 năm 1991, sau khi [[Báo Tuổi Trẻ]] đăng một bài viết về việc Hồ Chí Minh có thể đã có vợ, tổng biên tập là bà [[Vũ Kim Hạnh]] đã bị đình chỉ chức vụ.<ref>{{cite web|url=http://www.unhcr.org/refworld/publisher,HRW,,VNM,467fca54c,0.html|title=Human Rights Watch World Report 1992 - Vietnam|author=[[Tổ chức Theo dõi Nhân quyền]]|date=1992-01-01|accessdate=2009-08-03}}</ref><ref>{{cite book|author=Claire Boobbyer|title=Footprint Vietnam|pages=397|publisher=Footprint Travel Guides|date=2008|isbn=1906098131|url=http://books.google.com/books?id=0FKCuR0i0SMC&q=Tang+Tuyet+Minh#v=snippet&q=Tang%20Tuyet%20Minh&f=false}}</ref> Theo phóng viên Mark Baker của tờ ''[[Sydney Morning Herald]]'', vào năm 2002, sau khi quyển ''Ho Chi Minh: A Life'' của William J. Duiker đã được xuất bản, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, cơ quan xuất bản chính trị của Đảng và Nhà nước [[Việt Nam]] đã gửi thư đến Hyperion Books, nhà xuất bản gốc của quyển này, để xin phép dời khỏi bản dịch tiếng Việt một số thông tin "không nhất quán với thông tin trong hồ sơ tài liệu" về Hồ Chí Minh mà Đảng và Nhà nước Việt Nam hiện đang lưu trữ<ref name=smh/>. Tuy NXB Chính trị Quốc gia không nói rõ muốn dời thông tin nào nhưng ông Duiker cho rằng một số quan chức cấp cao đã không hài lòng khi có nhắc đến đời sống tình cảm riêng tư của Hồ Chí Minh.<ref name=smh>{{cite news|url= http://www.smh.com.au/articles/2002/08/14/1029113957710.html|title=Uncle Ho: a legend on the battlefield and in the boudoir|author=Mark Baker|publisher=Sydney Morning Herald|date=2002-08-15}}</ref> Ông cũng cho rằng chính quyền Việt Nam muốn tạo ấn tượng rằng Hồ Chí Minh suốt đời sống độc thân và phủ nhận bất cứ mối quan hệ chính thức và nghiêm túc nào của ông với phụ nữ sau khi ông đã trở thành nhà cách mạng <ref name=smh/>. Một ấn bản của tạp chí ''[[Far Eastern Economic Review]]'' nói về tranh cãi này cũng bị cấm phát hành tại Việt Nam <ref name=smh/>.
Tháng 5 năm 1991, sau khi [[Báo Tuổi Trẻ]] đăng một bài viết về việc Hồ Chí Minh có thể đã có vợ, tổng biên tập là bà [[Vũ Kim Hạnh]] đã bị đình chỉ chức vụ.<ref>{{cite web|url=http://www.unhcr.org/refworld/publisher,HRW,,VNM,467fca54c,0.html|title=Human Rights Watch World Report 1992 - Vietnam|author=[[Tổ chức Theo dõi Nhân quyền]]|date=1992-01-01|accessdate=2009-08-03}}</ref><ref>{{cite book|author=Claire Boobbyer|title=Footprint Vietnam|pages=397|publisher=Footprint Travel Guides|date=2008|isbn=1906098131|url=http://books.google.com/books?id=0FKCuR0i0SMC&q=Tang+Tuyet+Minh#v=snippet&q=Tang%20Tuyet%20Minh&f=false}}</ref> Theo phóng viên Mark Baker của tờ ''[[Sydney Morning Herald]]'', vào năm 2002, sau khi quyển ''Ho Chi Minh: A Life'' của William J. Duiker đã được xuất bản, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, cơ quan xuất bản chính trị của Đảng và Nhà nước [[Việt Nam]] đã gửi thư đến Hyperion Books, nhà xuất bản gốc của quyển này, để xin phép dời khỏi bản dịch tiếng Việt một số thông tin "không nhất quán với thông tin trong hồ sơ tài liệu" về Hồ Chí Minh mà Đảng và Nhà nước Việt Nam hiện đang lưu trữ<ref name=smh/>. Tuy NXB Chính trị Quốc gia không nói rõ muốn dời thông tin nào nhưng ông Duiker cho rằng một số quan chức cấp cao đã không hài lòng khi có nhắc đến đời sống tình cảm riêng tư của Hồ Chí Minh.<ref name=smh>{{cite news|url= http://www.smh.com.au/articles/2002/08/14/1029113957710.html|title=Uncle Ho: a legend on the battlefield and in the boudoir|author=Mark Baker|publisher=Sydney Morning Herald|date=2002-08-15}}</ref> Ông cũng cho rằng chính quyền Việt Nam muốn tạo ấn tượng rằng Hồ Chí Minh suốt đời sống độc thân và phủ nhận bất cứ mối quan hệ chính thức và nghiêm túc nào của ông với phụ nữ sau khi ông đã trở thành nhà cách mạng <ref name=smh/>. Một ấn bản của tạp chí ''[[Far Eastern Economic Review]]'' nói về tranh cãi này cũng bị cấm phát hành tại Việt Nam <ref name=smh/>.

