Oʻtkir Hoshimov

oʻzbek yozuvchisi

Oʻtkir Hoshimov — taniqli oʻzbek yozuvchisi va jamoat arbobi. 1941-yilning 5-avgustida Toshkentning Do'mbirobod mahallasida tavallud topgan. Toshkent Davlat universitetining (Mirzo Ulug'bek nomidagi O'zbekiston Milliy universiteti) filologiya fakultetida tahsil olgan.

Oʻtkir Hoshimov
Tavalludi 5-avgust 1941-yil
Vafoti 24-may 2013-yil(2013-05-24)
(71 yoshda)[1]
Toshent shahri
Ijod qilgan tillari o'zbek
Fuqaroligi SSSR va O'zbekiston
Alma mater Toshkent davlat universiteti
Janr Nasr
Mukofotlari Mehnat shuhrati ordeni
Turmush oʻrtogʻi O‘lmasxon Hoshimova

Hayoti

tahrir

O‘tkir Hoshimov 1941-yilning 5-avgustida Toshkent viloyatining Zangiota tumani Do‘mbirobod mavzesida tavallud topgan. Bolaligi urush qiyinchiliklari, muhtojliklari davrida kechgan. 1958-yilda o‘rta maktabni bitirib, Toshkent Davlat universiteti jurnalistika bo‘limining avval sirtqi, so‘ngra kunduzgi bo‘limida o‘qib, 1964-yilda tugatadi. 1959-1960-yillarda „Temir yo‘lchi“, 1960-yilda hozirgi „O‘zbekiston ovozi“, 1960-1982 yillarda „Toshkent haqiqati“, „Toshkent oqshomi“, 1982-1983 yillarda G‘afur G‘ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyotida, 1985-1995-yillarda „Sharq yulduzi“ jurnaliga bosh muharrir va 1995-yildan 2004-yilgacha O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Matbuot va axborot qo‘mitasi raisi sifatida faoliyat ko‘rsatib keldi. Keyinchalik Teatr jurnalida muharrirlik qildi[2].

O‘tkir Hoshimov o‘z ijodini she’r va ocherklar yozishdan boshladi. 1962-yilda uning „Po‘lat chavandozlar“ ocherklar to‘plami bosilib chiqdi. Shundan keyin uning birin-ketin hikoya, qissa va romanlari kitobxonlarning qo‘liga borib tegdi. Uning ilk qissasi „Cho‘l havosi“ (1964-yil) adabiy jamoatchilik tomonidan iliq qarshi olindi. Atoqli adib Abdulla Qahhor bu qissa haqida o‘sha paytda juda yaxshi fikr bildirgan. Ammo yozuvchiga muvaffaqiyat keltirgan asar 1970-yilda nashr qilingan „Bahor qaytmaydi“ qissasi boʻldi[3]. Ushbu asar asosida 1972-yilda „Bahor qaytmaydi“ filmi ekran yuzini ko'rdi[4]. Bundan tashqari Oʻtkir Hoshimovning bir qancha asarlari ekranlashtirilgan. „Xazon boʻlgan bahor“, „Inson sadoqati“ (1975-yil), „Vijdon dorisi“, „Toʻylar muborak“ (1979-yil), „Qatagʻon“ kabi drama, komediya, bir qator kinossenariylar muallifi. 2001-yilda adibning yana bir mashhur ishi „Daftar hoshiyasidagi bitiklar“ asari chop etildi. Yozuvchi ushbu kitobni 40 yil davomida yozgan[5]. O'tkir Hoshimov „Urushning soʻnggi qurboni“, „Yanga“, „Muhabbat“, „Dehqonning bir kuni“, „Umr savdosi“, „Quyosh tarozusi“, „Oq bulut, oppoq bulut“ singari oʻnlab hikoyalari, „Qalbingga quloq sol“ (1973-yil), „Ikki karra ikki-besh“ (1987-yil) qissalari, „Nur borki, soya bor“ (1976-yil), „Ikki eshik orasi“ (1985-yil), „Tushda kechgan umrlar“ (1993-yil) kabi romanlar yozgan. Ikki eshik orasi nomli asari tufayli O‘.Hoshimov 1986-yilda Hamza nomidagi Oʻzbekiston Davlat mukofotiga sazovor bo‘ldi.

„Toʻylar muborak“, „Sizdan ugina, bizdan bugina“, „Vijdon dorisi“, „Inson sadoqati“, „Qatagʻon“ singari pyesalar muallifi. Ernest Hemingway, Konstantin Simonov, Kuprin va boshqa adiblarning asarlarini oʻzbek tiliga tarjima qilgan.

Tanqidlar

tahrir

1990-yilda Oʻtkir Hoshimov oʻzi bosh muharrir boʻlgan „Sharq yulduzi“ jurnalida Qurʼoni karimning ilk oʻzbekcha tarjimasini chop qilishga jurʼat qildi. Toshkentdagi „Ateizm uyi“ kabi idora vakillari Qurʼon suralarida milliy kamsitish elementlari bor¸ deya „Sharq yulduzi“ jurnalida Qurʼoni karim tarjimasini chop qilinishini toʻxtatishga urinishdi[manba kerak].

Vafoti

tahrir

Oʻtkir Hoshimov 2013-yil, 24-may kuni, 71 yoshida olamdan oʻtdi. Toshkentning Doʻmbirobod masjididagi juma namozidan keyin yozuvchi jasadi tuproqqa berildi.

Xotirasi

tahrir

O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasi, Xalq ta’limi vazirligi, Yoshlar ishlari agentligi va boshqa jamoatchilik vakillarining tashabbusi bilan 2021-yilda O‘tkir Hoshimov tavalludining 80 yilligini keng nishonlandi[6].

Manbalar

tahrir
  1. Hoshimov, O'tkir „Taniqli o‘zbek adibi O‘tkir Hoshimov vafot etdi“. bbc.com. bbc.com. Qaraldi: 22-iyul 2024-yil.
  2. Hoshimov, O'tkir „O‘zbekiston xalq yozuvchisi va jamiyat arbobi O‘tkir Hoshimovdir (1941 - 2013). U qariyb qirq yildan buyon o‘zining ajoyib publitsistik maqolalari, xikoya, qissa va romanlari bilan adabiyotimiz taraqqiyotiga munosib ulush qo‘shib keldi.“. arboblar.uz. arboblar.uz. Qaraldi: 22-iyul 2024-yil.
  3. Hoshimov, O'tkir „O'tkir Hoshimov“. ziyouz.com. ziyouz.com. Qaraldi: 22-iyul 2024-yil.
  4. Bahor qaytmaydi „Bahor qaytmaydi“. kino-teatr.ru. kino-teatr.ru. Qaraldi: 22-iyul 2024-yil.
  5. „Daftar hoshiyasidagi bitiklar“. cyberleninka.ru. Qaraldi: 22-iyul 2024-yil.
  6. Hoshimov, O'tkir „‘ZBEKISTON XALQ YOZUVCHISI O‘TKIR HOSHIMOV TAVALLUDINING 80 YILLIGINI KENG NISHONLASH TO‘G‘RISIDA“. lex.uz. Qaraldi: 22-iyul 2024-yil.

Havolalar

tahrir