==Một số tài liệu phủ nhận việc Hồ Chí Minh đã kết hôn==
Hồ Chí Minh cả đời không lập gia đình, không hề có con cái<ref>[http://www1.vietnamnet.vn/lanhdao/2007/05/696497/ Ký ức "người hàng xóm" về Chủ tịch Hồ Chí Minh] 01:39' 19/05/2007 (GMT+7)</ref>.
===Tài liệu của Hồ Chí Minh===

*Đầu năm 1947, Bác sĩ [[Vũ Đình Tụng]], trí thức [[Công giáo]], Giám đốc Nha Y tế Bắc Bộ có con trai hy sinh trong chiến đấu. Hồ Chí Minh đã viết thư cho ông:
:"''Thưa ngài''
:Tôi được báo cáo rằng con giai ngài đã oanh liệt trong chiến đấu.
:Ngày biết rằng tôi không có gia đình, cũng không có con cái. Nước Việt Nam là gia đình của tôi. Tất cả thanh niên Việt Nam là con cháu của tôi. Mất đi một thanh niên thì hình như tôi đứt một đoạn ruột.
:Nhưng cháu và anh em thanh niên khác dũng cảm hy sinh để giữ gìn đất nước. Thế là họ đã làm rạng rỡ dân tộc, vẻ vang giống nòi. Họ chết cho Tổ quốc sống mãi; vật chất họ mất nhưng tinh thần của họ vẫn luôn luôn sống mãi với non sông Việt Nam.
:Họ là con thảo của Đức Chúa, họ đã thực hiện cái khẩu hiệu: Thuợng đế và Tổ Quốc. Những thanh niên đó là anh hùng dân tộc. Đồng bào và Tổ Quốc sẽ không bao giờ quên ơn họ.
:Ngài đã đem món của cả quý báu nhất là con của mình, sẵn sàng hiến cho Tổ quốc. Từ đây chắc ngài sẽ thêm ra sức giúp việc kháng chiến để bảo vệ nước nhà thì linh hồn cháu ở trên trời cũng bằng lòng và sung sướng.
:Tôi thay mặt Chính phủ cảm ơn ngài và gửi ngài lời chào thân ái và quyết thắng.
:''Tháng 1 năm 1947''
:'''Hồ Chí Minh'''<ref>Hồ Chí Minh Toàn tập. Tập 5. NXB Chính trị quốc gia. Hà Nội. 2001. trang 40. (Bản gốc đánh máy, có chữ ký và tư ấn lưu tại Trung tâm lưu trữ quốc gia I. Bản chụp lại lưu tại Viện Hồ Chí Minh).</ref>

*Ngày 16 tháng 7 năm 1947, tại [[Việt Bắc]], trong bản dự kiến các câu trả lời cho các câu hỏi của một nhà báo của hãng thông tấn [[Reuter]] về đời tư của mình; Hồ Chí Minh viết: "Ngài đã hỏi, tôi xin dẹp sự khiêm tốn lại một bên mà đáp một cách thực thà: Tôi không nhà cửa, không vợ, không con. Nước Việt Nam là đại gia đình của tôi. Phụ lão Việt Nam là thân thích của tôi. Phụ nữ Việt Nam là chị em của tôi. Tôi chỉ có một điều ham muốn là làm cho Tổ quốc tôi được độc lập, thống nhất, dân chủ".<ref>Hồ Chí Minh. Toàn tập. Tập 5. NXB Chính trị quốc gia. Hà Nội. 2001. trang 171.</ref>

===Các tài liệu khác===

Tại Hội thảo khoa học quốc tế về Hồ Chí Minh nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của ông và đón nhận quyết định của Tổ chức Văn hóa giáo dục Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận ông là danh nhân văn hóa thế giới, anh hùng giả phóng dân tộc tại Hà Nội từ ngày 29 đến ngày 30 tháng 3 năm 1990. Có đại biểu đã đề cập đến đời sống độc thân của Hồ Chí Minh:
:*Josephine Stenson (sinh viên sau đại học tại Trường đại học Florida Atlantic) trong bài tham luận "Vai trò của Hồ Chí Minh trong lịch sử tiến bộ của phụ nữ" đã dẫn tập hồi ký "Tôi sống cạnh Hồ Chí Minh từ những ngày đầu khởi nghĩa" của thiếu tá Thomas Smit chỉ huy biệt đội "Con nai" và là tham mưu trưởng đại đội Việt- Mỹ, chịu trách nhiệm huấn luyện quân sự cho Việt Minh có đề cập đến những tâm sự của Hồ Chí Minh với ông này. Khi được hỏi: Tại sao Chủ tịch không lấy vợ, không lập gia đình. Hồ Chí Minh trả lời: Khi còn trẻ phải đi hoạt động cách mạng, khi giành được độc lập thì đã già nên không dám tính chuyện đó. Trước khi tôi ra đi, tôi có yêu một người con gái, người con gái đó cũng rất yêu tôi, Nhưng phải dừng lại về chuyện yêu đương, sau nhiều năm mất liên lạc, tôi không biết người con gái đó đang ở đâu, còn hay mất.<ref>Nhiều tác giả. Kỷ yếu Hội thảo khoa học quốc tế về Hồ Chí Minh nhân dịp 100 năm ngày sinh của Nguời. Bảo tàng Hồ Chí Minh. Hà Nội. tháng 5 năm 1990. trang 185. </ref>
:*Một đoạn khác cũng trong tham luận của Josephin Stensen đề cập đến vấn đề này: "Vào năm 1919, Hồ Chí Minh đã rất kiên quyết trong các phát biểu về quyền bình đẳng của phụ nữ. Nhưng cho đến lúc đó và sau đó, chưa có người phụ nữ nào buớc vào cuộc đời Người như là một người bạn riêng tư, bạn gái tâm tình hoặc vợ."<ref>UNESCO và Ủy ban khoa học xã hội Việt Nam. Hội thảo Quốc tế về Chủ Tịch Hồ Chí Minh. NXV Khoa học xã hội. Hà Nội. 1990. trang 143.</ref>

Cuốn hồi ký "Bác Hồ gặp chị và anh ruột" đã cho biết về việc bà Nguyễn Thị Thanh, chị ruột của Hồ Chí Minh đề cập đến việc hôn nhân của ông:
:"Bà Thanh hỏi: "Chị hỏi thật cậu, việc gia đình riêng của cậu thế nào rồi". Bác nghiêm nét mặt lại, lấy tay khoát khoát và nói rằng: "Việc đó không thể được. Từ trước đến nay chưa bao giờ nghĩ đến việc đó và cũng không thể nghĩ đến việc đó đuợc".<ref>Hồ Quang Chính. Bác Hồ gặp anh chị ruột (Hồi ký). NXB Nghệ An. 1997. trang 18.</ref><ref>Báo Nhân dân. Số 10515. ngày 19 tháng 5 năm 1984. bản lưu trữ tại Thư viện quốc gia CHXHCN Việt Nam.</ref>


==Chú thích==
==Chú thích==

Phiên bản lúc 09:14, ngày 10 tháng 8 năm 2009

Tăng Tuyết Minh thập niên 1920 (thời điểm kết hôn: 1926)

Tăng Tuyết Minh (chữ Hán: 曾雪明; 19051991) là một phụ nữ Trung Quốc. Theo nghiên cứu của một số học giả có tên tuổi thì bà đã kết hôn với Hồ Chí Minh, khi đó có bí danh là Lý Thụy vào năm 1926 và đã sống chung với ông được nửa năm cho đến khi ông phải rời Trung Quốc sau vụ chính biến năm 1927 [1][2] Sau này, khi Hồ Chí Minh trở thành chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, hai người đã tìm cách liên lạc nhau nhưng không được [3]

Xuất thân

Bà Tăng Tuyết Minh sinh vào tháng 10 năm 1905 tại thành phố Quảng Châu, Trung Quốc, quê ở huyện Mai tỉnh Quảng Đông. Thân phụ của bà là Tăng Khai Hoa làm nghề buôn bán; thân mẫu của bà là Lương thị, vợ kế của Tăng Khai Hoa. Ông Tăng Khai Hoa qua đời khi Tăng Tuyết Minh mới lên mười.

Đầu năm 1923, bà học Cao đẳng tiểu học sau đó tốt nghiệp trường Hộ sinh Quảng Châu, ra làm nữ hộ sinh. Tháng 11 năm 1924, Nguyễn Ái Quốc với bí danh là Lý Thụy từ Moskva đến Quảng Châu làm phiên dịch cho cố vấn Liên Xô Mikhail Markovich Borodin, thuộc Hội Lao Liên của Tôn Trung Sơn.

Mùa hè năm 1926, qua sự mai mối của một trợ thủ đắc lực là Lâm Đức Thụ [1], Nguyễn Ái Quốc gặp Tăng Tuyết Minh. Theo các tài liệu của Pierre Brocheux, Nguyễn Ái Quốc rất có cảm tình với cô gái Quảng Châu có gương mặt trái xoan, da trắng, điềm đạm, đoan trang, thông minh này[1].

Hôn nhân

Tập tin:Tăng Tuyết Minh60.jpg
Tăng Tuyết Minh năm 1965 (60 tuổi)

Tháng 10 năm 1926, hôn lễ giữa Lý Thụy, (bí danh hoạt động của Nguyễn Ái Quốc khi đó) và Tăng Tuyết Minh được tổ chức tại nhà hàng Thái Bình, với sự chứng kiến[3] của Thái Sướng, Đặng Dĩnh Siêu (vợ của Chu Ân Lai) và một số học viên khoá huấn luyện phụ vận [4]. Đây cũng là địa điểm mà Chu Ân Lai và Đặng Dĩnh Siêu tổ chức kết hôn trước đó một năm. Cuộc hôn nhân này ban đầu bị mẹ Tăng Tuyết Minh phản đối vì bà lo ngại Nguyễn Ái Quốc hoạt động nay đây mai đó không ổn định, nhưng lại được Tăng Cẩm Tương, anh của Tăng Tuyết Minh, tán thành vì nhận xét Nguyễn Ái Quốc là người có học vấn, cẩn trọng và tâm huyết với sự nghiệp [3]. Theo sử gia người Pháp Pierre Brocheux trong cuốn tiểu sử Ho Chi Minh: A Biography, một số người cùng hoạt động hoặc quen biết Lý Thụy như Nguyễn Hải ThầnLê Hồng Sơn phản đối cuộc hôn nhân này. Trong một lá thư cho các đồng sự, Lý Thụy đã giải thích lý do cưới Tăng Tuyết Minh là vì ông cần một phụ nữ để dạy ngôn ngữ và chăm lo nhà cửa [1].

Sử gia William J. Duiker trong cuốn tiểu sử Ho Chi Minh: A Life cũng nhắc đến tin đồn rằng hai người đã có một người con gái; ông dẫn thông tin này từ cuốn Vision Accomplished? của tác giả Nguyễn Khắc Huyên [2].

Xa nhau mãi mãi

Ngày 12 tháng 4 năm 1927, sau khi Lý Thụy và Tăng Tuyết Minh kết hôn đuợc nửa năm, Tưởng Giới Thạch phát động cuộc chính biến tại Thượng Hải. Lý Thụy phải chuyển đến Vũ Hán vì trụ sở của đoàn cố vấn Lao Liên chuyển đến đây. Tuy nhiên do tình thế lúc bấy giờ, sau khi đến Vũ Hán, Lý Thụy lại chuyển đến Thượng Hải, rồi đi sang Nga, vòng qua châu Âu rồi về Thái Lan...

Về phần mình, Tăng Tuyết Minh gia nhập Đoàn Thanh niên Xã hội chủ nghĩa. Từ tháng 7 năm 1927 đến tháng 6 năm 1929, Tăng Tuyết Minh vào học tại trường Anh văn Kiêm Bá và trường Trung học nữ sinh Tân Á. Từ tháng 7 năm 1929 đến đầu năm 1930, bà rời Quảng Châu, làm nữ hộ sinh huyện Thuận Đức quê ngoại [4].

Thư của Nguyễn Ái Quốc gửi Tăng Tuyết Minh

Tập tin:LetterByHoToWife.jpg
Thư gửi Tăng Tuyết Minh

Cũng vẫn qua bí danh Lý Thụy, Nguyễn Ái Quốc đã vài lần nhờ người chuyển thư cho Tăng Tuyết Minh nhưng không có kết quả. Khi ở Thái Lan, ông đã viết một lá thư bằng chữ Hán với nội dung như sau:

Dữ muội tương biệt,
Chuyển thuấn niên dư,
Hoài niệm tình thâm,
Bất ngôn tự hiểu.
Tư nhân hồng tiện,
Dao ký thốn tiên,
Tỷ muội an tâm,
Thị ngã ngưỡng (hoặc sở) vọng.
Tinh thỉnh
Nhạc mẫu vạn phúc.
Chuyết huynh Thụy.

Dịch nghĩa: "Từ ngày chia tay với em, đã hơn một năm trôi qua. Nhớ thương khắc khoải, chẳng nói cũng hiểu. Nay mượn cánh hồng, gửi mấy dòng thư để em yên tâm, đó là điều anh mong mỏi, và cầu cho nhạc mẫu vạn phúc. Người anh vụng về, Thụy".

Bản dịch của N.H.Thành:

Cùng em xa cách,
Đã hơn một năm,
Thương nhớ tình thâm,
Không nói cũng rõ.
Cánh hồng thuận gió,
Vắn tắt vài dòng,
Để em an lòng,
Ấy anh ngưỡng vọng.
Và xin kính chúc,
Nhạc mẫu vạn phúc.
Anh ngu vụng: Thụy

Bức thư này đã bị mật thám Pháp tại Đông Dương chặn được và giữ lại ngày 14 tháng 8 năm 1928, hiện được lưu trữ tại CAOM (viết tắt của Centre des Archives d’Outre-Mer _Trung tâm Lưu trữ Hải ngoại) đặt tại Aix-en-Provence[5] [4].

Theo Pierre Brocheux, nội dung của bức thư này mâu thuẫn với lý do "cần một phụ nữ để dạy ngôn ngữ và chăm lo nhà cửa" mà Lý Thụy đã dùng để giải thích cho Nguyễn Hải Thần, Lê Hồng Sơn và một số người khác về việc hôn nhân của ông với Tăng Tuyết Minh[1].

Đầu tháng 5 năm 1930, Nguyễn Ái Quốc lại viết một lá thư nữa từ Thượng Hải hẹn Tăng Tuyết Minh lên Thượng Hải để gặp nhau. Lá thư này cũng không đến được tay Tăng Tuyết Minh do bà đã rời khỏi địa chỉ ghi trong thư là trạm y tế của bác sĩ Dư Bác Văn ở thị trấn Lặc Lưu, nhưng bị Dư Bác Văn đã xem trộm bức thư rồi đốt đi. Đến nửa năm sau Tăng Tuyết Minh mới biết chuyện nhờ nữ y sĩ Hoàng Nhã Hồng (người đạ chứng kiến vụ đốt thư) cho biết [3].

Nhìn thấy chồng tại tòa án rồi qua ảnh

Tăng Tuyết Minh khi đã cao tuổi. Trên tường nhà có treo ảnh Hồ Chí Minh

Ngày 5 tháng 6 năm 1931 Nguyễn Ái Quốc bị các nhà cầm quyền Anh bắt sau khi trở lại Hương Cảng. Đến cuối năm 1931, nhà cầm quyền Anh ở Hương Cảng đem Nguyễn Ái Quốc ra xét xử, tuy nhiên Tăng Tuyết Minh chỉ có thể nhìn thấy ông từ rất xa, còn ông thì hoàn toàn không biết bà có mặt tại toà. Đây là lần cuối cùng Tăng Tuyết Minh nhìn thấy Nguyễn Ái Quốc [3] [4].

Theo bài "Hồ Chí Minh với người vợ Trung Quốc Tăng Tuyết Minh", đã đăng trên tạp chí Đông Nam Á tung hoành (Dọc ngang Đông Nam Á), số tháng 11-2001 xuất bản tại Nam Ninh của Hoàng Tranh thì tháng 5 năm 1950 Tăng Tuyết Minh nhìn thấy ảnh Hồ Chí Minh trên Nhân dân Nhật báo cùng với tiểu sử, bà tin chắc đó chính là chồng mình. Bà đã cố gắng liên lạc với ông qua đại sứ Hoàng Văn Hoan và tổ chức Đảng Cộng sản Trung Quốc. Nhưng tất cả cố gắng của bà đều không thành. Cũng theo Hoàng Tranh, một cán bộ lãnh đạo Quảng Châu đã tới gặp Tăng Tuyết Minh và trao cho bà lá thư của bà Thái Sướng "chứng thực Hồ Chí Minh chính là Lý Thụy cũng tức là chồng Tăng Tuyết Minh" và cán bộ này cũng "giải thích (…) lý do tại sao không tiện liên lạc với Chủ tịch Hồ Chí Minh, hy vọng Tăng Tuyết Minh hiểu và lượng thứ việc này, yên tâm công tác" [3]. Hồ Chí Minh cũng từng thông qua Tổng lãnh sự Việt Nam tại Quảng Châu và Đào Chú, Bí thư Trung Nam cục dò tìm tung tích của Tăng Tuyết Minh nhưng theo Hoàng Tranh "đương nhiên không thể có bất kỳ kết quả gì" vì "điều này vào thời ấy hoàn toàn không kỳ lạ" [3].

Từ đó, bà không bao giờ lập gia đình nữa và năm 1977 bà về hưu, sau 52 năm tận tụy với nghề nữ hộ sinh. Ngày 14 tháng 11 năm 1991, Tăng Tuyết Minh qua đời tại Quảng Châu, thọ 86 tuổi [3].

Phản ứng của một số cơ quan ngôn luận Việt Nam

Tháng 5 năm 1991, sau khi Báo Tuổi Trẻ đăng một bài viết về việc Hồ Chí Minh có thể đã có vợ, tổng biên tập là bà Vũ Kim Hạnh đã bị đình chỉ chức vụ.[6][7] Theo phóng viên Mark Baker của tờ Sydney Morning Herald, vào năm 2002, sau khi quyển Ho Chi Minh: A Life của William J. Duiker đã được xuất bản, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, cơ quan xuất bản chính trị của Đảng và Nhà nước Việt Nam đã gửi thư đến Hyperion Books, nhà xuất bản gốc của quyển này, để xin phép dời khỏi bản dịch tiếng Việt một số thông tin "không nhất quán với thông tin trong hồ sơ tài liệu" về Hồ Chí Minh mà Đảng và Nhà nước Việt Nam hiện đang lưu trữ[8]. Tuy NXB Chính trị Quốc gia không nói rõ muốn dời thông tin nào nhưng ông Duiker cho rằng một số quan chức cấp cao đã không hài lòng khi có nhắc đến đời sống tình cảm riêng tư của Hồ Chí Minh.[8] Ông cũng cho rằng chính quyền Việt Nam muốn tạo ấn tượng rằng Hồ Chí Minh suốt đời sống độc thân và phủ nhận bất cứ mối quan hệ chính thức và nghiêm túc nào của ông với phụ nữ sau khi ông đã trở thành nhà cách mạng [8]. Một ấn bản của tạp chí Far Eastern Economic Review nói về tranh cãi này cũng bị cấm phát hành tại Việt Nam [8].

Chú thích

  1. ^ a b c d e Pierre Brocheux (2007). Ho Chi Minh: A Biography. Claire Duiker biên dịch. Cambridge University Press. tr. 39–40.
  2. ^ a b William J. Duiker (2000). Ho Chi Minh: A Life. Hyperion. tr. 143–145.
  3. ^ a b c d e f g h Bài Hồ Chí Minh với người vợ Trung Quốc Tăng Tuyết Minh đăng trên tạp chí Đông Nam Á Tung hoành (Dọc ngang Đông Nam Á), số tháng 12 năm 2001, xuất bản tại Nam Ninh, Trung Quốc, tác giả: Hoàng Tranh (Phó Giáo sư, nguyên Phó Viện trưởng Viện Khoa học xã hội Quảng Tây, Trung Quốc). Bản dịch. Trước đó, thông tin về Tăng Tuyết Minh đã được Hoàng Tranh xuất bản lần đầu trong một quyển sách từ năm 1987[1]. Lỗi chú thích: Thẻ <ref> không hợp lệ: tên “tạp chí Đông Nam Á” được định rõ nhiều lần, mỗi lần có nội dung khác
  4. ^ a b c d Hồ Chí Minh và Tăng Tuyết Minh - bài viết của Kong Keli (孔可立) trên tạp chí Văn hoá và dữ liệu lịch sử Vũ Hán số 99, tháng 1 năm 2001, trang 7-10) ISSN 1004-1737
  5. ^ Daniel Hémery, HO CHI MINH De L'Indochine au Vietnam, Gallimard, Paris 1990, tr.145.
  6. ^ Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (1 tháng 1 năm 1992). “Human Rights Watch World Report 1992 - Vietnam”. Truy cập ngày 3 tháng 8 năm 2009.
  7. ^ Claire Boobbyer (2008). Footprint Vietnam. Footprint Travel Guides. tr. 397. ISBN 1906098131.
  8. ^ a b c d Mark Baker (15 tháng 8 năm 2002). “Uncle Ho: a legend on the battlefield and in the boudoir”. Sydney Morning Herald.

Tham khảo

  • Hồ Chí Minh với người vợ Trung Quốc Tăng Tuyết Minh, tạp chí Đông Nam Á Tung hoành (Dọc ngang Đông Nam Á), số tháng 12 năm 2001, xuất bản tại Nam Ninh, Trung Quốc. Tác giả: Hoàng Tranh (Phó Giáo sư, nguyên Phó Viện trưởng Viện Khoa học xã hội Quảng Tây, Trung Quốc).

Trước đó, thông tin về Tăng Tuyết Minh đã được Hoàng Tranh xuất bản lần đầu trong một quyển sách từ năm 1987[2]. Năm 1990, Hémery tìm thấy các bức thư của Hồ Chí Minh gửi Tăng Tuyết Minh trong văn thư lưu trữ của mật thám Pháp .

Liên kết ngoài